پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شمارهها | 1,792 |
| تعداد مقالات | 14,626 |
| تعداد مشاهده مقاله | 38,950,924 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,163,606 |
بررسی انتقادی نسبت حرکت جوهری با ثابت و سیال | ||
| متافیزیک | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/mph.2025.144570.1630 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی اسدی* | ||
| استادیار فلسفهی اسلامی و حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| برخی بر این باورند که صدرا بر اثبات حرکت جوهری از راه چگونگی ارتباط ثابت و سیال بیش از هر برهان دیگرى پایمیفشرد: اگر جوهرِ متحرک رابط این دو نباشد، هیچ چیز دیگرى نمیتواند رابط شود. پس حرکت جوهرى وجود دارد. در همین راستا، در تحلیل معنای حرکت جوهری گاه ثبات گذشته و حال – بهصورت لبس پس از لبس – و ثبات گذشته و حال و آینده – بهصورت سرمدگروی – نیز مطرح میشود. در این مقاله ادعاهای بالا بهصورتجامعی نقد و بررسی میشود: بهروش تاریخی نقدهای پراکنده در طول تاریخ را یکجا گردآورده و بهروش عقلی و با ابزارهای منطقی آنها را تحلیل و ارزیابی مینماییم و سپس نقدهای خاص خود را نیز پیشمینهیم. نتیجه و یافتهی پژوهش ما این است که با ادلهی گوناگون نشانمیدهیم هیچیک از ادعاهای بالا در نهایت پذیرفتنی نیست. برای نمونه، اگر اثبات یادشدهی حرکت جوهری پذیرفته شود، دشوارهی ثابت و سیال در جای دیگری – بهویژه در رابطبودن حرکت عرضی میان ثابت و سیال – خود را دوباره نشان میدهد و دفاعهای موجود مدافعان نیز در نهایت ره به جایی نمیبرد. در نقد لبس پس از لبس مطهری و سرمدگروی جوادیآملی نیز نشان میدهیم که، گذشته از دیگر اشکالهای مهم، چنین ادعاهایی با سایر سخنان خود آنها تعارض دارد؛ چه، آنها امر ثابت در جهان مادی متحرک، و اجتماع در وجود بین اجزای زمانی، را گاه بهتصریح منکر شدهاند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| حرکت جوهری؛ حرکت عرضی؛ ثابت؛ سیال؛ بعد چهارم؛ فلسفهی صدرایی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 169 |
||