
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,742 |
تعداد مقالات | 14,209 |
تعداد مشاهده مقاله | 34,924,814 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,929,896 |
بررسی اصطلاح ناشناختۀ «سرت به گردن» در طومارهای نقّالی شاهنامه | ||
متن شناسی ادب فارسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/rpll.2025.144582.2437 | ||
نویسنده | ||
عباس پارساطلب* | ||
دانشآموختۀ دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از منابع قابل اعتناء در تحقیق و بررسی آثار حماسی، طومارهای نقّالی شاهنامه است. این طومارها به دلیل اشتمال بر نوادر لغات و اصطلاحات که در متون ادبیِ دیگر بهسختی شاهدی برای آن میتوان سراغ گرفت، گنجینه-ای ارزشمند به شمار میروند. از آنجا که در دهههای اخیر چاپ علمی و انتقادی این طومارها افزایش یافته و نگاهِ پژوهشگران به این طومارها نسبت به گذشته تغییر کرده است، بخشی از این گنجینۀ مذکور استخراج شده و از خطرِ فراموشی و خمول رهایی یافته است. بااینحال، همچنان در میان این طومارها به لغات و اصطلاحاتی برمیخوریم که بهدلیل ثبت نشدن در فرهنگهای لغتِ قدیمی، معنا و مفهومِ آن بر پژوهشگران و محقّقان روشن نگردیده و حتّی در بعضی موارد سبب برداشت اشتباه نیز گردیده است. در این مقاله قصد داریم با بررسیِ دقیقتر چند طومارِ شاهنامه، پرده از اصطلاحی ناشناخته برداشته و مفهوم آن را روشن گردانیم. بررسیها نشان میدهد که اصطلاح «سرت به گردن» در حالت کلّی زمانی بهکار میرود که حمایت و پشتیبانی از روی شخصی برداشته شود و او به حالِ خود رها گردد. در بیشترِ موارد، حریفان در میدانِ رزم و در جوابِ کسی که آنها را دعوت به تسلیم میکند یا در مورد حامیِ خود بسیار لاف و گزاف میگوید، از این اصطلاح استفاده میکنند. این تعبیر در مقام ناسزا و استهزاء به دو صورت استفاده میشود: در یک صورت این اصطلاح بدون ذکرِ نامِ حامی و در صورتی دیگر همراه با نامِ حامی آورده میشود. در مورد دوم آورده شدنِ نامِ حامی بیشتر ... . | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: طومار؛ گردن؛ تعهّد؛ فرهنگنویسی؛ ادبیات عامیانه | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 31 |