پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,724 |
| تعداد مقالات | 14,104 |
| تعداد مشاهده مقاله | 34,292,328 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,740,264 |
معرفت نفس ناطقه و پیوند آن با حقیقت علم در مکتب نومشّائی رجبعلی تبریزی | ||
| متافیزیک | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 فروردین 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/mph.2025.143201.1599 | ||
| نویسنده | ||
| محمود هدایت افزا* | ||
| دانش آموختۀ دکتری دانشگاه تهران و پست دکتری از بنیاد علم | ||
| چکیده | ||
| شناخت «نفس ناطقه» مهمترین مسئلۀ معرفت شناختی در آموزه های رجبعلی تبریزی است. در اهمیت این مسئله نزد او، همین بس که فهم «حقیقت علم» را نیز بدان گره زده است. پژوهش پیش رو با طرح پرسشی ناظر «معرفت نفس ناطقه و پیوند آن با مراتب علم» میکوشد تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، دیدگاه حکیم را تبیین و ارزیابی نماید. تبریزی برای تجرّد اقسام نفس (نباتی، حیوانی و ناطقه) و نیز نقض نظریۀ «حدوث جسمانی نفس» اقامۀ برهان میکند ولی در ادامه، ضمن توصیف نفس ناطقه به «اسم اعظم الهی»، از توضیح بیشتر مطلب، امتناع میورزد. او طالبان معرفت نفس را به تدبر در نصوص دینی، سلوک معنوی و همراهی با عالمان ربانی فرا میخواند. تبریزی در این مسئله، نه تنها از محتوای مشّائیان بسی فراتر رفته، بلکه از روش آنان نیز عدول کرده است. لحن حکیم در تبیین مطالب ناظر به حقیقت نفس، بسی عرفانی و فرامشّائی است. تبریزی برای تبیین «حقیقت علم»، یکایک مراتب سه گانۀ ادراکات نفس (حسّی، خیالی و عقلی) را همراه با احکام و لوازم آنها توضیح میدهد. بیان حکیم دربارۀ ادراکات حسّی و خیالی آدمی، به سبک مشّائیان ارائه شده است ولی او میان ادراکات عقلی آدم حقیقی با معرفت نفس ناطقه، پیوند وثیقی برقرار میکند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نفس ناطقه؛ حدوث جسمانی نفس؛ تجرّد اقسام نفس؛ حقیقت علم؛ آدم حقیقی؛ رجبعلی تبریزی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13 |
||