
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,735 |
تعداد مقالات | 14,190 |
تعداد مشاهده مقاله | 34,841,378 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,912,979 |
مدلسازی ریاضی چندهدفه برای انتخاب شیوۀ انتقال تکنولوژی در صنعت باتریسازی خودرو | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پژوهش در مدیریت تولید و عملیات | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 41، تیر 1404، صفحه 51-72 اصل مقاله (2.76 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی- فارسی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/pom.2025.144012.1602 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
امیرحسین لطیفیان1؛ رضا توکلی مقدم* 2؛ مسعود لطیفیان3؛ مهدی کاشانی4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1دکتری گروه مدیریت انتقال تکنولوژی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2استاد دانشکده مهندسی صنایع، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3دکتری گروه مدیریت تکنولوژی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4کارشناس ارشد گروه مدیریت صنعتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
موفقیت در جهان امروز، به استفاده از تکنولوژی وابسته است. یکی از زمینههای اعمال مدیریت تکنولوژی، که مستلزم این جامعنگری و دورنگری است، انتقال تکنولوژی است. با توجه به اینکه بیشترین سهم تجارت فناوری جهان در دست شرکتهای چندملیتی کشورهای صنعتی است، بنابراین موضوع انتقال تکنولوژی در زمرۀ یکی از پراهمیتترین و مشکلترین تصمیمات اقتصادی محسوب میشود؛ از این رو در این تحقیق، یک مدل جدید چندهدفه برای انتخاب شیوۀ انتقال تکنولوژی در صنعت باتریسازی خودرو پیشنهاد شده است. ابتدا شیوههای انتقال تکنولوژی، با استفاده از روش اولویت ترتیبی وزندهی و سپس ازطریق ارائۀ یک مدل برنامهریزی ریاضی چندهدفه، شیوههای بهینۀ انتقال تکنولوژی برای هر یک از کارخانهها مشخص شد. مدل پیشنهادی نیز با استفاده از روش اپسیلون-محدودیت تکاملیافته و نسخۀ دوم الگوریتم تکاملی مبتنی بر قوت پارتو (SPEA-II) حل شد. نتایج حاصلشده نشان میدهد روشهای سرمایهگذاری مشترک، تحقیق و توسعۀ مشترک و سرمایهگذاری مستقیم خارجی، از عملکرد بهتری نسبتبه دیگر روشهای انتقال تکنولوژی در صنعت باتری برخوردارند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
انتقال تکنولوژی؛ بهینهسازی ریاضی چندهدفه؛ الگوریتم تکاملی مبتنی بر قوت پارتو؛ صنایع باتریسازی خودرو | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
a. 1- مقدمهجهانیشدن، همراه با توسعۀ فناوری، تأثیر فوقالعادهای بر رقابتپذیری ملی داشته است. این تحولات بر استراتژیها، تاکتیکها و تصمیمات عملیاتی سازمانها تأثیر میگذارند. توجه به کاربردهای انتقال و تجاریسازی فناوری، بهعنوان یک مسئله حیاتی در بازار جهانی رقابتی بسیار مهم است (Lee et al., 2018). با توجه به اینکه در کشورهای جهان سوم، نرخ تولید فناوری بسیار پایین است، بنابراین بهمنظور ارتقای محصولات و توسعه در این کشورها، به واردات تکنولوژی از کشورهای پیشرو نیاز است (Bertsch, 1992). مدیریت تکنولوژی، رقابتهای دائمی را برای شرکتها پیشنهاد میدهد که این به افزایش هزینه و پیچیدگی محصولات و خدمات منجر میشود (Buzás, 2019 Günsel, 2015;). درواقع تغییرات و فرایندهای جهانی بهطور عمده، به توسعه و نوآوری تکنولوژیهای جدید منجر میشود و بیش از 50درصد از محصولات جدید و فرایندهای آن با عنوان انتقال تکنولوژی، پیشزمینۀ مهمی ازنظر عملی و تئوری دارد (Otero et al., 2023). مطالعات اخیر، اهمیت بالای تحقیق و توسعۀ خارجی را برای رشد بهرهوری داخلی، بهعنوان یکی از عوامل جهانی افزایش انتقال تکنولوژی در بین کشورها و بهخصوص در بین کشورهای توسعهیافته را نشان میدهد که به توسعۀ یکدیگر منجر میشود. از طرفی نیز پیشبینی بلندمدت فناوری و رشد اقتصادی برای کشورهای در حال توسعۀ آسیایی (نظیر ایران، پاکستان، هند و ...) بسیار مهم است (Hsiao & Liu, 2012). انتقال فناوری، فرآیندی است که برای دستیابی به پیشرفت شرکتها یا کشورها در زمینههای مختلف ازجمله رقابتپذیری و سود مالی اتفاق میافتد (Bigliardi et al., 2015 Hsu et al., 2015;). این مفهوم به نقل از ادارۀ ثبت اختراعات اروپا عبارت است حرکت فناوری و یا دانش فنی از یک شخص یا سازمان، به شخص یا سازمان دیگر، با هدف تبدیل تحولات نوآورانه به محصولات قابل فروش (Bozeman et al., 2015). این انتقال بهدلیل فشار فناوری (ازطریق تحقیق) یا کشش بازار (ازطریق صنعت) است. دامنۀ بینالمللی تجاریسازی فناوری ممکن است شامل کشورهای توسعهیافته، کشورهای در حال توسعه و دیگر کشورهای دارای گذار اقتصادی باشد (Ravi & Janodia, 2021). انتقال فناوری در به دست آوردن مزیت در زمان، هزینه و سهم بیشتری از بازار و درنتیجه بهبود بهرهوری، به شرکتها کمک میکند (Huong & Hieu, 2025).
شکل 1- تجارت مالکیت معنوی (واردات به میلیارد دلار) Fig. 1- Trade in intellectual property (imports in US$ billions)
شکل 2- تجارت مالکیت معنوی (صادرات به میلیارد دلار) Fig. 2- Trade in intellectual property (exports in US$ billions) همانطور که در شکلهای 1 و 2 نشان داده شده است، رشد سریع اقتصادی چین با سرعت بالا، بهواسطۀ سرمایهگذاری برای کسب مالکیت معنوی فناوری از 1.3 میلیارد دلار (آمریکا) در سال 2000 تا 13 میلیارد دلار در سال 2010 و حدود 47 میلیارد دلار در سال 2021 حاصل شده است. با توجه به رشد سریع، این موضوع تعجبآور نیست که تولید با تکنولوژی بالا (مانند خودرو، کامپیوتر، تلفن همراه و داروسازی) و خدمات با ارزش افزودۀ بالا (مانند تجارت الکترونیک، فینتک، رایانش ابری، فناوریهای انرژی پیشرفته و غیره)، همه به برخی از فناوریهای توسعهیافته در جاهای دیگر بستگی دارد. همانطور که چین به یک تولیدکنندۀ عمده تبدیل میشود، سطح واردات فناوری آن به سطح ایالات متحده رسیده است. با توجه به اینکه بیشترین سهم تجارت فناوری جهان در دست شرکتهای چندملیتی کشورهای صنعتی است، بنابراین موضوع انتقال فناوری در زمرۀ یکی از پراهمیتترین و مشکلترین تصمیمات اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. با این حال، تنها در صورتی که عوامل این انتقال بهصورت علمی و صحیح انجام شود، عاملی در جهت حل بحرانهای اقتصادی و ارتقای استانداردهای زندگی قلمداد میشود. بر همین اساس و بهمنظور دستیابی به هدف مذکور، انتقال فناوری در صنایع مختلف، بهویژه صنعت باتریسازی در چند سال اخیر، متداول بوده است (Li & Yuan, 2022). بنابراین هدف از این پژوهش، ارائۀ رویکردی دومرحلهای برای انتخاب شیوههای انتقال تکنولوژی در صنایع باتریسازی خودرو است. در مرحلۀ اول، ضریب اهمیت شیوههای انتقال تکنولوژی در صنایع باتریسازی خودرو با استفاده از روش اولویت ترتیبی تعیین میگردد؛ سپس یک مدل برنامهریزی ریاضی چندهدفۀ جدید با در نظر گرفتن اهداف کمینهسازی هزینهها، کمینهسازی ریسک انتقال تکنولوژی و کمینهسازی تعداد شغلهای از دست رفتۀ ناشی از انتقال تکنولوژی، برای انتخاب شیوههای بهینه پیشنهاد میشود. درنهایت بهدلیل چندهدفهبودن مدل پیشنهادی، از رویکرد محدودیت-اپسیلون تقویتشده[i] و نسخۀ دوم الگوریتم تکاملی مبتنی بر قوت پارتو[ii] برای حل مدل ریاضی و مقایسۀ نتایج بهره گرفته خواهد شد. در ادامه، ساختار پژوهش به شرح زیر تقسیمبندی شده است: بخش دوم، پیشینۀ پژوهش را مرور میکند، بخش سوم، رویکرد دومرحلهای پیشنهادی پژوهش را شرح میدهد، بخش چهارم دربارۀ نتایج محاسبات بحث میکند و درنهایت در بخش پنجم نیز، نتیجهگیری کلی و برخی پیشنهادها برای تحقیقات آتی ارائه میشود. b. 2- پیشینۀ تحقیقi. در این بخش، مبانی نظری، پیشینۀ پژوهش و همچنین شکاف تحقیق بررسی میشود.c. 2-1- صنعت باتریسازیبدون شک یکی از مهمترین ساختههای بشر، باتری است. بسیاری از صنایع مهم جهان، که کالاها و محصولات مورد نیاز انسان و جوامع پیشرفتۀ امروزی را تولید میکنند، بهمنظور تداوم تولید و استمرار فعالیتهایشان به این محصول صنعتی وابستهاند. امروزه صنعت باتریها به تجارت بزرگی تبدیل شده است تا جایی که مؤسسۀ باتل مموریال[iii] آمریکا پیشبینی کرده است که باتریها، رتبۀ دوم از میان 10 فنّاوری کلیدی را دارند که در 20 سال آینده، تجارت بینالمللی را شکل خواهند داد (Huang et al., 2023). در این عصر، بهحدی به این محصول صنعتی نیاز است که از سادهترین وسایل ضروری زندگی تا پیچیدهترین تجهیزات فضایی و تحقیقاتی به انواع گوناگون باتریها وابستهاند. d. 2-2- انتقال تکنولوژیانتقال فناوری به روشی گفته میشود که طی آن مؤسسات تحقیقاتی دولتی، فناوریهای جدید توسعه داده شده را به شرکتهای خصوصی انتقال میدهند و تلاش میکنند تجاریسازی فناوریهای منتقلشده را تحریک و ارتقا دهند. هدف اصلی این روش، افزایش آگاهی عمومی از چنین فناوریهایی برای تقویت رقابت صنعتی و فناوری است که به سهم خود، به افزایش رقابتپذیری در سطح ملی منجر میشود (Lee et al., 2018 Kasperson, & Kasperson, 2022;). این مفهوم از مقولۀ مدیریت نوآوری و تحقیق و توسعه نشأت گرفته و با مطرحشدن انتقال فناوری میان کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه، طرح ابعاد حقوقی و قراردادی آن برجستهتر شده است (Majidpour, 2017). در نظر گرفتن شرایط کشور و صنعت بهرهبردار در انتقال تکنولوژی، زمینۀ رقابتی حضور صنعت را در بازار فراهم میکند. یکی از ابزارهای مهم برای صنعتیسازی کشورهای در حال توسعه، استفاده از فناوریهای پیشرفتۀ کشورهای صنعتی است؛ بهطوری که کشورهای زیادی که اکنون از آنها با عنوان کشورهای پیشرفته یاد میشوند، مزایای زیادی از انتقال تکنولوژی به دست آوردهاند (Christensen et al., 2015). e. 2-3- مرور پیشینۀ پژوهشمطالعات تجربی در زمینۀ انتقال فناوری و عملکرد نوآورانه برای کشورهای در حال توسعه بسیار کم است i. جدول 1- خلاصۀ پیشینۀ پژوهش1. Table 1- Summary of the literature
f. 3- رویکرد ترکیبی دومرحلهای پیشنهادیدر این بخش، تعاریف اساسی مربوط به رویکرد ترکیبی دومرحلهای پیشنهادی بهطور خلاصه بیان میشود. g. 3-1- روش اولویت ترتیبیروش اولویت ترتیبی[xvi]، یکی از جدیدترین روشهای تصمیمگیری چندمعیاره است که توانایی حل مسائل انفرادی و گروهی را حتی در شرایطی که داده های ورودی ناقص هستند را دارد. این روش با بهرهگیری از رویکرد برنامهریزی خطی بهگونهای طراحی شده است که به بیمقیاسسازی دادهها، روشهای میانگینگیری برای تجمیع نظرات خبرهها، ماتریس مقایسات زوجی و ... نیازی ندارد. عطایی و همکاران[xvii] (2020) در پژوهشی برای اولین بار، روش اولویت ترتیبی را معرفی کردند. برای توضیح مراحل روش اولویت ترتیبی، ابتدا باید متغیرها، پارامترها و مجموعهها را بشناسیم. این اطلاعات در جدول 2 بیان شده است (Ataei et al., 2020). i. جدول 2- مجموعهها، متغیرها و پارامترهای روش OPA1. Table 2- Sets, variables and parameters of the OPA method
بهطور کلی مدل ریاضی خطی روش اولویت ترتیبی برای تعیین ضرایب وزنی شیوههای انتقال تکنولوژی در صنعت باتریسازی خودرو، به شرح زیر بیان میشود:
درنهایت نیز وزن شیوههای انتقال تکنولوژی ازطریق رابطۀ (2) تعیین میشود:
h. 3-2- مدل ریاضی پیشنهادیدر این بخش با بررسی پیشینۀ موضوع و بررسی کارهای پژوهشی انجامشده، مشاهده میشود که ارائۀ یک مدل ریاضی برای مسئلۀ انتقال تکنولوژی، یک ضرورت در نظر گرفته شده است. مدل پیشنهادی بر مبنای توسعۀ مدل ارائهشده در پژوهش لطیفیان و همکاران (2022) است. مفروضات مدل ریاضی ارائهشده به شرح ذیل است:
مفروضات بهطورکلی مفروضات مدل پیشنهادی به شرح زیر بیان میشود:
مجموعهها
پارامترهای مدل
متغیرهای تصمیم
تابع هدف و محدودیتها
مدل ارائهشده، یک مدل بهینهسازی چندهدفه است، تابع هدف اول (معادلۀ 3)، حداقلسازی هزینههای ثابت انتقال تکنولوژی از منبع خارجی به هلدینگ مرکزی یا واحد انتقال تکنولوژی شرکت با استفاده از روشهای خارجی و سپس هزینههای انتقال تکنولوژی از هلدینگ مرکزی به کارخانههای نهایی را با استفاده از روشهای بومیسازیشده و داخلی بررسی میکند. تابع هدف دوم (معادلۀ 4)، بهدنبال حداقلسازی ریسک انتقال تکنولوژی از منبع خارجی به هلدینگ مرکزی با استفاده از روشهای خارجی و سپس انتقال تکنولوژیها با روشهای داخلی بومیسازیشده به کارخانههای نهایی است. تابع هدف سوم (معادلۀ 5)، حداقلسازی تعداد شغلهای از دسته رفته را بهسبب انتقال تکنولوژیهای جدید به کارخانه یا واحدهای صنعتی بررسی میکند. محدودیت اول (معادلۀ 6)، محدودیت بودجه را برای انتقال تکنولوژیهایی با مبدأ خارجی با استفاده از روشهای مربوطه بیان میکند. محدودیت دوم (معادلۀ 7)، بیانگر محدودیت بودجه برای کارخانه یا واحدهای صنعتی برای انتقال تکنولوژیهای مدنظر است که به ازای هر کارخانه یا واحد صنعتی، مقادیر متفاوتی در نظر گرفته شده است (با توجه به میزان فروش، درآمد و دیگر فاکتورهای تأثیرگذار که با واحد مرکزی یا هلدینگ مرکزی تعیین میشود). محدودیت سوم (معادلۀ 8) تضمینکنندۀ این مورد است که با توجه به مسائل و فشارهای سیاسی و اجتماعی و مسئولیتپذیری صاحبان صنایع برای ایجاد شغل و توسعه، تعداد شغلهای از بین رفتۀ ناشی از انتقال تکنولوژی به کارخانه و واحدهای صنعتی از حد مجاز از پیش تعیین شدهای تخطی نکند. محدودیت چهارم (معادلۀ 9)، بیانگر تعادل انتقال تکنولوژی ازطریق بهکارگیری روشهای داخلی و خارجی است. محدودیت پنجم (معادلۀ 10)، بیانگر این مورد است که حداقل یکی از روشهای انتقال تکنولوژی برای منبع خارجی به کار رود. محدودیت ششم (معادلۀ 11)، بیانگر نوع متغیرهای تصمیم مسئله است که هر دو از نوع باینریاند. i. 3-3- رویکرد حل مدل پیشنهادیبا عنایت به اینکه مدل ریاضی ارائهشده، یک مدل بهینهسازی چندهدفه و بهدنبال بهینهکردن اهداف متناقض یا اهدافی است که به نوعی با یکدیگر در رقابتاند، از این رو استفاده از روشهای دقیق برای حل مسائل پیچیده و بزرگ بهعلت زمانهای اجرای طولانی منطقی نیست و بنابراین از روشهای فراابتکاری برای حل مسئله استفاده میشود. در این بخش، گامهای مربوط به روشهای حل مدل پیشنهادی ارائه شده است. j. 3-3-1- روشمحدودیت-اپسیلون تقویتشدهماوروتاس[xviii] در سال 2009، نسخۀ بهبودیافتهای را از حل رویکرد محدودیت-اپسیلون تقویتشده در مقایسه با روش محدودیت سنتی ارائه کرد. گامهای محدودیت-اپسیلون تقویتشده به شرح ذیل است (Huy et al., 2023): گام 1: یکی از توابع هدف، بهعنوان تابع هدف اصلی انتخاب میشود؛ گام 2: هر دفعه با لحاظکردن یکی از تابعهای هدف، مسئله حل و مقدار بهینۀ هر تابع هدف به دست میآید. گام 3: در این روش بهترین و بدترین مقدار برای تابع هدف براساس معادلات 12 و 13، با استفاده از روش لکسیکوگراف، محاسبه میشود؛ به این صورت که بهترین مقدار تابع هدف اول برابر مقدار بهینۀ آن در حالت بهینهسازی مسئله با در نظر گرفتن تابع هدف بهصورت انفرادی است. در ادامه با بهینهسازی تابع هدف دوم، با این محدودیت که تابع هدف اول در مقدار بهینۀ خود باقی بماند، بدترین مقدار تابع هدف دوم تعیین میشود. این کار تا بهینهسازی تمام توابع هدف ادامه مییابد و با این روش، بازۀ هر تابع هدف تعیین میشود.
گام 4: بازۀ بین دو مقدار بهینۀ توابع فرعی، به تعداد از قبل مشخص شدهای تقسیم میشود و یک جدول مقادیر برای اپسیلونها به دست میآید.
گام 5: هر بار با در نظر گرفتن هریک از مقادیر اپسیلون، مسئله با تابع هدف اصلی حل میشود؛ به این صورت که محدودیتهای مربوط به توابع هدف فرعی با استفاده از متغیرهای مناسب کمبود یا مازاد بهصورت محدودیتهای مساوی تبدیل و با در نظر گرفتن ضریب دلتا تا برای این متغیرهای مازاد یا کمبود، مسئله حل و جوابهای کارا تولید میشود. مسئلۀ جدید بهصورت زیر تعریف میشود:
گام 6: درنهایت جوابهای پارتویی یافتهشده گزارش میشود. k. 3-3-2- نسخۀ دوم الگوریتم بهینهسازی مبتنی بر قوت پارتونسخۀ دوم الگوریتم بهینهسازی مبتنی بر قوت پارتو (SPEA-II)، یک نسخۀ پیشرفته از الگوریتم بهینهسازی تکاملی چندهدفه SPEA است که یکی از معروفترین و پرکاربردترین الگوریتمها در جهت بهینهسازی است و بهطور گستردهای، در برنامههای دنیای واقعی، علمی و مهندسی به کار میرود. چارچوب کاری الگوریتم SPEA-II در ادامه تشریح میشود (Liu & Zhang, 2019): : حداکثر اندازۀ آرشیو پاسخهای نامغلوب E : اندازۀ جمعیت K: پارامتر محاسبۀ تراکم . گام 1: یک جمعیت از پاسخهای اولیه ایجاد کنید و قرار دهید . گام 2: برازندگی هر پاسخ در مجموعۀ را بهصورت زیر محاسبه کنید. زیرگام 1-2- ابتدا برازندگی خام پاسخ را از رابطۀ زیر محاسبه کنید:
در این رابطه، علامت به معنای آن است که j بر پاسخ غلبه میکند. همچنین مقدار قوت پاسخ را نشان میدهد که در واقع تعداد پاسخهایی است که ازطریق i مغلوب میشود. زیرگام 2-2- تراکم پاسخ را بهصورت معادلۀ زیر محاسبه کنید:
در این رابطه فاصلۀ بین پاسخ و امین همسایگی نزدیک به آن است. زیرگام 3-2- نهایتاً مقدار برازندگی از جمع مقدار برازندگی خام و تراکم پاسخ به دست میآید.
گام 3: تمام پاسخهای نامغلوب موجود در مجموعۀ را به کپی کنید. ممکن است دو حالت رخ دهد: حالت اول: اگر ، به تعداد پاسخ با روش تکراری حذف پاسخ با معیار ، حذف میشود. در واقع پاسخی که حداقل فاصلۀ را از دیگر پاسخها دارد، در ابتدا حذف میشود. با این حال، اگر چند پاسخ دارای حداقل فاصله باشند، دومین کمترین فاصله مشخص و به همین صورت، پاسخهای اضافی حذف میشود (این معیار باعث میشود که پاسخهای مشابه یا نزدیک به هم، که اهمیتی در تراکم پاسخها ایجاد نمیکنند، حذف شوند). حالت دوم: اگر ، به تعداد ، پاسخ مغلوبشده براساس مقادیر برازندگی آنها از مجموعۀ به مجموعۀ مییابد. گام 4: اگر شرایط خاتمه فراهم شده باشد، الگوریتم متوقف میشود و پاسخهای را برمیگرداند. گام 5: با استفاده از روش رقابت دوتایی، والدین از مجموعۀ انتخاب میشود. گام 6: اپراتورهای ترکیب و جهش بر والدین به کار برده و به تعداد فرزند تولید میشود. فرزندان در مجموعۀ کپی و به مقدار شمارنده یک واحد اضافه میشود و سپس به گام 2 بازگشت میشود. l. 4- مطالعۀ موردی و یافتههادر این بخش نتایج حاصل از اجرای رویکرد ترکیبی به شرح زیر گزارش شده است. m. 4-1-تعیین رتبۀ شیوههای انتقال تکنولوژی: روش OPAدر این مرحله، نظرات خبرگان در رابطه با شیوههای انتقال تکنولوژی در صنعت باتریسازی خودرو جمعآوری میشوند. به همین منظور براساس پرسشنامۀ مربوطه، رتبۀ شیوهها به ازای هر خبره تعیین شد که مطابق با جدول بخش پیوست گزارش شده است. منظور از شیوههای انتقال تکنولوژی، مجموعهای از فعالیتها در شرایطی تعریف شده است که طی آن، فناوری موردنیاز متقاضی، در ازای جلب رضایت عرضهکننده، در اختیار او قرار میگیرد. روشهای انتقال تکنولوژی، با توجه به فناوری تقاضاشده و نحوۀ انتقال، متفاوت و در بعضی از موارد بسیار متنوع است. روشهای انتقال در نظر گرفته شده در این پژوهش، برای ارزیابی مطابق با جدول 2 بیان شده است (Latifian et al., 2022). پس از دستیابی به نظرات خبرگان در رابطه با شاخصها، پارامترهای ورودی مدل روش اولویت ترتیبی (معادلۀ 1 و 2) در نرمافزار GAMS وارد و پس از حل مدل مطابق با جدول 3، ضرایب وزنی شیوههای انتقال تکنولوژی برای ورود به مدل چندهدفه پیشنهادی گزارش میشود. i. جدول 3- شیوههای انتقال تکنولوژی در صنایع باتریسازی خودرو1. Table 3- Methods of technology transfer in automotive battery industries
n. 4-2- تخصیص بهینۀ شیوهها: حل مدل ریاضی پیشنهادیازطریق حل یک مدل برنامهریزی ریاضی، مجموعۀ شیوههای انتقال تکنولوژی به هر تولیدکننده تخصیص داده میشود. شایان ذکر است که در این پژوهش، هشت مجموعۀ تولیدکننده در صنعت باتریسازی، یعنی صبا باتری، برنا باتری، پاسارگاد باتری، دورنا باتری ارس، سپاهان باتری، آذر باتری، نیرو گستران خراسان و وایا باتری در نظر گرفته شدند. در ادامه، مسئلۀ دنیای واقعی موردی با استفاده از روشهای محدودیت-اپسیلون تقویت شده و الگوریتم SPEA-II حل و این دو روش مقایسه شده است. در راستای حل مدل مقدار پارامترها برای مسئلۀ موردی به شرح جدول 4 ارائه شده است. i. جدول 4- اطلاعات ورودی مدل1. Table 4- Model input data
در مسئلۀ موردی حلشده، تعداد هشت کارخانه (واحد صنعتی) بررسی شده است، همچنین تعداد روشهای موجود برای انتقال تکنولوژی از منبع خارجی به هلدینگ مرکزی برابر با 5 (روشهای حق خرید امتیاز، سرمایهگذاری مستقیم خارجی، تحت لیسانس، تأمین از بیرون و سرمایهگذاری مشترک)، تعداد روشهای داخلی بومیسازیشده برای انتقال تکنولوژی به نقاط نهایی یا کارخانهها برابر با 5 (روشهای آموزش و تحصیل، مهندسی معکوس، استخدام و تبادل نیروی انسانی، روش فرانشیز و تحقیق و توسعۀ مشترک)، تعداد انواع تکنولوژیهای موجود برای انتقال نیز برابر با 5 در نظر گرفته شده است. پس از حل مدل با استفاده از روش محدویت اپسیلون بهبودیافته، جبهۀ نهایی بهصورت شکل 3 ارائه شده است؛ سپس مدل ارائهشده با استفاده از الگوریتم SPEA-II ارائهشده حل شده است، جبهۀ الگوریتم در شکل 4 آورده شده است.
شکل 3- جبهۀ پارتو بهینۀ روش AECM از حل مدل Fig. 3- Pareto-optimal front the AECM method of solving the model
شکل 4- جبهۀ پارتو مربوط به الگوریتم SPEA-II از حل مدل Fig. 4- Pareto front related to the SPEA-II algorithm of solving the model پس از حل مدل مربوط به مسئلۀ موردی مطالعهشده، مقدار نتایج زیر برای متغیرهای تصمیم مسئله حاصل و در جداول 5 و 6 نمایش داده شده است. ii. جدول 5- چگونگی انتقال تکنولوژی با روش خارجی ام به هلدینگ مرکزی1. Table 5- How to transfer the technology t to the central holding using the external method i
iii. جدول 6- چگونگی انتقال تکنولوژی با روش بومی ام به واحد صنعتی ام1. Table 6- How to transfer the technology t to the industrial unit j with the local method k
همچنین مقدار توابع هدف دو روش محدودیت اپسیلون و الگوریتم SPEA-II در جدول 7 نمایش داده شده است. iv. جدول 7- مقایسۀ نتایج توابع هدف براساس روشهای حل1. Table 7- Comparing the results of objective functions based on solution methods
o. 4-3- تحلیل حساسیتعملکرد الگوریتمهای چند هدفه، از عملکرد الگوریتمهای تکهدفه بسیار پیچیدهتر است و با توجه به معیارهای ارائهشده، یک شاخص ارزیابی برای بررسی جوابهای حاصل از الگوریتمهای ارائهشده کافی نیست. بهطور کلی یک جواب ارائهشده ازطریق الگورریتمهای چندهدفه، باید سه ویژگی داشته باشد:
بنابراین بهمنظور تحلیل حساسیت الگوریتم، شاخصهای ذیل تعریف شد:
مقدار این شاخص برابر است با فاصلۀ نقاط پارتو الگوریتم بررسیشده از نقطۀ ایدهآل، این معیار که برای اندازهگیری میزان نزدیکی به سطح بهینۀ پارتو واقعی به کار میرود و از رابطۀ زیر محاسبه میشود:
در این رابطه ، تعداد جوابها در مجموعه بهینۀ پارتو است و ، فاصلۀ اقلیدسی هر عضو از مجموعۀ پارتو از نقطۀ ایدهآل است که از رابطۀ زیر محاسبه میشود:
این شاخص وسعت جوابهای پارتو یک الگوریتم را نشان میدهد و با رابطۀ 21 محاسبه میشود. هرچه شاخص DM بیشتر باشد، الگوریتم بهتر است:
- شاخص فاصله[xxi]این شاخص یکنواختی توزیع جوابهای پارتو در فضای حل را نشان میدهد، نحوۀ محاسبۀ این شاخص مطابق رابطۀ ذیل است:
محاسبۀ شاخص فوق در فضای سه بعدی بهدلیل پیچدهشدن نحوۀ محاسبه برای تعیین نقاط پارتوی کناری، زمانبر است. در ادامه با توجه به شاخصهای معرفیشده، 15 مسئله با ابعاد مختلف با روش حل دقیق (اپسیلون محدودیت بهبودیافته) و الگوریتم پیشنهادی SPEA-II حل و برای بررسی کیفیت و کارایی الگوریتم پیشنهادی، نتایج ازطریق میانگین خطا مطابق شکلهای 5 الی 7 تحلیل شد.
شکل 5. نتایج عددی الگوریتم پیشنهادی SPEA-II و روش اپسیلون محدودیت بهبودیافته – شاخص SM Fig. 5- Numerical results of the proposed SPEA-II algorithm and the augmented epsilon-constraint method – SM index i.شکل 6. نتایج عددی الگوریتم پیشنهادی SPEA-II و روش اپسیلون محدودیت بهبودیافته – شاخص DM Fig. 6- Numerical results of the proposed SPEA-II algorithm and the augmented epsilon-constraint method – DM index ii.شکل 7- نتایج عددی الگوریتم پیشنهادی SPEA-II و روش اپسیلون محدودیت بهبودیافته – شاخص MID Fig. 7- Numerical results of the proposed SPEA-II algorithm and the augmented epsilon-constraint method – MID p. 5- بحثانتقال تکنولوژی یکی از اساسیترین مباحث در فناوری است و چگونگی اجرای آن نقش بسیار مهمی در فرآیند، چرخۀ فناوری، نوآوری و همچنین خلق ثروت در جوامع در حال توسعه دارد. انتقال تکنولوژی، فرایند پیچیده و دشواری است که چنانچه بدون مطالعه و بررسی لازم انجام شود، نهتنها مفید نخواهد بود، ممکن است علاوه بر هدررفتن سرمایه و زمان، به تضعیف تکنولوژی ملی هم بیانجامد. موضوع بسیار مهم در انتقال تکنولوژی، قابلیت تطبیق، اثربخشی و توسعه برای فراگیری دانش فنی آن است. همانطور که از جدول 3 نتیجه میشود، روشهای سرمایهگذاری مشترک، تحقیق و توسعۀ مشترک و سرمایهگذاری مستقیم خارجی، بهترین عملکرد را نسبتبه دیگر شاخصهای ارزیابی به دست آورده و بیانگر آن است که اگر شرکتی (در حوزۀ تولید باتری) بهدنبال رقابت در بازار جهانی است و قصد دارد تا در مسیر توسعه و پیشرفت گام بردارد، روش سرمایهگذاری مشترک، بالاترین اهمیت را دارد؛ زیرا با کمک و همکاری مستقیم و مداوم شرکتهای بزرگ، بهبود در کسب و کار خود به وجود میآورد، بهسمت مدرنشدن شیوههای تولید، افزایش بازدهی و توان تولید پیش میرود و درنتیجه زمینۀ افزایش ظرفیت و نرخ تولید در کسب و کار را فراهم میکند. از دیگر نتایج درخور توجه، به رتبۀ پایین روش آموزش و تحصیل اشاره میشود. این موضوع بیانگر این است که کارشناسان شرکتهای مربوطه معتقدند روشی مانند آموزش و تحصیل، علاوه بر اینکه زمان زیادی را برای انتقال موفق فناوری صرف میکند، نتایج آن چندان موجب بهبود وضعیت رقابتی و بهبود ظرفیت تولید شرکت نمیشود. آنها در موفقبودن روشهای آموزش، تحصیل، استخدام و تبادل نیروی انسانی دارای تردیدند. مقایسۀ دو جبهۀ پارتو (شکلهای 1 و 2) و اطلاعات جدول 7، تطابق بالای جوابهای به دست آمده را در جبههها نشان میدهد، این امر بیانگر این مورد است که الگوریتم استفادهشده دارای عملکرد مناسب و پذیرفتنی است. مقالۀ حال حاضر در مقایسه با دیگر تحقیقات انجامشده، بهدلیل ارزیابی شیوههای انتقال تکنولوژی در صنایع باتریسازی خودرو در شرایط عدم قطعیت و با استفاده از تکنیکهای تصمیمگیری چند معیارۀ ترکیبی، بهکارگیری مدل بهینهسازی ریاضی برای تخصیص بهترین شیوۀ انتقال تکنولوژی، لحاظکردن پارامترهای مهمی نظیر ریسک، هزینه و اشتغال در مدل و استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره و فراابتکاری، تا حدود زیادی به شرایط واقعی و کاربردی نزدیک میشود و در زمرۀ پژوهشهای قابل استفاده و کاربردی در صنعت است. q. 6- نتیجهگیریبهطور کلی کشورهای در حال توسعه، درسهای پرارزشی از تجربۀ موفقیتآمیز بعضی از کشورهای صنعتی و تازه صنعتی شده، بهخصوص کشورهای واقع در شرق آسیا و آمریکای لاتین در امر توسعۀ تکنولوژی و صنعتی میگیرند. تجربۀ موفقیتآمیز این کشورها نشان داده است که فراگیری و انتقال گستردۀ تکنولوژیهای مناسب و مدرن به این کشورها، آنها را قادر میکند تا بر بهرهوری خود بیفزایند و درنتیجه به توسعۀ سریع صنعتی این کشورها منجر شده است. در این پژوهش، تلاش شد با پیروی از اصول و چارچوب نظری و پژوهشی، مدلی ارائه شود که در آن عوامل مؤثر بر شیوههای انتقال تکنولوژی، با هدف بهبود عملکرد شرکت تبیین شود. به همین منظور در ابتدا با بررسی پژوهشهای داخلی و خارجی، مجموعهای از 23 عامل در چهار دسته عوامل اقتصادی، فنی، مدیریتی و تجاری شناسایی شد و سپس با استفاده از رویکرد دلفی فازی، غربالگری و براساس نظرات یک کمیتۀ خبره از کارشناسان و استادان حوزۀ باتری بومیسازی شدند. در ادامه با بهکارگیری روش دیمتل فازی، بهترین و بدترین عامل ازطریق بررسی میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری عوامل نسبتبه یکدیگر تعیین و سپس از روش بهترین-بدترین بهمنظور تعیین وزن مؤثر هر عامل و اولویتبندی روشهای انتقال تکنولوژی استفاده شد. درنهایت یک مدل بهینهسازی چند هدفه با اهدف حداقلسازی هزینههای ثابت انتقال تکنولوژی، حداقلسازی ریسک انتقال تکنولوژی و حداقلسازی تعداد شغلهای از دست رفته بهسبب انتقال تکنولوژیهای جدید پیشنهاد شد که با استفاده از روش اپسیلون-محدودیت تکاملیافته و الگوریتم تکاملی مبتنی بر قوت پارتو (SPEA-II)، بهطور کارایی حل شده است. در تحقیقات آتی میتوان از سایر رویکردهای تصمیمگیری چند معیاره در سایر محیطهای عدم قطعیت نظیر فازی شهود، اعداد Z و غیره استفاده و نتایج حاصله را با یکدیگر مقایسه نمود. همچنین میتوان برخی از ورودیهای مدل ریاضی پیشنهادی را در شرایط عدم قطعیت در نظر گرفت و جهت برخورد با آن از برنامهریزی فازی، آرمانی و یا برنامهریزی آنالیز استوار بهره گرفت.
[i] Augmented Epsilon Constraint Method (AECM) [ii] Strength Pareto Evolutionary Algorithm 2 (SPEA2) [iii] Battelle Memorial Institute [iv] Amirghodsi et al. [v] Lavoie & Daim [vi] Amini et al. [vii] Cho & Shenkoya [viii] Dahooie et al. [ix] Latifian et al. [x] Ghasemzadeh et al. [xi] Shanei [xii] Mehrinejad et al. [xiii] Bayat Turk et al. [xiv] Rezaei et al. [xv] Tran et al. [xvi] Ordinal Priority Approach [xvii] Ataei et al [xviii] Mavrotas [xix] Mean Ideal Distance(MID) [xx] Diversity Metric(DM) [xxi] Spacing Metric(SM) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Amini, E., Baniasadi, M., Vahidi, H., Nematollahi, H., Khatami, M., Amandadi, M., Malekian, L., & Safarpour, H. (2020). Affecting factors of knowledge-based companies using fuzzy AHP model, case study Tehran University Enterprise Park. Journal of the Knowledge Economy, 11(2), 574-592. https://doi.org/10.1007/s13132-018-0554-9. Ataei, Y., Mahmoudi, A., Faylizadeh, M.R. & Li, D.F. (2020). Ordinal priority approach (OPA) in multiple attribute decision-making. Applied Soft Computing, 86, 105893. https://doi.org/10.1016/j.asoc.2019.105893. Amirghodsi, S., Bonyadi Naeini, A., & Makui, A. (2020). Dual model for selecting technology and technology transfer method using a combination of the Best-Worst Method (BWM) and goal programing. Scientia Iranica, 29(5), 2628-2646. https://doi.org/10.24200/SCI.2020.53925.3511. Bayat Turk, A., Kazemian Mohamadabadi, M., & Kazemian Mohamadabadi, A. (2023). Design and presentation of a conceptual model for technology transfer to supply technological products in the localization and domestic manufacturing of oil and gas Industry equipment. Journal of Technology in Entrepreneurship and Strategic Management, 2(4), 154-166. Bertsch, G.K. (1992). After the revolutions: East-West trade and technology transfer in the 1990s. International Affairs, 68(2), 336. https://doi.org/10.2307/2623242. Bigliardi, B., Galati, F., Marolla., G., & Verbano, C. (2015). Factors affecting technology transfer offices’ performance in the Italian food context. Technology Analysis & Strategic Management, 27(4), 361-384. https://doi.org/10.1080/09537325.2014.1002464. Bozeman, B., Rimes, H., & Youtie, J. (2015). The evolving state-of-the-art in technology transfer research: Revisiting the contingent effectiveness model. Research Policy, 44(1), 34-49. https://doi.org/10.1016/j.respol.2014.06.008. Buzás, N. (2019). Linking industries across the world (1nd ed). From technology transfer to knowledge transfer: an institutional transition. In Linking Industries Across the World, Routledge. Cho, D.W., & Shenkoya, T. (2020). Technology transfer: economic factors that influence transferor and transferee’s choice. Technology Analysis & Strategic Management, 32(6), 621-633. https://doi.org/10.1080/09537325.2019.1687873. Christensen, H.B., Lee, E., Walker, M., & Zeng, C. (2015). Incentives or standards: what determines accounting quality changes around IFRS adoption? European Accounting Review, 24(1), 31-61. https://doi.org/10.1080/09638180.2015.1009144. Dahooie, J.H., Qorbani, A.R., & Daim, T. (2021). Providing a framework for selecting the appropriate method of technology acquisition considering uncertainty in hierarchical group decision-making: Case Study: Interactive television technology. Technological Forecasting and Social Change, 168, 120760. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.120760. Ghasemzadeh, A., Malik Nejad, K., & Masgarani, H. (2022). Investigating Factors Affecting the Success of Technology Transfer with the Resistance Economics Approach in the Oil and Gas Industry Using DEMATEL and ANP. Journal of New Business Attitudes, 3(2), 24-35. Günsel, A. (2015). Research on effectiveness of technology transfer from a knowledge based perspective. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 207, 777-785. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.10.165. Hsiao, C.T., & Liu, C.S. (2012). Dynamic modeling of the development of the DRAM industry in Taiwan. Asian Journal of Technology Innovation, 20(2), 277-293. https://doi.org/10.1080/19761597.2012.741396. Hsu, D.W., Shen, Y.C., Yuan, B.J.C., & Chou, C.J. (2015). Toward successful commercialization of university technology: Performance drivers of university technology transfer in Taiwan. Technological Forecasting and Social Change, 92, 25-39. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2014.11.002. Huang, S., Katipamula, S., & Lutes, R. (2023). An experimental study on round-trip efficiency of a preheating control with a medium office building. Energy and Buildings, 278, 112622. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2022.112622. Huong, T. L., & Hieu, N.T.T (2025). Factors affecting the effectiveness of application and technology transfer activities on the productivity of enterrises in quang ninh province, vietnam. International Journal Profissinal Business Review, Miami, 10, 01-28. Huy, T.H.B., Dinh, H.T., & Kim, D. (2023). Multi-objective framework for a home energy management system with the integration of solar energy and an electric vehicle using an augmented ε-constraint method and lexicographic optimization. Sustainable Cities and Society, 88, 104289. https://doi.org/10.1016/j.scs.2022.104289. Kasperson, J.X., & Kasperson, R.E. (2022). Corporate culture and technology transfer, in the social contours of risk. Routledge, 118-143. Latifian, A.H., Tavakkoli-Moghaddam, R., & Keramati, M. (2022). New framework based on a multi-criteria decision-making model of technology transfer in the Auto-battery manufacturing industry under uncertainty. International Journal of Engineering, 35(10), 2040-2055. https://doi.org/ 10.5829/IJE.2022.35.10A.21. Lavoie, J.R., & Daim, T. (2020). Towards the assessment of technology transfer capabilities: An action research-enhanced HDM model. Technology in Society, 60, 101217. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2019.101217. Lee, S., Byong Seon, K., Youngmin, K., Wanki, K., & Wonbin, A. (2018). The framework for factors affecting technology transfer for suppliers and buyers of technology in Korea. Technology Analysis & Strategic Management, 30(2), 172-185. https://doi.org/10.1080/09537325.2017.1297787. Li, X., & Yuan, X. (2022). Tracing the technology transfer of battery electric vehicles in China: A patent citation organization network analysis. Energy, 239, 122265. https://doi.org/10.1016/j.energy.2021.122265. Liu, X., & Zhang, D. (2019). An improved SPEA2 algorithm with local search for multi-objective investment decision-making. Applied Sciences, 9(8), 1675. https://doi.org/10.3390/app9081675. Majidpour, M. (2017). International technology transfer and the dynamics of complementarity: A new approach. Technological Forecasting and Social Change, 122, 196-206. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2016.03.004. Mavrotas, G. (2009). Effective implementation of the ε-constraint method in multi-objective mathematical programming problems. Applied mathematics and computation, 213(2), 455-465. https://doi.org/10.1016/j.amc.2009.03.037. Mehrinejad, S., Heydari, T., & Kabaranzad, M.R. (2023). Designing a sustainable building technology transfer Model. Journal of Technology in Entrepreneurship and Strategic Management, 2(3), 141-154. Otero, C., Manchado, C., & Gomez-Jauregui, V. (2023). A technology transfer case in graphic engineering. in International Joint Conference on Mechanics, Design Engineering & Advanced Manufacturing, Springer. Ravi, R., & Janodia, M.D. (2021). Factors affecting technology transfer and commercialization of university research in India: a Cross-sectional study. Journal of the Knowledge Economy, 101(1), 1-17. https://doi.org/10.1007/s13132-021-00747-4. Rezaei, GH., Zebarjad, K., & Kadem Samimi, P. (2024). Investigating barriers to technology transfer between universities and industry using the TOPSIS-method [Conference presentation], 10th International Congress Civil Engineering, Artchitecture and Urban Development. Shanei, F. (2023). Identification and ranking of factors affecting the success of technology transfer in mapna company (case study: gas turbine project) [Conference presentation], 2nh & 3rd National Conference on New Findings in Management, Psychology and Accounting. Ten Berge, J., Lippeniyi, Z., Lippe, T.V.D., & Goos, M. (2020). Technology implementation within enterprises and job ending among employees. A study of the role of educational attainment, organizational tenure, age and unionization. Research in Social Stratification and Mobility, 69, 100548. ttps://doi.org/10.1016/j.rssm. 2020.100548. Tran, T.-H., Nguyen, P.-H., Nguyen, L.-A.T., & Nguyen, T.-H.T. (2024). Understanding the complexities: Interrelationships of critical barriers to university technology transfer in vietnam using T-Spherical fuzzy MCDM approach. IEEE Access, 12, 169683-169719. ttps://doi.org/10.1016/j.rssm. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 82 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 15 |