
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,714 |
تعداد مقالات | 14,051 |
تعداد مشاهده مقاله | 34,019,121 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,624,168 |
واکاوی ریشههای اساطیری و تحلیل افسانۀ شگفت مردم دریانشین و بازتاب آن در متون ادب فارسی | ||
متن شناسی ادب فارسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 فروردین 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/rpll.2025.143970.2417 | ||
نویسندگان | ||
خلیل بیگزاده* 1؛ مریم کسائی2 | ||
1دانشیار زبان و ادبیات فارسی/ گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
2پسادکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
چکیده | ||
یکی از باورهای شگفت که در اساطیر، عجایبنامهها و برخی از متون نظم و نثر ادب فارسی بازتاب یافته و زمینۀ مناسبی برای خلق مضامین و تصاویر غریب ایجاد کرده، اعتقاد به انسان دریانشین یعنی موجودی مرکب است که نیمۀ بالای جسمش انسان و نیمۀ پایین آن ماهی است. مسئلۀ اصلی این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به منابع کهن انجام شده، بررسی، نقد و تحلیل انسانالماء در متون ادب فارسی و جستجو در ریشهها و زمینههای آن در اساطیر و افسانهها و نشان دادن موارد مشابه در اسطورههای دیگر ملتهاست. انسانالماء که در مواردی با پری دریایی همسان است، مطابق تصورات قدیم، در کاخهای افسانهای و محیطی سرشار از جواهرات گرانبها در زیر آب زندگی میکند. زندگیش نظام اجتماعی دارد و گاه از طریق ازدواج صاحب فرزند میشود. معمولاً شاد و اهل آواز و طرب است و با اینکه قادر به تکلم نیست، در مواردی با انسان مراوده دارد و حتی با او ازدواج میکند. گاهی در نقش نجاتبخش و راهنمای کشتیشکستگان ظاهر میشود. انسان دریانشین حاصل تلاش ذهن بشر است برای خلق دنیایی موازی در زیر آب که اجزای آن با جهان محسوس متناظرند و بازگوکنندۀ برخی جوانب گوناگون و ناسازگار جهان و نسبت آن با زندگی و انسان به شمار میآید. | ||
کلیدواژهها | ||
انسان ـ جانور؛ انسان ـ ماهی؛ پری دریایی؛ عجایبنامهها اساطیر و افسانهها | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 12 |