
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,706 |
تعداد مقالات | 13,972 |
تعداد مشاهده مقاله | 33,589,038 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,318,857 |
بررسی تغییرات کاربری اراضی و اثرات آن بر فرسایش خاک در شهرستان مشکینشهر | ||
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/gep.2025.143700.1695 | ||
نویسندگان | ||
الناز پیروزی1؛ صیاد اصغری سرسکانرود* 2؛ بتول زینالی3 | ||
1دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
2استاد ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
3استاد آبوهواشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
چکیده | ||
فرسایش خاک از مهمترین چالشهای زیستمحیطی تلقی میشود که تغییرات کاربری اراضی یکی از عوامل اصلی افرایش پتانسیل آن میباشد. شهرستان مشکینشهر به دلیل ویژگیهای محیطی از دیرباز تحت تأثیر وقوع فرسایش بوده است و در طی سالهای اخیر، با توجه به رشد جمعیت و تغییرات غیراصولی کاربری اراضی، پتانسیل رخداد این مخاطره در سطح شهرستان افزایش یافته است. برایناساس، پژوهش حاضر بهدنبال ارزیابی اثر تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش خاک در شهرستان مشکینشهر میباشد. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، نقشۀ کاربری اراضی با استفاده از روش شیءمبنا برای دو سال 2002 و 2024 استخراج گردید. در مرحلۀ بعد لایههای اطّلاعاتی سایر عوامل مؤثر بر فرسایش در محیط GIS تهیه گردید. در نهایت؛ بهمنظور پهنهبندی خطر فرسایش، استانداردسازی لایهها با استفاده از تابع فازی، وزندهی معیارها با بهرهگیری از روش کریتیک و مدلسازی با استفاده از الگوریتم چندمعیارۀ ویکور صورت پذیرفت. براساس نتایج حاصل از تحلیل تغییرات کاربری اراضی، در هر دو دورۀ زمانی مورد مطالعه کاربریهای مراتع ضعیف و زراعت دیم بیشترین مساحت شهرستان را پوشش میدهند. با نظر به نقشۀ پهنهبندی فرسایش نیز در سال 2002 مساحت طبقۀ بسیار پرخطر و پرخطر، 88/10 و 55/26درصد بوده است که مقدار این طبقات خطر در سال 2024 بهترتیب به 14/14 و 33/27 درصد افزایش یافته است. بهطورکلی با توجه به نتایج پژوهش میتوان، کاهش سطح مراتع، باغات و پوشش جنگلی و در مقابل افزایش کاربریهای زراعی (آبی و دیم) و مسکونی را از دلایل اصلی افزایش پتانسیل فرسایش خاک شهرستان مشکینشهر دانست. | ||
کلیدواژهها | ||
کاربری اراضی؛ فرسایش؛ روش شیءمبنا؛ تحلیل چندمعیاره | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 33 |