پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,706 |
| تعداد مقالات | 13,972 |
| تعداد مشاهده مقاله | 33,587,461 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,318,426 |
احتمالِ اشارۀ فردوسی به جوی مولیانِ رودکی | ||
| متن شناسی ادب فارسی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 اسفند 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/rpll.2025.143626.2403 | ||
| نویسنده | ||
| خلیل کهریزی* | ||
| عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| چکیده | ||
| شاعران به بهانه‌های گوناگون از شعرایِ پیشین یا همعصرِ خود یاد یا به آنها اشاره می‌کنند. در کنارِ فوایدِ تاریخی گوناگون، گاهی می‌توان در گشودنِ گره‌های معنایی و تصحیحی نیز از این موارد کمک گرفت. این یادکردها و اشارات بیشتر در میان شاعرانِ درباری رواج داشته و عمدتاً بازتاب‌دهندۀ رقابت‌ها و طبع‌آزمایی‌های شاعرانه بوده است. از آنجا که فردوسی شاعرِ دربار نبوده و گونۀ شعری شاهنامه نیز نَقلی است، نمی‌توان نمونه‌های چندان چشمگیری از این موارد در آن یافت. غیر از دقیقی که پیشرو فردوسی در سرودن شاهنامۀ ابومنصوری بوده است، فردوسی فقط یک بار در سخن از به نظم درآوردن کلیله و دمنه از رودکی نیز یاد کرده است. در کنارِ این یادکرد می‌توان، با قیدِ احتمال، یک اشاره نیز به دست داد که تاکنون مغفول بوده است. پادشاهی هرمزد نوشین‌روان در شاهنامه خطبه‌ای غنایی با زبانی کنایی و چندپهلو دارد. بیتی از این خطبه می‌تواند یادآورِ مطلعِ قصیدۀ «جوی مولیان» و دارای ایهامی به چنگ‌نوازی رودکی باشد. این مسأله در دستنویس‌های شاهنامه بر نویسش‌های بیتِ فردوسی تأثیر نهاده و مصحِحان را نیز بر سر گزینشِ نویسش‌های «باد» و «بوی» و «یاد» به تردید افکنده است. ما در این مقاله می‌کوشیم، با درنگ بر معنا و بافتِ چندپهلویِ خطبۀ پادشاهی هرمزد نوشین‌روان، گزارش‌هایِ پیشینِ این بخش از شاهنامه را نقد کنیم. سپس، در کنارِ به دست دادنِ اشارۀ احتمالیِ فردوسی به مطلعِ قصیدۀ جوی مولیان، نویسش‌هایِ «باد» و «بویِ یار» را در اشارۀ فردوسی و بیتِ رودکی توجیه معنایی و نسخه‌شناختی می‌کنیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رودکی؛ فردوسی؛ جوی مولیان؛ تصحیح | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 47 |
||