پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,706 |
| تعداد مقالات | 13,972 |
| تعداد مشاهده مقاله | 33,588,647 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,318,764 |
بررسی اختیار شاعری تسکین در عروض فارسی و عربی (با تأکید بر ملمَّعات مجیر الدین بیلقانی, مولوی و خواجوی کرمانی) | ||
| فنون ادبی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 اسفند 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/liar.2025.143144.2411 | ||
| نویسندگان | ||
| علا السید1؛ علی اصغر قهرمانی مقبل2؛ سیدمهدی طباطبائی* 3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| اختیارات شاعری از مباحث مهم در هر نظام عروضی است تاجایی‌که کمتر شعری در فارسی و عربی می‌توان یافت که در آن اختیاری به‌کار‌نرفته باشد. اختیار «تسکین» که از مهم‌ترین و پرکاربردترین اختیارات شاعری در عروض فارسی است، در عروض عربی نیز کاربرد دارد، امّا به نام‌های دیگر آمده است. اختیار تسکین به عنوان جواز وزنی را ابن‌فرخان در قرن ششم مطرح کرده، امّا اصطلاح تسکین را نخستین‌بار خواجه نصیرالدین طوسی در کتاب معیارالاشعار خود آورده است که براساس آن، شاعر می‌تواند به‌جای دوهجای کوتاه (UU)، یک هجای بلند (-) بیاورد. از آنجا که به‌کارگیری اختیار تسکین در اشعار ملمَّع -به‌ویژه در ملمًّعاتی که بخش عربی آن بر وزن عربی و بخش فارسی آن بر وزن فارسی سرود شده است- نقش مهمی در ایجاد شباهت بین اوزان فارسی و عربی ایفا می‌کند، در این پژوهش به بررسی و تحلیل این اختیار در عروض فارسی و عربی بر مبنای ملمَّعات سه تن از ملمَّع‌سرایان معروف پرداخته شده است. نتایج این پژوهش که به عنوان یک مطالعۀ توصیفی ـ تحلیلی و نگرش تطبیقی طراحی شده است، حاکی از آن است که زحاف «اضمار» و زحاف «عصب» در عروض عربی، معادل اختیار تسکین در عروض فارسی است، امّا دایرۀ شمول تسکین در عروض فارسی بسیار گسترده‌تر است. همچنین در این پژوهش روشن شد که اختیار تسکین تأثیر چشمگیری در پرکاربرد بودن برخی از اوزان ملمَّعات در شعر فارسی داشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عروض فارسی و عربی؛ اختیار تسکین؛ ملمَّعات | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 63 |
||