پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,706 |
| تعداد مقالات | 13,972 |
| تعداد مشاهده مقاله | 33,588,129 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,318,631 |
توضیح چند اصطلاح در حوزۀ منسوجات در شعر شفروه اصفهانی و تکمیل و تصحیح فرهنگ‌های لغت | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| متن شناسی ادب فارسی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 5، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 65، فروردین 1404، صفحه 67-83 اصل مقاله (1.33 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/rpll.2025.143065.2392 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسنده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شهرت معرفت* | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گروه پژوهش‌های زبانی و تحقیقات ادبی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| تصحیح متون کهن ازسویی در تکمیل و تصحیح فرهنگ‌های لغت مؤثر است و ازسوی‌دیگر، توجه به برخی از عناصر تکرارشونده در این متون می‌تواند اساس تدوین فرهنگ‌های تخصصی باشد که یکی از نیازهای پژوهشگران است. یکی از این فرهنگ‌های تخصصی مورد نیاز، فرهنگ منسوجات است. در شعر شرفالدین شفروه اصفهانی، شاعر، نویسنده و واعظ قرن ششم هجری، اصطلاحاتی در حوزۀ منسوجات آمده است که تازگی‌هایی دارد و در فرهنگ‌های لغت فارسی دیده نمی‌شود. برخی از این اصطلاحات نیز شواهد کهنی را به مدخل‌های بی‌شاهد فرهنگ‌ها می‌افزاید. در این مقاله براساس نسخه‌های خطی دیوان شفروه، به تصحیح چند اصطلاح در شعر شفروه پرداخته و با توجه به عناصر درون‌متنی و منابع جنبی، این اصطلاحات توضیح داده شد. گذشته از اصطلاحات فارسی، برخی از این اصطلاحات از زبان عربی به شعر شفروه راه یافته است که شماری از آنها بن‌مایه‌های قرآنی دارد و برخی دیگر، از زبان ترکی که شفروه دست‌کم با واژگان این زبان در روزگار خود برخورد کرده و با آنها آشنا بوده است. برخی نیز در گذر زمان، تلفظشان فراموش شده و تحریف‌ها و تصحیف‌هایی در آنها راه یافته است و حتی از معنای اصلی خود دور شده‌اند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دیوان شفروه اصفهانی؛ فرهنگ لغت؛ منسوجات | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
. مقدمه شرفالدین شفروه اصفهانی، شاعر و واعظ قرن ششم هجری است. وی در عین شاعری، به وعظ نیز می‌پرداخته است. شفروه ذولسانَیْن بوده و سخنان واعظانۀ خود را در کتابی با عنوان اطباق‌الذهب فی المواعظ و الخطب گرد آورده است؛1 گذشته از این کتاب، دیوان شعری دارد که ارزش‌های زبانی و ادبی بسیاری دارد و علاوه‌بر آن، اطلاعات تاریخی، جغرافیایی، جامعه‌شناسی و نیز مردم‌شناسی درخور توجهی در آن است که در شناخت اصفهان آن عصر، سودمند است.2 یکی از عناصر تکرارشونده در شعر شرفالدین شفروه، نتیجۀ توجه شاعر به انواع منسوجات است که تازگی‌هایی در حوزۀ زبان و صورِ خیال نیز دارد. شمار فراوان انواع منسوجات در شعر شفروه و توصیف‌های دقیق وی از این انواع، نشان از آن دارد که شفروه با انواع منسوجات آشنا بوده است. شاعر در مدح یکی از ممدوحان خجندی خود، یعنی صدرالدین محمد بن عبداللطیف ثابت خجندی که دچار بیماری شده، چنین گفته است، چنین می‌گوید:
نیز گاه در توصیف عناصر طبیعی از انواع منسوجات استفاده کرده است:
یا:
و گاه به ویژگی‌های برخی از این منسوجات در شعرش اشاره می‌کند:
برخی از منسوجاتی که در شعر شفروه آمده است، در فرهنگ‌های لغت مشهور فارسی نیست و گاه شاهدی ندارد یا شاهد آن کهن نیست. در این مقاله با تأکید بر این تازگی‌ها انواع منسوجات در شعر این شاعر قرن ششم هجری بررسی و با کمک منابع جنبی کهن توضیح داده شد.
فهرستی از انواع منسوجات در دیوان شفروه و فراوانی آنها:
1-1. پرسش‌ها و فرضیه‌ها در این مقاله، در پی پاسخ به چند پرسش هستیم:
2-1. پیشینۀ پژوهش دیوان شفروه تاکنون چاپ نشده و نگارنده در حال تصحیح این دیوان است. دو پایان‌نامۀ ارشد و دو رسالۀ دکتری با موضوع تصحیح دیوان شفروه انجام شده است که هریک به‌دلیل خطاها و سهوهای فراوانی که دارند، گزارش منقّحی را از شعر شفروه به دست نمی‌دهد:
همچنین، در مقاله‌ای با عنوان «دو اصطلاح حوزۀ البسه از دیوان شرفالدین شفروۀ اصفهانی»، به بررسی و توضیح دو اصطلاح «ایازی» و «براتی» در دیوان شفروه پرداخته شده است (نک: معرفت، 1401، ص. 143-160).
پاتابِه: این کلمه را با صورت‌های مختلفی در متون آورده‌اند؛ ازجمله پایتابه، پاتاوه، پاتوه و... . «پاتابه»، «پارچه‌ای کلفت به‌صورت نواری پهن که مردان چندین دور از پایین تا زیر زانو، برای گرم نگه داشتن پا و چالاکی در رفتار به ساق پا می‌پیچیده‌اند» (کسایی، 1375، ص. 135). «پاتابه» در لغت‌نامه شاهدی ندارد. این کلمه در شعر شرفالدین شفروه آمده است:
«پاتابه خواستن و موزه در پا کردن» کنایه است از آمادۀ رفتن شدن. پوستین موشان: در یکی از نسخه‌های خطی شعر شفروه، دو بیت رباعی به نام این شاعر آمده است که بیت دوم آن چنین است:
دیگران نیز تصویر سنجاب پوشیدن بید را آورده‌اند:
یا:
از پوست جانورانی مثل آس، دله، روباه، سگ آبی، سمور، سنجاب، فنک، قاقم و... پوستین فراهم می‌آورده‌اند. یکی از انواع پوستین را از پوست «موش‌خرما» تهیه می‌کرده‌اند. «موش‌خرما» جانوری است از راستۀ جوندگان که از پوستش برای فراهم آوردن لباس بهره می‌جسته‌اند. برخی موش‌خرما را همان قاقم دانسته‌اند: «قاقم (= موش‌خرما = Squirrel) به سنجاب نزدیک است» (جرجانی، 1369، ص. 20). در بیت شفروه ظاهراً منظور همین جانور است و رنگ پوست این جانور سیاه بوده است. «سمور سیه نوعی از پوستین سیاه است که نفیس‌ترین پوستین‌ها است و سمور و قاقم و قندز و سنجاب و امثال آن، همه نام موشان و روبهان است که اکنون نام پوستین آنها شده» (گلوی، بی‌تا، ص. 93). «گربه» در مصراع دوم بیت شفروه، تداعی‌کنندۀ «گربه‌بید» نیز هست که همان بیدمشک یا نوعی از بیدمشک است4 (نک: لغت‌نامه، ذیل «گربه‌بید»). تُرکانی: لغت‌نامه در تعریف «ترکانی» آورده است: «پاپوشی (؟) از جنس فَرَجی که زنان ترک می‌پوشند». در تعریف لغت‌نامه تناقضی است و آن اینکه چگونه پاپوش، از جنس فرجی (نوعی قبا) می‌تواند باشد؟ ظاهراً در برخی از فرهنگ‌ها، «بالاپوش» را به‌خطا «پاپوش» آورده‌اند؛ حال آنکه در فرهنگ‌های دیگری در تعریف «تُرکانی» آمده است: «بالاپوشی از جنس فرجی که زنان ترک پوشند» (برهان، 1342، ص. 487؛ 488؛ ابراهیم بن نور، 1806ق، ص. 316؛ Vullers, 1855, p. 437) که همین نیز صحیح است. بیت شفروه که تنها شاهد فرهنگ‌ها برای این کلمه است، مؤید «تُرکانی» در معنای بالاپوش زنان ترک است:
از بیت شفروه برمی‌آید: - تُرکانی را زنانِ بزرگِ ترک‌نژاد چون تَرکان خاتون می‌پوشیده‌اند. - این جامه ازجمله جامه‌هایی بوده است که به‌هنگام شادی به کسی می‌بخشیده‌اند. دارالجُلُود: شفروه در بیتی از قصیدۀ تحمیدیه‌اش آورده است با این صورت:
«دارالجلود» مرکّب از «دار: خانه» + «جُلُود: جِ جِلد: پوست»؛ دباغخانه، جایی که در آنجا پوست‌ها را می‌پیرایند. کمال اسماعیل، شاعر همشهری و هم‌روزگار با شفروه، در قطعه‌ای تقاضایی، در توصیف اسب خود گفته است:
دستارِ عیسوی: شفروه در یکی از ابیات قصیده‌های کوتاه واعظانۀ خود چنین می‌گوید:
منسوبات به عیسی(ع) در منابع چند چیز است: جیب عیسوی، خر عیسوی، خُم عیسوی، دَم / نطق / نَفَس عیسوی، دین عیسوی، ردای عیسوی5 و... . یکی دیگر از منسوبات به عیسی، «دستار» است و دستار به چیزی گرو نهادن، بارها در متون فارسی آمده است. در نسخۀ «ص» (صفحۀ 237)، به‌جای «عیسوی»، «عَبقَری» (منسوب به عَبقَر) آمده است؛ «عَبقَر» نام دهی است که هر چیز خوب و نیکو را بدان‌جا نسبت کرده‌اند و به نوشتۀ اعراب، آنجا از مکان‌های جنیان است (الراغب الأصفهانی، 1999م، ص. 665). یکی از معانی «عَبقَری» را فرهنگ‌ها نوعی گستردنی فاخر و دیبانگارین آورده‌اند (نک: لغت‌نامه، ذیل همین مدخل). شواهدی که در لغت‌نامه برای «عَبقَری» آمده است، بر رنگ سبز این گستردنی تأکید دارد (الراغب الأصفهانی، 1999م، ص. 665). «عَبقَری» از کلمات قرآنی نیز هست: «مُتَّکِئِینَ عَلَى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَ عَبْقَرِیٍّ حِسَانٍ» (الرحمن/76) و در آنجا نیز در معنی گستردنی آمده است. در تفاسیر آورده‌اند که عرب، هر مُوَشّی (= نگارین) را «عَبقَری» می‌نامد که منسوب به همان سرزمینی است که پیش از آن گذشت (البغوی الشافعی، 2000م، ص. 346). «عَبقَری» هرچند خطای مسلّم نیست؛ اما در بیت مورد بحث از شفروه، براساس قراین درون‌متنی، «عیسوی» بر «عَبقَری» ترجیح دارد؛ چراکه ازسویی «خر» عیسی مشهور است و به قرینۀ آن «عیسوی» می‌تواند صحیح باشد و دیگر آنکه آمدن اسمی عَلَم در مصراع دوم، یعنی «یوسف» تأیید دیگری است بر صحت «عیسی» در بیت نخست. رشتۀ لیف: شفروه در تغزل قصیده‌ای که در توصیف کشتی چنین آورده است:
منظور از «رگِ» کشتی، رسنی است ستبر که آن را از لیف (رشته‌ها و تارهای درخت خرما) یا برگ نخل می‌بافتند و کاربردهای مختلفی داشت؛ ازجمله اینکه به‌جای استفاده از میخ، تختۀ کشتی را با این الیاف می‌بستند و درزهای کشتی را نیز با آن می‌گرفتند: «از سیستان لیف‌های قوی آورده بودند، چنان‌که هر لیفی را اشتری برداشته بود و بدان لیف‌ها کشتی‌ها را نیز ببستند و تجویف‌های کشتی را به حشو بیاکندند» (گردیزی، 1315، ص. 64). این لیف را از درخت نارگیل نیز فراهم می‌کرده‌اند (افشار، 1340، ص. 555). زبرپوش: صفت فاعلی، مرکّب از «زبر» (بالا) + «پوش» (بن مضارع). تنها شاهد فرهنگ‌ها برای «زبرپوش» در معنی «لحاف و روانداز» این بیت شفروه است:
از بیت شفروه برمی‌آید که «زبرپوش» نباید خُلقان (جِ خَلَق: کهنه و فرسوده) باشد. شَعرِ نَجْمی: شفروه قصیده‌ای دارد با ردیف «آفتاب». در این قصیده بیتی آمده است با این صورت:
«شَعر» نوعی جامۀ ابریشمین نازک است که گفته‌اند رنگ آن سیاه است (نک: لغت‌نامه، ذیل همین مدخل) و شاهد شِعری شفروه نیز این سیاهی را تأیید می‌کند. ظاهراً در بیت دیگر شفروه نیز به این سیاهیِ شَعر چنین اشاره شده است:
و اصل کافور و رنگ برخی از انواع آن سیاه است (عطرنامۀ علایی، 1347، ص. 261). «نَجْمی» (نجم + پسوند «ی» نسبت، منسوب به نجم)، ظاهراً اشاره دارد به نوعی جامه که نقش‌های ستاره‌گون و گویا براق داشته است و «نَجْمی» در این معنی در فرهنگ‌ها نیامده است. کلمۀ مترادف با «نَجْمی»، یعنی «مُکَوکَب» (ستاره‌نشان) نیز به همین جامه اشاره دارد. «معجر» در بیت شفروه در معنای روبند و نقاب است. «معجر» در این معنی در شعر دیگران نیز آمده است:
عَدْن / عَدْنی: در یکی از قصیده‌های کوتاه شفروه بیتی آمده است با این صورت: بـخـت بـرنـای تـو در پـیـراهـن عـدنـی مـلــک سخت موزون است، یا رب، چشم بد زو دور دار (نسخۀ «ﻫ»، برگ 83) «پیراهن عَدْنی» نوعی جامه است منسوب به عَدْن و نیز «عَدْن» نام محله‌ای است در نیشابور که در آنجا بُردهایی می‌بافند که بر روی آن سکه‌ای می‌زنند که آن را «سکۀ عدنی کوبان»6 می‌نامند. در این محله که آن را کوی «عدنی کوبان»7 می‌نامند، افرادی با عنوان «عَدْنی» به کار کوبیدن و شستن این جامه‌ها می‌پرداخته‌اند (السمعانی، 1988م، ص. 165). این محله ظاهراً نام خود را از همین کاری که در آنجا می‌شده است، گرفته است. «عدنی» را در لغت‌نامه با تلفظ «عَدَنی» آورده‌اند که به نوشتۀ صاحب الأنساب، این تلفظ در این معنی خطاست و «عَدْنی» و «عَدَنی» منسوب به دو جای مختلف‌اند (القیسرانی، 1865م، ص. 107؛ نیز نک: لغت‌نامه، ذیل «عَدَنی»). ظاهراً مؤلفان لغت‌نامه، «عَدْن» نیشابور را با «عَدَن» یمن8 اشتباه کرده‌اند. در متون کهن از انواع منسوجات عدنی نام برده شده است و این نوع از انواع نیکوی منسوجات است: «قمیص جیّد هروی یشم الأرض، و قلنسوة جیّدة، و طیلسان مروزی و رداء عدنی»9 (ابن‌اثیر، 2003م، ص. 431). با توجه به «هروی» و «مروزی»، «عدنی» نیز باید منسوب به یکی از شهرهای ایران و از سرزمینی نزدیک به هرات و مرو باشد. در اینجا دو نکته گفتنی است: یکی آنکه نیشابور یکی از مراکز صنعت بافندگی ایران در روزگار قدیم بوده است و دیگر آنکه بیت شفروه تأییدی است بر صحت تلفظ «عَدْن». شفروه در جای دیگری گفته است:
لاد: «لاد» معانی مختلفی دارد. یکی از معانی آن، دیبای نازک و لطیف است که برخی گفته‌اند رنگ آن سرخ است. در شعر شفروه شواهدی برای این کلمه در این معنی آمده است. یکی در بیتی از یکی از غزل‌های وی با این صورت:
مصراع دوم این بیت در نسخۀ «ﻫ» چنین است:
این بیت را برخی از فرهنگ‌ها به نام قطران تبریزی آورده‌اند، حال آنکه در بسیاری نسخ، «ﻫ» نام شفروه است و نیز بیت دیگری از همین غزل را منابع از آنِ شفروه دانسته‌اند:
شفروه در قصیده‌ای کوتاه نیز «لاد» را در همین معنی به کار برده است:
این قصیده را تنها در یکی از نسخه‌های در دسترس از شفروه یافتیم و «لاد» در این نسخه ناخوانا است:
و ما آن را با توجه به بیت پیشین از شفروه حل کردیم. لباس مار: شفروه در توصیف رزم‌آوری ممدوح در یکی از قصایدش چنین آورده است:
جاحظ در الحیوان، پوست مار را ازجملۀ نیکوترین پوست‌ها برای لباس برمی‌شمارد که سبک و نرم است و ترکیب شگرفی دارد (الجاحظ، 2003م، ص. 345). لشکری: شفروه در بیتی، «لشکری» را در مقابل «ششتری» آورده است:
«ششتری» (منسوب به شوشتر) نوعی جامۀ بهایی است و شاعر «لشکری» را در مقابل آن آورده است. «لشکری» منسوب به لشکر است و در اینجا جامه‌ای (لباس نظامی) است که ظاهراً آن را در جنگ می‌پوشیده‌اند. «لشکری» در این معنی در فرهنگ‌های مشهور فارسی نیامده است؛ اما باز هم در متون فارسی شاهد دارد. در تاریخ سیستان «جامۀ لشکری» را در برابر «سلب علما و فقها و طاق [در اینجا ردا] و طیلسان» آورده‌اند: «امیر خلف را چون کارها مستقیم شد... جامۀ لشکری بر طاق نهاد و سلب علما و فقها پوشید و طاق و طیلسان» (تاریخ سیستان، 1366، ص. 342). نیز مسعود سعد سلمان گفته است:
مُجدد: شفروه در بیتی در مدح اتابک نصرةالدین محمد جهان پهلوان (از اتابکان ایلدگزی) آورده است:
«مجدد» در این بیت، گذشته از معنای «نو شده»، به قرینۀ «کسوت»، معنای ایهامی دیگری نیز دارد و می‌دانیم که یکی از علاقه‌های شاعرانۀ شفروه، توجه به انواع ایهام است. در لغت‌نامه، ذیل «مجدد» آمده است: کساء مجدد: چادر یا گلیمی که خطوط مختلف دارد و در این معنی هیچ شاهدی برای آن در فرهنگ‌های مشهور فارسی نیامده است و «مجدد» در این معنی با کسوت ایهامِ تناسب دارد. «مجدد» از ریشۀ «جُدَد» و ازنظر ساخت صرفی، اسم مفعول است و در معنای چیزی است که خطوط و رنگ‌های متنوعی دارد و صفتی است برای منسوجاتی مثلِ چادر، قبا، گلیم با خطوط و رنگ‌های متنوع (نک: الفراهیدی، 1410ق، ص. 10). «جُدَد» از همین ریشه و با همین معنی در قرآن آمده است: «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِیضٌ وَحُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِیبُ سُودٌ» (فاطر/27) «نمی‌بینی که اللّه فروفرستاد از آسمان آبی تا بیرون آوردیم به آن آب، میوه‌ها، گوناگون رنگ‌های آن، و از کوه‌ها راه‌های پیداشده از روندگان، خط‌های سپید و خط‌های سرخ، گوناگون رنگ‌های آن، و کوه‌ها و سنگ‌های سخت سیاه» (میبدی، 1371، ص. 171). مُشَهَّر: در یکی از ابیات شفروه در توصیف نابسامانی‌ها و پریشانی‌های شهر اصفهان در آن روزگار آمده است:
در سفینۀ شمس حاجی، این بیت با این صورت آمده است که معنای روشنی ندارد. بیت در محاسن اصفهان نیز چنین است:
که ضبط محاسن اصفهان نیز مبهم است. در نسخۀ «ﻫ» (برگ 44) ضبط بیت چنین است:
توجه به انواع منسوجاتی که در این بیت شفروه آمده است و شناخت آنها، در حل دشواری‌های بیت راه‌گشا است:
«مُشَّهَر» اسم مفعول است از ریشۀ «شهر». جامه‌ای است که برای زینت، کناره‌ای بر آن دوخته باشند و این کناره، رنگی مخالف با رنگ پارچه داشته است (دوزی، 1980م، ص. 370، ذیل «مُشَهَّرة») و فرهنگ‌های مشهور فارسی، «مشهّر» را در این معنی ضبط نکرده‌اند،11 باوجود اینکه شواهد دیگری برای این کلمه در متون کهن فارسی آمده است:
نیز: «هدهد که پیک حضرت بود، قباچۀ حریر مشهّر پوشیده» (وراوینی، 1389، ص. 712). در هر دو شاهد اخیر، «مشهّر» با «قبا» آمده است که تأیید دیگری بر صحت بیت شفروه با این صورت:
مَطرَح: فرهنگ‌ها یکی از معانی «مطرح» را فرش آورده‌اند. این کلمه در این معنی در فرهنگ‌ها شاهدی ندارد. شفروه گفته است:
نیز:
مُلَمَّع: اسم مفعول از ریشۀ «لمع». شفروه در بیتی از یکی از قصیده‌های کوتاهش آورده است:
از بیت شفروه چند نکته دربارۀ «ملمّع» برمی‌آید:
«ملمّع» در این معنی در شعر دیگران نیز آمده است: از فضل تـو هامـون شـده چـون فـرش ملمّـع وز صنع تو گردون شده چون سقف مقرنس شفروه در بیتی دیگر از یکی از ترکیب‌بندهایش «ملمّع» را در معنی منسوجِ پرنقش‌ونگار آورده است:
مَیزَر: برای «میزر» در فرهنگ‌ها معانی مختلفی آورده‌اند: دستار و عمامه، شلوار و ازار، دستمال، چادر. یکی از معانی «میزر»، «لُنگ» است که در بیتی از شفروه آمده است:
«میزر» را فرهنگ‌ها در این معنی ضبط نکرده‌اند؛ اما ذیل «مئزر»، معنی لنگ را بی هیچ شاهدی آورده‌اند. نمد ترکمانی: شفروه در شعری که در هجو مجیر بیلقانی (شاعر پارسی‌گوی قرن ششم هجری) سروده است، بیتی آورده است با این صورت:
از این بیت برمی‌آید که نمد ترکمانی در تقابل با اطلس (نوعی پارچۀ ابریشمی) منسوجی است کم‌بها. دیگر آنکه با توجه به اشارۀ شاعر به سرخی اطلس که در تقابل با رنگ نمد ترکمانی است، رنگ این نمد نیکو نیست و به احتمال قوی تیره است. لغت‌نامه (ذیل «زَیغ») بیتی از معروفی به نقل از لغت فرس آورده است که تنها شاهد «نمد ترکمانی» است:
از این بیت برمی‌آید که رنگ نمد ترکمانی، سیاه بوده است. در هجوی از شاعر همشهری و هم‌عصر شفروه، بر همان وزن و قافیۀ هجویۀ شفروه آمده است:
با توجه به بیت کمال‌الدین، از نمد ترکمانی به‌عنوان جُل خر استفاده می‌کرده‌اند.
توجه به عناصر تکرارشونده در متون کهن سبب می‌شود تا مصحّح بتواند برخی از دشواری‌های متن را براساس اطلاعات درون‌متنی حل کند؛ ازاین‌رو رابطۀ متقابل این متون با فرهنگ‌های لغت در تصحیح برخی خطاها و سهوها راه‌گشا است و به تصحیح و تکمیل متن و فرهنگ‌ها کمک می‌کند. در این مقاله براساس شعر شفروه به توضیح چند اصطلاح در حوزۀ البسه پرداختیم و با توجه به این شواهد، مداخلی تازه در این حوزه (لشکری، مشهّر، نجمی) به فرهنگ‌ها افزودیم، شواهدی نیز برای مداخل بی‌شاهد (پاتابه، مجدد، مطرح، میزر / مئزر) فرهنگ‌ها آورده و خطاهای برخی از تعریف‌ها (ترکانی، عدنی) در فرهنگ‌ها تصحیح شد و گویندۀ اصلی برخی از ابیات که به‌خطا به شاعری دیگر نسبت داده شده‌اند، شناسایی گردید. شفروه برخی از این اصطلاحات را از منابع دینی و متون عربی گرفته است و این امر در پیوند با شغل شفروه است. شماری از این اصطلاحات نیز با توجه به اینکه در شعر شاعران هم‌عصر و همشهری شفروه آمده است، باید از انواعی باشد که در اصفهان آن عصر شناخته‌شده بوده و شفروه با آنها آشنا بوده است. پی‌نوشت‌ها
- «ﻫ» [هند]: «دیوان شرف شفروه»، نسخۀ بایگانی ملی هند، از مجموعۀ رضا رامپوری (به شمارۀ ۳۲۰۴ ردیف ۵۶۰۵ م). تاریخ کتابت: 26 ذی‌القعدۀ 1027ق. میکروفیلمی از این نسخه با شمارۀ 1415 و عکسی با شمارههای 2062 و 2063 در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران موجود است. نسخۀ «ﻫ» جامع‌ترین نسخه‌ای است که از دیوان شفروه در دست است. - «ص» [صفی]: «مجموعۀ شعرا»، متعلق به بقعۀ شیخ صفی، نگهداری در کتابخانۀ سالتیکوف شچدرین سن‌پطرزبورگ روسیه، به شمارۀ 322. تاریخ کتابت: میانۀ سال‌های 1052-1078ق. - «ش» [شمس حاجی]: سفینۀ شمس حاجی تألیف 741ق. این سفینه با تصحیح میلاد عظیمی به چاپ رسیده است و ما از این چاپ استفاده کردیم. در صفحات 362 تا 372، 479 و 480 این کتاب، اشعاری از «شرفالدین شفروه الاصفهانی» آمده است. - «خ» [خلاصة الأشعار]: «خلاصة الأشعار و زبدة الأفکار» (مجلّد دوم از رکن اول)، تألیف 993ق و تاریخ کتابت 11ق، کاتب: ابن میرزا نظام شریف. نگهداری در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران، به شمارۀ 7790. - «ک» [کاشی]: «دیوان افصح الشعرا شرفالدین شفر[و]ه علیه‌الرحمه»، نگهداری در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران، به شمارۀ 2589؛ تاریخ کتابت: دوشنبه 12 جمادی الثّانی 1015ق، کاتب: محمد صالح کاشی؛ 17 سطری، شکسته نستعلیق، غیر مجدول، الفبایی. این نسخه مجموعه‌ای است از شعر چند شاعر (رضی‌الدین نیشابوری، ظهیرالدین فاریابی و شفروه) که از صفحۀ 117 تا 156 شامل شعر شفروه است. - «ب» [بریتانیا]: موجود در کتابخانۀ موزۀ بریتانیا (به شمارۀ or.2846)، عکس این نسخه در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران (به شمارۀ 3176 و میکروفیلم 1501) موجود است. مورَّخ: عشر ثانی (دهۀ دوم) ربیع الأوّل 1019ق، کاتب: روحی رستمداری؛ و مهر محمد طالقانی در پایان دیوان آمده است. این نسخه مجموعه‌ای است شامل دیوان 4 شاعر: اثیر اومانی، ادیب صابر، رفیعالدّین لنبانی و شرفالدّین شفروه که از برگ 105 تا 157 آن شامل دیوان شفروه است.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
قرآن کریم.
ابن‌اثیر، مجدالدین ابوالسعادات المبارک بن محمد (2003م). المختار من مناقب الأخیار (حقّقه و علّقه علیه مأمون الصاعرجی / عدنان عبد ربّه / محمد ادیب الجادر). مرکز زاید للتراث و التّاریخ.
ابوروح لطف‌الله بن ابی‌سعد، جمال‌الدین (1384). حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر. (مقدمه، تصحیح و تعلیقات: محمدرضا شفیعی کدکنی). سخن.
افشار، ایرج (1340). سرندیب تاریخی و باستانی. یغما، (164)، 551-559.
آذر بیگدلی، لطفعلی بیک (1336). آتشکدۀ آذر (به کوشش حسن سادات ناصری). امیرکبیر.
برتلس، آ. ی (1346). ناصرخسرو و اسماعیلیان. (یحیی آرین‌پور، مترجم). بنیاد فرهنگ ایران. (اثر اصلی منتشر شده در 1959)
برهان، محمد حسین بن خلف تبریزی (1342). برهان قاطع (به اهتمام محمد معین). کتاب‌فروشی ابن‌سینا.
البغوی الشافعی، ابومحمد الحسین بن مسعود الفراء (2000م). تفسیر البَغَوی (عبدالرزاق المهدی، محقق). دار إحیاء التّراث العربی.
بیگدلو، میلاد، و حسین ملانظر (1402). بررسی انتقادی ترجمۀ کتاب اطباق‌الذهب به همراه معرفی و ارزیابی دست‌نوشتی کهن و نویافته از این ترجمه. کهن‌نامۀ ادب پارسی، 14(2)، 77-107.
تاریخ سیستان (1366). (به تصحیح ملک‌الشعرا بهار). (ویراست دوم). پدیدۀ خاور.
الثعالبی، ابومنصور عبدالملک بن محمد اسمعیل (بی‌تا). لطائف المعارف. بی‌نا.
الجاحظ، ابوعثمان عمرو بن بحر (2003م). الحیوان (وضع حواشیه: محمد باسل عیون السود). دار الکتب العلمیة.
جرجانی، اسماعیل (1369). خُفی علائی: خف علائی یا الخفیة العلائیة (به کوشش علی‌اکبر ولایتی، محمود نجم‌آبادی). اطلاعات.
جمال‌الدین اصفهانی، محمد بن عبدالرزاق (1320). دیوان (تصحیح: حسن وحید دستگردی). چاپخانۀ ارمغان.
دوزی، ر. پ. آ (1980م). تکملة المعاجم العربیة (نقله إلی العربیة و علّق علیه محمد سلیم النعیمی.) دار الرشید للنشر.
الراغب الأصفهانی، البوالقاسم الحسین بن محمد (1999م). محاضرات الأدباء و محاورات الشعراء و البلغاء (حقّقه و ضبط نصوصه و علّق حواشیه عمر الطباع). شرکة دار الأرقم بن أبی الأرقم.
رودکی سمرقندی (1376). دیوان. نگاه.
زریاب خویی، عباس (1332). معرفی و نقد اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی‌سعید. فرهنگ ایران‌زمین، (1)، 287-290. http://noo.rs/1pKcM
السمعانی، ابوسعد عبدالکریم بن محمد بن منصور التمیمی (1988م). الأنساب (تقدیم و تعلیق عبدالله عمر البارودی). دار الجنان.
سیف فرغانی (1364). دیوان (تصحیح و مقدمه: ذبیح‌الله صفا). فردوسی.
شفروه، شرفالدین (1391). اطباق‌الذهب فی المواعظ و الخطب (تحقیق و تصحیح: عبدالحمید ربیع‌نیا، ولی علی‌منش؛ ناشناس، مترجم). مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
شمس حاجی، محمد (1388). سفینۀ شمس حاجی (مقدمه، تصحیح و تحقیق: میلاد عظیمی). سخن.
عطرنامۀ علایی (1347). (به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه). فرهنگ ایران‌زمین، (15)، 254-276.
الفراهیدی، ابی‌عبدالرحمن الخلیل بن احمد (1410ق). کتاب العین (مهدی المخزومی، ابراهیم السامرائی، محقق). دار الهجره.
قوامی رازی، بدرالدین (1334). دیوان (تصحیح و اهتمام: میرجلال‌الدین حسینی ارموی). چاپخانۀ سپهر.
القَیسرانی، ابوالفضل محمد بن طاهر (1865م). الأنساب المتّفقة. بریل.
قیسی دمشقی، ابن ناصرالدین شمس‌الدین محمد بن عبدالله (1993م). توضیح المشتبه: فی ضبط أسماء الرواة و أنسابهم و ألقابهم و کناهم (حقّقه و علّق علیه محمد نعیم العرقسوسی). مؤسسۀ الرسالة.
کسایی، نورالله (1375). خوراک و پوشاک در آسیای مرکزی (سدۀ 2-8 هجری قمری = 8-16 میلادی). فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، (19)، 103-144. http://noo.rs/8U6dD
کمال‌الدین اصفهانی، ابوالفضل (1348). دیوان (به اهتمام حسین بحرالعلومی). کتاب‌فروشی دهخدا.
گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن الضحاک بن محمود (1315). زین الاخبار (با مقدمۀ محمد قزوینی). کتابخانۀ ادب.
گلوی، مولوی محمد (بی‌تا). شرح سکندرنامه. منشی نول کشور.
م‍اف‍روخی اصفهانی، م‍ف‍ض‍ل بن سعد (1328). ترجمۀ محاسن اصفهان (حسین بن محمد بن ابی‌ال‍رض‍ا آوی، مترجم؛ به اهتمام عباس اقبال). شرکت سهامی چاپ.
مجد همگر. (1375). دیوان مجد همگر (به تصحیح و تحقیق احمد کرمی) ما.
محمد بن منور میهنی (1376). اسرار التوحید (مقدمه، تصحیح و تعلیقات: محمدرضا شفیعی کدکنی). آگه.
محمد، ابراهیم بن نور (1806م). شمس‌اللغات (به استصلاح: جوزف بریتو جنیر). چاپخانۀ هندوستانی.
مدبری، محمود (1370). شرح احوال و اشعار شاعران بی‌دیوان در ق‍رن‍ه‍ای ۳، ۴، ۵ هجری قمری. پانوس.
مسعود سعد سلمان (1364). دیوان (به اهتمام و تصحیح مهدی نوریان). کمال.
معرفت، شهرت (۱۴۰۱). دو اصطلاح حوزۀ البسه از دیوان شرفالدین شفروۀ اصفهانی». در علی‌اکبر احمدی دارانی و گلپر نصری (گردآورندگان)، نامۀ سروشیار: یادنامۀ استاد جمشید مظاهری (ج.1، صص 143-160). انتشارات ادبیات.
منوچهری، احمد بن قوس (1338). دیوان منوچهری دامغانی (به کوشش محمد دبیرسیاقی). زوار.
میبدی، ابوالفضل رشیدالدین (1371). کشف الأسرار و عدة الأبرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری؛ به سعی و اهتمام علی‌اصغر حکمت). امیرکبیر.
نظام قاری، محمود بن امیر احمد (1391). کلیات نظام قاری (تحقیق و تصحیح: رحیم طاهر). مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی / سفیر اردهال.
وراوینی، سعدالدین (1389). مرزبان‌نامه (به کوشش خلیل خطیب رهبر). صفی علیشاه.
وطواط، رشیدالدین (1339). دیوان (مقدمه و مقابله و تصحیح: سعید نفیسی). کتابخانۀ بارانی.
Reference The Holy Quran. Abou Rouh Loṭf-Allah bin Abi Sa’d, J. (2005). The States and Sayings of Abu Sa’id Abo al-Khair (M. R. Shafi’i Kdkani, Ed.). Sokhan. [In Persian]. Afshar, I. (1961). Serendip, historical and ancient. Yaghma, (164), 551-559. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/143670 [In Persian]. Al-Baqawi Al-Shāfi’i, A. (2000). Tafsir al-Baqawi (A. al-Mahdi, Ed.). Dar Ihyaa al-Turath al-Arabi. [In Arabic]. Al-Farahidi, al-Khalil ibn Ahmad ibn. (1990). Kitab al-’Ayn, (M. al-Makhzoumi, & I. al-amaraei, Eds. ؛2nd Ed.). Dar al-Hijra Institute. [In Arabic]. Al-Jahiẓ, A. U. B. (2003). al-Hayawan (M. B. Ayoun, Ed.]. Dar al-Kotob Elmie. [In Arabic]. Qaisarani, A. F. M. T. (1865). Al-Ansab al-Muttafiqa. Brill. al-Soud, Ed. Dar al-Kutub al-Ilmiyah. [In Arabic]. Al-Raghib al-Isfahani, A. Q. H. M. (1999). Moḥāẓarāt al-Odabā’ wa Moḥāwarat al-Shoara’ wa al-Bolagha’ (O. al-Tabba’, Ed.). al-Arqam bin Abi al-Arqam Company. [In Arabic]. Al-Thaʿālibī, M. A. M. I. (n.d). Lata’if al-Ma’arif. [In Arabic]. Al-Sam‘ani, S. A. K. M. M. T. (1988). Al-Ansab (A. ‘Omar al-Baroudi, Ed.). Dar al-Jinan. [In Arabic]. Atrnameh Alai (1968). M. T. Daneshpajo, (Ed.). Farhang Iran Zamin, (15), 254-276. http://noo.rs/NIbA3 [In Persian]. Azar Bigdeli, L. B. (1957). Atashkadeh Azar (H. Sadat Naseri, Ed.). Amirkabir. [In Persian]. Bertels, E. E. (1959). Nasir Khosraw and the Ismailis (Y. Arianpour, Trans.). Iranian Culture Foundation. [In Persian]. Bigdeloo, M., & Mollanazar H. (2023). A Critical Analysis of the Translation of Aṭbāgh al-Dhahab With Introducing a Newly-discovered Old Translation of it and Comparing it With the Edited Text. Kohan-name Adab-e Farsi, 14(2), 77-107. https://doi.org/10.30465/cpl.2023.40754.3087 [In Persian]. Borhan, M. (1963). Borhan-e qate) M. Moin, Ed.; 2nd Ed.). Ebne-Sina Bookstore. [In Persian]. Dozy, R. P. A. (1980). Supplément aux dictionnaires arabes (M. S. al-Nuaimi, Trans.). Dar Al-Rashid Publishing. [In Arabic]. Gardizi, A. D. (1936). Zayn al-aḵbār, (M. Qazvini, Ed.). Adab Library. [In Persian]. Golavi, M. M. (n.d). Commentary on Skandarnameh. Munshi Naval Kishor. [In Persian]. Jamal al-Din Esfahani, M. A. (1941). Divan (H. Vahid Dastgardi, Ed.). Eram Printing House. [In Persian]. Jorjani, I. (1990). Khafi Alayee (Khuff Ala’i or Al-Khafaiah ’Alaeiyah) (A. A. Velayati, & M. Najm-Abadi, Eds.) Ettelaat Publications. [In Persian]. History of Sistan (2nd Ed.). (1987). Malek al-Sho‘ara Bahar, (Ed.). Padideh khavar. [In Persian]. Ibn-e Athir, M. M. (2003). Al-Mukhtār min Manāqib al-Akhyār (M. al-Sa’arji, A. Abd Rabbeh, & M. Adib al-Jader, Eds.). Center of Zayed for Heritage and History. [In Arabic]. Ibrahim Bin Noor, M. (1806). Shams al-Loghat (J. Brito Janir, Ed.). Hindustani Printing House. [In Persian]. Kamal al-Din Esfahani, A. (1969). Divan (H. Bahr al-’oloumi, Ed.). Dehkhoda Bookstore Publishing. [In Persian]. Kasaei, N. (1996). Food and Clothing in Central Asia (2nd to 8th Century AH = 8th to 16th Century A.D.), Farhang, Institute for Humanities and Cnultural Studies, (19), 103-144. http://noo.rs/8U6dD [In Persian]. Qaisi Dimashqi, I. N. D. Sh. D. M. A. (1993). Tawdih al-Moshtabah (fi Zabt Asma’ al-Rpwat wa Ansabihim wa Alqabihim wa Konahum) (M. Na’im al-’Arqsusi, Ed.). Al-Risala Institution. [In Arabic]. Qavami Razi, B. D. (1955). Divan (M. J. D. Hosseini Ormavi, Ed.). Sepehr Printing House. [In Arabic]. Mafarrukhi, M. (1949). Translation of maḥāsen Eṣfahān, (A. Eqbal, Ed.؛ H. Āwī, Trans.). Joint Stock Printing Company. [In Persian]. Marefat, Sh. (2022). Two terms from the field of clothing from the Divan of Sharaf al-din Shafarvah Isfahani. In A. A. Ahmadi-e Darani, & G. Nasri, (Eds.), Nameh Soroushyar: Memoriam of Professor Jamshid Mazaheri (vol. 1, pp. 143-160). Adabiyat Publications. [In Persian]. Majd Hamgar. (1996). Divan-e Majd Hamgar (A. Karami, Ed.). Ma. [In Persian]. Manochehri, A. G. (1959). Divan Manochehri Damghani (M. Dabirsiaghi, Ed.). Zawwar Bookstore Publishing. [In Persian]. Mas’ud Sa’ad Salman, (1985). Divan (M. Noorian, Ed.). Kamal. [In Persian]. Meybodi, A. F. R. (1993). Kashf al-Asrar va Oddat-al-Abrar (known as the Commentary of Khaje Abdullah Ansari) (A. Asghar Hekmat, Ed.). Amirkabir. [In Persian]. Modabberi, M. (1991). The Description of the Conditions and Poems of Poets without a Divan. Panos. [In Persian]. Mohammad bin Monavvar Mihini. (1997). Asrar al-Tawhid, (M. R. Shafi’i Kadkani, Ed.). Agah. [In Persian]. Nezam Qari, M. A. A. (2012). Kulliyyat-e-Nezam Qari (R. Taher, Ed.). Majlis Shura Documentation Center / Safar Ardahal. [In Persian]. Roudaki Samarqandi, (1997). Divan. Negah. [In Persian]. Seif Farghani, (1985). Divan (Z. Safa, Ed.). Ferdowsi. [In Persian]. Shafarvah Isfahānī, Sh. (2012). Atbaq al-Dhahab fi Al-Mawa’ez wa Al-Khuṭaban unknown translator (A. H. Rab’einia, & V. Ali Manesh, Ed.). Majles Publishing. [In Persian]. Shams Haji, M. (2009). Safina Shams Haji (M. Azimi, Ed.). Sokhan. [In Persian]. Varavini, S. (2010). Marzbannameh (Kh. Khatib Rahbar, Ed.). Safialishah. [In Persian]. Vullers, J. A. (1855). Lexicon persico-latinum. Impensis Adolphi Marci. Watvat, R. (1960). Divan (S. Nafisi, Ed.). Barani Library. [In Persian]. Zaryab Khoyi, A. (1953). Introduction and Critique of ‘Asrar al-Tawhid fi Maqamat al-Sheikh Abu Sa’id. Farhang Iran Zamin, (1), 287-290. http://noo.rs/1pKcM [In Persian]. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 105 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 46 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||