تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,658 |
تعداد مقالات | 13,566 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,224,285 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,302,000 |
معرفی نسخهخطی کلیات ثاقب، مجموعه ای ناشناخته منسوب به شهاب الدین ثاقب دهلوی خراسانی | ||
متن شناسی ادب فارسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 مهر 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/rpll.2024.141192.2349 | ||
نویسندگان | ||
احترام رضایی* 1؛ فهیمه خجسته بکتاش2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
2دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، میاندوآب، ایران | ||
چکیده | ||
در گنجینة نسخ خطی کتابخانه ملی ملک، کلیات اشعاری نزدیک به چهارهزار و هشتصد و پنجاه بیت در قالبها و موضوعات متنوع با کد دستیابی 6240 موجود است. این نسخه که در فهرست نسخ ملی ملک، یکبار با عنوان «کلیات ثاقب» به محمدحسین ثاقب و بار دیگر با عنوان «دیوان ثاقب» به شهاب الدین ثاقب دهلوی نسبت داده شدهاست؛ بجز تخلص شعریِ «ثاقب»، فاقد عنوان یا اطلاعات مستقیمی از احوال شاعر است. پژوهش حاضر ضمن معرفی این نسخه خطی، در پی یاسخگویی به این پرسش است که «ثاقبِ» سراینده این کلیات، کدامیک از شاعران متعدد دارای این تخلص است و کلیات مذکور از جهت ادبی، بلاغی و نحوی چه اهمیتی دارد. مقالۀ حاضر به روش کتابخانهای و سند پژوهی ابتدا به واکاوی مختصات نسخهشناختی اثر پرداخته، آنگاه بر پایه سبکشناسی موضوعی، ادبی و زبانی خصائص مهم آن را تحلیل کردهاست. نتیجه این بررسیها نشان میدهد، کلیات مذکور از جهت توجه شاعر به داستان پردازی قابل بحث و از نظر تسلط سراینده به ویژگی های ادبی، بلاغی و لغوی درخور توجه است. همچنین به استناد متن نسخه (وجود برخی ابیات و الفاظ ترکی، مدح فتحعلیشاه قاجار و مضامین فرهنگ هندی در متن اثر) و بررسی شرح احوال شاعران متخلص به «ثاقب» بهویژه ثاقب اصفهانی و ثاقب دهلوی، احتمال فرضیه انتساب کلیات مذکور، به شهابالدین ثاقب دهلوی قوت می یابد. نسخه دیباچه، غزلیات، رباعیات، مثنویها، قصاید، هزلیات، چند مسمط و ترکیب بند است. عشق وقوعی، بیان حکایات تعلیمی، توصیف، مناظره، منقبت و مدیحه مهمترین موضوعات اثر را تشکیل میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
ثاقب دهلوی خراسانی؛ کلیات اشعار ثاقب؛ نسخهشناسی؛ سده دوازدهم | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 48 |