پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,650 |
| تعداد مقالات | 13,398 |
| تعداد مشاهده مقاله | 30,195,052 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,071,785 |
اخلاق کیفرگرایی از منظر مقاصد شریعت شاطبی و فایده گرایی بنتام | ||
| متافیزیک | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 مهر 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/mph.2024.141106.1556 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی طباطبایی* 1؛ سعید کریمی2 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه اخلاق، دانشکده فلسفه، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران | ||
| 2گروه فلسفه اخلاق، دانشکده فلسفه، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| کیفردهی، توجیه مجازات و نسبت کیفردهی با عدالت از مباحث مهمی است که در فلسفه اخلاق و مباحث فقهی، مورد توجه اندیشمندان بوده است. در مقاله حاضر، ابتدا تعریف کیفرگرایی و هدف از آن بیان شده، سپس نظریات شاطبی و جرمی بنتام، در باب مجازات بیان گشته و پس از بحثی تطبیقی، نظریه بنتام از موضع شاطبی نقد و بررسی شده است. در فایده‌گراییِ بنتام کیفر به‌خودی‌خودی رنج محسوب می‌شود؛ مگر اینکه نفع آن بر ضررش غلبه کند. در مواقعی هم که موجب بیشترین نفع برای بیشترین افراد می‌گردد، مجازات مطلوب است؛ اگرچه موجب بی‌عدالتی شود. برمبنای کیفرگرایی شاطبی، مجرم باید مجازات شود. یکی از مهم‌ترین دلایل آن، بازدارندگی مجازات کردن است. اگر در موارد نادری هم موجب بازدارندگی نگردد، باز باید مجازات شود؛ چون چه‌بسا دارای مصالحی باشد که بر ما مخفی است. می‌توان با نظریه کیفرگرایی شاطبی که در قیاس با فایده‌گرایی کلاسیک رویکردی قاعده‌محور دارد، به نقد نظریه کیفرگرایی بنتام پرداخت و اشکالاتی از جمله زیر سوال رفتن مبحث عدالت در کیفردهی را وارد دانست. به‌علاوه به سه تفاوت مهم میان مقاصد شریعت شاطبی با کیفرگراییِ فایده‌گرایانه بنتام پرداخته شده است که به نوعی قوت و برتری مقاصد شریعت بر فایده‌گرایی را نشان می‌دهد. این تفاوت‌ها عبارت‌اند از: 1. معیارهای زمانی مصلحت؛ 2. انحصار لذت فایده‌گرایان در لذات مادی و جامعیت لذات (مادی و معنوی) در مقاصد شریعت؛ 3. فرع بودن اعتبار دین بر دنیا در فایده‌گرایی و تقدم دین بر دنیا در مقاصد شریعت مد نظر؛ به گونه‌ای که دین، اساس و پایه مصالح دیگر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مجازات؛ کیفرگرایی؛ عدالت؛ مقاصدالشریعه؛ فایده‌گرایی؛ شاطبی؛ بنتام | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13 |
||