تعداد نشریات | 42 |
تعداد شمارهها | 1,537 |
تعداد مقالات | 12,623 |
تعداد مشاهده مقاله | 25,847,210 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,664,760 |
سازوکارهای انتقال رطوبت دریای عرب در خشکسالیها و ترسالیهای فراگیر ایران | ||
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1402 اصل مقاله (1.53 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/gep.2023.136560.1571 | ||
نویسندگان | ||
زاهد دلدارزهی1؛ پیمان محمودی* 2؛ محمود خسروی1 | ||
1گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
2استادیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
در این پژوهش، بر اساس یک آستانه فضایی، خشکسالیها یا ترسالیهایی که حدود 75 درصد و بیشتر ایستگاههای مورد مطالعه (63 ایستگاه همدید) را در دوره سرد سال (اکتبر-آوریل) در یک بازه زمانی 30 ساله (2016-1986) درگیر خود نموده بودند به عنوان خشکسالیها یا ترسالیهای فراگیر تعریف شدند. با استفاده از متغیرهای شبکهبندی شده جوی که از تارنمای مرکز ECMWF اخذ شده بوند، مکانیزم های مختلف انتقال رطوبت دریای عرب در زمان وقوع خشکسالی ها و ترسالی های فراگیر ایران مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که در فصل پاییز تاخیر در جابجایی جنوب سوی کم ارتفاع مونسونی جنوب آسیا باعث میشود که انتقال رطوبت این دریا به داخل ایران مختل و خشکسالیهای فراگیر ایران را سبب شود. در فصل زمستان زمانیکه پرارتفاع حرارتی آسیایی در قویترین حالت خود قرار میگیرد زبانه غربی آن گسترش و با پرارتفاع دینامیکی اقیانوس اطلس کل آسیای مرکزی، خاورمیانه و شمال آفریقا را فرا میگیرند. در این شرایط پرارتفاع مستقر بر روی شبه جزیره عربستان موقعیت غربیتری به خود میگیرد که این موقعیت جدید باعث اختلال انتقال رطوبت دریای عرب به داخل ایران میشود و زمستانهای خشک فراگیر را برای ایران به وجود میآورد. در فصل بهار کم ارتفاع تبت و پرارتفاع اقیانوس اطلس مهمترین بازیگران اقلیم جنوب غرب آسیا هستند. هر زمان زبانه غربی کم ارتفاع فلات تبت تقویت و بر روی نیمه شرقی دریای عرب گسترش پیدا کند باغث جابجایی غرب سوی پرارتفاع مستقر بر روی عربستان میشود که نتیجه آن خشکسالیهای فراگیر برای ایران خواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
ارتفاع ژئوپتانسیل؛ پر ارتفاع دینامیکی؛ کم ارتفاع حرارتی؛ شبه جزیره عربستان؛ فلات تبت؛ مونسون | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 35 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 24 |