پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,706 |
| تعداد مقالات | 13,973 |
| تعداد مشاهده مقاله | 33,611,808 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,330,129 |
مرور نظام‌مند عوامل مؤثر بر جرائم محیط‌زیستی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 40، فروردین 1402، صفحه 17-36 اصل مقاله (1.56 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/srspi.2023.136649.1879 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسنده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سیداحمد میر محمد تبار* | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| استادیار، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| موضوع: جرائم علیه محیط‌زیست، یکی از مصادیق مهم تخریب محیط‌زیستی است که به یکی از مسائل مهم کشوری و جهانی تبدیل شده است. طی دهههای اخیر، مطالعات زیادی برای شناسایی و تبیین جرائم محیط‌زیستی انجام شد که این مطالعات در برخی اوقات، نتایج متضاد و متناقضی داشتند. این وضعیت، ابهاماتی را ایجاد می‌کند؛ بنابراین نیاز به انجام تحقیقات ترکیبی مثل مرور نظام‌مند برای جمعبندی و خلاصه‌کردن نتایج این تحقیقات در این حوزه، احساس می‌شود. اصلیترین سؤال این تحقیق، این است که مهم‌ترین عوامل مؤثر بر جرائم محیط‌زیستی در تحقیقات انجام‌شده کدم‌اند؟ روش: روش تحقیق مقالۀ حاضر، مرور نظام‌مند است. جامعۀ آماری تحقیق، همۀ مقالات معتبر علمی‌اند که در سالهای 1380 (2001) تا پایان سال 1400 (2021) با موضوع جرائم محیط‌زیستی منتشر شدند. درنهایت 44 مقاله انتخاب و تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد شکارچیان و دلالان غیرقانونی حیات‌وحش، از پرتکرارترین جوامع آماری بررسی‌شده در حوزۀ جرائم محیط‌زیستی بودند. بیشتر تحقیقات مرتبط با جرائم محیط‌زیستی در منطقۀ آفریقا انجام شده است. مناطق شرق آسیا، آمریکای شمالی، شرق و غرب اروپا، در ردههای بعدی قرار دارند. فرایند اجرای قانون، تقاضای بازار و بیکاری، به نسبت دیگر متغیرها، تأثیر بیشتری بر جرائم محیط‌زیستی دارند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| جرائم محیط‌زیستی؛ تقاضای بازار؛ بیکاری؛ مرور نظام‌مند | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
مقدمه اسلیتر و تونکیس (1390) تقسیم کار، کالایی‌شدن، پولی‌‌شدن و محاسبهگری را از ویژگیهای اصلی جامعۀ مدرن میدانند. ازنظر آنها این ویژگیها، بسیاری از رفتارهای افراد جامعه را تنظیم می‌کند و از این طریق، نظم نوینی مبتنی بر بازار در جامعه شکل می‌گیرد. شکلگیری نظم نوین مبتنی بر بازار، بیشتر در تقسیم کار صدق میکرد و کالایی‌شدن و محاسبهگری، از ویژگیهای جامعۀ بازار بودند که نقش کمتری در نظم جامعه داشتند. جست‌وجوی سود و منفعت‌طلبی، به شکلهای مختلفی در افراد جامعۀ مدرن رخ می‌دهد. افراد با درگیرشدن در فرایندهای کالایی‌کردن در حوزههای جدید زندگی بشری و به وجود آوردن بازارهای جدید، به‌دنبال کسب منفعت می‌روند. محیط‌زیست، یکی از این حوزههای جدید است که به‌عنوان کالا در خدمت بازار و افراد جامعه برای کسب سود بیشتر قرار می‌گیرد (Brisman and South, 2013: 3). وایت[1] (2010) بیان می‌کند که پویایی در کسب سود و کالایی‌کردن طبیعت به‌صورت ذاتی، به فساد، بیاخلاقی و رفتارهای انحرافی و مجرمانه منجر می‌شود. یکی از رفتارهایی که درنتیجۀ کالایی‌شدن طبیعت و محاسبهگری افراد در جامعۀ بازار اتفاق می‌افتد، جرائم زیستمحیطی[2] است. جرائم محیط‌زیستی یکی از موضوعات مهم جرمشناسی سبز[3] است. جرمشناسی سبز، جرائم و آسیبهایی را بررسی می‌کند که بر محیط‌زیست، گیاهان و زندگی حیوانات اهلی و وحشی تأثیر می‌گذارد. از اوایل دهۀ 1990 میلادی که لینچ[4] (1990) برای اولین بار از اصطلاح جرمشناسی سبز استفاده کرد، این حوزه بخش مهمی از مطالعات و تحقیقات جرمشناسان را به خود اختصاص داد. در همین راستا، گزارش جرائم محیط‌زیستی پلیس بینالملل[5] (2012)، حکایت از این دارد که پنج حوزۀ تجارت غیرقانونی حیات‌وحش، الوار و درختان جنگلی و مواد مخرب لایۀ ازون به‌همراه تخلیۀ زبالههای خطرناک و ماهی‌گیری غیرقانونی و خارج از زمان مقرر، ازجمله مهم‌ترین و شایعترین انواع جرائم محیط‌زیستی در جهان‌اند. تراکنش بالای پول در این نوع جرائم، با جایگزین‌کردن فعالیت‌های غیرقانونی در اقتصاد به‌جای فعالیت‌های تجاری مشروع، به انحلال و نابودی یک جامعه منجر می‌شود. در این وضعیت، دولت، سیستم مالیات بر درآمد و کسب و کار مشروع، تحلیل می‌روند. همچنین یک درصد نامشخصی از این درآمدهای ناشی از جرائم محیط‌زیستی با پول‌شویی و مصرف متظاهرانه به اقتصاد قانونی وارد می‌شود. فرصتها، مدیریت و توسعۀ آیندۀ جامعه به‌وسیلۀ افزایش جرائم محیط‌زیستی، در حال تهدید است. این تهدید به‌طوری است که اهداف توسعه و حکمرانی یک حکومت را متزلزل می‌کند. خطر جرائم محیط‌زیستی به‌سرعت محیط‌زیست، درآمدهای ناشی از منابع طبیعی، امنیت کشور و توسعۀ پایدار را تهدید می‌کند (Nellemann et al., 2015: 15). برای نشان‌دادن اهمیت جرائم محیط‌زیستی، به نقش و جایگاه آن در توسعۀ پایدار اشاره می‌شود. توسعۀ پایدار به معنای تلفیق اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی برای حداکثرسازی رفاه انسان فعلی، بدون آسیب به توانایی نسلهای آتی برای برآوردن نیازهایشان است (Stoddart, 2011: 17). توسعۀ پایدار چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و سیاسی دارد. در بعد اقتصادی، رفاه فرد و جامعه باید ازطریق استفادۀ بهینه و کارایی منابع طبیعی و توزیع عادلانۀ منافع حداکثر شود، بعد اجتماعی به رابطۀ انسان و انسان، توسعۀ فرهنگهای مختلف و برابری و رفع فقر مربوط می‌شود، بعد زیستمحیطی با حفاظت و تقویت پایۀ منابع فیزیکی، بیولوژیکی و اکوسیستم مرتبط است و رابطۀ طبیعت و انسان را بررسی می‌کند و بعد سیاسی به قانون، سیاستگذاریها، برنامهریزی، بودجهبندی، نهادسازی تنوع و تکثرگرایی، احترام به حقوق انسانی و مشارکت مؤثر مردم در تصمیم‌گیری توجه دارد (UN Global Sustainable Development Report, 2014: 43). با توجه به بعد محیط‌زیستی توسعۀ پایدار و هدف اصلی آن که حفاظت از محیط‌زیست است، بیان می‌شود که وقوع جرائم محیط‌زیستی در تناقض با هدف حفاظت از محیط‌زیست قرار دارد و باید به اهمیت وقوع این نوع جرائم در ایجاد اختلال در دستیابی به توسعۀ پایدار، بیشتر توجه کرد. با توجه به رشد مطالعات مرتبط با جرائم محیط‌زیستی طی دو دهۀ گذشته و نتایج گاهی متناقض و متضاد، نیاز به یک مطالعه از نوع مروری و مبتنی بر مطالعات پیشین، احساس می‌شود تا باعث رفع تناقضات[6] شود و یک نتیجۀ کلی را ارائه کند؛ بنابراین در این مطالعه تلاش شد تا یک جمعبندی کلی از متغیرهای مستقل مؤثر بر جرائم محیط‌زیستی در اختیار متخصصان این حوزه قرار گیرد. این مطالعه درصدد پاسخ به این سؤال است که «چه متغیرهای مستقلی بیشترین تأثیر را بر جرائم محیط‌زیستی در تحقیقات مرورشده دارند؟» یکی از دلایل اهمیت این تحقیق، این است که با شناسایی جرائم محیط‌زیستی و تبیین آن، میتوان آگاهی عمومی را دربارۀ این نوع جرائم و علل آن به وجود آورد. همچنین این آگاهی زمینه را برای درک عمیق افراد جامعه دربارۀ آثار منفی جرائم محیط‌زیستی بر محیط‌زیست طبیعی، توسعۀ پایدار و حقوق بشر فراهم می‌کند. افزایش آگاهی نسبت‌به این جرائم، به تشکیل گروههای محافظ محیط‌زیست و جلوگیری از استمرار ارتکاب این نوع جرائم منجر می‌شود.
پیشینۀ نظری در بخش پژوهش و پیشینۀ تحقیق در مطالعات مروری، بیشتر نظریاتی ارائه می‌شود که رابطۀ بین متغیرهای مستقل و وابسته را توضیح میدهند (Cooper, 2009). در این بخش هم، بیشتر نظریات تبیینکنندۀ جرائم محیط‌زیستی مرور میشوند. جرائم محیط‌زیستی یکی از شاخههای جرمشناسی سبز و این حوزه، یک حوزۀ خاص پژوهشی و تخصصی در حال رشد است. در این حوزه، خردهحوزهها و رویکردهای متفاوتی وجود دارد که مفهومبندیهای متفاوت از مسئله و چگونگی پاسخ به آن را نشان می‌دهد (White, 2010: 5). وایت (2013) پنج رویکرد نظری مختلف را در حوزۀ جرمشناسی سبز از هم منفک می‌کند که در ادامه، توضیح هرکدام از آنها ارائه می‌شود. 1-رویکرد رادیکال جرمشناسی سبز: این رویکرد با ماهیت رادیکال، دامنهای از موضوعات مرتبط با آسیبهای محیط‌زیستی و جرائم علیه طبیعت را شامل می‌شود. در این رویکرد، نظریات مهمی وجود دارد که از مهم‌ترین آنها به نظریۀ اقتصاد سیاسی جرائم سبز لینچ و استریتسکی[7] (2002)، نظریۀ چرخۀ ادواری تولید[8] اشنایبرگ[9] (2008) و نظریۀ انتخاب عاقلانه اشاره می‌شود. مدل رادیکال اقتصاد سیاسی بر عوامل اصلی سیاسی و اقتصادی-اجتماعی متمرکز است که به جرم منجر میشوند. لینچ[10] (1990) برای بررسی جرائم محیط‌زیستی، بیشتر بر نظریات اقتصاد سیاسی تأکید دارد. در دیدگاه او، ابعاد اقتصاد سیاسی جرائم محیط‌زیستی به‌همراه درک مشکلات محیط‌زیستی زمان حاضر و ارتباط آن با اقتصاد سیاسی جامعه، باید بررسی شوند. لینچ و استریتسکی (2002) دامنۀ جرمشناسی محیط‌زیستی را گسترش میدهند تا عدالت محیطی را در این جرائم مطالعه کنند. اشنایبرگ (2008) در قالب نظریۀ چرخۀ ادواری تولید، معتقد است که مشکلات محیط‌زیستی از چرخۀ تولید تازه ظهور پدیدار میشوند و در مرکز آن، این سیستم بر مبنای محرک قوی برای گسترش تولید و بازارها در نظام سرمایهداری بر پا شده است. در منطق چرخۀ ادواری تولید، سرمایه هم جایگزین کارگران شد و هم مستلزم مقادیر رو به رشدی از منابع طبیعی به‌عنوان مواد خام، برای به حرکت درآوردن ماشینآلات جدید (انرژی، آب) و مکانهای زباله بود. در همین راستا استریتسکی و همکاران[11] (2013) اقتصاد سیاسیِ جرائم محیط‌زیستی و تأثیر ساختاری نظام سرمایهداری را بر شکار و تجارت غیرقانونی حیات‌وحش به‌صورت تجربی بررسی کردند. 2-رویکرد جرمشناسی جهان بوم[12]: ازنظر وایت (2013)، تمرکز اصلی در جرمشناسی جهان بوم بر ماهیت بینالمللی آسیبهای محیط‌زیستی، راههای تخریب اکوسیستم و جانداران وحشی و اهلی در سطح جهانی است. وایت (2011) بیان می‌کند که معیارهای اکولوژیکی بررسی‌شده، باید در آسیبهای محیط‌زیستی تحلیل شوند. در این تحلیلها باید اهمیت مقیاس در نظر گرفته شود و سطوح محلی، ملی و بینالمللی این مقیاسها در آسیبهای محیط‌زیستی لحاظ شود. نظریۀ جرمشناسی تغییرات آب و هوایی اگنیو[13] (2012)، یکی از مهم‌ترین و جدیدترین نظریات این رویکرد است که در سطح خرد و کلان قرار دارد. سطح خرد این نظریه به ادراک افراد از تغییرات آب و هوایی اشاره دارد که چطور به جرائم محیط‌زیستی منجر می‌شود. 3-رویکرد جرمشناسی محیطی[14]: یکی از رویکردها در نظریات جرمشناسی مرسوم، برای بررسی جرائم زیستمحیطی، رویکرد جرمشناسی محیطی است که بیشتر بر جرمشناسی مبتنی بر مکان، فرصتهای محیطی ارتکاب جرم و پیشگیری موقعیتی از جرائم محیط‌زیستی تمرکز دارد (White, 2013: 51). با توجه به ماهیت جرائم محیط‌زیستی و ارتباط آن با مکان، فضا و موقعیت ارتکاب این نوع جرائم، رویکرد جرمشناسی محیطی میتواند تبیینکنندۀ مناسبی برای این نوع از جرائم باشد؛ برای مثال، ول اسمیت[15] (2010) مدعی است که پیشگیری موقعیتی از جرم، به کاهش جرائم محیط‌زیستی، بهخصوص جرائم مرتبط با تجارت غیرقانونی حیوانات وحشی منجر می‌شود. در این رویکرد، نظریات مهمی وجود دارد که از مهم‌ترین آنها به نظریۀ فعالیت روزمره[16] و نظریۀ کاهش تقاضای بازار[17] اشاره می‌شود. 4-رویکرد جرمشناسی حفاظتی[18]: با وجود پیشرفتهای چشمگیر جرمشناسان در زمینۀ جرمشناسی سبز و تعریف از آسیبها و جرائم محیط‌زیستی در دهۀ اخیر، هنوز محدودیتهایی در جرمشناسی و جامعه‌شناسی برای بررسی جرائم محیط‌زیستی وجود دارد. با وجود بررسی مناسب مفاهیم قدرت، تضاد، نژاد و بی‌عدالتی توسط نظریات جرمشناسی، این نظریات هنوز محدودیتهایی دربارۀ بررسی آسیبها، هزینهها و فواید رفتارهای بشری مؤثر بر طبیعت دارد. با وجود این محدودیتها، وجود رویکردی چند رشتهای در جرمشناسی سبز، ضروری به نظر میرسد (White, 2008: 134). گیبز و همکاران[19] (2010) چهارچوب جرمشناسی حفاظتی را پیشنهاد میدهند که درصدد بررسی محدودیتهای برخی رویکردهای جرمشناسی سبز است. جرمشناسی حفاظتی یک تلاش اولیه برای ساختن رهیافتی برای تعمیم آگاهی و دانش دربارۀ جرائم و خطرات محیط‌زیستی، با استفاده از اصول قیاسی در رشتههای جرمشناسی، مدیریت منابع طبیعی و مدیریت بحران است. چهارچوب جرمشناسی حفاظتی برای جرائم محیط‌زیستی و موضوعات مرتبط با خطر و جرم به کار برده می‌شود؛ برای مثال به خطراتی اشاره می‌شود که آسیبهای محیط‌زیستی یا قانونی درنتیجۀ فعالیت‌های مجرمانه و رفتارهای پرخطر به بار میآورد. در اینجا به مشکلات قانونی یا نحوۀ اجرای آن هم اشاره می‌شود که نه‌تنها مانع وقوع جرائم محیط‌زیستی نمی‌شود، در برخی موارد به وقوع بیشتر آن هم منجر می‌شود (Apel, 2013: 71). 5-رویکرد فرهنگی جرمشناسی سبز[20]: با توجه به گسترۀ حوزۀ مفهوم و نظری جرمشناسی سبز، سوث و بریثمن[21] (2014) پیشنهاد ترکیب این حوزه از جرمشناسی را با حوزۀ جرمشناسی فرهنگی در قالب رویکرد فرهنگی جرمشناسی سبز ارائه دادهاند. جرمشناسان فرهنگی، جرم را به‌عنوان یک پدیدۀ خردهفرهنگی مفهومبندی می‌کنند و بر پویایی سبکهای خردهفرهنگها، به‌عنوان تعریف از خصوصیات درونی و برونی آنها متمرکز میشوند. آنها توجهات زیادی را به پویاییهای رسانه و اقدامات فرهنگی مشوق رفتارهای مجرمانه، مبذول میدارند (Brisman and South, 2013: 119). در این رویکرد بر فرایندهای جامعهپذیری تأکید فراوانی می‌شود. در این فرایند استدلال می‌شود که جرائم محیط‌زیستی به‌علت تأثیر فرهنگ، خرده‌فرهنگ و گروه بر رفتار افراد است. بیشتر تبیین‌ها در این قسمت بر نظریۀ پیوند افتراقی ساترلند[22] (1947) استوار است. جونز و همکاران[23] (2008) دربارۀ جرائم محیط‌زیستی بیان می‌کنند که در تعامل با دیگران و شرایط اجتماعی، هم آموزشهایی برای ارتکاب جرائم محیط‌زیستی، مثل شکار غیرقانونی داده می‌شود و هم ارزشها و مکانیزمهای دفاعی روان‌شناختی، از ارتکاب جرائم محیط‌زیستی قبحزدایی می‌کنند. رویکردهای نظری مرورشده به‌طور خلاصه، در جدول 1 نشان داده می‌شود.
روش مرور نظام‌مند[24]، روشی است که خلاصه‌ای از نتایج پژوهش‌ها را در قالب جدول ارائه و از تکنیک شمارش نظرها استفاده می‌کند. مرور نظام‌مند، نوعی تلخیص پژوهش‌ها و نوشتههای موجود دربارۀ موضوع مشخص علمی است که روشهای معینی را برای جست‌وجو در پیشینه و ارزیابی انتقادی تک‌تک تحقیقات به کار میبرد (Littell et al., 2008). در کنار مرور نظام‌مند در این مطالعه به‌عنوان روش اصلی، از روش فراتحلیل[25] هم استفاده شده است. فراتحلیل، ترکیب نتایجِ مطالعات کمی متعدد است که تمامی یک سؤال خاص را بررسی کرده‌اند. تحلیلها بر همۀ مطالعات موجود در این موضوع متمرکز است که این تحلیلها یا خلاصه‌ای از نتایج منتشر‌شده است و یا از دادههای به دست آمده از مطالعات انجام می‌شود (Petitti, 2001). فراتحلیل، نوع پیشرفته و روشمند مرور نظام‌مند است که از ابزارهای آماری، بیشتر استفاده می‌کند (Burns & Burns, 2008). چهارچوب نمونه‌گیری این مقاله، همۀ مطالعات منتشر‌شده طی سالهای 1380 (2001 میلادی) تا 1400 (2021 میلادی) با موضوع جرائم محیط‌زیستی در پایگاههای نمایۀ مقالات در داخل (مقالات موجود در پایگاه مگیران) و خارج از کشور (مقالات موجود در پایگاه الزویر) است. دلیل انتخاب این پایگاهها، گستردگی و نمایه‌شدن تعداد بیشتر مقالات در این پایگاهها، نسبت‌به دیگر پایگاههاست. معیارهای ورود و خروج هم بررسی موضوع جرائم محیط‌زیستی در عنوان مقالات است. در ابتدا 12 مقالۀ داخلی و 87 مقالۀ خارجی مرتبط با موضوع پیدا شد؛ سپس با توجه به معیارهای مرتبط‌بودن متن مقاله، به موضوع جرائم محیط‌زیستی و وجود دادههای مورد نیاز برای محاسبۀ اندازۀ اثر[26]، این تعداد پالایش و درنهایت 7 مقالۀ داخلی و 37 مقالۀ خارجی تجزیه و تحلیل شد. مهم‌ترین اطلاعاتی که در مرحلۀ استخراج داده‌ها باید به دست آید، اطلاعات مربوط به محاسبۀ اندازة اثر است. در این مقاله اطلاعاتی مثل ضریب همبستگی، حجم نمونه و جهت رابطه از مطالعات مرورشده استخراج شد. در مرحلۀ چهارم، اندازۀ آثار متغیرهای مستقل مؤثر بر جرائم محیط‌زیستی با استفاده از نرم‌افزار فراتحلیل جامع[27] محاسبه شد. در مرحلۀ پنجم، برای تفسیر اندازۀ آثار محاسبه‌شده از جدول کوهن[28] (1988) استفاده شد که اندازۀ آثار کمتر از 3/0، از 3/0 تا 5/0 و 5/0 و بیشتر از آن را به ترتیب در حد کم، متوسط و زیاد ارزیابی می‌کند.
جدول 1- خلاصۀ رویکردهای نظری مرورشده Table 1- Summary of reviewed theoretical approaches
یافتههای تحقیق نتایج جدول 2 نشان می‌دهد 84درصد (37 مورد) از تحقیقات انجام‌شدۀ مورد بررسی، در خارج از کشور انجام شدند. همچنین تحقیقات انجام‌شده در داخل کشور با موضوع جرائم محیط‌زیستی با 16درصد (7 مورد) در ردۀ بعدی قرار دارند. این نتایج حکایت از این دارد که هنوز در داخل کشور به‌عنوان مسئله و موضوع پژوهشی، به انجام تحقیقات مرتبط با جرائم محیط‌زیستی توجه نمی‌شود.
جدول 2- توزیع فراوانی و درصدی برحسب محل انجام تحقیق Table 2- Distribution of frequency and percentage according to the location of the research
نتایج جدول 3 دربارۀ حوزۀ مطالعاتی در تحقیقات مرورشده در زمینۀ جرائم محیط‌زیستی، حکایت از این دارد که 25 مورد (57درصد) از مطالعات مرورشده توسط محققان جامعه‌شناس و حدود 8 مورد (18درصد) از مطالعات توسط محققان علوم زیستی و محیط‌زیستی نگارش شده است. کمترین میزان به محققان رشتۀ اقتصاد با 5 مورد (11درصد) مربوط است.
جدول 3- توزیع فراوانی و درصدی برحسب حوزۀ مطالعاتی تحقیقات مرورشده[32] Table 3- Distribution of frequency and percentage according to the field of study of the reviewed researches
مطابق نتایج جدول 4 [33] در تحقیقات مرورشده، داده‌ها بیشتر از روشهای کیفی مثل نظریۀ زمینهای و تکنیک مصاحبه جمع‌آوری شد، به‌طوری که حدود 7/48درصد از تحقیقات مرورشده از تکنیک مصاحبه برای جمع‌آوری داده استفاده کردند. بعد از مصاحبه، دادههای ثانویه بیشترین میزان را با حدود 36درصد به خود اختصاص داد. پرسش‌نامه و روشهای اسنادی به ترتیب با 34 و 5/29درصد، رتبههای بعدی ابزار تحقیق استفاده‌شده را به خود اختصاص دادند.
جدول 4- انواع تکنیک جمع‌آوری اطلاعات در تحقیقات مرورشده Table 4- Types of data collection techniques in reviewed research
نتایج جدول 5 دربارۀ متغیرهای مستقل، نشان می‌دهد متغیر اجرای نامناسب قانون، یکی از مهم‌ترین متغیرهای مؤثر بر ارتکاب جرائم محیط‌زیستی است، به‌طوری که حدود 25درصد از تحقیقات مرورشده به این عامل به‌عنوان عامل مؤثر بر جرائم محیط‌زیستی اشاره کردند. بعد از این مورد، متغیر تقاضای بازار یکی از انگیزههای مهم مجرمان محیط‌زیست برای ارتکاب جرم بود. بیکاری، فساد سازمان‌یافته، عادات سنتی و درنهایت مصرف شخصی، جزء عوامل بعدی مؤثر بر این نوع جرائم‌اند. به‌طور کلی در قسمت عوامل مؤثر بر انواع جرائم محیط‌زیستی، بیان می‌شود که عوامل اقتصادی، محیطی و حقوقی، نقش مهمی در ارتکاب این نوع از جرائم دارند. جدول 5- متغیرهای مستقل حاضر در فرضیات در تحقیقات مرورشده[34] Table 5- The independent variables included in the hypotheses in the reviewed research
نتایج جدول 6 دربارۀ جامعۀ آماری، نشان می‌دهد شکارچیان غیرقانونی حیات‌وحش، یکی از پرتکرارترین جوامع آماری بررسی‌شده در حوزۀ جرائم محیط‌زیستی است، به‌طوری که حدود 5/29درصد از تحقیقات مرورشده، این جامعۀ آماری را بررسی کرده‌اند. بعد از این مورد، دلالان غیرقانونی حیات‌وحش، یکی از پرتکرارترین جوامع آماری در این حوزه بود. ماهی‌گیران غیرقانونی، کشاورزان و دانشجویان در ردههای بعدی، بیشترین تعداد تکرار جامعۀ آماری قرار گرفتند.
جدول 6- جامعۀ آماری در تحقیقات مرورشده Table 6- Statistical population in reviewed research
نتایج جدول 7 دربارۀ منطقه یا قلمرو جغرافیایی بررسی‌شده، نشان می‌دهد بیشتر این تحقیقات در منطقۀ آفریقا (کشورهای تانزانیا، نامیبیا، زیمباوه) با 18درصد انجام شده است. بعد از آن منطقۀ شرق آسیا (کشورهای چین، فیلیپین، ویتنام، اندونزی) با 16درصد قرار دارد. مناطق آمریکای شمالی (کشورهای ایالات‌متحده و کانادا)، شرق (کشور روسیه) و غرب اروپا (کشورهای انگلستان و سوئد) هم در ردههای بعدی قرار دارند.
جدول 7- منطقه یا قلمرو جغرافیایی بررسی‌شده Table 7- The geographical area or territory under investigation
محاسبۀ اندازۀ آثار شش مورد از بیشترین اندازههای اثر متغیرهای مؤثر بر جرائم محیط‌زیستی، در جدول 8 نشان داده شده است. معناداری آزمون ناهمگونی برای متغیر مستقل تقاضای بازار نشان می‌دهد این مطالعات، همگون نیستند و باید مدل تصادفی و اندازۀ آثار تصادفی را تفسیر کرد. نتایج آثار تصادفی حکایت از این دارد که ارتباط تقاضای بازار با جرائم زیستمحیطی، در هفت مطالعۀ مرورشده برابر 51/0 است که مطابق نظر کوهن (1988)، میزان این اندازۀ اثر در حد زیاد قرار دارد. معناداربودن آزمون ناهمگونی ارتباط بیکاری با جرائم محیط‌زیستی نشان می‌دهد که باید از اندازۀ آثار تصادفی استفاده کرد و اندازۀ این اثر برابر 38/0 است که با توجه به معیار کوهن در حد متوسط است. نتایج آثار تصادفی برای رابطۀ اجرای نامناسب قانون و جرائم محیط‌زیستی در 11 مطالعه، برابر 32/0 است که با توجه به معیار کوهن، در حد متوسط ارزیابی می‌شود. نتایج اندازۀ آثار تصادفی، حکایت از این دارد که ارتباط بین فساد سازمان‌یافته با جرائم محیط‌زیستی در 11 مطالعه برابر با 29/0 است که با توجه به معیار کوهن، در حد کم قرار دارد. معنادارنبودن آزمون ناهمگونی در متغیر عادات سنتی، حکایت از این دارد که مطالعات همگون‌اند و باید از اندازۀ آثار ثابت استفاده کرد. نتایج آثار ثابت حکایت از این دارد که ارتباط عادات سنتی با جرائم زیستمحیطی، در پنج مطالعۀ مرورشده برابر با 15/0 است که در حد کم ارزیابی می‌شود. اندازۀ آثار ثابت ارتباط مصرف شخصی با جرائم محیط‌زیستی که در چهار مطالعۀ مرورشده برابر 13/0 است که در حد کم قرار دارد.
جدول 8- اندازۀ آثار متغیرهای مستقل بر جرائم محیط‌زیستی Table 8- The effects size of the independent variables on environmental crimes
* به معنای سطح معناداری کمتر از 05/0 است.
جمعبندی و نتیجهگیری یکی از موضوعات مهم و درخور توجه در حوزۀ محیط‌زیست، بررسی جرائم محیط‌زیستی است تا با شناسایی و تبیین آن، گامی در جهت مقابله با تخریب محیط‌زیست برداشته شود که این تحقیق این مسئله را بررسی می‌کند. نتایج اندازۀ آثار نشان می‌دهد متغیرهای تقاضای بازار، بیکاری و تأمین معیشت و اجرای نامناسب قانون، بر جرائم محیط‌زیستی تأثیرگذارترند. در تبیین تأثیر تقاضای بازار بر جرائم محیط‌زیستی مبتنی بر نظریۀ اشنایدر[35] (2008)، جرمشناسان محیطی برای درک و تبیین رفتارهای مجرمانه بر حوادث مجرمانه با تأکید بر مکان، فضا و هدف آن رویداد تأکید می‌کنند. این رویکرد بیشتر محققان را تشویق می‌کند که بر فرصتهای ساختاری برای تبیین جرم و الگوهای حوادث مجرمانه به‌جای انگیزههای روانی و اجتماعی متمرکز شوند، به‌طور کلی این رویکرد مدعی است که علت جرم، به ماهیت محیطهای فیزیکی بستگی دارد. همچنین مطابق نظر ول اسمیت (2010)، میتوان انتظار داشت که وقتی بازار جرائم محیط‌زیستی وجود داشته باشد، تمایل و انگیزۀ افراد برای ارتکاب این نوع جرائم بیشتر می‌شود. بیشترین جامعۀ آماری بررسی‌شده در تحقیقات مرورشده، شکارچیان حیات‌وحش بودهاند. وارچوال و همکاران[36] (2003) مدعی‌اند که شکارچیان حیات‌وحش عموماً به‌سبب کسب سود، دست به این جرائم میزنند. نِرس[37] (2011) دلایل ارتکاب جرائم محیط‌زیستی را بیشتر مرتبط با منفعت‌طلبی و کسب سود میداند و مدعی است افراد این دسته، شاغلانی‌اند که به‌دلیل مشکلات اقتصادی مرتکب این جرائم میشوند. بنابراین با توجه به نتایج مطالعات قبلی، انتظار میرفت که شکارچیان حیات‌وحش به‌دلیل کسب سود و تقاضای بازار، به‌سمت ارتکاب جرائم محیط‌زیستی کشیده شوند که نتایج این تحقیق هم نشان می‌دهد بیشترین جامعۀ آماری بررسی‌شده در مطالعات مرورشده، شکارچیان‌اند و تقاضای بازار، یکی از علل اصلی ارتکاب این جرائم است. برای بررسی تأثیر بیکاری و تأمین معیشت بر جرائم محیط‌زیستی هم، میتوان بیان کرد که ابعاد اقتصاد سیاسی جرائم محیط‌زیستی به‌همراه درک مشکلات محیط‌زیستی زمان حاضر و ارتباط آن با اقتصاد سیاسی جامعه، باید بررسی شوند. لینچ و استریتسکی (2002) دامنۀ جرمشناسی محیط‌زیستی را گسترش میدهند تا عدالت محیطی را در این جرائم مطالعه کنند. تحقیق حاضر هم در تأیید رویکرد رادیکال جرمشناسی سبز بیان می‌کند که بی‌عدالتی در مناطق مختلف و فراهم‌نبودن امکانات و فرصتهای مشروع کسب درآمد، افراد را مجبور می‌کند تا ازطریق جرائم مرتبط با محیط‌زیست، امرار معاش کنند. علاوه بر این، میتوان این نتیجه را در یک سطح کلانتر هم تحلیل کرد. در چند دهۀ گذشته مطالعات مختلفی، رابطۀ انواع جرائم با سطوح مختلف توسعه را بررسی کردند که مطابق این نظریات، توسعۀ نامناسب بر جرم تأثیر می‌گذارد و سطوح بالای توسعه مانعی برای افزایش میزان جرم است (Bennett, 1991; Ortega et al., 1992). در سالهای اخیر، تحقیقات جدیدی با رویکردهای نظری متفاوت دربارۀ فرایندهای توسعه و جرائم محیط‌زیستی انجام شده است (Del Frate, 1993; Hyatt and Trexler, 1997) . بنابراین میتوان انتظار داشت که جرائم محیط‌زیستی در مناطقی با سطح توسعه‌یافتگی پایین، بیشتر از مناطقی باشد که سطح توسعه‌یافتگی بیشتری دارند. این سطح توسعه‌یافتگی در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. نتایج این تحقیق هم نشان می‌دهد جرائم محیط‌زیستی، بیشتر در مناطقی با سطح توسعه‌یافتگی پایین مثل قارۀ آفریقا انجام می‌شود؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مناطق کمتر توسعه یافته، خصوصیاتی مثل بیکاری و هزینههای بالای زندگی را دارند و افراد برای رهایی از این مشکلات اقتصادی، در مقایسه با مناطق توسعه‌یافته، بیشتر به ارتکاب جرائم محیط‌زیستی ترغیب میشوند. دربارۀ تأثیر روندهای اجرایی قوانین بر جرائم محیط‌زیستی، آکلا و کانون[38] (2004) بیان می‌کنند بیشتر چالشهایی که محافظان محیط‌زیست و سازمان‌های مقابله با جرائم محیط‌زیستی در کشورهای غربی با آن روبه‌رویند، در کشورهای جهان سوم، که تغییرات سریع اجتماعی و اقتصادی دارند و اقتدارگرایی و فساد در نهادها و سازمان‌های اجتماعی نمایانتر و با ثباتتر است، هم وجود دارد. وایت (2010) مواردی مثل همکاریهای ضعیف بین سازمانی، نارساییها در وضع و اجرای قوانین محیط‌زیستی، مهارت و دانش فنی ناکافی و فقدان نظارت اجرایی مؤثر و نظام مدیریت جامع را ازجمله چالش‌های اجرای قوانین محیط‌زیستی در کشورهای جهان، بهخصوص کشورهای در حال توسعه میداند. بنابراین با توجه به اینکه بیشتر تحقیقات در مناطق در حال توسعه یا کمتر توسعه یافته مثل آفریقا، آسیا، شرق اروپا و آمریکای جنوبی انجام شده است، میتوان انتظار داشت که نارساییهایی قانونی و چالش‌های اجرای دقیق قوانین زیستمحیطی بیشتر، اهمیت پیدا کند.
پیشنهادهایی برای کاهش جرائم محیط‌زیستی با توجه به نتایج حاضر و شناسایی عوامل مؤثر بر جرائم محیط‌زیستی، در ادامه پیشنهادهایی در جهت کاهش جرائم محیط‌زیستی ارائه می‌شود.
جدول ۹- خلاصۀ مطالعات مرورشده Table 9- Summary of reviewed studies
[1] White [2] Environmental crime [3] Green criminology [4] Lynch [5] INTERPOL [6] برای مثال برخی تحقیقات (Minton, 2020) نشان میدهند خردهفرهنگهای شکارچی، مشوق ارتکاب جرائم محیط‌زیستی است و این در حالی است که برخی تحقیقات دیگر (Eom et al., 2021; Johnson et al., 2017) نشان میدهند برخی خردهفرهنگها، ارتکاب جرائم محیط‌زیستی را منع می‌کنند. [7] Lynch and Stretesky [8] Treadmill of Production [9] Schnailberg [10] Lynch [11] Stretesky et al. [12] Eco-global criminology [13] Agnew [14] Environmental criminology [15] Wellsmith [16] Routine activity theory [17] Market demand Reduction [18] Conservation criminology [19] Gibbs et al. [20] green-cultural criminology [21] South and Brisman [22] Sutherland’s differential association theory [23] Jones et al. [24] Systematic review [25] Meta-analysis [26] Effect size [27] comprehensive meta-analysis [28] Cohen [29] Ferrell [30] Brisman and South [31] Sykes & Matza [32] اطلاعات تکمیلی در جدول 9 گزارش شده است. [33] از اطلاعات این جدول فقط قسمت پرسش‌نامه (روش پیمایش) در فراتحلیل استفاده شد. [34] -این متغیرها بیشتر از تحقیقاتی استخراج شده است که به‌صورت کمی و پرسش‌نامه‌ای انجام شدند. [35] Schneider [36] Warchol et al. [37] Nurse [38] Akella and Cannon [39] Ecotourism [40] Birdwatching [41] Daliri et al. [42] Mir Mohamad Tabar et al. [43] Eliason [44] Warchol et al. [45] Lee et al. [46] Enticott [47] Pires & Clarke [48] Ray & Jones [49] South & Wyatt [50] Bitanyi et al [51] Ceccato & Uittenbogaard [52] Cao Ngoc & Wyatt [53] Gandiwa et al [54] Simpson et al [55] Flynn [56] Sjöstedt & Sundström [57] De Souza & Alves [58] Fischer et al [59] Montesh [60] Ranson [61] Zabyelina [62] Miller et al [63] Azevedo Chagas et al [64] Phelps & Webb [65] Barclay & Bartel [66] Piel et al [67] Sollund & Maher [68] Wyatt and Cao Ngoc [69] Poonian et al [70] Wyatt & Brisman [71] Hübschle [72] Bacalso et al [73] Serenari & Peterson [74] Wong | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
اسلیتر، د. و تونکیس، ف. (1390). جامعۀ بازار: بازار و نظریۀ اجتماعی مدرن، ترجمۀ حسین قاضیان، تهران: نشر نی.
پوربافرانی، ح. و همتی، م. (1395). نقد سیاست کیفری ایران در قبال جرائم زیستمحیطی، مجلس و راهبرد، 23(87)، 349-373.
پورهاشمی، س.ع.؛ نمامیان، پ. و طیبی، س. (1394). جرم‌انگاری تروریسم زیستمحیطی؛ چالش‌ها، هنجارها و راهبردها، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 17(1)، 167-182.
حیدرزاده، ا. و مظفری‌زاده، س. (1392). پیشگیری از جرائم زیستمحیطی، اخلاق زیستی، 3(7)، 163-192.
رمضانی قوام‌آبادی، م.ح. (1390). پیشگیری و سرکوب جرائم زیستمحیطی در پرتو اقدامات سازمان‌های غیر دولتی در نظام حقوقی ایران، حقوق دادگستری، 3(75)، 199 – 226.
نجات، س.ا. و دبیری، ف. (1394). بررسی چالش‌های کیفری ناشی از اجرای مادۀ 688 قانون مجازات اسلامی، مطالعات حقوقی، 7(2)، 173-197.
References
Agnew, R. (2012). It’s the end of the world as we know it: the advance of climate change from a criminological perspective, in R. White (ed.) Climate Change from a Criminological Perspective. New York: Springer.
Akella, A., & Cannon, J. (2004). Strengthening the weakest links: strategies for improving the enforcement of environmental laws globally. washington, DC: Center for Conservation and Government.
Apel, R. (2013). Sanctions, perceptions, and crime: implications for criminal deterrence. Journal of Quantitative Criminology, 29(1), 67–101.
Azevedo Chagas, A., Costa, M., & Vimieiro Martins, P. (2015). Illegal hunting and fishing in Brazil: A study based on data provided by environmental military police. Brazilian Journal of Nature Conservation, 13(1), 183–189.
Bacalso, T., Wolff, M., & Rosales, R. (2016). Effort reallocation of illegal fishing operations: A profitable scenario for the municipal fisheries of Danajon Bank, Central Philippines Regina. Ecological Modelling, 331(1), 5-16.
Barclay, E., & Bartel, R. (2015). Defining environmental crime: The perspective of farmers. Journal of Rural Studies, 39(3), 188-198.
Bennett, R.R. (1991). Development and crime: a cross-national, time – series analysis of competing models. The Sociological Quarterly, 32(3), 343–363.
Bitanyi, S., Nesje, M., & Kusiluka, L. (2012). Awareness and perceptions of local people about wildlife hunting in western Serengeti communities. Tropical Conservation Science, 5 (2), 208-224.
Brisman, A., & South, N. (2013). A green-cultural criminology: An exploratory outline. Crime Media Culture, 9(2), 115-135.
Brisman, A., & South, N. (2013). A green-cultural criminology: An exploratory outline. Crime Media Culture, 9(2), 115-135.
Burns, R.P., & Burns, R. (2008). Business research methods and statistics using SPSS. Thousand Oaks, CA: Sage.
Cao Ngoc, A., & Wyatt, T. (2013). A green criminological exploration of illegal wildlife trade in vietnam. Asian Criminology, 8(2), 129–142.
Ceccato, V., & Uittenbogaard, A. (2013). Environmental and wildlife crime in sweden. International Journal of Rural Criminology, 2(1), 25-52.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis in the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Cooper, H. M. (2009). Research synthesis and meta-analysis: A step-by-step approach. Thousand Oaks, CA: Sage.
Del Frate, A.A., & Norberry, J. (1993). Environmental crime, sanctioning strategies and sustainable development. United Nations Interregional Crime and Justice Research Institute and Australian Institute of Criminology. Publication No. 50 Rome/Canberra.
Ferrell, J. (2003). Cultural criminology. In: Schwartz MD and Hatty SE (eds) Controversies in critical criminology. Cincinnati, OH: Anderson Publishing Company.
Fischer, A., Naiman, L., & Lowassa, A. (2014). Explanatory factors for household involvement in illegal bushmeat hunting around Serengeti, Tanzania. Journal for Nature Conservation, 22(6), 1-6.
Flynn, C. P. (2013). Hunting and illegal violence against humans and other animals: Exploring the relationship. Society & Animals, 20 (2), 137-156.
Gandiwa, E., Heitkönig, I., Lokhorst, A., Prinsa, M. (2013). Illegal hunting and law enforcement during a period of economic decline in Zimbabwe: A case study of northern Gonarezhou National Park. Journal for Nature Conservation, 21(3), 133– 142.
Gibbs, C., Gore, M., McGarrell, E., & Rivers, III L. (2010). Introducing conservation criminology: towards interdisciplinary scholarship on environmental crimes and risks. British Journal of Criminology, 50(1), 124–144.
Heydarzadeh, A., & Mozaffarizadeh, S. (2012). Prevention of environmental crimes, Biological Ethics, 3(7), 163-192. [In Persian]
Hyatt, W.D., & Trexler, T.L. (1997). Environmental crime and organized crime: what will the future hold? in S.M. Edwards, T.D. Edwards and C.B. Fields (eds.), Environmental Crime and Criminality (New York: Garland Publishing, Inc.).
Hübschle, A. M. (2016). The social economy of rhino poaching: Of economic freedom fighters, professional hunters and marginalized local people. Current Sociology, 13(1), 1-21.
INTERPOL, (2012). Environmental crime. Lyon, France. Available from: http://www.interpol.int/Crime-areas/Environmental-crime/Environmental-crime) (accessed 27.12.2012).
Jones, J., Andriamarovololona, M., & Hockley, N. (2008). The importance of taboos and social norms to conservation in madagascar. Journal of Conservation Biology, 22(4), 796–986.
Johnson, K. A., Liu, R. L., Minton, E. A., Bartholomew, D. E., Peterson, M., Cohen, A. B., & Kees, J. (2017). U.S. citizens’ representations of god and support for sustainability policies. Journal of Public Policy & Marketing 36(2), 362–378.
Lee, R.J., Gorog, A. J., Dwiyahreni, A., & Siwu S. (2005). Wildlife trade and implications for law enforcement in Indonesia: A case study from North Sulawesi. Biological Conservation, 123(4), 477–488.
Lipsey, M. W., & Wilson, D. B. (2001). Practical meta-analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
Littell, J. H., Corcoran, J., & Pillai, V. (2008). Systematic reviews and meta-analysis. New York: Oxford University Press
Lynch, M. (1990). The greening of criminology: a perspective on the 1990s. The Critical Criminologist, 2(3). 1–4 and 11–12.
Lynch, M., & Stretesky. P. (2002). The meaning of green: Contrasting criminological perspectives. Theoretical Criminology, 7(2), 217-238.
Miller, A., Bush, S., & Mol, A. (2014). Power europe: EU and the illegal, unreported and unregulated tuna fisheries regulation in the West and Central Pacific Ocean. Marine Policy, 45(1), 138–145.
Minton, E. A. (2020). Reducing crimes against wildlife through promoting animal–human continuity beliefs: The role of consumers’ religiosity. [10.1002/mar.21415]. Psychology & Marketing, 37(12), 1731–1742. https://doi.org/10.1002/mar.21415.
Mir Mohamad Tabar, S.A., Petrossian, G., Mazlom Khorasani, M., & Noghani, M. (2021). Market demand, routine activity, and illegal fishing: An empirical test of routine activity theory in Iran. Deviant Behavior, 42(6), 762-776, DOI: 10.1080/01639625.2021.1927885.
Montesh, M. (2014). Rhino poaching: A new form of organised crime. Report to College of Law Research and Innovation Committee of the University of South Africa: 1-23.
Nellemann, C., Henriksen, R., Raxter, P., Ash, N., & Mrema, E. (2015). The environmental crime crisis threats to sustainable development from illegal exploitation and trade in wildlife and forest resources. A UNEP Rapid Response Assessment. United Nations Environment Programme. New York.
Nellemann, C., Henriksen, R., Raxter, P., Ash, N., & Mrema, E. (2014). The environmental crime crisis – threats to sustainable development from illegal exploitation and trade in wildlife and forest resources, A UNEP Rapid Response Assessment. United Nations Environment Programme and GRID-Arendal, Nairobi and Arendal, www.grida.no.
Nejat, S. A., & Debiri, F. (2014). Investigation of criminal challenges arising from the implementation of Article 688 of the Islamic Penal Code. Journal of Legal Studies, 7(2), 173-197. [In Persian]
Nurse, A. (2011). Policing wildlife: Perspectives on criminality in wildlife crime. Papers from the British Criminology Conference, 11(2), 38-53.
Ortega, S. T., Corzine, J., Burnett, C., & Poyer, T. (1992). Modernization, age structure, and regional context: A cross‐national study of crime. Sociological Spectrum, 12 (3), 257-277.
Petitti, D.B. (2001). Approaches to heterogeneity in meta-analysis. Statistics in Medicine, 20 (1), 3625-3633.
Phelps, J., Webb, E. (2015). ‘‘Invisible’’ wildlife trades: Southeast Asia’s undocumented illegal trade in wild ornamental plants. Biological Conservation, 183(1), 296–305.
Piel, A., Lenoel, C., & Stewart, F. (2015), Deterring poaching in western Tanzania: The presence of wildlife researchers. Global Ecology and Conservation, 3(1), 188–199.
Pires, S.F., & Clarke, R. (2011). Sequential foraging, itinerant fences and parrot poaching in bolivia. British Journal of Criminology, 51(2), 314–335.
Poonian, Ch., Ramilo, V., & Lopez, D. (2016). Diversity, habitat distribution, and indigenous hunting of marine turtles in the Calamian Islands, Palawan, Republic of the Philippines. Journal of Asia-Pacific Biodiversity, 23(1), 1-5.
Porhashmi, S.A., Namamian, P., & Tayibi, S. (2014). Criminalization of environmental terrorism; Challenges, norms and strategies. Environmental Science and Technology Quarterly, 17(1), 167-182. [In Persian]
Pourbafrani, H., & Hemati, M. (2016 ). A critique on iranian criminal policy towards environmental crimes. Majles & Rahbord, 23(87), 349-373. [In Persian]
Ramezani Gavamabadi, M. H. (2018). Prevention and suppression of environmental crimes in the light of the actions of non-governmental organizations in Iran's legal system, Judicial Law Journal, 75(1), 199-226. [In Persian]
Ranson, M. (2014). Crime, weather and climate change. Journal Environmental Economics and Management, 67(3), 274–302.
Ray, J. V., & Jones, Sh. (2011). Self-reported psychopathic traits and their relation to intentions to engage in environmental offending. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 55(3), 370-391.
Serenari, Ch., & Peterson, M. (2016). A sociopolitical perspective on the illegal take of wildlife in the southeastern, USA. International Journal of Rural Criminology, 3(1), 29-49.
Schnaiberg, A. (2008). Treadmill of Production: Injustice and Unsustainability in the Global Economy (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315631479.
Schneider, J. L. (2008). Reducing the Illicit Trade in Endangered Wildlife: The Market Reduction Approach. Journal of Contemporary Criminal Justice, 24(3), 274-295.
Simpson, S., Gibbs, C., Rorie, M., & Slocum, L. (2013). An empirical assessment of corporate environmental crime-control strategies. The Journal of Criminal Law and Criminology, 103(1), 231–278.
Sjöstedt, M., & Sundström, A. (2014). Coping with illegal fishing: An institutional account of success and failure in Namibia and South Africa. Biol. Conserv. Biological Conservation, 178(1), 1–8.
Slater, D., & Tonkis, F. (2016). Market society: Market and modern social theory, translated by Hossein Ghazian, Tehran, Ny publication. [In Persian]
Sollund, R., & Maher, J. (2015). The illegal wildlife trade: A case study report on the illegal wildlife trade in the United Kingdom, Norway, Colombia and Brazil, A study compiled as part of the EFFACE project. Oslo & Whales: University of Oslo and University of South Whales.
South, N., & Wyatt, T. (2011). Comparing illicit trades in wildlife and drugs: An exploratory study. Deviant Behavior, 32(6), 538-561.
Sykes, G. M., & Matza, D. (1957). Techniques of neutralization: A theory of delinquency. American Sociological Review, 6(22), 664–670.
South, N., & Brisman, A. (2014). The routledge international handbook of green criminology. London: Routledge.
Stoddart, H. (2011). A pocket guide to sustainable development governance. Stakeholder Forum.
Stretesky, P., Long, M., & Lynch, M. (2013). The treadmill of crime: Political economy and green criminology (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203077092.
Sutherland, E. (1947). Principles of criminology. Lippincott, Philadelphia.
United Nations. (2014). Prototype global sustainable development report (Online unedited ed.). New York: United Nations Department of Economic and Social Affairs, Division for Sustainable Development.
United Nations Global Sustainable Development (2015). Towards a green economy: pathways to sustainable development and poverty eradication, United Nations Environment Programme. New York. Available from: www.unep.org/greeneconomy.
White, R. (2013). Environmental harm: An eco-justice perspective, Policy Press, Great Britain
White, R. (2008). Crimes against nature: environmental criminology and ecological justice. Devon: Willan Publishing.
White, R. (2010). Global environmental harm: Criminological perspectives. Portland: Willan Publishing.
White, R. (2011). Transnational environmental crime: Toward an eco-global criminology. UK: Routledge.
Warchol, G., Zupan, L., & Clarke, W. (2003). Transnational Criminality: An analysis of the illegal wildlife market in Southern Africa. International Criminal Justice Review, 13(1), 1-26.
Warchol, G., Zupan, L., & Clarke W. (2003). Transnational criminality: An analysis of the illegal wildlife market in Southern Africa. International Criminal Justice Review, 13(1), 1-26.
Wellsmith, M. (2010). The applicability of crime prevention to problems of environmental harm: A consideration of illicit trade in endangered species, in R. White (ed.) Global Environmental Harm: Criminological Perspectives. Devon: Willan Publishing.
Wong, R. (2016). The organization of the illegal tiger parts trade in China. British Journal of Criminology, 56 (5), 995-1013.
Wyatt, T. (2009). Exploring the organization of Russia Far East's illegal wildlife trade: two case studies of the illegal fur and illegal falcon trades. Global Crime, 10(2), 144-154.
Wyatt, T. (2011). The illegal trade of raptors in the Russian Federation. Contemporary Justice Review, 14(2), 103-123.
Wyatt, T. (2014). Non-human animal abuse and wildlife trade: Harm in the fur and falcon trades. Society & Animals, 22 (1), 137-156.
Wyatt, T. (2015). Hazardous waste and pollution: detecting and preventing green crimes, Springer, Berlin
Wyatt, T. & Cao Ngoc, A. (2015). Corruption and wildlife trafficking. Technical Report for Anti-Corruption Resource Centre, Michelson Institute.
Wyatt, T. (2016). Victimless venison? Deer poaching and black market meat in the UK. Contemporary Justice Review, 19(2), 188-200.
Wyatt, T. & Brisman, A. (2016). The Role of Denial in the ‘Theft of Nature’: Comparing Biopiracy and Climate Change. Critical Criminology, 25(2), 1–17.
Zabyelina, Y. G. (2014). The “fishy” business: a qualitative analysis of the illicit market in black caviar. Trends Organization Crime, 17(1), 181-200. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 598 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 600 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||