اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات43
تعداد شماره‌ها1,705
تعداد مقالات13,969
تعداد مشاهده مقاله33,510,559
تعداد دریافت فایل اصل مقاله13,276,830
حسینی, سید رسول, صادقی, تورج, فرخیان, ساحل, غفوری فرد, مهدی. (1401). بررسی اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند با رویکرد فراترکیب. , 12(4), 195-226. doi: 10.22108/nmrj.2023.135777.2801
سید رسول حسینی; تورج صادقی; ساحل فرخیان; مهدی غفوری فرد. "بررسی اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند با رویکرد فراترکیب". , 12, 4, 1401, 195-226. doi: 10.22108/nmrj.2023.135777.2801
حسینی, سید رسول, صادقی, تورج, فرخیان, ساحل, غفوری فرد, مهدی. (1401). 'بررسی اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند با رویکرد فراترکیب', , 12(4), pp. 195-226. doi: 10.22108/nmrj.2023.135777.2801
حسینی, سید رسول, صادقی, تورج, فرخیان, ساحل, غفوری فرد, مهدی. بررسی اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند با رویکرد فراترکیب. , 1401; 12(4): 195-226. doi: 10.22108/nmrj.2023.135777.2801

بررسی اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند با رویکرد فراترکیب

تحقیقات بازاریابی نوین
مقاله 11، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 47، اسفند 1401، صفحه 195-226    اصل مقاله (1.82 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/nmrj.2023.135777.2801
نویسندگان
سید رسول حسینی1؛ تورج صادقی* 2؛ ساحل فرخیان2؛ مهدی غفوری فرد3
1دکتری مدیریت بازرگانی، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران
2استادیار گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران
3دکتری مدیریت بازرگانی، گروه مدیریت، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده
امروزه مشتری، به‌عنوان مهم‌ترین شریک برای فرآیند خلق ارزش در سازمان‌هاست. شرکت‌ها و سازمان‌ها نیز برای بهبود کارایی، بهره‌وری هزینه‌ها و کیفیت عملیات مشتری خود به استفاده از رسانه‌های اجتماعی و جوامع آنلاین روی آورده‌اند. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند با تکنیک فراترکیب است. در پژوهش حاضر با به‌کارگیری رویکرد مرور سیستماتیک و فراترکیب کیفی، یافته‌ها و نتایج مطالعات بین سال‌های 2006 تا 2022 میلادی تحلیل شده است. همچنین، برای انجام‌دادن این کار از روش ساندروفسکی و باروسو استفاده شده است. در این پژوهش، پس از جست‌وجوی اولیه و یافتن پالایش منابع مرتبط با موضوع اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند برای بررسی منابع مرتبط از روش ارزیابی حیاتی استفاده شد. همچنین، 76 منبع به‌عنوان منابع نهایی انتخاب شد و سپس با روش کیفیِ تحلیلِ اسنادی و با استفاده از نرم‌افزار اطلس تی، 7 بُعد و 74 مؤلفه به‌عنوان عوامل اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین شناسایی شدند. ابعاد اصلی شناسایی‌شده عبارت است از: عوامل فردی، عوامل اجتماعی، انگیزشی، تکنولوژیکی، عوامل ساختار روابط شبکۀ برند، عوامل مرتبط با برند و عوامل مرتبط با دانش. توجه به عوامل مذکور از‌سوی مدیران شرکت‌ها می‌تواند منجر به بهینه‌سازی محیط‌های آنلاینِ تجاری، توسعۀ تعامل و بهره مندی از دانش مشتریان و افزایش مزیت رقابتی در جوامع آنلاین شود. از طرف دیگر، طراحان وب و شبکه‌های اجتماعی نیز می‌توانند با تمرکز بیشتر به این عوامل، محیط‌های آنلاین را متناسب با شرایط مشتریان طراحی کنند.
کلیدواژه‌ها
اشتراک دانش مشتری؛ جوامع آنلاین؛ جوامع آنلاینِ برند؛ مدیریت دانش؛ فراترکیب
اصل مقاله

مقدمه

در عصر کنونی، چشم‌انداز رقابتی دنیای کسب‌و‌کار به‌طور چشمگیری در‌حال رشد است (تقی‌زاده و همکاران[1]، 2018) و دانش مشتری برای رقابت‌پذیری شرکت‌ها در محیط پویای امروزی بسیار مهم است (زند و همکاران[2]، 2018؛ ساری و همکاران[3]، 2019؛ خسروی و نیلاشی[4]، 2018). دانش مشتری یک دارایی ارزشمند است (گوان و همکاران[5]، 2018) که در خارج از مرزهای شرکت قرار دارد و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا ایده‌ها و نظر‌‌های مشتریان را جمع‌آوری و در‌زمینۀ توسعه و نوآوری محصولات و خدمات استفاده کند (ساری و همکاران، 2019؛ تقی‌زاده و همکاران، 2018). از این رو سازمان‌های موفق تلاش زیادی برای کسب دانش مشتری و توسعۀ سیستم‌های اشتراک دانش مشتری انجام داده‌اند (گوان و همکاران، 2018؛ دگبی و پلتو[6]، 2021).

مسئلۀ به اشتراک‌گذاری دانش در جوامع آنلاین به‌طور گسترده‌ای در‌زمینه‌های مختلف آموزش، مدیریت منابع انسانی و بازاریابی اهمیت دارد. اشتراک دانش مشتری موجب، ایجاد محصول جدید، توسعۀ محصول موجود، تسهیل درک فرصت‌های بازارِ در‌‌‌حال ظهور و بهبود روابط بلند‌مدت مشتری می‌شود (سلیم و همکاران[7]، 2021). امروزه، دانش مشتری به‌عنوان یک منبع مهم و استراتژیک شناخته می‌شود؛ زیرا می‌تواند به پشتیبانی از توسعۀ محصول جدید، تسهیل درک فرصت‌های بازارِ در‌حال ظهور و بهبود روابط بلند‌مدت مشتری کمک کند (لاک و رضایی‌نور[8]، 2018؛ دگبی و پلتو، 2021). بنابراین بسیاری از شرکت‌ها استراتژی کسب‌و‌کار خود را از یک استراتژی محصول‌محور به یک استراتژی مشتری‌محور تغییر داده‌اند (ساری و همکاران، 2019) و در‌صدد ایجاد مکانیزم‌هایی برای توسعۀ فرآیند اشتراک دانش مشتری هستند. به‌طور خاص، شرکت‌ها متوجه شده‌اند که استفاده از شبکه‌های اجتماعی بهترین راه برای استفاده از دانش مشتریان است (کیم و جانگ[9]، 2019؛ وانگ[10]، 2022). تعامل مصرف‌کنندگان در شبکه‌های اجتماعی به‌طور چشمگیری در‌حال رشد است؛ زیرا موجب رشد فرصت‌های تجاری بسیاری نیز شده است (لی و همکاران[11]، 2022).

با گسترش سریع فناوری اطلاعاتی و ظهور شبکه‌های اجتماعی، مردم بیشتر در جوامع آنلاین شرکت می‌کنند و دانش خود را در این جوامع به اشتراک می‌گذارند. جوامع آنلاین به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان یک وسیلۀ مهم برای تسهیل اشتراک دانش، جست‌وجوی اطلاعات و همچنین، تسهیل فعالیت‌های تجاری شناخته شده‌اند (لیائو[12]، 2017؛ آریف و همکاران[13]، 2018؛ لی و همکاران، 2022)، اشتراک داوطلبانۀ دانش مشتری در جوامع آنلاین ارزش زیادی برای مشتریان و شرکت ها فراهم می‌کند (ژانگ و همکاران[14]، 2019). مشتریان از این روش بیشتر برای تبادل اطلاعات، دانش، تجربه‌‌ها، حل مشکلات و پاسخ به سؤ‌ال‌های خود استفاده می‌کنند (ژو[15]، 2008). توییتر، فیس‌بوک، اینستاگرام، اسنپ‌چت، گوگل‌پلاس، تیک‌تاک، واتساپ برخی از نمونه‌هایی هستند که کاربران را قادر می‌کند تا جوامع آنلاین را برای برقراری ارتباط با یکدیگر و به اشتراک‌گذاشتن دانش و تجربه‌های خود تشکیل دهند (لی و کاکس[16]، 2021؛ دوای و همکاران[17]، 2017). ایجاد همکاری با مشتریان به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به مزیت رقابت استراتژیک بازار دست یابند (گوان و همکاران، 2018؛ سلیم و همکاران، 2021). سازمان‌ها می‌توانند اقدامات لازم را برای تحریک آمادگی کاربر برای به اشتراک‌گذاری دانش در شبکه‌های اجتماعی انجام دهند؛ به‌طوری که بیشتر کاربران تمایل داشته باشند دانش خود را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند که این اشتراک دانش به‌نفع مشتری و سازمان‌ها خواهد بود (لین و هوانگ[18]، 2021). مسئلۀ به اشتراک‌گذاری دانش در جوامع آنلاین به‌طور گسترده‌ای در‌زمینه‌های مختلف آموزش، مدیریت منابع انسانی و بازاریابی اهمیت دارد (لی و همکاران، 2022). اشتراک دانش مشتری موجب ایجاد محصول جدید، توسعۀ محصول موجود، تسهیل درک فرصت‌های بازارِ در‌حال ظهور و بهبود روابط بلند‌مدت مشتری می‌شود. به‌عبارتی، اشتراک دانش مشتری برای سازمان و خود مشتریان اهمیت دارد؛ زیرا از این طریق شرکت‌ها از تجارت مشتریان بهره‌مند می‌شوند؛ در‌نتیجه موجبات توسعه و بهبود فعالیت‌های شرکت‌ها فراهم می‌شود. از‌طرفی، مشتریان نیز خود را شرکای کسب‌و‌کاری خواهند یافت که ایده‌ها، تجربه‌ها و دانش آنان را به کار می‌گیرد (ساری و همکاران، 2019). بنابراین شناسایی عواملی که موجب تشویق و تسهیل دانش مشتری در جوامع آنلاین به‌ویژه جوامع آنلاینِ برند می‌شود، بسیار مهم و زمینه‌ساز پیشرفت و تعالی شرکت‌هاست.

امروزه مشتریان نه‌تنها به خرید و استفاده از محصولات می‌پردازند، به‌طور فعال به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا به تقاضای بازار و بهبود محصولات، خدمات و فرآیندها پی‌ببرند (ژانگ و همکاران[19]، 2017) و با ارائۀ پیشنهاد‌ها و ایده‌ها موجبات خود را با شرکت‌ها و برندهایشان به اشتراک بگذارند (ساری و همکاران، 2019). فعالیت به اشتراک‌گذاری دانش مشتری یک عنصر جدید از ارتباطات بازاریابی است؛ به‌طوری که مشتریان می‌توانند بیشتر با فعالیت و حوزه‌های کاری شرکت‌ها آشنا شوند که این آگاهی موجب افزایش مشارکت مشتری با شرکت خواهد شد (دوای و همکاران، 2017؛ بوگشان و عطار[20]، 2020). در‌واقع، اشتراک دانش مشتری نه‌تنها با ارتباطات چهره‌به‌چهره، با رسانه‌های به اشتراک‌گذاری آنلاین مانند رسانه‌های اجتماعی امکان‌پذیر است (آریف و همکاران، 2018؛ ژانگ و همکاران[21]، 2021). طبق آمار منتشر‌شده تعداد کاربران رسانه‌های اجتماعی به بیش از چهار و نیم میلیارد نفر در‌سال 2021 رسیده است که این آمار نشان از اهمیت و اثرگذاری رسانۀ اجتماعی در زندگی فردی دارد (جورج و همکاران[22]، 2022).

به رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان پایگاه‌های اشتراک دانش برای سازمان‌ها و برندها توجه شده است و شرکت‌ها از این قابلیت برای ایجاد جوامع آنلاین استفاده کرده‌اند (لین و هوانگ، 2021). مشتریان بیشتر از این جوامع برای تبادل اطلاعات، دانش، تجربه‌ها و ارتباط با محصولات، برندها و شرکت‌ها استفاده می‌کنند (ژائو و همکاران[23]، 2018؛ دوای و همکاران، 2017؛ اسلام و همکاران[24]، 2018؛ ژانگ و همکاران، 2021). بسیاری از سازمان‌ها، جوامع آنلاین را به‌عنوان یک منبع اشتراک دانش در‌نظر می‌گیرند (یوان و همکاران[25]، 2016). بنابراین سازمان‌ها توجه بیشتری به پی‌ریزی و توسعۀ یک جامعۀ آنلاین برند می‌‌کنند (ژانگ و همکاران، 2019). شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از جوامع آنلاین با مشتریان خود ارتباط برقرار کنند تا اطلاعات بیشتری از نیازهای مشتری، تجربه، رضایت و شکایات مشتریان و همچنین، ایجاد راهکارهای مؤثر برای ارائۀ خدمات بهتر به مشتری فراهم کنند (سای و همکاران[26]، 2022؛ یوان و همکاران، 2016). اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین تحت تأثیر عوامل مختلفی است که متفاوت از عوامل سازمانی است(سای و همکاران، 2022). یکی از مهم‌ترین مسائل مدیریت دانش مشتری ایجاد یک مکانیزم کارآمد برای به اشتراک‌گذاری و تبادل دانش و تشویق افراد برای اشتراک‌گذاری دانش است که در دنیای تجاری امروز یک مسئلۀ مهم و حیاتی است؛ با این حال به اشتراک‌گذاری دانش میان اعضای جوامع آنلاین مطابق انتظار نیست؛ زیرا به محرکه‌هایی که مشتریان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند تا دانش خود را با شرکت‌ها و سایر مشتریان به اشتراک بگذارند، به‌اندازۀ کافی توجه نشده است (ژانگ و همکاران، 2019؛ ساری و همکاران، 2019). بنابراین در پژوهش حاضر سعی بر آن است که عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند شناسایی و دسته‌بندی شود.

  1. مبانی نظری

1-2. مدیریت دانش مشتری

دانش به معنی شایستگی‌های کلیدی لازم شرکت‌ها و کارکنان آن برای رویارویی با چالش‌های کسب‌و‌کار است. هدف نهایی مدیریت دانش به‌دست‌آوردن بیشترین ارزش از دانش موجود در یک سازمان است (حافظ و همکاران[27]، 2017؛ هوانگ[28]، 2020). یک تعریف اساسی از مدیریت دانش اینگونه بیان می‌شود که مدیریت دانش یک راه مؤثر برای انتقال اطلاعات و دانش به افراد خاص در بهترین و مناسب‌ترین زمان و با بیشترین بهینه‌سازی هزینه است (لی و همکاران، 2022). امروزه شرکت‌ها در محیط رقابتی پیچیده‌ای در‌حال فعالیت هستند؛ به‌طوری که در‌سال‌های اخیر، مشتری به مهم‌ترین منبع دانش برای شرکت‌ها تبدیل شده است که این امر سبب‌ شده است تا مدیریت دانش به دستۀ دیگری موسوم به مدیریت دانش مشتری تقسیم‌بندی شود (یاسمن و همکاران[29]، 2019). به نظر می‌رسد که مهم‌ترین نوع دانش، دانش مشتری باشد (سانتورو و همکاران[30]، 2017). مدیریت دانش مشتری به استراتژی‌های دانش مشتری اشاره دارد (چن و همکاران[31]، 2019) و بر تجربه، خلاقیت و رضایت مشتری از محصولات یا خدمات تأکید دارد؛ زیرا با مدیریت دانش سازمانی با تعامل مشتری و شرکت سر‌و‌کار دارد. مدیریت دانش مشتری در‌پی ادغام مدیریت ارتباط با مشتری و مدیریت دانش است. بسیاری از مطالعات به اهمیت اعمال تأثیرات مدیریت ارتباط با مشتری و مدیریت دانش در سازمان‌ها اشاره کرده‌اند؛ اما به مزیت مدیریت دانش مشتری چندان توجه نشده است (زند و همکاران، 2018). در‌حقیقت، مدیریت دانش مشتری به‌عنوان یک فرآیند یادگیری در‌نظر گرفته می‌شود که در آن تجربه و دانش را می‌توان بین مشتریان و شرکت‌ها به اشتراک گذاشت (آقامیران و همکاران[32]، 2015). فرآیندهای مدیریت دانش مشتری منجر به موفقیت سازمان‌ها می‌شود (یاسمن و همکاران، 2019). بزرگ‌ترین چالش‌ها برای پیاده‌سازی مدیریت دانش مشتری به‌عنوان یک استراتژی کسب‌و‌کار کارآمد، مجزا‌کردن و درک هر‌یک از اجزای تشکیل‌دهندۀ آن است. استفادۀ مؤثر از دانش مشتری می‌تواند نوآوری را بهبود بخشد. همچنین، به شناسایی فرصت‌های بازار و حمایت از مدیریت روابط پایدار مشتری و در نوع روابطی که در جمع‌آوری اطلاعات با کیفیت بالا دربارۀ محصول یا خدمات اهمیت دارد، کمک کند (زند و همکاران، 2018). مدیریت دانش مشتری به‌عنوان یک فرآیند استراتژیک است که ازسوی آن شرکت‌ها مشتریان خود را از صرف گیرندۀ منفعل محصولات و خدمات رها می‌کنند و آنها را به شرکای توانمند دانش مبدل می‌کنند (حافظ و همکاران، 2017). مدیریت دانش مشتری به‌عنوان بخشی از فرآیندهای کسب‌و‌کار شناخته می‌شود که با استفاده از دانش مشتری مسیر دستیابی به هدف‌های سازمانی را تسهیل می‌کند (آقامیران و همکاران، 2015). در یک تعریف جامع، فرآیند مدیریت دانش مشتری شامل کسب دانش، ایجاد، تسهیم، ذخیره‌سازی و بهره‌برداری است (چن و همکاران[33]، 2017).

 

2-2. اشتراک دانش مشتری

اشتراک دانش، بخش اصلی مدیریت دانش و یک نقطۀ پیوند مهم در فعالیت‌های مدیریت دانش است (ژانگ و همکاران، 2019). به اشتراک‌گذاری دانش، محتوای اصلی مدیریت دانش و منبع نوآوری است. مشتری به‌عنوان یک منبع مهم شرکت، نقش مهمی در روند اشتراک دانش دارد (وانگ، 2022). بنابراین پژوهش در‌زمینۀ مکانیزم مشارکت مشتریان در به اشتراک‌گذاری دانش بسیار مهم است (وانگ و همکاران[34]، 2019). اصطلاح به اشتراک‌گذاری دانش در ادبیات به‌عنوان «فعالیت انتشار یا انتقال دانش در‌میان افراد، گروه‌ها یا سازمان‌ها» تعریف شده است. به‌عبارتی، جایی که افراد «دانش صریح و ضمنی خود را مبادله می‌کنند و دانش جدیدی را تولید می‌کنند»، به‌عنوان اشتراک دانش مطرح می‌شود (ساری و همکاران، 2019). در‌ادامه، خلاصه‌ای از تعریف‌‌های مرتبط با اشتراک دانش در جدول 1 ذکر شده است.

جدول1: تعریف اشتراک دانش

Table 1: Definition of Knowledge Sharing

نویسندگان

مفاهیم

هاشم و تان [35](2015)

اشتراک دانش به‌عنوان یک اقدام تکراری برای انتقال دانسته‌های کاربران به جامعه تعریف می‌شود.

بیلگیهان و همکاران[36] (2016)

اشتراک دانش اشاره به این دارد که آنچه را یک فرد آموخته به دیگر اعضای گروه منتقل می‌کند.

اید و ال جبری [37](2016)

اشتراک دانش یک فعالیتی است که با آن دانش (مانند اطلاعات، مهارت‌ها و یا تخصص) در‌بین مردم، دوستان، خانوده‌ها، جوامع و یا سازمان‌ها مبادله می‌شود.

احمد و همکاران [38](2018)

اشتراک دانش یک فرآیند یا فعالیت تبادل بین افراد، گروه‌ها یا سازمان‌هاست.

دگبی و پلتو (2021)

اشتراک دانش یک فرایند متقابل درک، یکپارچه‌سازی و حس‌سازی است که در فعالیت‌های سازمان تعبیه شده است.

منبع: یافته‌های پژوهشگر

در یک تعریف جامع و خلاصه می‌توان اشتراک دانش مشتری را به‌عنوان «اعمال داوطلبانۀ کمک‌ها با ارائۀ اطلاعات و یا به اشتراک‌گذاری تجربه‌ها» تعریف کرد. اشتراک دانش یک فرآیند حیاتی است و یک روش مؤثر برای حمایت از آن، پیوستن افراد به این فرآیند است (لیائو، 2017). از این رو درک ارزش ایجاد‌شدۀ کاربر در فعالیت جوامع آنلاین بسیار مهم است (چن و همکاران، 2017).

 

3-2. جوامع آنلاینِ برند

جوامع برند به‌عنوان یک ساختار کلیدی برای بهبود روابط بین برند‌ها و افراد ظهور کرده است و در‌نتیجه، روابط ارزشمندی را ایجاد می‌کند (سانز-بلاس و همکاران[39]، 2019). تشکیل یک جامعۀ برند آنلاین بر‌اساس، جامعۀ آنلاین و جامعۀ برند مبتنی است؛ زیرا ارزش آن در جذب مشتریان به مشارکت و حفظ روابط مشتری است (ژائو و همکاران[40]، 2019). جامعۀ آنلاینِ برند، به‌عنوان یک جامعۀ متخصص و غیر‌جغرافیاییِ مبتنی بر مجموعه‌ای از ساختار روابط اجتماعی بین طرفداران یک برند تعریف می‌شود (ژائو و همکاران، 2018؛ کومار و نایاک[41]، 2019). جامعۀ برند به‌عنوان نهادهای اجتماعی تعریف می‌شود که از‌طرفی، بازتابی از برند‌های موجود را در زندگی روزمرۀ مصرف‌کنندگان نشان می‌دهد و از طرف دیگر، راه‌هایی را نشان می‌دهد که در آن برندها، بدون هیچ‌گونه محدودیت جغرافیایی و زمانی، مشتری را به برند و مصرف‌کنندگان دیگر متصل می‌کنند (لی و همکاران[42]، 2019). اعضای جامعۀ برند بیشتر در محیط شبکه هستند و یک رابطۀ اجتماعی خاص را ایجاد می‌کنند (اولیویرا و همکاران[43]، 2022). آنها با فروم‌های آنلاین، صفحات وب‌شخصی، وبلاگ‌ها، صفحات اجتماعی و ... به تبادل نظر و تجربۀ استفاده از برند می‌پردازند. این نوع روابط اجتماعی ازسوی گروه‌هایی شکل می‌گیرد که دیدگاه‌های خود را دربارۀ برند با تبادلات بلند‌مدت در انجمن برند بررسی می‌کنند که به‌نوبۀ خود منجر به تعاملات عمیق‌تر و تعهد جامعه می‌شود (لی و همکاران، 2022). جوامع برند به‌عنوان راه‌حلی برای ایجاد و حفظ روابط یک مشتری عمل می‌کنند و همچنین، به شرکت‌ها در دستیابی به مشتریان جدید کمک می‌کنند. جوامع برند به‌طور فزاینده‌ای ازسوی شرکت‌ها به‌عنوان یک پلتفرم قوی برای تعامل مشتری استفاده می‌شوند (کومار و نایاک، 2019). سه ویژگی اصلی جامعۀ برند شامل: آگاهی مشترک، آداب و رسوم و مسئولیت اخلاقی است (لی و همکاران، 2019). امروزه ظهور فناوری تلفن همراه، ایجاد یک جامعۀ آنلاینِ برند و تعامل با آن را بسیار آسان کرده است. هزینۀ پایین ایجاد جوامع آنلاینِ برند و نفوذ آن در‌میان توده‌ها یک فرصت استراتژیک را برای فعالان هر کسب‌و‌کار فراهم می‌کند تا آنها برند خود را با توسعۀ یک جامعۀ برند فراهم کنند. این جامعۀ برند، محور گسترش هویت برند است که در‌میان توده‌ها وجود دارد (تیرووا و همکاران[44]، 2018).

 

 

  1. پیشینۀ پژوهش

دوای و همکاران (2017) در پژوهشی با عنوان تحلیل عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین و تأثیر آن در مشارکت محصولات مصرفی، دانش محصول و هدف خرید به این نتیجه رسیدند که عوامل کلیدی مؤثر بر قصد به اشتراک‌گذاری دانش مصرف‌کنندگان در جوامع آنلاین عبارت است از: نوآوری، پیوندهای اجتماعی، هدف‌های مشترک و سهولت استفادۀ ادراک شده. همچنین، این پژوهش نشان داد که بین اشتراک دانش مشتری بر دانش محصول، درگیری محصول و قصد خرید ارتباط معناداری وجود دارد.

آریف و همکاران (2018)، پژوهشی با عنوان عوامل کلیدی موفقیت اشتراک‌گذاری دانش در جوامع آنلاین انجام دادند. آنها مقالات موجود در این زمینه را بررسی کردند. یافته‌ها نشان می‌دهد موفقیت به اشتراک‌گذاری دانش در جامعۀ آنلاین تحت‌تأثیر عوامل فردی (خودکارآمدی، دانش ذهنی، دلپذیر‌بودن، روان رنجوری، خشنودی لازم، دسترسی به زمان)؛ عوامل اجتماعی (درک متقابل، لذت درک‌شده، روابط اجتماعی، نوع دوستی، هدف‌های مشترک)؛ عوامل مرتبط با جوامع (پاسخ اجتماعی، کیفیت محتوا، قوانین جامعه) و عوامل مرتبط با فناوری اطلاعات (سودمندی درک‌شده، سهولت استفادۀ درک‌شده، کیفیت اطلاعات و مسئلۀ امنیت اطلاعات) است که متشکل از 18 عامل کلیدی است.

ساری و همکاران (2019) در پژوهشی با عنوان عوامل مؤثر در به اشتراک‌گذاری دانش مشتری: یک بررسی مروریمقالات را انجام دادند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عوامل تعیین‌کنندۀ رفتار اشتراک دانش مشتری را می‌توان به سه دستۀ اصلی تقسیم کرد: شخصی، اجتماعی و تکنولوژیکی. در‌میان عوامل تعیین‌کننده، عواملی چون نظیر منافع، لذت‌بردن از کمک به دیگران، حس تعلق به هدف مشترک / زبان و اعتماد بین‌فردی، سودمندی درک‌شده و سهولت استفادۀ درک شده، بیشترین عوامل تعیین‌کننده در رفتار اشتراک دانش مشتری هستند.

وانگ و همکاران (2019) پژوهشی با عنوان درک تأثیر عاطفی و اطلاعاتی روی مشارکت دانش مشتری از‌طریق تجزیه‌و‌تحلیل محتوای کمی انجام دادند. مشارکت‌کنندگان در جامعۀ آنلاین شیائومی را بررسی کردند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که حمایت اطلاعاتی (تشخیص اطلاعات و اعتبار منابع) و حمایت عاطفی (ثبات عاطفی و تفاوت عاطفی) به‌طور چشمگیری بر مشارکت دانش مشتری اثر می‌گذارد.

بوگشان و عطار (2020) پژوهشی با عنوان به اشتراک‌گذاری اطلاعات تجارت اجتماعی و تأثیر آن بر مصرف کنندگان انجام دادند. در این مطالعه با استفاده از یک مدل مفهومی که ارتباط بین این سازه‌ها را منعکس می‌کند، تأثیر اعتماد در اشتراک‌گذاری تجارت، اشتراک‌گذاری اطلاعات تجارت اجتماعی و خطر حفظ حریم‌خصوصی درک‌شده بر قصد خرید بررسی شده است. نتایج نشان داد که فعالیت‌های اشتراک‌گذاری اطلاعات تجارت اجتماعی از‌طرفی، اعتماد به اشتراک‌گذاری پلتفرم‌های تجاری را افزایش و از طرف دیگر، خطر حفظ حریم‌خصوصی درک‌شده را کاهش می‌دهد که می‌تواند به‌طور چشمگیری فرآیند تصمیم‌گیری و قصد خرید را بهبود بخشد. این مطالعه ارتباط بین اشتراک‌گذاری اطلاعات تجارت اجتماعی، اعتماد، خطر حریم‌خصوصی درک‌شده و قصد خرید را نشان می‌دهد و نیاز به در‌نظر‌گرفتن این ساختارها را در پژوهش‌های تجارت اجتماعی در بازارهای نوظهور برجسته می‌کند.

سلیم و همکاران (2021) پژوهشی با عنوان تفاوت‌های متقابل ملی در تداوم به اشتراک‌گذاری دانش مسافران در جوامع سفر آنلاین انجام دادند. در این پژوهش 6803 مسافر از چهار کشور به‌عنوان نمونه انتخاب شد. همچنین، برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادله‌های ساختاری بهره گرفته شد. یافته‌ها نشان داد که زبان مشترک و افزایش شهرت به‌طور مثبت با نگرش به رفتار کاربران (برای ادامۀ اشتراک‌گذاری دانش برای پاسخ‌دهندگان) و مصاحبه‌گر مرتبط است. تقاضای دانش فقط برای کمین‌کنندگان ارتباط مثبتی با نگرش دارد. علاوه بر این، مسافران در‌مقایسه با بازارهای توسعه‌یافته، بدون توجه به مقاصد اصلی خود در اقتصادهای نوظهور، بیشترین استعداد را دارند تا به اشتراک دانش ادامه دهند.

جورج و همکاران (2022)، پژوهشی با عنوان جنبه‌های تأثیرگذار اشتراک‌گذاری دانش در‌زمینۀ یک پلتفرم بازار در‌طول همه‌گیری COVID-19: یک مطالعۀ موردی برزیلی انجام دادند. این پژوهش از نوع کیفی و اکتشافی بوده که از روش مطالعۀ موردی استفاده شده است. از پرسشنامه‌ها برای به‌دست‌آوردن داده‌ها از 19 فرد درگیر در عملیات "Marília.Dakki" و همچنین، مصاحبه با مدیر فناوری اطلاعات و نوآوری استفاده شد؛ بنابراین افراد، فرآیندها و فرهنگ به‌عنوان عوامل تأثیرگذار اشتراک دانش شناسایی شدند. این جنبه‌ها، زمانی که با یکدیگر مرتبط بودند، 9 جنبۀ تأثیرگذار اشتراک دانش دیگر را ایجاد کردند. محققان به این نتیجه رسیدند که عوامل تأثیرگذار اشتراک دانش یافت‌شده در این پژوهش، علاوه‌بر حفظ آن به‌عنوان یک محیط مشارکتی بر پذیرش بازار نیز اثر می‌گذارد و برای بقا و توسعۀ شرکت‌ها در‌طول همه‌گیری و پس از آن، اهمیت زیادی دارد.

همان‌طور که مشاهده می‌شود، بررسی پیشینۀ مطالعات مربوط به اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین نشان می‌دهد که با‌توجه به نوپا‌بودن این موضوع، انسجام و یکپارچگی کافی در نتایج حاصل از مطالعات مربوط به عوامل مؤثر بر آن وجود ندارد و همچنین، طبقه‌بندی‌های ارائه‌شده دربارۀ علل تعیین‌کنندۀ رفتار اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین خیلی کلی است؛ بنابراین در پژوهش حاضر تصمیم بر آن شد برای اولین‌بار تمامی مطالعات کیفی که در‌زمینۀ عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین منتشر شده است با استفاده از روش فراترکیب شناسایی، تحلیل و دسته‌بندی شود که در‌ادامه، توضیح داده خواهد شد.

 

  1. روش تحقیق

پژوهش حاضر از‌نظر هدف کاربردی است و بر‌اساس شیوۀ گردآوری داده‌ها در دستۀ مطالعات اسنادی–کتابخانه‌ای قرار می‌گیرد. جامعۀ آماری پژوهش کلیۀ پژوهش‌های علمی مرتبط با موضوع پژوهش است که مرتبط‌ترین آنها با استفاده از رویکرد فراترکیب که نوعی مرور سیستماتیک است، انتخاب شد. همان‌طور که در انتهای بخش پیشینۀ پژوهش توضیح داده شد، در این پژوهش برای رسیدن به انسجام و یکپارچه‌سازی نتایج حاصل از مطالعات مرتبط با عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین از روش فراترکیب بر‌اساس الگوی هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو[45] (یکی از بهترین و پرکاربردترین روش‌های مرور سیستماتک) که به شرح ذیل است، استفاده شد.

در مرحلۀ اول فراترکیب برای ایجاد چارچوب کلی پژوهش، سؤال‌های سنتز‌پژوهی مشخص می‌شود. این یکی از نقاط قوت تحلیل فراترکیب است؛ چون ضمن ایجاد دید جامع به پژوهشگر کمک می‌کند که از چارچوب پژوهش خارج نشود و بر‌اساس هدف‌های تعیین‌شده پژوهش را پیش ببرد. بر این اساس، سؤال‌های مربوط به پژوهش حاضر عبارت است از:

  • چه چیزی (What)؟ با‌توجه به مطالعه پیشینۀ پژوهش، وضعیت یافته‌های پیشینۀ نظری پیشین دربارۀ محرک‌های رفتار اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین چگونه است؟
  • جامعۀ مطالعه (Who)؟ جامعۀ مطالعه‌شده برای دستیابی به عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین کدام است؟
  • محدودۀ زمانی (When)؟ موارد فوق در چه دورۀ زمانی بررسی و جست‌وجو شوند؟
  • چگونه (How)؟ از چه روشی برای فراهم‌کردن مطالعات استفاده می‌شود؟

بر‌مبنای سؤال‌های فوق معیارهای پذیرش و عدم پذیرش مقالات جدول 2 مشخص شد.

علت اینکه تاریخ شروع جست‌وجو سال 2006 انتخاب شد، این بود که لی و همکاران[46] در سال 2006 برای اولین بار به موضوع عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین پرداخته‌اند.

در مرحلۀ دوم فراترکیب، مرور نظام‌مند پیشینه آغاز می‌شود. در پژوهش حاضر با‌توجه به موضوع پژوهش (اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین) 7 پایگاه الکترونیکی معتبر بین‌المللی (شامل Scince Direct, Emerald, Springer, IEEE, Taylor & Francis, Wiley, Sage) برای جست‌وجوی مطالعات با استفاده از کلید‌واژه‌های تعیین‌شده انتخاب شد.

در پژوهش حاضر به‌هنگام جست‌وجو در هر‌یک از پایگاه‌های دادۀ مذکور از واژه‌های کلیدی (جدول 3) برای اعمال شرایط جست‌وجو استفاده شد. شرط اصلی جست‌وجوها، وجود کلمات کلیدی در عنوان و چکیده بود. همچنین، کلمات کلیدی مقالات بر‌اساس  استراتژی خاص هر پایگاه دادهب استفاده از قوانین بولین[47] بود. در جدول 2 کلمات کلیدی جست‌‌وجو‌شده و نمونۀ استراتژی استفاده‌شده آمده است.

تمامی نتایج حاصل از جست‌وجوی سیستماتیک مقالات که تعداد 324 مورد بود برای مدیریت مطالعات و انجام‌دادن فرآیند فراترکیب وارد نرم‌افزار Mendeley شد.

 

جدول 2: معیارهای پذیرش و عدم پذیرش مطالعات

Table 2: Acceptance and Non-Acceptance Criteria of Studies

شاخص

معیارهای پذیرش

معیارهای عدم پذیرش

محدودۀ جغرافیایی مطالعات

همۀ کشورها

---

زبان نگارش مطالعات

انگلیسی

غیر از انگلیسی

زمان انتشار مطالعات

ژانویۀ 2006 تا اکتبر 2022

خارج از بازۀ زمانی مذکور

روش مطالعات

مطالعات کیفی و آمیخته (کمّی و کیفی)

مطالعات کمّی

جامعۀ مطالعه‌شده

پژوهش‌های منتشر‌شده در‌زمینۀ اشتراک دانش در جوامع آنلاینِ برند در مجلات معتبر بین‌المللی و با داوری دقیق

مطالعاتی که شاخص‌های اشاره‌شده و کیفیت لازم را نداشته باشند و یا تکراری باشند.

حوزۀ موضوعی

مدیریت، بازاریابی، مدیریت دانش، تجارت الکترونیک

سایر موارد

دسترسی به مطالعات

همراه با متن کامل

دسترسی‌نداشتن به متن کامل

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

جدول 3: واژه های جست‌وجو (کلمات کلیدی)

Table 3: Search Terms (keywords)

اشتراک دانش مشتری

Customer/consumer knowledge sharing

اشتراک دانش کاربر

User/member knowledge sharing

اشتراک تجربۀ مشتری

Customer/consumer experience sharing

اشتراک تجربۀ کاربر

User/member experience sharing

جامعۀ آنلاینِ برند

Online brand community

مشارکت جامعۀ آنلاینِ برند

online brand community participation

اشتراک دانش در جامعۀ آنلاین

Knowledge sharing in the online community

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

 

مرحلۀ سوم فراترکیب به غربالگری و انتخاب متون مناسب اختصاص دارد. در این مرحله برای انتخاب متون مدنظر در پایگاه‌های داده‌ها، مقالاتی که معیارهای شمول را داشتند، وارد فرایند فراترکیب شدند و در چهار گام از‌نظر عنوان پژوهش، چکیدۀ پژوهش، محتوای پژوهش و کیفیت روش شناختی پژوهش با استفاده از برنامۀ مهارت‌های ارزیابیِ انتقادی[48] بررسی شدند که در‌نهایت، 76 مقاله انتخاب شد. نتایج حاصل از غربالگری در‌قالب نمودار پریزما[49] در شکل 1 نشان داده شده است. مقایسۀ مقالات منتخب نهایی بر‌حسب سال انتشار نیز در نمودار شکل 2 ارائه شده است.

در مرحلۀ چهارم فراترکیب که استخراج اطلاعات از متون است، به‌طور پیوسته مقالات انتخاب‌شده مطالعه شدند. در این راستا کلیۀ مفاهیمی که منعکس‌کنندۀ عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاین هستند، استخراج و در جدولی برای تجزیه‌و‌تحلیل در مرحله بعد یادداشت شدند. در‌مجموع، با بررسی محتوای کامل 76 مقالۀ انتخاب‌شده، 403 کد یا مفهوم پایه شناسایی شد. مقالات و کدهای استخراج‌شده در جدول 4 ارائه شده است.

 

 

شکل1: نمودار پریزما: روند نمای جست‌وجو و انتخاب مقالات (منبع: یافته‌های پژوهشگر)

Figure 1: Prism Diagram: the Process of Searching and Selecting Articles

 

 

شکل 2: نمودار مقایسۀ مقالات منتخب نهایی بر‌حسب سال انتشار (منبع: یافته‌های پژوشگر)

Figure 2: The Comparison Chart of the Final Selected Articles According to the Year of Publication

جدول4: عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند استخراج‌شده از منابع منتخب

Table 4: Factors Affecting Customer Knowledge Sharing in Online Brand Communities Extracted from Selected Sources

شماره

نویسندگان

سال

عوامل مؤثر بر دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند

1

لی و همکاران[50]

2006

علاقه‌مندی‌های شخصی (خودکارآمدی دانش، تلاش، زمان، پاداش، لذت از کمک به دیگران، اعتبار یا شهرت)؛ زمینۀ اجتماعی (حس تعلق به جامعه)؛ بعُد تکنولوژیکی (سهولت استفادۀ درک‌شده، سودمندی درک‌شده، امنیت).

2

چیانگ و لی[51]

2007

روابط متقابل، کمک به دیگران، خودکارآمدی، رضایت.

3

چیانگ و لی

2007

تعهد، رضایت، خوکارآمدی دانش.

4

شیک و سیا[52]

2008

نوع‌دوستی، لذت از کمک به دیگران، نیازهای اجتماعی، اعتبار، حس مشارکت، عزت‌نفس، مکانیسم‌های پاداش.

5

ژائو[53]

2008

اعتماد، خودکارآمدی، انتظار پیامد شخصی.

6

لین و همکاران[54]

2009

اعتماد، خودکارآمدی دانش، برتری نسبی درک‌شده، سازگاری درک‌شده، هنجارهای متقابل.

7

لی و لی[55]

2010

روابط اجتماعی، روابط متقابل.

8

سانگ و همکاران[56]

2010

انگیزۀ اجتماعی و روان‌شناختی اولیه برای مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی مجازی: منفعت شخصی، وفاداری برند، جست‌وجوی سرگرمی، جست‌وجوی اطلاعات، جست‌وجوی مشوق، جست‌وجوی راحتی.

9

ژوو[57]

2011

هویت اجتماعی، هنجار گروهی

10

لی و همکاران[58]

2011

دلبستگی به جامعه

11

آکریمی و خماخم[59]

2012

عزت‌نفس، انگیزۀ ذاتی، روابط بین‌فردی (تعاملات)، طبقه‌بندی محصولات، تأثیرات اجتماعی.

12

چیانگ و لی[60]

2012

شهرت (اعتبار)، احساس تعلق و لذت از کمک.

13

چانگ و همکاران[61]

2013

هویت با جامعۀ برند و آگاهی ارزش، نیاز به اطلاعات، نیاز به روابط بین‌فردی و نیاز به فعالیت، برون‌گرایی، سازگاری، باز‌بودن تجربه و روان‌رنجوری.

14

لین و هوانگ[62]

2013

پاداش‌های خارج از سیستم، نوع‌دوستی، خودکارآمدی، هنجارهای ذهنی، شناخت، تعهد.

15

لیو و همکاران[63]

2013

شهرت (اعتبار)، عمل متقابل، مرکزیت شبکه و تخصص مشتری.

16

پی و همکاران[64]

2013

شهرت، اعتماد‌به‌نفس، فرهنگ، اعتبار.

17

وایرتز و همکاران[65]

2013

مرتبط با برند (هویت برند و عملکرد سمبلیک برند)؛ اجتماعی (هویت اجتماعی، مزایای اجتماعی)؛ کارکردی (مزایای عملکردی، کیفیت اطلاعات، مشوق‌های مادی).

18

لیو و همکاران[66]

2014

اعتبار، روابط متقابل اجتماعی، زبان مشترک

19

کیم و همکاران[67]

2015

عوامل محیطی، عوامل شخصی (خودکارآمدی اطلاعات، انتظارات مثبت پیامدهای اجتماعی، اشتراک احساس لذت).

20

هسو[68]

2015

منافع سرمایۀ اجتماعی (روابط اجتماعی، اعتماد، چشم‌انداز مشترک)، خطرهای سرمایۀ اجتماعی (مقاومت، فشارهای هنجاری)

منابع مکمل، تداوم رابطه، شهرت جامعه، رضایت جامعه.

21

دیسارت و همکاران[69]

2015

عوامل مرتبط با برند (هویت برند، رضایت برند، اعتماد برند)؛ عوامل اجتماعی (هویت جوامع آنلاینِ برند، ارزش جامعه)، اطلاعات، تفریحات، ایجاد ارتباط حرفه‌ای، مشوق‌های مالی.

22

تیچمن و همکاران[70]

2015

نوع‌دوستی، لذت‌بردن، رهبری عقاید.

23

ساخو و همکاران[71]

2015

اعتماد، لذت، سهولت استفاده از اطلاعات.

24

الوالدا و همکاران[72]

2016

سودمندی درک‌شده، سهولت استفادۀ درک‌شده، لذت ادراک‌شده.

25

هایو و کانگ[73]

2016

عوامل سرمایۀ اجتماعی (پیوندهای اجتماعی، هدف‌های مشترک، اعتماد اجتماعی) خودکارآمدی، قابلیت کنترل سیستم جامعۀ آنلاین.

26

بیلگیهام و همکاران[74]

2016

سهولت درک‌شده

27

یوان و همکاران[75]

2016

نوآوری (خلاقیت)، دانش ذهنی، سهولت استفادۀ درک‌شده، سودمندی درک‌شده.

28

یانگ و لی[76]

2016

هنجار متقابل، زبان مشترک.

29

یان و همکاران[77]

2016

اعتماد‌به‌نفس، حمایت اجتماعی و افزایش اعتبار.

30

توفایلی و همکاران[78]

2016

قابلیت استفاده (طراحی، سهولت استفاده، مسیریابی)، امنیت، حریم‌خصوصی، کیفیت حمایت.

31

چن و همکاران

2017

ارزش یادگیری مشتری، ارزش یکپارچه‌سازی اجتماعی و لذت‌جویی.

32

دوای و همکاران

2017

نوآوری (خلاقیت)، پیوندهای اجتماعی، هدف‌های مشترک، سهولت استفادۀ ادراک‌شده.

33

لیائو

2017

منافع مورد انتظار (منافع شناختی، منافع یکپارچۀ اجتماعی، منافع یکپارچۀ شخصی، منافع لذت‌جویی)؛ عوامل تأثیر اجتماعی (هنجارهای گروهی، هویت اجتماعی، هنجارهای ذهنی)؛ تأثیر اجتماعی (هنجارهای گروه، هویت اجتماعی، هنجارهای ذهنی).

34

ژانگ و همکاران

2017

سرمایۀ روانی مشتری (خوکارآمدی، امید، خوش‌بینی، وابستگی)، پاداش مادی و روابط متقابل.

35

سونگ و همکاران[79]

2017

سرگرمی، پاداش، اعتبار برند، تعامل

36

اسلام و همکاران[80]

2018

انطباق تصویر خود با برند، ارزش انطباق.

37

کامبوج و رحمان[81]

2017

ویژگی‌های اجتماعی (نیازها و مزایای اجتماعی، ارتباطات، ارزش اجتماعی، اعتماد، مشارکت)؛ ویژگی‌های روان‌شناختی (وابستگی، تمایلات، هویت، انگیزۀ کشف خود، ارتباطات عاطفی، رضایت)؛ ویژگی‌های لذت‌جویانه (نیازها و مزایای ارزش‌جویانه، انگیزه‌های سرگرمی، ارزش‌های لذت‌جویانه)؛ ویژگی‌های عملکردی (نیازها و مزایای عملکردی، ارزش عملکردی و اطلاعاتی، انگیزه‌های اطلاعاتی).

38

میرکووسکی و همکاران[82]

2017

پاداش‌های بیرونی پیش‌بینی‌شده، روابط متقابل پیش‌بینی‌شده، خودکارآمدی دانش، لذت از کمک به دیگران.

39

آریف و همکاران

2018

عوامل فردی (خودکارآمدی، دانش ذهنی، برون‌گرا‌بودن، دلپذیر‌بودن، روان‌رنجوری، خشنودی لازم، دسترسی به زمان)؛ عوامل مرتبط با جامعه (درک متقابل، لذت درک‌شده، روابط اجتماعی، نوع‌دوستی، هدف‌های مشترک)؛ عوامل مرتبط با جوامع (پاسخ اجتماعی، کیفیت محتوا، قوانین جامعه) و عوامل مرتبط با فناوری اطلاعات (سودمندی درک‌شده، سهولت استفادۀ درک‌شده، کیفیت اطلاعات و مسئلۀ امنیت اطلاعات).

40

کامی و سابهروال[83]

2018

انگیزه‌های درونی، انگیزه‌های بیرونی، هویت عاطفی و اجتماعی.

41

لایو[84]

2018

جوایز مالی، حمایت اجتماعی، اشتراک اطلاعات، تجربه.

42

سایمون و توسان[85]

2018

تعلق‌خاطر به جامعۀ برند، به‌رسمیت‌شناختن برند فردی، صمیمیت با برند، تأثیر برند.

43

شن و همکاران[86]

2018

تعهد جامعه، تمایل به کمک.

44

میک و همکاران[87]

2018

سرمایۀ اجتماعی، زبان مشترک، بینش مشترک، اعتماد اجتماعی، عمل متقابل، احساس تعلق، پیوندهای شبکه، لذت درک‌شده، سهولت استفادۀ درک‌شده.

45

لی و همکاران[88]

2018

سرمایۀ اجتماعی (بُعد ساختاری: ارتباطات متقابل؛ بُعد شناختی: زبان مشترک،؛ بُعد رابطه‌ا‌ی: هویت، تعهد؛ بُعد ارتباطات: کمیت تبادل اطلاعات، کیفیت تبادل اطلاعات).

46

ژائو و همکاران[89]

2018

ارزش ادراک‌شده (ارزش اجتماعی، ارزش سرگرمی، ارزش احساس، ارزش اطلاعات)، اعتماد.

47

کایور و همکاران[90]

2018

ارزش‌های عاطفی و اجتماعی، پیشرفت اجتماعی و بازیگوش‌بودن (کنجکاوی)

48

هان و همکاران[91]

2018

منافع یادگیری، منافع لذت‌جویی، منافع اجتماعی، رضایت مشتری.

49

چنگ و همکاران[92]

2018

تکمیل‌بودن اطلاعات، نیاز به سرمایۀ اجتماعی.

50

وانگ و همکاران[93]

2019

عوامل عینی مؤثر بر اشتراک‌گذاری دانش، به‌موقع‌بودن، کمیابی، پیچیدگی و اقتصاد دانشی؛ عوامل ذهنی، توانایی اشتراک‌گذاری، هزینۀ اشتراک و وفاداری مشتری؛ عوامل مؤثر محیطی، حمایت فنی و مکانیزم تشویقی.

51

کیم و جانگ[94]

2019

عزت‌نفس، خودشیفتگی، احساس تعلق‌خاطر، رضایت از زندگی، خوداظهاری، منافع اجتماعی، منافع موقعیتی.

52

وانگ و همکاران[95]

2019

حمایت اطلاعاتی (تشخیص اطلاعات و اعتبار منابع) و حمایت عاطفی (ثبات عاطفی و تفاوت عاطفی).

53

ساری و همکاران

2019

عوامل تعیین‌کنندۀ فردی (سود متقابل، لذت از کمک به دیگران، خودکارآمدی به اشتراک‌گذاری)؛ عوامل اجتماعی (حس تعلق به هدف مشترک، هویت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، هنجار ذهنی، هنجار گروهی، فرهنگ مشترک، زبان مشترک، شبکۀ اجتماعی، تعامل، پیوند اجتماعی، اعتماد بین فردی)؛ عوامل تکنولوژیکی (سودمندی درک‌شده، سهولت استفاده، امنیت).

54

ژانگ و همکاران[96]

2019

تراکم شبکه، زبان مشترک، چشم‌انداز مشترک سرمایۀ اجتماعی.

55

ژانگ و همکاران

2019

خودکارآمدی دانش، غنای موضوعی، توصیۀ شخصی، تعامل اجتماعی.

56

گابر و همکاران[97]

2019

جست‌وجو برای اطلاعات، شکایت، اجتماعی‌شدن، گرفتن انگیزه‌ها، جست‌وجوی سرگرمی، بیان احساسات، حمایت از برند، ارتقای تصویر اجتماعی.

57

لیو و همکاران[98]

2019

شناسایی، هویت جامعه، خودکارآمدی اجتماعی.

58

مانجال و همکاران[99]

2019

شناسایی برند، اعتماد به برند، رضایت از برند، هویت اجتماعی، مزایای اجتماعی، شبکه‌سازی، سرگرمی، اطلاعات و اجتناب از خطر.

59

چن و همکاران

2019

کیفیت اطلاعات، ارزش درک‌شده، هویت اجتماعی.

60

هوانگ

2020

دانش کاربران، تجربۀ شخصی، عدالت، تعهد کاربران.

61

بوگشان و عطار

2020

اعتماد به اشتراک‌گذاری، خطر حریم خصوصی درک‌شده.

62

جیانگ و همکاران[100]

2021

تمایل به استقلال، تمایل به ارتباط، اثبات شایستگی.

63

ژانگ و همکاران

2021

کیفیت اشتراک، قابلیت‌های حرفه‌ای، وضعیت جامعه، تعهد، رضایت، صمیمیت، خودشیفتگی، مشوق‌ها.

64

لی و همکاران[101]

2021

سطح فردی (سطح دانش کاربر)؛ سطح جامعه (توانایی تبدیل و جذب دانش، درجۀ اشتراک دانش، درجۀ نوآوری اشتراک دانش، ضریب تشویقی)؛ عوامل متقابل (هزینۀ اشتراک دانش بین افراد، همگن‌بودن دانش، اثر سرریز دانش).

65

لین و همکاران[102]

2021

شناسایی جامعه، اعتماد در جامعه، جوایز و مشوق‌های اشتراک‌گذاری.

66

دگبی و پلتو

2021

حفظ ارتباط پس از ادغام یا تملک شرکت، انگیزه بر‌اساس فداکاری (شهرت خوب، اعتماد بر‌اساس تجربۀ گذشته، روابط شخصی)؛ نگرانی دربارۀ زمان ادغام شرکت (سرریز دانش)، اشتراک دانش بر‌اساس وعدۀ گروه‌ها و احزاب.

67

لی و کاکس

2021

حمایت مدیریت، نوآوری در اشتراک، هدف، نوع پلتفرم، شهرت، درجۀ آزادی در شبکه، میزان اهمیت دانش در‌دسترس.

68

الشهرنوبی و همکاران[103]

2021

کیفیت اطلاعات، پاداش‌ها، تعامل مجازی کاربران.

69

بایما و همکاران[104]

2022

سهولت استفاده، پیوندهای اجتماعی، آرامش ذهنی، سودمندی درک‌شده، کمک به دیگران، حریم‌خصوصی، اطلاعاتی.

70

سلیم و همکاران

2021

هنجارهای ذهنی، شهرت، زبان مشترک، رضایت، تعهد، نگرش نسبت به رفتار کاربران، تقاضای دانش.

71

وانگ[105]

2022

مشارکت مشتری، نیازهای مشتری.

72

اولیویرا و همکاران

2022

تعامل شخصی، تعامل گروهی، نگرش عاطفی مثبت به برند.

73

جورج و همکاران

2022

رهبری و پشتیبانی مدیریت، فرهنگ، فناوری اطلاعات، استراتژی و هدف، زیرساخت سازمانی، فرآیندها و فعالیت‌ها، مسائل انگیزشی، منابع جامعه و شرکت، اطمینان‌بخشی (اعتماد)، امنیت.

74

سای و همکاران

2022

ویژگی‌های فردی، انگیزه‌ها (لذت از اشتراک‌گذاری، تمایل به درک عدالت، انگیزه‌های بیرونی، تأثیرپذیری از فرهنگ اشتراک‌گذاری).

75

لی و همکاران

2022

انگیزه (انگیزۀ داخلی)، فشار درک‌شده، پاداش‌های خارجی، وفاداری به پلتفرم.

76

لی و یوو[106]

2022

کیفیت مدیریت، بازخورد افراد، ارزش درک‌شده، تناسب فرهنگی، هویت، توانایی، پاداش و وعده.

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

 

 

مرحلۀ پنجم فراترکیب به تجزیه‌و‌تحلیل و ترکیب یافته‌های کیفی اختصاص دارد. در پژوهش حاضر برای تجزیه‌و‌تحلیل یافته‌ها  از تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. ابزار استفاده‌شده در تحلیل محتوا، کدگذاری است و یکی از بهترین و پرکاربردترین انواع کد گذاری، کدگذاری باز است که در این مرحله از پژوهش از این ابزار برای کدگذاری یافته‌ها استفاده شده است. این نوع کدگذاری به‌طور دقیق، با مرحلۀ اول کدگذاری داده‌ها در پژوهش‌هایی مشابه است که از روش نظریۀ داده‌بنیاد (گراندد تئوری) استفاده می‌کنند. در این شیوه، کدها از متن مقالات استخراج می‌شود (کدگذاری مرتبۀ اول) و سپس بر‌روی این کدها کدگذاری دیگری صورت می‌پذیرد که مؤلفه‌ها را شکل می‌دهد (کدگذاری مرتبۀ دوم) و در‌نهایت، بر‌روی مؤلفه‌ها نیز کدگذاری مجددی صورت می‌گیرد تا مقوله‌ها حاصل شود. این فرآیند مشابه فرآیندی است که سندلوسکی و باروسو & Barroso) (Sandelowski (2006) برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های موجود در فراترکیب (متاسنتز) ارائه داده‌اند (سندلوسکی و باروسو، 2006). در این شیوه، محقق تم‌ها یا موضوعاتی را مشخص می‌کند. به محض اینکه موضوعات مشخص شد، بررسی‌کننده یک طبقه‌بندی را شکل می‌دهد و طبقه‌بندی‌های مشابه و مربوط را در موضوعی قرار می‌دهد که آن را به بهترین‌نحو توصیف می‌کند. تم‌ها اساس و پایه‌ای را برای ایجاد مدل‌ها، نظریه‌ها یا فرضیه‌های کاری ارائه می‌کنند (سندلوسکی و باروسو، 2006). نتایج این مرحله در جدول 5 ارائه شده است.

 

جدول5: مفاهیم و منابع اطلاعانی

Table 5: Concepts and Information Sources

عوامل

مؤلفه‌ها

منابع

فراوانی

عوامل فردی (شخصی)

لذت‌بردن از کمک به دیگران

چیانگ و لی (2012)؛ لی و همکاران (2006)؛ ساری و همکاران (2019)؛ شیک و سیا (2008)؛ چیانگ و لی (2007)؛ تیچمن و همکاران (2015)؛ مانجال و همکاران (2019)؛ میرکووسکی و همکاران (2017).

18

نوع‌دوستی

لین و هوانگ (2013)؛ آریف و همکاران (2018)؛ شیک و سیا (2008)؛ تیچمن و همکاران (2015)؛ بایما و همکاران (2022).

استقلال‌طلبی

جیانگ و همکاران (2021)

خودشیفتگی

ژانگ و همکاران (2021)؛ کیم و جانگ (2019).

داشتن تجربه و تخصص

لیو و همکاران (2013)؛ لایو (2018)؛ هوانگ (2020).

ارتقا عزت‌نفس (اثبات شایستگی)

آکریم و خماخم (2012)؛ شیک و سیا (2008)؛ یان و همکاران (2016)؛ پی و همکاران (2013)؛ کیم و جانگ (2019)؛ جیانگ و همکاران (2021).

به‌دنبال شهرت و اعتبار‌بودن

چیانگ و لی (2012)؛ لی و همکاران (2006)؛ لیو و همکاران (2013)؛ شیک و سیا (2008)؛ یان و همکاران (2016)؛ پی و همکاران (2013)؛ لیو و همکاران (2014)؛ گابر و همکاران؛ (2019)؛ تیچمن و همکاران (2015)؛ دگبی و پلتو (2021)؛ لی و کاکس (2021)؛ سلیم و همکاران (2021).

داشتن روحیۀ نوآوری

دوای و همکاران (2017)؛ یوان و همکاران (2016)؛ لی و کاکس؛ لو و همکاران (2021).

هنجارهای ذهنی

آکریمی و خماخم (2012)؛ بیلگیهان و همکاران (2016)؛ لیائو (2017)؛ لین و هوانگ (2013)؛ سلیم و همکاران (2021)؛ بایما و همکاران (2022).

باز‌بودن تجربه (پذیرش تجربه‌های جدید)

چانگ و همکاران (2013)؛ پی وهمکاران (2013).

داشتن زمان برای اشتراک دانش

لی و همکاران (2006)؛ آریف و همکاران (2018).

سازگاری

چانگ و همکاران (2013)؛ لین (2009)؛ لی و یوو (2022).

روان‌رنجوری

چانگ و همکاران (2013)؛ آریف و همکاران (2018)

برون‌گرایی

چانگ و همکاران (2013)

ارزش درک‌شده

لیو و همکاران (2014)؛ کامبوج و رحمان (2017)؛ چن و همکاران (2019)؛ لی و یوو (2022).

منافع شخصی

لیائو (2017)؛ لین و همکاران (2009)؛ ساری و همکاران (2019)؛ یوان و همکاران (2016)؛ سانگ و همکاران (2010)؛ بایما و همکاران (2022).

تعامل شخصی

اولیویرا و همکاران (2022)؛ دگبی و پلتو (2021)؛ چیانگ و لی (2007)؛ لی و لی (2010)؛ آکریمی و خماخم (2012)؛ لیو و همکاران (2014)؛ ژانگ و همکاران (2017)؛ میرکووسکی و همکاران (2017).

علاقه به طبقۀ خاصی از محصولات / نیازهای مشتری

آکریمی و خماخم (2012)؛ وانگ (2022).

عوامل اجتماعی

 

 

نیاز به تأیید‌شدن ازسوی دیگران

لین و هوانگ (2013).

17

نیاز به حمایت‌های عاطفی و اجتماعی

وانگ و همکاران (2019)؛ آریف و همکاران (2018)؛ لی و همکاران (2011)؛ لایو (2018)

احساس تعلق به جامعه

لی و همکاران (2006)؛ چیانگ و لی (2012)؛ سایمون و توسان (2018)؛ میک (2018)؛ کیم و جانگ (2019)؛ ساری و همکاران (2019).

احساس تعهد به جامعه

چیانگ و لی (2007)؛ لین و هوانگ(2013)؛ شن و همکاران(2018)؛ لی و همکاران (2018)؛ هوانگ (2020)؛ ژانگ و همکاران (2021)؛ سلیم و همکاران(2021)؛ لی و همکاران(2022).

دارا‌بودن هدف‌ها و چشم‌انداز مشترک

دوای و همکاران (2017)؛ هایو و کانگ (2016)؛ آریف و همکاران (2018)؛ ساری و همکاران (2019)؛ ژانگ و همکاران (2019)؛ هسو (2015)؛ جورج و همکاران (2022)؛ لی و کاکس (2021).

احساس عدالت

هوانگ (2020)؛ سای و همکاران (2022).

تمایل به اشتراک با وعدۀ گروه یا جامعه

دگبی و پلتو (2021).

به‌دنبال هویت اجتماعی‌بودن

چانگ و همکاران (2013)؛ لیائو (2017)؛ لین و هوانگ (2013)؛ ژوو (2011)؛ پی و همکاران (2013)؛ کامی و سابهروال (2018)؛ لی و همکاران (2018)؛ ورایتز و همکاران (2013)؛ دیسارت و همکاران (2015)؛ کامبوج و رحمان (2017)؛ لین و همکاران (2019)؛ چن و همکاران (2019)؛ جیانگ و همکاران (2021)؛ دگبی و پلتو (2021).

هنجارهای گروهی

لیائو (2017)؛ ژوو (2011)؛ هسو و همکاران (2015)؛ ساری و همکاران (2019)؛ سلیم و همکاران (2021).

بازخود اطرافیان نسبت به اشتراک دانش

لی و یوو (2022).

وضعیت جامعه

ژانگ و همکاران (2021)؛ لین و همکاران (2021).

توانایی تبدیل و جذب دانش در جامعه

لو و همکاران (2021).

درجۀ اشتراک دانش در جامعه

لو و همکاران (2021).

حس مشارکت

شیک و سیا (2008)؛ سانگ و همکاران (2010)؛ کامبوج و رحمان (2017)؛ وانگ (2022)؛ جیانگ و همکاران (2021)؛ دگبی و پلتو (2021).

اعتماد اجتماعی

هسو و کانگ (2016)؛ لین (2009)؛ ساری و همکاران (2019)؛ ژائو و همکاران (2018)؛ ژائو (2008)؛ ساخو و همکاران (2018)؛ هسو (2015)؛ میک و همکاران (2018)؛ کامبوج و رحمان (2017)؛ پی و همکاران (2018)؛ هایو و کانگ (2016)؛ بوگشان و عطار (2020)، لین و همکاران (2021)؛ دگبی و پلتو (2021)؛ جورج و همکاران (2022).

یکپارچه‌سازی اجتماعی

چن و همکاران (2017)؛ لیائو (2017)؛ کامبوج و رحمان (2017).

فرهنگ اشتراک‌گذاری (مشارکت)

پی و همکاران (2017)؛ لیائو (2017)؛ کامبوج و رحمان (2017)؛ وانگ (2022)؛ جورج و همکاران (2022)؛ سای و همکاران (2022)؛ لی و یوو (2022).

عوامل انگیزشی

منافع یادگیری

چن و همکاران (2017)؛ هان و همکاران (2018).

11

منافع شناختی و اطلاعاتی

وانگ (2019)؛ چانگ و همکاران (2013)؛ لیائو (2017)؛ آریف و همکاران (2018)؛ کامبوج و رحمان (2017)؛ بایما و همکاران (2022).

منافع لذت‌جویی و سرگرمی

چن و همکاران (2017)؛ الوادا و همکاران (2016)؛ لیائو (2017)؛ آریف و همکاران (2018)؛ ژائو و همکاران (2018)؛ ساخو و همکاران (2018)؛ کیم و همکاران (2015)؛ سانگ و همکاران (2010)؛ مانجال و همکاران (2019)؛ سونگ و همکاران (2017)؛ گابر و همکاران (2019)؛ میک و همکاران (2018)؛ کایور و همکاران (2018)؛ دیسارت و همکاران (2015)؛ کامبوج و رحمان (2017)؛ میرکووسکی و همکاران (2017)؛ سای و همکاران (2022).

منافع عاطفی و اجتماعی

وانگ و همکاران (2019)؛ ژائو و همکاران (2018)؛ شیک و سیا (2008)؛ چانگ و همکاران (2018)؛ یان و همکاران (2016)؛ لی و همکاران (2018)؛ کایور و همکاران (2018)؛ ورایتز و همکاران (2013)؛ هان و همکاران (2018)؛ کامبوج و رحمان (2017)؛ مانجال و همکاران (2019)؛ کیم و جانگ (2019)؛ لی و همکاران (2022).

منافع عملکردی

ورایتز و همکاران (2013)؛ کامبوج و رحمان (2017).

حمایت مدیریت

لی و کاکس (2021)؛ جورج و همکاران (2022)؛ لی و یوو (2022).

شکایت از برند

گابر و همکاران (2019).

حمایت از برند

گابر و همکاران (2019).

مکانیسم‌های تشویقی

لی و همکاران (2006)؛ لین و هوانگ (2013)؛ شیک و سیا (2008)؛ ژانگ و همکاران (2017)؛ لایو (2018)؛ سونگ و همکاران (2017)؛ ورایتز و همکاران (2013)؛ دیسارت و همکاران (2015)؛ مانجال و همکاران (2019)؛ کامی و سابهروال (2018)؛ ژانگ و همکاران (2021)؛ لو و همکاران (2021)؛ لین و همکاران (2021)؛ الشهرنوبی و همکاران (2021)؛ بایما و همکاران (2022)؛ جورج و همکاران (2022)؛ سای و همکاران (2022)؛ لی و همکاران (2022).

انتظارات پیامدهای شخصی

ژائو (2008)؛ کیم و همکاران (2015)؛ سای و همکاران (2022).

رضایت

چیانگ و لی (2007)؛ هان و همکاران (2018)؛ چنگ و همکاران (2018)؛ کیم و جانگ (2019)؛ جورج و همکاران (2022)؛ لی و همکاران (2022).

عوامل تکنولوژیکی

مسیریابی آسان (سهولت استفاده)

دوای و همکاران (2017)؛ بیلگیهان و همکاران (2016)؛ الوادا و همکاران (2016)؛ لی و همکاران (2006)؛ آریف و همکاران (2018)؛ ساری و همکاران (2019)؛ یوان و همکاران (2016)؛ میک و همکاران (2018)؛ توفایلی و همکاران (2016)؛ بایما و همکاران (2022).

9

سیستم کاربرپسند

دوای و همکاران (2017)؛ بیلگیهان و همکاران (2016)؛ الوادا و همکاران (2016)؛ لی و همکاران (2006)؛ آریف و همکاران (2018)؛ ساری و همکاران (2019)؛ یوان و همکاران (2016)؛ میک و همکاران (2018)؛ توفایلی و همکاران (2016).

امنیت / حریم‌خصوصی

آریف و همکاران (2018)؛ ساری و همکاران (2019)؛ لی و همکاران (2006)؛ توفایلی و همکاران (2016)؛ بوگشان و عطار (2020)؛ بایما و همکاران (2022)؛ جورج و همکاران (2022).

پشتیبانی فنی

وانگ و لیو (2019)؛ توفایلی و همکاران (2016).

طراحی ساده و مناسب پلتفرم‌ها

توفایلی و همکاران (2016)؛ لی و کاکس (2021).

فناوری اطلاعات

جورج و همکاران (2022).

قابلیت کنترل پلتفرم ازسوی کاربر (قابلیت‌های حرفه‌ای)

هایو و کانگ (2016)؛ ژانگ و همکاران (2021).

میزان چسبندگی مشتری به پلتفرم (درگیر و مجذوب‌شدن)

ژانگ و همکاران (2017)؛ لی و همکاران (2022).

هزینۀ اشتراک در جامعۀ آنلاین

وانگ و لیو (2019)؛ لو و همکاران (2021).

عوامل ساختار روابط شبکۀ برند

دارا‌بودن زبان و علائم مشترک

لیو و همکاران (2014)؛ ساری و همکاران (2019)؛ ژانگ و همکاران (2019)؛ یانگ و همکاران (2016)؛ لی و همکاران (2018)؛ میک و همکاران (2018)؛ سلیم و همکاران (2021).

5

پیوندهای اجتماعی

دوای و همکاران (2017)؛ هایو و کانگ (2016)؛ میک و همکاران (2018)؛ بایما و همکاران (2022)؛ دگبی و پلتو (2021)؛ الشهرنوبی و همکاران (2021)؛ اولیویرا و همکاران؛ (2022).

تراکم و مرکزیت شبکه

لیو و همکاران(2013)؛ ژانگ و همکاران(2019)؛ لی و کاکس(2021)

شبکه‌سازی و ارتباطات متقابل اجتماعی

آکریمی و خماخم (2012)؛ چانگ و همکاران (2013)؛ لیو و همکاران (2013)؛ لیو و همکاران (2014)؛ ژانگ و همکاران (2017)؛ هسو (2015)؛ چیانگ و لی (2007)؛ لی و لی (2010)؛ سونگ و همکاران (2017)؛ میک و همکاران (2018)؛ لی و همکاران (2018)؛ دیسارت و همکاران (2015)؛ ژانگ و همکاران (2019)؛ کامبوج و رحمان (2017)؛ میرکووسکی و همکاران (2017)؛ مانجال و همکاران (2019)؛ دگبی و پلتو (2021)؛ لی و کاکس (2021).

کمیت و کیفیت اطلاعات تبادلی

لی و همکاران (2018)؛ چانگ و همکاران (2018)؛ ورایتز و همکاران (2013)؛ ژانگ و همکاران (2019)؛ مانجال و همکاران (2019)؛ چن و همکاران (2019)؛ ژانگ و همکاران (2021)؛ الشهرنوبی و همکاران (2021).

عوامل مرتبط با برند

هویت برند

ورایتز و همکاران (2013)؛ دیسارت و همکاران (2015)؛ مانجال و همکاران (2019).

8

معنای نمادین برند

ورایتز و همکاران (2013).

اعتماد به برند

دیسارت و همکاران (2015)؛ مانجال و همکاران (2019).

رضایت از برند

دیسارت و همکاران (2015)؛ مانجال و همکاران (2019)؛ ژانگ و همکاران (2021)؛ سلیم و همکاران (2021)

تعلق‌خاطر به برند

سایمون و توسان (2018).

صمیمیت با برند

سایمون و توسان (2018)؛ ژانگ و همکاران (2021)؛ اولیویرا و همکاران (2022).

وفاداری به برند

سانگ و همکاران (2010)؛ لی و همکاران (2022).

ارزش جامعۀ برند

اسلام و همکاران (2017)؛ دیسارت و همکاران (2015).

عوامل مرتبط با دانش

همگن‌بودن دانش

لو و همکاران (2021).

6

سرریز دانش

لو و همکاران (2021)؛ دگبی و پلتو (2021).

خودکارآمدی دانش / اهمیت دانش

هایو و کانگ (2016)؛ لی و همکاران (2006)؛ لین و همکاران (2009)؛ لین و هوانگ (2013)؛ آریف و همکاران (2018)؛ ساری و همکاران (2019)؛ ژائو (2008)؛ چیانگ و لی (2007)؛ کیم و همکاران (2015)؛ ژانگ و همکاران (2019)؛ لین و همکاران (2019)؛ میرکووسکی و همکاران (2017)؛ هوانگ (2020)؛ لو و همکاران (2021)؛ لی و کاکس (2021).

تقاضای دانش

سلیم و همکاران (2021).

زیرساخت اشتراک دانش

جورج و همکاران (2022).

منابع جامعه یا شرکت برای اشتراک دانش

جورج و همکاران (2022).

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

 

ششمین مرحلۀ فرآیند فراترکیب، کنترل کیفیت اطلاعات است. در روش فراترکیب، محقق از روش‌های مختلفی برای حفظ کیفیت در مطالعۀ خود استفاده می‌کند. در این پژوهش پژوهشگر نیز برای کنترل کیفیت به اقدامات ذیل توجه کرده است.

  • محقق در سراسر پژوهش سعی می‌کند با ارائۀ توضیحات و توصیف روشن و بدون ابهام برای گزینه‌های موجود در پژوهش گام‌های اتخاذ‌شده را بردارد؛
  • پژوهشگر هر دو راهبرد جست‌وجوی الکترونیک و دستی (برای شناسایی ادبیات خاکستری) را به کار می‌برد تا مقاله‌های مرتبط را شناسایی کند؛
  • پژوهشگر از برنامه‌های توصیه‌شدۀ معتبر برای کنترل کیفیت پژوهش‌های کیفی (در این پژوهش از تکنیک CASP) و همچنین، برای ارزیابی کیفیت مطالعات حاصل از مرور سیستماتیک استفاده کرده است؛
  • محقق در زمان مناسب از رویکردها و نگرش‌های مناسب برای تلفیق مطالعات اصلی در پژوهش کیفی استفاده کرده است؛

علاوه‌بر موارد فوق در پژوهش حاضر برای کنترل کیفیت و اطمینان از پایایی مفاهیم استخراج‌شده از پژوهش‌های منتخب و دسته‌بندی آنها و همچنین، از مقایسۀ نظر پژوهشگر با خبرگان استفاده شد. برای این منظور فهرست کدهای استخراجی در اختیار یکی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه (خبره) قرار گرفت تا به دسته‌بندی این کدها در‌قالب مؤلفه‌ها و مقوله‌های محوری اقدام کند. سپس ضریب توافق کاپای مؤلفه‌ها و مقوله‌های محوری ارائه‌شده ازسوی پژوهشگر و خبره با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخۀ 26 در‌سطح معناداری 000/0 محاسبه شد. بر این اساس، ضریب توافق کاپای مؤلفه‌ها 851/0 و ضریب توافق کاپای مقوله‌های محوری 889/0 به دست آمد که نشان‌دهندۀ سطح توافق خوب و پایایی نتایج است.

 

 

 

  1. یافته‌ها و بحث

در آخرین و هفتمین مرحلۀ فراترکیب، یافته‌های حاصل از مراحل قبل ارائه می‌شود. بر‌اساس یافته‌ها، 74 مؤلفه از سنتز 76 مقاله به روش نظام‌مند، شناسایی شد. این 74 مؤلفه نیز به 7 مقوله (عامل محوری) دسته‌بندی شد که در جدول 6 ارائه شده است.

در‌انتها پس از انجام‌دادن مراحل فراترکیب، داده‌های کدگذاری‌شده مندرج در جدول فوق، برای تجزیه‌و‌تحلیل و دسته‌بندی به نرم‌افزار ATLAS.ti منتقل و مدل مفهومی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند حاصل شد. چارچوب به‌دست‌آمده در شکل 2 مشاهده‌کردنی است.

 

جدول6: شناسایی دسته‌بندی عوامل و مفاهیم شناسایی‌شده

Table 6: Identifying the Categories of Factors and Those Identified

مقوله‌ها (عوامل محوری)

مؤلفه‌ها

عوامل فردی (شخصی)

لذت‌بردن از کمک به دیگران

نوع‌دوستی

استقلال‌طلبی

خودشیفتگی

داشتن تجربه و تخصص

ارتقا عزت‌نفس (اثبات شایستگی)

به‌دنبال شهرت و اعتبار‌بودن

داشتن روحیۀ نوآوری

هنجارهای ذهنی

باز‌بودن تجربه (پذیرش تجربه‌های جدید)

داشتن زمان برای اشتراک دانش

سازگاری

روان‌رنجوری

برون‌گرایی

ارزش درک‌شده

منافع شخصی

تعامل شخصی

علاقه به طبقۀ خاصی از محصولات / نیازهای مشتری

عوامل اجتماعی

 

 

نیاز به تأیید‌شدن ازسوی دیگران

نیاز به حمایت‌های عاطفی و اجتماعی

احساس تعلق به جامعه

احساس تعهد به جامعه

دارا‌بودن هدف‌ها و چشم‌انداز مشترک

احساس عدالت

تمایل به اشتراک با وعدۀ گروه یا جامعه

به‌دنبال هویت اجتماعی‌بودن

هنجارهای گروهی

بازخود اطرافیان نسبت به اشتراک دانش

وضعیت جامعه

توانایی تبدیل و جذب دانش در جامعه

درجۀ اشتراک دانش در جامعه

حس مشارکت

اعتماد اجتماعی

یکپارچه‌سازی اجتماعی

فرهنگ اشتراک‌گذاری (مشارکت)

عوامل انگیزشی

منافع یادگیری

منافع شناختی و اطلاعاتی

منافع لذت‌جویی و سرگرمی

منافع عاطفی و اجتماعی

منافع عملکردی

حمایت مدیریت

شکایت از برند

حمایت از برند

مکانیسم‌های تشویقی

انتظارات پیامدهای شخصی

رضایت

عوامل تکنولوژیکی

مسیریابی آسان (سهولت استفاده)

سیستم کاربرپسند

امنیت / حریم‌خصوصی

پشتیبانی فنی

طراحی ساده و مناسب پلتفرم‌ها

فناوری اطلاعات

قابلیت کنترل پلتفرم ازسوی کاربر (قابلیت‌های حرفه‌ای)

میزان چسبندگی مشتری به پلتفرم (درگیر و مجذوب‌شدن)

هزینۀ اشتراک در جامعۀ آنلاین

عوامل ساختار روابط شبکۀ برند

دارا‌بودن زبان و علائم مشترک

پیوندهای اجتماعی

تراکم و مرکزیت شبکه

شبکه‌سازی و ارتباطات متقابل اجتماعی

کمیت و کیفیت اطلاعات تبادلی

عوامل مرتبط با برند

هویت برند

معنای نمادین برند

اعتماد به برند

رضایت از برند

تعلق‌خاطر به برند

صمیمیت با برند

وفاداری به برند

ارزش جامعه برند

عوامل مرتبط با دانش

همگن‌بودن دانش

سرریز دانش

خودکارآمدی دانش / اهمیت دانش

تقاضای دانش

زیرساخت اشتراک دانش

منابع جامعه یا شرکت برای اشتراک دانش

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

شکل2: مدل عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند (منبع: یافته‌های پژوهشگر)

Figure 2: Model of Factors Affecting Customer Knowledge Sharing in Online Brand Communities

 

 

  1. نتیجه‌گیری

تلاش‌های صورت‌گرفته در پژوهش حاضر برای پاسخ به این سؤال بود: «عوامل تأثیرگذار بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند کدام است؟» برای این منظور از روش فراترکیب (روشی مناسب برای به‌دست‌آوردن ترکیب جامعی از این موضوع بر‌پایۀ مطالعات انجام‌شده) استفاده شده است. در این پژوهش در فرآیند اجرای نظام‌مند و فراترکیب که روند یکسان و مشخصی دارد، مطالعات و مقالات با مشخص‌کردن بازۀ زمانی و مطالعات در آن انتخاب شده است. برای جست‌وجوی نظام‌مند بر مقالات منتشر‌شده در نشریه‌ها، ژورنال‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف، واژگان کلیدی بررسی شد. در این پژوهش 7 پایگاه دادۀ معتبر بین‌المللی (بین سال‌های 2006 تا 2022) جست‌و‌جو شد. برای تعیین دقت، اعتبار، اهمیت و همچنین، برای ارزیابی و گزینش دقیق‌تر پژوهش‌های بررسی‌شده از ملاک‌های ورود و خروج و ابزار CASP استفاده شد. در این مرحله پس از 4 مرحله پالایش از میان 324 مطالعه، 248 مطالعه حذف و 76 پژوهش برای تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات انتخاب شد. همچنین، برای تجزیه‌و‌تحلیل یافته‌های کیفی از روش کدگذاری باز استفاده شد. بدین منظور، ابتدا تمام عوامل استخراج‌شده از مطالعات، کدِ ‌باز در‌نظر گرفته شد. سپس با در‌نظر‌گرفتن معنای هر‌یک از کدهای مذکور در یک مفهوم مشابه، دسته بندی شد. به این ترتیب مفاهیم پژوهش شکل گرفته است. همچنین، سعی بر آن شد تا از منابع معتبر علمی استفاده شود. به همین خاطر، منابعی که با‌توجه به ملاک‌های ورود و خروجی ارائه‌شده اعتبار علمی ناکافی داشتند، در فرآیند فراترکیب از چرخۀ مطالعه خارج شدند. در این مرحله برای اعتباردهی فرآیند کدگذاری و کنترل کیفیت از شاخص کاپای کوهن استفاده شد. مقدار شاخص کاپا برابر با 889/0 محاسبه‌شده که این مقدار در‌سطح توافق عالی قرار گرفته است. پس از انجام‌دادن مراحل فراترکیب، مدل مفهومی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتری در جوامع آنلاینِ برند (مشتمل بر 7 عامل و 74 مفهوم) حاصل شد.

همان‌طور که در جدول 6 ملاحظه می‌شود یکی از مهم‌ترین عوامل شناسایی‌شده، عوامل فردی است؛ زیرا در‌مقایسه با عوامل دیگر بیشترین فراوانی (حدود 25 درصد) را دارد. در این دسته از عوامل به جنبه‌های شخصیتی مشتریان بیشتر توجه شده است. همچنین، در مطالعات فراوانی نیز به آنها توجه شده است؛ برای مثال، طبق مطالعات چانگ و همکاران (2013) افراد برون‌گرا تمایل بیشتری برای اشتراک دانش در جوامع آنلاین دارند و همچنین، تمایل افراد به کمک به دیگران و نوع‌دوستی نیز در مطالعات متعدّدی به‌عنوان عوامل فردی مؤثر بر اشتراک دانش مطرح شده است. بر این اساس، شرکت‌های مختلف برای کسب مزیت رقابتی به عوامل اجتماعی که به یکی از مهم‌ترین نیازهای بشر است، می‌پردازند. در این پژوهش پس از عوامل فردی، عوامل اجتماعی در رتبۀ دوم با بیشترین فراوانی (23 درصد) قرار گرفته است و به شاخصه‌هایی می‌پردازد که بر‌اساس آنها مشتری تمایل دارد با اشتراک دانش در جوامع آنلاین، نیازهای اجتماعی خود را برطرف و تعامل خود با جامعه را حفظ کند؛ برای مثال، شاخص‌هایی نظیر احساس تعلق به جامعه، به‌دنبال حمایت اجتماعی‌بودن در مطالعات مختلفی نظیر ساری و همکاران (2019) و دگبی و پلتو (2021) تأیید شده است.

عوامل انگیزشی با 15 درصد در رتبۀ سوم قرار دارد. از آنجایی که انگیزش محرک رفتار افراد است، این عامل نقش مهمی در مشارکت مشتریان برای اشتراک دانش دارد. در ‌بین زیر‌شاخصه‌های این دسته از عوامل، منافع لذت‌جویی، عاطفی و اجتماعی و مکانیسم های تشویقی قرار دارد که در مطالعاتی نظیر مانجال و همکاران (2019) بیش از سایر موارد اشاره شده است. این موضوع نشان می‌دهد که زمانی مشتریان حاضر به اشتراک دانش در جوامع آنلاین هستند که منافع آنها تأمین شود و فرآیندهای دقیقی برای تشویق مشارکت آنها وجود داشته باشد.

چهارمین دسته از عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتریان، عوامل تکنولوژیکی است؛ زیرا بیشتر به جنبه‌های فنی و پلتفرم‌هایی اشاره دارد که دسترسی به فضای آنلاین شرکت را برای مشتری فراهم می‌کند. در این دسته عواملی نظیر حریم‌خصوصی (آریف و همکاران، 2018)، سهولت استفاده (بایما و همکاران، 2022) و طراحی پلتفرم (لی و کاکس، 2021) به چشم می‌خورد که نشان‌دهندۀ اهمیت انتخاب پلتفرم و طراحی آن برای شرکت‌ها‌ست.

عوامل مرتبط با برند پنجمین دسته از عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتریان در جوامع آنلاین است. این عوامل به‌طور مستقیم، به ویژگی‌ها و مختصات برند مرتبط می‌شود. به عبارت دیگر، چنانچه یک شرکت بتواند در مسیر برندسازی موفق عمل کند و ویژگی‌هایی نظیر اعتماد به برند (دیسارت و همکاران[107]، 2015)، رضایت از برند (سلیم و همکاران، 2021) و وفاداری به برند (لی و همکاران، 2022) را کسب کند، می‌تواند به موفقیت در اشتراک دانش مشتریان در جوامع آنلاین امیدوار باشد.

عوامل ساختار روابط شبکۀ برند ششمین دسته از عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتریان است؛ زیرا در این عوامل به عوامل ارتباطی تأکید شده است. به‌طور کلی، در جوامع آنلاین چگونگی شکل‌گیری روابط، نوع و ماهیت اطلاعاتی که تبادل می‌شود بر تصمیم‌گیری مشتریان بر اشتراک دانش اثرگذار است؛ بنابراین عواملی همچون زبان و علائم مشترک و کمیت و کیفیت اطلاعات تبادلی که به‌ترتیب در مطالعات سلیم و همکاران (2021) و الشهرنوبی و همکاران (2021) مطرح شده است، می‌توانند نقش مؤثری داشته باشند.

آخرین و هفتمین گروه از عوامل مؤثر بر اشتراک دانش مشتریان در جوامع آنلاین، عوامل مرتبط با دانش است؛ زیرا بیشتر بر جنبۀ محتوایی اثرگذار است. تقاضای دانش و زیرساخت اشتراک دانش از عواملی هستند که طبق مطالعات صورت‌گرفته و نتایج پژوهش حاضر در این دسته قرار می‌گیرند؛ به این معنا که چنانچه شرکت بستری را برای دریافت دانش مشتریان فراهم نکند و یا زیرساخت‌های لازم وجود نداشته باشد، این مهم صورت نخواهد پذیرفت.

به‌طور کلی، کاربردهای عملی این پژوهش را در سه  محور می‌توان مطرح کرد: 1- شرکت‌ها می‌توانند مبتنی بر عوامل استخراج‌شده، شرایط لازم را برای اشتراک دانش مشتریان در جوامع آنلاین فراهم سازند؛ 2- طراحان شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مجازی می‌توانند محیط‌های آنلاین را برای مشارکت بیشتر مشتریان مناسب‌سازی کنند؛ 3- توجه به عوامل استخراج‌شده در این پژوهش، منجر به افزایش مشارکت و تعامل مشتریان شده است که نه‌تنها منجر به توسعه و بهبود فعالیت‌های شرکت می‌شود، منجر به افزایش قدرت رقابتی شرکت به‌ویژه در محیط‌های آنلاین خواهد شد.

در انجام‌دادن همۀ پژوهش‌ها از‌جمله پژوهش حاضر محدودیت‌هایی وجود دارد که بر روند انجام‌دادن پژوهش اثرگذار است. از‌جمله مهم‌ترین محدودیت‌های این پژوهش می‌توان به دو مورد اشاره کرد: 1- دسترسی‌نداشتن به فایل کامل برخی از مقالات که برای حل این مشکل برای نویسندگان آنها ایمیل ارسال و از این طریق تعدادی از مقالات دریافت شد؛ 2- عوامل استخراج‌شده در این پژوهش ممکن است در زمان‌های مختلف با‌توجه به پیچیدگی‌های محیطی و شدت تغییرات متحول شوند.

در خاتمۀ بحث باید گفت پژوهش حاضر مطالعۀ نوآورانه‌ای است که برای اولین بار به‌طور جامع، دربارۀ محرک‌های رفتار اشتراک دانش مشتریان در جوامع آنلاینِ برند به‌شیوۀ فراترکیب انجام گرفته است؛ بنابراین پژوهشگران در پژوهش‌های بعدی می‌توانند بر دو حوزۀ موضوعی مرتبط متمرکز شوند: 1- رصد دقیق پیامدهای اشتراک دانش مشتریان در جوامع آنلاین؛ 2- چگونگی مدیریت دانش به اشتراک گذاشته‌شده ازسوی مشتریان در جوامع آنلاین.

 

 

[1]. Taghizadeh et al.

[2]. Zand et al.

[3]. Sari et al.

[4]. Khosravi & Nilashi

[5]. Guan et al.

[6]. Degbey & Pelto

[7]. Selim et al.

[8]. Lak & Rezaeenour

[9]. Kim & Jang

[10]. Wang

[11]. Li et al.

[12]. Liao

[13]. Arief et al.

[14]. Zhang et al.

[15]. Zhou

[16]. Li & Cox 

[17]. Dewi et al.

[18]. Lin & Hwang

[19]. Zhang et al.

[20]. Bugshan & Attar

[21]. Zhang et al.

[22]. Jorge et al.

[23]. Zhao et al.

[24]. Islam et al.

[25]. Yuan et al.

[26]. Cai et al.

[27]. Hafeez et al.

[28]. Huang

[29]. Yasmeen et al.

[30]. Santoro et al.

[31]. Chen et al.

[32]. Aghamirian et al.

[33]. Chen et al.

[34]. Wang et al

[35]. Hashim & Tan

[36]. Bilgihan et al.

[37]. Eid & Al-Jabri

[38]. Ahmed et al

[39]. Sanz-Blas et al.

[40]. Zhao et al.

[41]. Kumar & Nayak

[42]. Li et al.

[43]. Oliveira et al.

[44]. Tiruwa et al.

[45] . Sandelowski and Barroso

[46] . lee et al.

[47]. Boolean

[48]. CASP

[49]. PRISMA

[50]. Lee et al.

[51]. Cheung & lee

[52]. Shek & Sia

[53]. Zhou

[54]. Lin et al.

[55]. Li & Li

[56]. Sung et al.

[57]. Zhou

[58]. Lee et al.

[59]. Akrimi & Khemakhem

[60]. Cheung & Lee

[61]. Chang et al.

[62]. lin & huang

[63]. Liu et al.

[64]. Pi et al.

[65]. Wirtz et al.

[66]. Liu et al.

[67]. Kim et al.

[68]. Hsu

[69]. Dessart et al.

[70]. Teichmann et al.

[71]. Sukhu et al.

[72]. Elwalda et al.

[73]. Hau & kang

[74]. Bilgihan et al.

[75]. Yuan et al.

[76]. Yang & Li

[77]. Yan et al.

[78]. Toufaily et al.

[79]. Song et al.

[80]. Islam et al.

[81]. Kamboj & Rahman

[82]. Mirkovski et al.

[83]. Kumi & Sabherwal

[84]. Lau

[85]. Simon & Tossan

[86]. Shen et al.

[87]. Meek et al.

[88]. Li et al.

[89]. Zhao et al.

[90]. Kaur et al.

[91]. Han et al.

[92]. Cheng et al.

[93]. Wang et al.

[94]. Kim & Jang

[95]. Wang et al.

[96]. Zhang et al.

[97]. Gaber et al.

[98]. Liu et al

[99]. Munjal et al.

[100].  Jiang et al.

[101]. Le et al.

[102]. Lin et al.

[103]. Elsharnouby et al.

[104]. Baima et al.

[105]. Wang

[106]. Lee & Yew

[107]. Dessart et al.

مراجع
 

Aghamirian, B., Dorri, B., & Aghamirian, B. (2015). Customer knowledge management application in gaining organization’s competitive advantage in electronic commerce. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 10(1), 63-78.

Ahmed, Y. A., Ahmad, M. N., Ahmad, N., & Zakaria, N. H. (2018). Social media for knowledge-sharing: a systematic literature review. Journal of Telematics and Informatics, 37, 72-112.  

Akrimi, Y., & Khemakhem, R. (2012). What drive consumers to spread the word in social media? Journal of Marketing Research & Case Studies, 2012, 1-14. http://www.ibimapublishing.com/journals/JMRCS/jmrcs.html.

Arief, A., Wahyuni, R., & Sensuse, D. I. (2018). Critical success factor of knowledge sharing in online community. PACIS 2018 Proceedings, 76, 1-12.  

Baima, G., Santoro, G., Pellicelli, A. C., & Mitręga, M. (2022). Testing the antecedents of customer knowledge sharing on social media: A quantitative analysis on Italian consumers. International Marketing Review, 39(3), 682-705.  

Bilgihan, A., Barreda, A., Okumus, F., & Nusair, K. (2016). Consumer perception of knowledge-sharing in travel-related online social networks. Journal of Tourism Management, 52, 287-296.

Bugshan, H., & Attar, R. (2020). Social commerce information sharing and their impact on consumers. Journal of Technological Forecasting and Social Change, 153, 119875. 10.1016/j.techfore.2019.119875.

Cai, Y., Yang, Y., & Wendian, Sh. (2022). A predictive model of the knowledge-sharing intentions of social Q & A community members: a regression tree approach. International Journal of Human–Computer Interaction, 38(4), 324-338,  

Chang, A., Hsieh, S. H., & Lin, F. (2013). Personality traits that lead members of online brand communities to participate in information sending and receiving. International Journal of Electronic Commerce, 17(3), 37-62.

Chen, M. H., Tsai, K. M., & Ke, Y. A. (2019). Enhancing consumers' stickiness to online brand communities as an innovative relationship marketing strategy. International Journal on Semantic Web and Information Systems (IJSWIS), 15(3), 16-34.

Chen, C., Du, R., Li, J., & Fan, W. (2017). The impacts of knowledge sharing-based value co-creation on user continuance in online communities. Journal of Information Discovery and Delivery, 45(4), 227-239.

Cheng, F. F., Wu, C. S., & Chen, Y. C. (2018). Creating customer loyalty in online brand communities. Journal of Computers in Human Behavior, 107(3), 42-61.

Cheung, C. M. K., & Lee, M. K. O. (2007). What drives members to continue sharing knowledge in a virtual professional community? The role of knowledge self-efficacy and satisfaction. In: Zhang, Z., Siekmann, J. (eds) Knowledge Science, Engineering and Management. KSEM 2007. Lecture Notes in Computer Science, vol 4798. Springer, Berlin, Heidelberg.  

Cheung, C. M., & Lee, M. K. (2007). Understanding user intention to continue sharing knowledge in virtual communities. ECIS 2007 Proceedings, 6, 635-646.  

Cheung, C. M., & Lee, M. K. (2012). What drives consumers to spread electronic word of mouth in online consumer-opinion platforms? Journal of Decision Support Systems, 53(1), 218-225.

Degbey & Pelto, Elina. (2021). Customer knowledge sharing in cross-border mergers and acquisitions: The role of customer motivation and promise management. Journal of International Management 27(2021), 1-22, 100858.  

Dessart, L., Veloutsou, C., & Morgan-Thomas, A. (2015). Consumer engagement in online brand communities: A social media perspective. Journal of Product & Brand Management, 24(1), 28-42.

Dewi, M. A., Annisa, N. N., Kareen, P., Edwita, A., & Sensuse, D. I. (2017). Analysing the critical factors influencing consumers' knowledge sharing intention in online communities and its impact on consumer product involvement, product knowledge and purchase intention. 2017 International Conference on Advanced Computer Science and Information Systems (ICACSIS), Bali, Indonesia, 2017, 149-158.  

Eid, M., & Al-Jabri, I. (2016). Social networking, knowledge sharing, and student learning: The case of university students. Journal of Computers & Education, 99, 14-27.  

Elsharnouby, M. H., Mohsen, J., Saeed, O. T., & Mahrous, A. A. (2021). Enhancing resilience to negative information in consumer-brand interaction: The mediating role of brand knowledge and involvement. Journal of Research in Interactive Marketing, 15(4), 571-591.  

Elwalda, A., Lü, K., & Ali, M. (2016). Perceived derived attributes of online customer reviews. Journal of Computers in Human Behavior, 56, 306-319.  

Finfgeld-Connett, D. (2018). A guide to qualitative meta-synthesis. New York: Routledge.

Fisher, G. (2019). Online communities and firm advantages. Academy of Management Review, 44(2), 279-298.

Gaber, H., Elsamadicy, A. M., & Wright, L. T. (2019). Why do consumers use Facebook brand pages? A case study of a leading fast-food brand fan page in Egypt. Journal of Global Scholars of Marketing Science, 29(3), 293-310.

Guan, T., Wang, L., Jin, J., & Song, X. (2018). Knowledge contribution behavior in online Q&A communities: An empirical investigation. Journal of Computers in Human Behavior, 81, 137-147.  

Hafeez, S., Hong, L. L., Saeed, B. B., & Afsar, B. (2017). Customer knowledge management as a success driver for business in mobile sector of Pakistan. International Review of Management and Marketing, 7(1), 1-14.

Han, M., Wu, J., Wang, Y., & Hong, M. (2018). A model and empirical study on the user’s continuance intention in online China brand communities based on customer-perceived benefits. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 4(4), 46.

Hashim, K. F., & Tan, F. B. (2015). The mediating role of trust and commitment on members’ continuous knowledge sharing intention: A commitment-trust theory perspective. International Journal of Information Management, 35(2), 145-151.

Hau, Y. S., & Kang, M. (2016). Extending lead user theory to users’ innovation-related knowledge sharing in the online user community: The mediating roles of social capital and perceived behavioral control. International Journal of Information Management, 36(4), 520-530.

Hoon, C. (2013). Meta-synthesis of qualitative case studies: An approach to theory building. Organizational Research Methods, 16(4), 522-556.

Hsu, C. P. (2015). Effects of social capital on online knowledge sharing: Positive and negative perspectives. Journal of Online Information Review, 39(4), 466-484.

Huang, L. (2020). The formation of florists’ social media–based brand communities and its causal relationship with users’ knowledge, personal experience, and florists’ brand equity. HortScience Horts, 55(7), 1061-1068.  

Islam, J. U., Rahman, Z., & Hollebeek, L. D. (2018). Consumer engagement in online brand communities: A solicitation of congruity theory. Internet Research, 28(1), 23-45.

Jiang, Y., Liao, J., Chen, J., Hu, Y., & Du, P. (2022). Motivation for users' knowledge-sharing behavior in virtual brand communities: A psychological ownership perspective. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 34(10), 2165-2183.  

Jorge, C. F. B., de Camargo Ferraz Machado, J. G., Menegassi, C. H. M., da Silva Stecca, R., & Sutton, M. J. (2022). Influential aspects of knowledge sharing in the context of a marketplace platform during the COVID-19 Pandemic: A Brazilian Case Study. International Journal of Innovation and Technology Management, 19(07), 2250022.

Kamboj, S., & Rahman, Z. (2017). Understanding customer participation in online brand communities: Literature review and future research agenda. Qualitative Market Research: An International Journal, 20(3), 306-334.

Kaur, P., Dhir, A., Rajala, R., & Dwivedi, Y. (2018). Why people use online social media brand communities: A consumption value theory perspective. Online Information Review, 42(2), 205-221.

Khosravi, A., & Nilashi, M. (2018). Toward software quality enhancement by Customer Knowledge Management in software companies. Journal of Telematics and Informatics, 35(1), 18-37.  

Kim, J., Lee, C., & Elias, T. (2015). Factors affecting information sharing in social networking sites amongst university students: Application of the knowledge-sharing model to social networking sites. Online Information Review, 39(3), 290-309.

Kim, D., & Jang, S. S. (2019). The psychological and motivational aspects of restaurant experience sharing behavior on social networking sites. Service Business, 13(1), 25-49.

Kumar, J., & Nayak, J. K. (2019). Understanding the participation of passive members in online brand communities through the lens of psychological ownership theory. Journal of Electronic Commerce Research and Applications, 36, 100859.

Kumar, J., & Nayak, J. K. (2019). Brand engagement without brand ownership: A case of non-brand owner community members. Journal of Product & Brand Management, 28(2), 216-230.

Kumi, R., & Sabherwal, R. (2018). Knowledge sharing behavior in online discussion communities: Examining behavior motivation from social and individual perspectives. Journal of Knowledge and Process Management, 26(2), 110-122. 10.1002/kpm.1574.

Lak, B., & Rezaeenour, J. (2018). Maturity assessment of social customer knowledge management (SCKM) using fuzzy expert system. Journal of Business Economics and Management, 19(1), 192-212.

Lau, E. K. W. (2018). Knowledge sharing in a virtual community: Business case in China. International Conference on Knowledge Management in Organizations, 877(2), 117-127.

Le, Ch., Li, P., & Zeng, Y. (2021). Evolutionary game of user knowledge sharing behaviors in enterprise brand virtual community: influence of multiple Level Factors. Journal of Human Resource and Sustainability Studies, 9(1), 1-19.  

Lee, H. J., Lee, D. H., Taylor, C. R., & Lee, J. H. (2011). Do online brand communities help build and maintain relationships with consumers? A network theory approach. Journal of Brand Management, 19(3), 213-227.

Lee, M. K., Cheung, C. M., Lim, K. H., & Ling Sia, C. (2006). Understanding customer knowledge sharing in web-based discussion boards: An exploratory study. Internet Research, 16(3), 289-303.

Lee, C. S., & Yew, L. Y. (2022). Enhancing customer satisfaction through open innovation communities: A comparison of knowledge management approaches. Journal of Knowledge Management & E-Learning, 14(1), 81–102.  

Li, X. & Cox, A. (2021). A distinct type of online group for customer knowledge innovation: The virtual product user community. Libri, 71(2), 203-218.  

Li, G. X., & Li, Y. J. (2010). Knowledge sharing behavior in learning online communities: A social capital perspective. 2010 IEEE International Conference on Management of Innovation & Technology, 34(3), 910-915.  

Li, S., Modi, P., Wu, M. S. S., Chen, C. H. S., & Nguyen, B. (2018). Conceptualising and validating the social capital construct in consumer-initiated online brand communities (COBCs). Journal of Technological Forecasting and Social Change, 139, 303-310.

Li, Y., Li, Y., Ma, K., & Zhou, X. (2022). Consumer online knowledge-sharing: motivations and outcome. Journal of Frontiers in Psychology, 13, 871518.  

Liao, T. H. (2017). Developing an antecedent model of knowledge sharing intention in virtual communities. Journal of Universal Access in the Information Society, 16(1), 215-224. 

Lin, M. J. J., Hung, S. W., & Chen, C. J. (2009). Fostering the determinants of knowledge sharing in professional virtual communities. Journal of Computers in Human Behavior, 25(4), 929-939.

Lin, F. R., & Huang, H. Y. (2013). Why people share knowledge in virtual communities? The use of Yahoo! Kimo Knowledge+ as an example. Internet Research, 23(2), 133-159.

Lin, H., & Hwang, Y. (2021). The effects of personal information management capabilities and social-psychological factors on accounting professionals’ knowledge-sharing intentions: Pre and post COVID-19. International Journal of Accounting Information Systems, 42, 100522.  

Lin, X., Xu, X., & Wang, X. (2021). Users’ knowledge sharing on social networking sites. Journal of Computer Information Systems, 62(1), 118-127.

Liu, I. L., Cheung, C. M., & Lee, M. K. (2013). Customer knowledge contribution behavior in social shopping communities. 2013 46th Hawaii International Conference on System Sciences, Wailea, HI, USA, 2013, 3604-3613,  

Liu, H., Zhang, J., Liu, R., & Li, G. (2014). A model for consumer knowledge contribution behavior: the roles of host firm management practices, technology effectiveness, and social capital. Journal of Information Technology and Management, 15(4), 255-270. 

Liu, L., Liu, R., Lee, M., & Chen, J. (2019). When will consumers be ready? A psychological perspective on consumer engagement in social media brand communities. Internet Research, 29(4), 704-724.  

Meek, S., Lambert, C., Ryan, M. M., & Ogilvie, M. (2018). Social capital: An influence on critical to success factors in online brand communities. International Journal of Web Based Communities, 14(3), 268-288.

Mirkovski, K., Yin, C., Liu, L., & Yang, J. (2017). Exploring the contingent effect of community equity on users’ intention to share information. Journal of Information Systems Frontiers, 21(3), 1-16.

Munjal, P., Mishra, M. S., & Shanker, R. (2019). The drivers and outcomes of customer engagement in brand communities: Review and future research. Journal of Management Research, 19(1), 56-76.

Oliveira, J. S., Ifie, K., Sykora, M., Tsougkou, E., Castro, V., & Elayan, S. (2022). The effect of emotional positivity of brand-generated social media messages on consumer attention and information sharing. Journal of Business Research, 140, 49-61.

Pi, S. M., Chou, C. H., & Liao, H. L. (2013). A study of Facebook Groups members’ knowledge sharing. Journal of Computers in Human Behavior, 29(5), 1971-1979.

Sandelowski, M., & Barroso, J. (2006). Handbook for synthesizing qualitative research. New York: Springer Publishing Company.

Sandelowski, M., (1995). Focus on qualitative methods sample size in qualitative research. Journal of Research in Nursing & Health, 18, 179-183.

Santoro, G., Vrontis, D., Thrassou, A., & Dezi, L. (2017). The internet of things: Building a knowledge management system for open innovation and knowledge management capacity. Journal of Technological Forecasting and Social Change, 136, 347-354. 10.1016/j.techfore.2017.02.034.

Sanz-Blas, S., Bigné, E., & Buzova, D. (2019). Facebook brand community bonding: The direct and moderating effect of value creation behaviour. Electronic Commerce Research and Applications, 35, 100850.

Sari, H., Othman, M., & Al-Ghaili, A. M. (2019). The Determinants of Customer Knowledge Sharing Behavior: A Review Study. Springer.

Selim, H., Eid, R., Agag, G., & Shehawy, Y. (2021). Cross-national differences in travelers’ continuance of knowledge sharing in online travel communities. Journal of Retailing and Consumer Services, 65(4), 1-17.  

Shek, S., & Sia, Ch. (2008). Understanding the motivations of consumer knowledge sharing in online community. 14th Americas Conference on Information Systems, AMCIS 2008, 145, 246-255.

Shen, X. L., Li, Y. J., Sun, Y., & Zhou, Y. (2018). Person-environment fit, commitment, and customer contribution in online brand community: a nonlinear model. Journal of Business Research, 85, 117-126.

Simon, F., & Tossan, V. (2018). Does brand-consumer social sharing matter? A relational framework of customer engagement to brand-hosted social media. Journal of Business Research, 85, 175-184.

Song, M., Wang, N., Zhang, X., & Qiao, L. (2017). Factors motivating customers’ sns brand page behaviors: A comparison between China and Korea. Pacific Asia Journal of the Association for Information Systems, 9(4), 25-50.

Sukhu, A., Zhang, T., & Bilgihan, A. (2015). Factors influencing information-sharing behaviors in social networking sites. Services Marketing Quarterly, 36(4), 317-334.

Sung, Y., Kim, Y., Kwon, O., & Moon, J. (2010). An explorative study of Korean consumer participation in virtual brand communities in social network sites. Journal of Global Marketing, 23(5), 430-445.

Taghizadeh, S. K., Rahman, S. A., & Hossain, M. M. (2018). Knowledge from customer, for customer or about customer: Which triggers innovation capability the most?  Journal of Knowledge Management, 22(1), 162-182.

Taylor, R. M., Pearce, S., Gibson, F., Fern, L., & Whelan, J. (2013). Developing a conceptual model of teenage and young adult experiences of cancer through meta-synthesis. International Journal of Nursing Studies, 50(6), 832-846.

Teichmann, K., Stokburger‐Sauer, N. E., Plank, A., & Strobl, A. (2015). Motivational drivers of content contribution to company‐versus consumer‐hosted online communities. Journal of Psychology & Marketing, 32(3), 341-355.

Tiruwa, A., Yadav, R., & Suri, P. K. (2018). Moderating effects of age, income and internet usage on Online Brand Community (OBC)-induced purchase intention. Journal of Advances in Management Research, 15(3), 367-392.

Toufaily, E., Arcand, M., Legault, J., & Ricard, L. (2016). The role of website characteristics and social network communities in developing customer e-loyalty in the online travel industry.  Journal of Tourism & Hospitality, 5(3), 1-11.

Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta‐synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of advanced nursing, 50(2), 204-211.

Wang, Jianhua. (2022). Research on the impact of customer participation in virtual community on service innovation performance, the role of knowledge transfer. Journal of Frontiers in Psychology, 13, 847713.

Wang, X., Ow, T. T., Feng, Y., & Liu, L. (2019). Understanding the emotional and informational influence on customer knowledge contribution through quantitative content analysis. Proceedings Management Faculty Research and Publications, 58(2), 1124-1139.  

Wirtz, J., Den Ambtman, A., Bloemer, J., Horváth, C., Ramaseshan, B., Van De Klundert, J., & Kandampully, J. (2013). Managing brands and customer engagement in online brand communities. Journal of Service Management, 24(3), 223-244.

Yasmeen, H., Wang, Y., Zameer, H., & Waheed, A. (2019). Service-innovation capability founded on knowledge from customers. Journal of Human Systems Management, 38(1), 29-41.

Yan, Z., Wang, T., Chen, Y., & Zhang, H. (2016). Knowledge sharing in online health communities: A social exchange theory perspective. Journal of Information & Management, 53(5), 643-653.

Yang, X., & Li, G. (2016). Factors influencing the popularity of customer-generated content in a company-hosted online co-creation community: A social capital perspective. Journal of Computers in Human Behavior, 64, 760-768.

Yuan, D., Lin, Z., & Zhuo, R. (2016). What drives consumer knowledge sharing in online travel communities? Personal attributes or e-service factors? Computers in Human Behavior, 63, 68-74.

Zand, J. D., Keramati, A., Shakouri, F., & Noori, H. (2018). Assessing the impact of customer knowledge management on organizational performance. Journal of Knowledge and Process Management, 25(4), 268-278.

Zhang, D., Zhang, F., Lin, M., & Du, H. S. (2017). Knowledge sharing among innovative customers in a virtual innovation community: The roles of psychological capital, material reward and reciprocal relationship. Online Information Review, 41(5), 691-709.

Zhang, J., Zhu, Q., & Wang, Y. (2019). Social capital on consumer knowledge-sharing in virtual brand communities: the mediating effect of pan-family consciousness. Sustainability, 11(2), 339.

Zhang, Y., Zhang, M., Luo, N., Wang, Y., & Niu, T. (2019). Understanding the formation mechanism of high-quality knowledge in social question and answer communities: A knowledge co-creation perspective. International Journal of Information Management, 48, 72-84.

Zhang, J., Qi, S., & Lyu, B. (2021). A Receiver perspective on knowledge sharing impact on consumer-brand relationship in virtual communities. Journal of Frontiers in Psychology, 12, 685959, 1-16.  

Zhao, J., Zhu, C., Peng, Z., Xu, X., & Liu, Y. (2018). User willingness toward knowledge sharing in social networks. Sustainability, 10(12), 4680.

Zhao, Y., Chen, Y., Zhou, R., & Ci, Y. (2019). Factors influencing customers’ willingness to participate in virtual brand community’s value co-creation: The moderating effect of customer involvement. Online Information Review, 43(3), 440-461.

Zhou, T. (2008). Explaining virtual community user knowledge sharing based on social cognitive theory. 4th International Conference on Wireless Communications, Networking and Mobile Computing. Dalian, China, 2008 IEEE.  

Zhou, T. (2011). Understanding online community user participation: A social influence perspective. Internet Research, 21(1), 67-81.

 

 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,903
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 605


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب