پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 42 |
| تعداد شماره‌ها | 1,537 |
| تعداد مقالات | 12,623 |
| تعداد مشاهده مقاله | 25,846,069 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,664,641 |
مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای: تحلیل ساختار شبکه و کتاب‌سنجی تولیدات علمی در وبگاه علوم و اسکوپوس | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| پژوهش در مدیریت تولید و عملیات | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 4، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 31، دی 1401، صفحه 61-90 اصل مقاله (1.38 M) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/pom.2022.135593.1477 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سید محمد سجادیان* 1؛ مرتضی عباسی2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2گروه مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای یک موضوع تحقیقاتی در حال ظهور در اقتصاد چرخه‌ای است که در چند سال اخیر اهمیت پیدا کرده و هنوز هم برجسته است. ترکیب و یکپارچه‌سازی اقتصاد چرخه‌ای با مدیریت زنجیرۀ تأمین، با عنوان مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای است. این موضوع براساس طراحی و بازطراحی زنجیرۀ تأمین، با تفکر چرخه‌ای و شامل چشم‌انداز اقتصاد بدون زباله و چرخه‌های احیاکننده است؛ با این حال، مطالعات کمی به‌طور جامع پژوهش‌های منتشرشدۀ این حوزه را بررسی کرده‌اند. تا جایی که دانسته شد این تحقیق یکی از اولین تلاش‌ها برای تحلیل ساختار شبکه‌های اجتماعی در این حوزه با روش‌های کتاب‌سنجی و علم‌سنجی است. هدف، نقشه‌برداری کتاب‌سنجی برای تحلیل ساختار شبکۀ اجتماعی، همرخدادی، هم‌نویسندگی و هم‌استنادی در این حوزه با استفاده از شاخص‌های تحلیل شبکۀ اجتماعی است. این مطالعه یک تحلیل کتاب‌سنجی ارائه میکند تا تولیدات علمی را در این موضوع با استفاده از نرم‌افزارهای منبع باز آر بیبلیومتریکس و وسویور نشان دهد. برای خوشه‌بندی، شبکه‌های همکاری و همرخدادی، با استفاده از وسویور برای تشکیل یک شبکۀ نمای کلی برای بررسی سیستماتیک پژوهش مربوطه ایجاد شدند. جامعۀ آماری شامل اسناد استخراج‌شده از اسکوپوس و پایگاه علوم از سال 2010 تا 2021 است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش‌های علم‌سنجی و آمار توصیفی استفاده شده است. این مطالعه همچنین تحلیل همرخدادی کلمات کلیدی، همکاری بین نویسندگان، کشورها، مؤسسات، استناد و تحلیل هم‌استنادی براساس داده‌های استخراج‌شده از اسکوپوس را ارائه میکند. در پایان پیشنهادهایی برای کاربرد و تحقیقات آینده ارائه میشود. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای؛ تحلیل؛ کتاب‌سنجی؛ شبکۀ همکاری؛ بیبلیومتریکس؛ وسویور | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1- مقدمه مدیریت زنجیرۀ تأمین[i]، محیط شدید رقابتی شرکت‌ها را ملزم میکند که در سیستم‌های تولید خود، نوآور باشند (سجادیان[ii] و همکاران، 2022) و آنها باید شبکۀ زنجیرۀ تأمین خود را براساس یک زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای، طراحی مجدد کنند و در استفادۀ فعلی از منابع و مدیریت زباله تجدیدنظر کنند. مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای[iii] (دایره‌ای، مدور، چرخشی، بازگشت‌پذیر، سیرکولار)، یک موضوع تحقیقاتی نوظهور است. مفهوم اقتصاد چرخه‌ای، به‌تازگی بین محققان و سیاست‌گذاران درخور توجه قرار گرفته است. ترکیب اقتصاد چرخه‌ای[iv] و مدیریت زنجیرۀ تأمین به‌عنوان مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای شناخته میشود (لاهان[v] و همکاران، 2020) و شامل چشم‌انداز اقتصاد بدون زباله، مصرف بهینۀ منابع و چرخه‌های ترمیمی و احیاکننده است که براساس تفکر و معیارهای چرخه‌ای طراحی‌شده‌اند. با در نظر گرفتن نقش اقتصاد چرخه‌ای در زنجیرۀ تأمین، میتوان آن را به روش‌های مختلفی تعیین کرد. این مطالعه شامل پژوهش زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای موجود است. نتایج مطالعات مروری، به‌ویژه نشان می‌دهد درهای باز و دامنۀ وسیعی برای رشد وجود دارد که باید با کمک روش‌ها و رویکردهای مدل‌سازی و بهینه‌سازی کمی جدید، تصمیم‌گیری چندمعیاره، تکنیک‌های بهینه‌سازی بسیار توسعه‌یافته و تکنیک‌های ساخت و الگوریتم‌های فراابتکاری یکپارچه بررسی شود. علاوه بر این، تحقیقات آتی باید موانع، مدل‌های کسب‌وکار دایره‌ای جدید، شاخص‌های کلیدی شکست، توانمندسازی‌ها، محرک‌ها و چارچوب‌های نوآورانه را بشناسد) فاروق[vi] و همکاران، 2019(. مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای راه‌حل دیگری برای مدل زنجیرۀ تأمین خطی (دریافت، ساخت، مصرف و دفع) تولید است. اجرای آن دارای چندین مزیت ازجمله رشد اقتصادی، ارزش پیشنهادی، بهبود کارایی منابع، کارایی زنجیرۀ تأمین، استراتژی پایان عمر و رقابت‌پذیری است. این تحقیق مقالاتی را از پایگاه دادۀ اسکوپوس[vii] و علوم[viii] انتخاب کرده است که در مجلات انگلیسی‌زبان منتشر شده است. شایان ذکر است که این مطالعه، تجزیه‌وتحلیل کتاب‌سنجی را با استفاده از بیبلیومتریکس[ix] و نیز نرم‌افزار وسویوور[x]، برای بررسی پژوهش‌های موجود دربارۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای ارائه میکند؛ از این رو، پژوهش حاضر تلاشی برای انجام تحلیل کتاب‌سنجی تحقیقات منتشرشده در این حوزه است. این تحقیق برای پاسخ به سؤالات تحقیقاتی زیر براساس تحقیقات منتشرشده انجام شده است. سؤال1. روند و الگوی انتشار سالانه چیست؟ سؤال2. نویسندگان اصلی چه کسانی‌اند؟ سؤال3. مولدترین کشورها کدم‌اند؟ سؤال4. مقالاتی که بیشترین تعداد استناد را دارند، کدم‌اند؟ سؤال5. چه مؤسساتی در این حوزه نقش اساسی داشتند و مؤسسات و دانشگاه‌ها کدم‌اند؟ سؤال6. پرطرفدارترین مجلات علمی کدم‌اند؟ سؤال7. پرکاربردترین کلمۀ کلیدی نویسنده چیست؟ سؤال8. الگوی شبکۀ هم‌استنادی[xi] و تحلیل و روند استناد چیست؟ سؤال9. شبکۀ همکاری هم‌نویسندگی[xii] بین نویسندگان، سازمان‌ها و کشورها چیست؟ سؤال10. الگوی استفاده از شبکۀ همرخدادی[xiii] کلمات کلیدی نویسنده و کلیۀ کلمات کلیدی چیست؟ سؤال11. خوشه‌های اساسی در ترسیم تاریخ علم و ساختار علمی اسناد علمی تولیدشده در دورۀ مورد بررسی کدم‌اند؟ علاوه بر این، موضوعات و مسائل آنها چیست؟ بنابراین، این مقاله از نرم‌افزار آر[xiv] به‌عنوان ابزار آماری برای داده‌های کتاب‌سنجی) لازار و چیترا[xv]، 2020( و نرم‌افزار وسویور برای خوشه‌بندی و بصری‌سازی استفاده میکند. بخش دوم، تحقیقات مرتبط در زمینۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای را بررسی میکند و شکاف تحقیقاتی را نشان می‌دهد. بخش سوم، روش‌شناسی را با مواد و روش‌ها به‌تفصیل توضیح می‌دهد. بخش چهارم، نتایج تحلیل کتاب‌سنجی را ارائه می‌دهد. بخش پنجم بحث را ارائه میکند، در حالی که بخش ششم نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها را ارائه می‌دهد.
2- پیشینۀ تحقیق و مبانی نظری هدف این بخش، خلاصه‌کردن مقالات مروری موجود در این حوزه، برای روشن‌شدن نیاز به تحقیق حاضر است. بررسی مطالعات قبلی مربوط به مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای، عمدتاً از بررسی ساختاری پژوهش، تحلیل محتوا و چارچوب استفاده کرده است. اگرچه مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای یک موضوع تحقیقاتی نوظهور است، چندین بررسی پژوهش تاکنون انجام شده است (برسانلی و همکاران، 2018؛ لاهان و همکاران، 2020؛ فاروق و همکاران، 2019؛ ژنگ[xvi] و همکاران، 2021؛ واکر و همکاران، 2021؛ تساناکاس[xvii] و همکاران، 2020؛ تقی‌خواه[xviii] و همکاران، 2019؛ ریپانتی[xix] و همکاران، 2019؛ مولینا و همکاران، 2020؛ لاولی[xx] و همکاران، 2021؛ گونزالس-سانچز[xxi] و همکاران، 2020؛ نیلسون و گورانسون[xxii]، 2021). نتیجۀ جستوجو در پایگاه دادۀ اسکوپوس و علوم (2010-2021)، شش مطالعۀ مروری در پایگاه دادۀ علوم و چهارده مقاله در اسکوپوس بود که اگرچه چندین مقالۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای را بررسی میکنند، بیشتر آنها بر بررسی سیستماتیک یا کلی پژوهش تمرکز دارند. مطالعات محدودی وجود دارد که بر تحقیقات منتشرشده دربارۀ تجزیه‌وتحلیل کتاب‌سنجی مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای و تحلیل شبکه متمرکز شده است. با این حال، مطالعه‌ای در دسترس نیست که از روش‌های کتاب‌سنجی برای نقشه‌برداری و تحلیل تحقیقات منتشرشده در این باره استفاده کند. تنها یک مطالعه توسط مولینا[xxiii] و همکاران (2020) از مرور کتاب‌شناختی استفاده کرد. براساس پژوهش ما، مشخص شد از هر 14 مقاله، تنها 4 مقاله بر مسائل جامع متمرکز شده است. لاهان و همکاران (2020) از روش تجزیه‌وتحلیل محتوا برای انجام یک بررسی پیشرفته از مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای استفاده کردند. مقالۀ مروری آنها شامل پژوهش زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای است که روندهای تحقیقاتی و شکاف‌ها را برجسته میکند. درمجموع 125 مقالۀ منتشرشده در مجلات، در بازۀ زمانی دهۀ گذشته (2010 تا ژوئیه 2019) انتخاب شدند. نتایج مطالعۀ آنها نشان می‌دهد درهای باز برای توسعۀ آن وجود دارد که باید با رویکردهای مدل‌سازی کمی، الگوریتم‌های هوشمند، تکنیک‌های بهینه‌سازی توسعه‌یافته و تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیارۀ یکپارچه بررسی شوند. علاوه بر این، تحقیقات باید توانمندساز‌ها، محرک‌ها، شاخص‌های کلیدی موفقیت و شکست، موانع و چالش‌ها، مدل‌های کسب‌وکار دایره‌ای جدید و چارچوب‌های نوآورانه را شناسایی کند. گونزالس-سانچز[xxiv] و همکاران (2020) چارچوب مفهومی برای زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای ارائه کردند که از دیدگاه‌های نظری اصلی در پژوهش‌های مدیریت استراتژیک استفاده میکند. آنها چهار بعد تشخیص دادند: (1) شدت بیشتر در روابط تعیین‌شده در زنجیرۀ تأمین؛ (2) انطباق لجستیک و سازمان؛ (3) فناوری‌های مخرب و هوشمند و (4) یک محیط عملکردی. فاروق و همکاران (2019) یک دیدگاه یکپارچۀ جامع را از مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای بررسی کرده‌اند. آنها اصطلاحات مختلف مرتبط با پایداری زنجیرۀ تأمین را طبقه‌بندی و یک تعریف مفهومی جدید ارائه کردند؛ سپس مروری بر پژوهش‌های ساختاریافتۀ جامع 261 مقالۀ تحقیقاتی دربارۀ وضعیت موجود تحقیقات انجام دادند. نتایج بررسی آنها نشان می‌دهد محققان خواستار مطالعات بیشتر در جهت‌های زیرند: طراحی برای دایره‌ای، محرک‌ها و موانع، مسئولیت تولیدکننده و تعهدات محصول، همکاری و هماهنگی زنجیرۀ تأمین دایره‌ای، مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای و خرید، مصرف دایره‌ای، بسته‌بندی زیست‌تخریب‌پذیر و مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای و فن‌آوری‌ها. واکر[xxv] و همکاران (2021) یک چارچوب یکپارچه از رویکردها را توسعه دادند و درک بهبودیافته‌ای از ارزیابی‌های پایداری را در سطح بین شرکتی ارائه کردند. آنها بیش از 100 نشریۀ دانشگاهی را بررسی و آنها را براساس نوع ارزیابی، مطابقت با حوزۀ مربوطه و ابعاد پایداری مورد بررسی، طبقه‌بندی کردند. نتایج نشان داد روش‌شناسی‌های مبتنی بر چرخۀ حیات و چارچوب‌های شاخص، که بیشتر با روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره ترکیب میشوند، رایج‌ترین رویکردهای ارزیابی پس از آن‌اند. مولینا و همکاران (2020)، یک بررسی کتاب‌شناختی بر اصلاح بیولوژیکی برخی از داروها و محصولات مراقبت شخصی، با تمرکز بر ارگانیسم‌ها یا محصولات جانبی مورد استفاده در مقیاس آزمایشگاهی یا افزایش مقیاس انجام دادند. نتایج تحقیقات آنها نشان می‌دهد باکتری‌ها و قارچ‌ها بیشترین میکروارگانیسم‌هایی‌اند که مطالعه شده‌اند. نوربخش سامانی[xxvi] و همکاران (1401) با استفاده از رویکرد تحلیل ذینفعان با نمونه‌برداری و ماتریس علاقه–قدرت، موانع پیاده‌سازی و پذیرش زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای را در صنعت فولاد ایران بررسی کرده‌اند. نتایج مطالعۀ آنها شناسایی برخی از موانع در صنعت فولاد و استفادۀ سیاست‌گذاران در این حوزه بود. در جدول 1، خلاصه‌ای از مهم‌ترین مطالعات در مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای و مقایسه با پژوهش حاضر ارائه شده است. جدول 1- خلاصۀ مطالعات اخیر در حوزۀ زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای Table 1- Summary of recent studies in the field of circular supply chain
3- مواد و روش‌های تجزیه‌وتحلیل پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و در آن از روش تحلیل شبکه و کتاب‌سنجی با رویکرد علم‌سنجی استفاده شده است. این روش‌ها همکاری بین نویسندگان، سازمان‌ها و غیره را تحلیل و الگوی تعاملات پنهان را برای ساده‌کردن همکاری و شناخت عناصر مهم نمایان میکنند. از حوزۀ علم‌سنجی برای ارزیابی فعالیت‌های علمی استفاده میشود. محققان علم‌سنجی برای ترسیم و تحلیل شبکه‌ها و نقشه‌های علمی، از تکنیک‌ها و شاخص‌های مختلفی مانند استنادی، همرخدادی و هم‌نویسندگی استفاده میکنند تا به درک موضوعات و حوزه‌های علمی برسند. برای هر تحلیل و بررسی با روش علم‌سنجی، چهار متغیر شاخص نویسندگان، انتشارات علمی، منابع و استنادهای آنها استفاده میشود؛ ولی مهم‌ترین شاخص علم‌سنجی، به‌ویژه به‌جهت توجه نسبی به کیفیت، شاخص استنادهاست. تحلیل استنادی روشی کمی برای ارزیابی متون علمی بر پایۀ شمردن ارجاع‌های به آن متن است. تحلیل استنادی نه‌تنها روابطی بین مدارک مختلف ازطریق استناد و ارجاع‌ها را بررسی میکند، برای کیفیت آثار علمی و برای موارد دیگر نیز استفاده میشود (صمدی و فدائی، 2015).
3-1- جمع‌آوری داده‌ها و شناسایی مقالات در این مطالعه، یک بررسی سیستماتیک توسط پروتکل بررسی پریسما انجام شده است (برسانلی و همکاران، 2020). پس از تعیین هدف و دامنۀ اصلی تحقیق، این مطالعه ترکیبی از کلمات کلیدی را برای فرمول‌بندی کد جستوجو و منابع و پایگاه داده برای جست‌وجوی آنلاین ایجاد میکند؛ سپس جست‌وجوی اولیه انجام میشود. مرحلۀ بعدی شامل غربالگری نتایج جستوجو است. نظر به اینکه این عدد نشان‌دهندۀ پوشش بیشتر پایگاه دادۀ اسکوپوس است، 116 مقاله از اسکوپوس برای تجزیه‌وتحلیل انتخاب شدند؛ سپس مقالات بالقوه در قالب CSV برای تجزیه‌وتحلیل کتاب‌سنجی و سنتز دانلود میشوند. داده‌های نهایی برای این مطالعه، مربوط به سال‌های 2010 تا 2021، از پایگاه دادۀ اسکوپوس استخراج شده است. تمامی اطلاعات در قالب CSV برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها انجام شد. علاوه بر این تجزیه‌وتحلیل هم‌نویسندگی[xxvii]، همرخدادی[xxviii] و هم‌استنادی[xxix] و با استفاده از وسویوور ایجاد شد. در این مطالعه، ما تجزیه‌وتحلیل کتاب‌سنجی را بر جنبه‌های خوشه‌های استناد مشترک و هم‌استنادی نویسنده انجام دادیم تا به‌صورت بصری تاریخ تحقیق، توسعۀ فعلی، توزیع زمانی، موضوعات داغ و روندهای نوظهور را ارائه کنیم. چکیدۀ نتایج جستوجو در دو پایگاه دادۀ علوم و اسکوپوس در شکل 1 نشان داده شده است.
شکل 1- نتایج جستوجو در دو پایگاه دادۀ علوم و اسکوپوس Fig. 1- Search results in two WOS and Scopus آخرین عبارت جستوجو و عبارت جستوجو در پایگاه علوم عبارت است از: TS=("Suppl circular*") یا Ti=("suppl circular *") یا ab=("suppl دایره‌ای*") یا ak=("suppl circular *"). مجموع نتایج جستوجو تا 28 دسامبر 2018 به دست آمده است. آخرین عبارت جستوجو در اسکوپوس عبارت است از: TITLEABSKEY ("Circular suppl*") TITLE-ABS-KEY ("circular suppl*" ) AND ( LIMIT-TO (PUBSTAGE , "final" ) OR LIMIT-TO (PUBSTAGE , "aip") ) AND ( LIMIT-TO ( DOCTYPE , "ar" ) OR LIMIT-TO ( DOCTYPE , "cp") OR LIMIT-TO ( DOCTYPE , "re" ) ) AND ( LIMIT-TO ( LANGUAGE , "English") ) AND (LIMIT-TO (SRCTYPE , "j") OR LIMIT-TO (SRCTYPE , "p") ) جست‌وجوی دقیق در پایگاه‌های اطلاعاتی آنلاین اسکوپوس و علوم انجام شد. جستوجو به انتشار پژوهش‌ها تا 1 سپتامبر 2021 محدود شد. خلاصۀ نتایج جستوجو در اسکوپوس و علوم در شکل 1 نشان داده شده است. فهرست نهایی 116 مقاله از پایگاه دادۀ اسکوپوس از سال 2010 تا 2021 به دست آمد.
3-2- تجزیه‌وتحلیل کتاب‌سنجی و ساختار شبکه با وسویور و بیبلیومتریکس برای تجزیه‌وتحلیل کامل و تفاوت در قابلیت‌ها و روش‌ها و مقایسۀ نتایج استفاده‌شده در نرم‌افزارهای مختلف، از دو نرم‌افزار بیبلیومتریکس و وسویور استفاده شده است. تجزیه‌وتحلیل کتاب‌سنجی در حال تبدیل‌شدن به یک فعالیت ضروری در حین انجام یک بررسی سیستماتیک پژوهش است. بیبلیومتریکس ابزاری است که در پلتفرم منبع باز آر برای انجام یک تحلیل کتاب‌سنجی جامع از متون منتشرشده برنامه‌ریزی شده است. چندین بسته کتاب‌شناختی در آر وجود دارد؛ اما هیچ‌کدام کامل نیستند و هیچ‌کدام کل گردش کار را بررسی نمی‌کنند (آریا و کوکولو[xxx]، 2017). روش انجام تجزیه‌وتحلیل کتاب‌سنجی با استفاده از بیبلیومتریکس در شکل 2 نشان داده شده است.
شکل 2- روش برای تجزیه‌وتحلیل کتاب‌سنجی با بیبلیومتریکس و وسویور Fig. 2- Method for bibliometric analysis with bibliometrix and Vosviewer تجزیه‌وتحلیل توصیفی شامل 1. روند انتشار سالانه؛ 2. پربارترین نویسندگان 3. مقالات پراستناد؛ 4. پربازده‌ترین کشورها؛ 5. پربارترین وابستگی‌ها؛ 6. پربازدیدترین مجلات؛ 7. متداول‌ترین کلمات کلیدی و تحلیل شبکه شامل 1. تجزیه‌وتحلیل استناد و هم‌استنادی؛ 2. تحلیل همکاری و هم‌نویسندگی؛ 3. تحلیل هم‌واژگانی و 4. تحلیل تاریخ‌نگاری است.
4- تجزیه‌وتحلیل و نتایج 4-1- تحلیل توصیفی 4-1-1- اطلاعات اصلی، پاسخ سؤال1 اطلاعات کلی دربارۀ مجموعه مقالات منتخب برگرفته از ابزار نرم‌افزاری بیبلیومتریکس در جدول 2 نشان داده شده است. جدول 2- اطلاعات اصلی دربارۀ داده‌ها؛ منبع بیبلیومتریکس Table 2- Basic information about the data. Source: bibliometrix
4-1-2- روند انتشار سالانه، پاسخ سؤال1 رشد چشمگیری در طول پنج سال گذشته مشاهده شده است. در سال 2021 تعداد مقالات سالانه به 43 مقاله افزایش یافت که بیشترین تعداد انتشارات را نشان داد. شکل 3 روند انتشار سالانه را تا سال 2021 و تعداد همکاری‌های بین‌المللی را نشان می‌دهد. خط روند از منحنی دوجمله‌ای پیروی میکند که رشد آهسته‌ای را در طول سال‌های اولیه و رشد سریع را در سال‌های اخیر نشان می‌دهد. این روند رو به افزایش نشان می‌دهد مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای، توجه بسیاری از محققان و دانشگاهیان را به خود جلب کرده است.
شکل 3- پژوهش منتشرشده در زمینۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای از 2010 تا 2021 Fig. 3- Published literature on circular supply chain management from 2010 to 2021
4-1-3- مولدترین نویسندگان، پاسخ سؤال2 116 نشریه فهرست نهایی از پایگاه دادۀ اسکوپوس، شامل مشارکت‌های 347 نویسنده است. جدول 3 مرتبط‌ترین نویسندگان و جدول 4 جزئیات 10 نویسندۀ برتر را نشان می‌دهد. بسته به تعداد مقالات منتشرشده توسط هر نویسنده، سه نویسندۀ اصلی مشارکت‌کننده، عبارت‌اند از « MINA H » با پنج مقاله (علوی[xxxi] و همکاران، 2021؛ گویندان[xxxii] و همکاران، 2020؛ کانان[xxxiii] و همکاران، 2020؛ مینا[xxxiv] و همکاران، 2021؛ خلیلی نصر[xxxv] و همکاران، 2021)، «KUMAR M » و « PERONA M» هرکدام با چهار انتشار.
جدول 3- مرتبط‌ترین نویسندگان؛ منبع بیبلیومتریکس، پاسخ سؤال2 Table 3- Major authors in CSCM source bibliometrix
جدول 4- جزئیات بیشتر نویسندگان سازنده (نویسندۀ Local Impact منبع بیبلیومتریکس) Table 4- More details contributing authors (Local Impact author) source bibliometrix
4-1-4- بیشترین استناد اسناد، پاسخ سؤال4 بیشترین استناد محلی و جهانی به مقالات، به ترتیب در جداول 5 و 6 نشان داده شده است. استنادهای محلی، فراوانی هر مقالۀ منتخب ذکرشده توسط خود را متمایز میکند. استنادهای جهانی، فراوانی استناد سالانه را، که براساس اسکوپوس محاسبه شده است، هنگام بارگیری داده‌ها تسهیل میکند. بیشترین استناد اسناد در شکل 4 و جداول 5 و 6 نمایش داده شده است. جدول 5- مقالات پراستناد (جهانی)؛ منبع بیبلیومتریکس Table 5- Most cited articles (global) source bibliometrix
جدول 6- مقالات پراستناد (محلی) ؛ منبع بیبلیومتریکس Table 6- Most cited articles (local) source bibliometrix
شکل 4- بیشترین استناد اسناد؛ منبع وسویوور (7 خوشه حداقل تعداد استناد یک سند 50 است). Fig. 4- The most cited documents. (7 clusters, the minimum number of citations for a document is 50) source: Vosviewer 4-1-5- مولدترین کشورها، پاسخ سؤال3 جدول 7 پربازده‌ترین کشورها و تعداد مقالات منتشرشده را نشان می‌دهد و ده کشور برتری ارائه شده است که مقالات تحقیقاتی بیشتری دربارۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای منتشر میکنند. شواهد جدول 7 نشان می‌دهد بریتانیا و ایتالیا در توسعۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای برترند و 46درصد از مقالات انتخاب‌شده را پوشش می‌‌دهند. جدول 7- مولدترین کشورها؛ منبع بیبلیومتریکس Table 7- The most productive countries of source: bibliometrix
4-1-6- مولدترین وابستگی‌ها، پاسخ سؤال5 جدول 8 پربارترین وابستگی‌ها و تعداد مقالات منتشرشده را توسط هر نویسنده نشان می‌دهد. فقط ده وابستگی برتر در جدول 8 گنجانده شده است. همچنین نشان می‌دهد دانشگاه کمبریج، پربازده‌ترین وابستگی در مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای است که 21% از مقالات انتخاب‌شده را پوشش می‌دهد. جدول 8- مولدترین وابستگی‌ها؛ منبع بیبلیومتریکس Table 8- The most productive dependencies of source: bibliometrix
4-1-7- پرتکرارترین مجلات، پاسخ سؤال 6 جدول 9- پرتکرارترین مجلات؛ منبع بیبلیومتریکس، پاسخ سؤال6 Table 9- The most frequent journals answer to question 6 source bibliometrix
116 مقالۀ منتخب در 58 مجلۀ مختلف منتشر شد. تجزیه‌وتحلیل انتشارات براساس منبع از داده‌های دانلودشده، انجام شده و در جدول 9 ارائه شده است. برای سادگی، جزئیات ده مجلۀ برتر ارائه شده است. شواهد جدول 9 نشان می‌دهد مجلات
شکل 5- بهره‌وری مجلات در طول سال‌ها؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 5- Productivity of journals over the years. source Bibliometrix
شکل 6- بهره‌وری مجلات در طول سال‌ها (تجمع)؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 6-Productivity of journals over the years (cumulative) source: bibliometrix
4-1-8- متداول‌ترین کلمات کلیدی، پاسخ سؤال7 فراوانی وقوع و ارتباط کلمات کلیدی نویسنده و کلمات کلیدی کلی تجزیه‌وتحلیل شد که ده کلمۀ کلیدی پرتکرار در جدول 10 ارائه شده است. وقوع کلمات کلیدی نویسنده در طول سال‌ها در شکل 7 و 8 نمایش داده شده است. جدول 10- رایج‌ترین کلمات کلیدی منبع بیبلیومتریکس Table 10- The most common keywords source bibliometrix
شکل 7- رشد کلمات کلیدی نویسنده؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 7- Growth of author keywords source: bibliometrix
شکل 8- رشد کلمات کلیدی نویسنده (انباشته)؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 8- Growth of author keywords (accumulated) source: bibliometrix کلیدواژه‌هایی که برجسته‌اند، شامل «اقتصاد دایره‌ای»، «زنجیرۀ تأمین دایره‌ای»، «پایداری» و «زنجیرۀ تأمین دایره‌ای» است. رشد کلمات کلیدی نویسنده در جدول 11 نشان داده شده است.
جدول 11- رشد کلمات کلیدی نویسنده؛ منبع بیبلیومتریکس Table 11- Growth of author keywords source bibliometrix
4-2- تجزیه‌وتحلیل شبکه ما مطالعات کتاب‌سنجی را بر جنبه‌های هم‌استنادی، همکاری (هم‌نویسندگی)، تحلیل همرخدادی، استناد و تحلیل تاریخ‌نگاری انجام دادیم. 4-2-1- تجزیه‌وتحلیل هم‌استنادی، پاسخ سؤال8 هنگامی که دو مقاله با هم در مقالۀ دیگری استناد میشوند، به استناد مشترک دو مقاله منجر میشوند (آریا و کوکولو، 2017). در وسویوور، تحلیل هم‌استنادی شامل تجزیه‌وتحلیل همبستگی نویسندگان استنادشده، مراجع استنادشده و منابع ذکرشده است. تجزیه‌وتحلیل مشترک استناد براساس مراجع، نویسندگان و منابع ذکرشده در شکل 9-12 نمایش داده شده است.
شکل 9- شبکه‌ای که بیشترین مقالات هم استنادی را نشان می‌دهد؛ منبع وسویوور Fig. 9- A network that shows the most co-cited articles. source: Vosviewer
شکل 10- تحلیل استنادی مشترک براساس مراجع ذکرشده؛ منبع وسویوور Fig. 10- Common citation analysis based on the cited references source: Vosviewer
شکل 11- تحلیل استنادی مشترک براساس نویسندگان ذکرشده؛ منبع وسویوور Fig. 11- Co-citation analysis based on cited authors source: Vosviewer
شکل 12- تحلیل استنادی براساس منابع ذکرشده؛ منبع وسویوور Fig. 12- Citation analysis based on the cited sources source: Vosviewer
4-2-2- تجزیه‌وتحلیل همکاری هم‌تألیفی یا هم‌نویسندگی (تألیف مشترک)، پاسخ سؤال9 نویسندگان اصلی، ستون فقرات موردنیاز برای نوآوری دانشگاهی و ترویج توسعۀ رشته‌اند. تجزیه‌وتحلیل همکاری براساس داده‌های بارگیری‌شده برای ایجاد شبکه‌های کتاب‌شناختی انجام شد که پیوندهای همکاری بین نویسندگان، کشورها و وابستگی‌ها را منعکس میکند. تعداد گره‌ها به 30 محدود بود. شکل 13-14 شبکۀ همکاری نویسنده را با یال‌هایی نشان می‌دهد که نشان‌دهندۀ نویسندگان مشترک و گره‌های نمایندۀ نویسندگان‌اند. شکل 15 شبکۀ کتاب‌شناختی را با پیوندهای همکاری بین کشورهای مختلف با 4 خوشه نشان می‌دهد. شکل 16 شبکۀ همکاری مؤسسه را نشان می‌دهد. 12 خوشۀ نمایش داده‌شده در شبکه، نشان‌دهندۀ همکاری قوی بین آن مؤسسات در هر خوشه است.
شکل 13-1- شبکه‌ای که بیشتر مقاله‌های استناد مشترک را نشان می‌دهد؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 13-1- The network that shows most of the co-citation articles. source: Bibliometrix
شکل 13-2- شبکه‌ای که بیشتر مقاله‌های هم‌استناد را نشان می‌دهد؛ منبع وسویوور Fig. 13-2- The network that shows most of the co-citation articles. source: Vosviewer
شکل 14- شبکۀ همکاری نویسنده؛ منبع: وسویوور ( 10 خوشه و 18 آیتم) Fig. 14- Author collaboration network. Source: Surveyor (10 clusters and 18 items)
شکل 15- شبکۀ هم‌نویسندگی کشور (4 خوشه، 13 مورد)؛ منبع وسویوور Fig. 15- Co-authorship network of the country. (4 clusters, 13 items) source: Vosviewer
شکل 16-شبکۀ هم‌نویسندگی نهادی (12 خوشه 22 مورد)؛ منبع وسویوور Fig. 16- Co-authorship network (12 clusters, 22 items) source: Vosviewer
4-2-3- تجزیه‌وتحلیل همرخدادی (کلمات مشترک)، سؤال10 هدف از این تجزیه‌وتحلیل، تشخیص همرخدادی کلمات، ایجاد شبکه و خوشه‌بندی کلمات کلیدی مقالات انتخاب‌شده است. همرخدادی کلیدواژۀ بیانگر چارچوب مفهومی کلی حوزۀ تحقیق است. تحلیل همرخدادی تنها تحلیلی است که از ماهیت واقعی مقاله استفاده میکند و برای متن کامل، چکیده و کلمات کلیدی اعمال میشود (آریا و کوکولو، 2017). شکل 17-21 شبکه‌ای از همرخدادی نویسنده و همۀ کلمات کلیدی و عناوین و چکیده‌ها را نشان می‌دهد. کلمات کلیدی، 5 خوشه را در شکل 17 نشان می‌دهد. شکل 18-20 یک نقشۀ همپوشانی کلیدواژۀ همرخدادی است. در تحلیل همرخدادی وسویوور حداقل تعداد تکرار همۀ کلمات کلیدی 10 و تعداد کلیدواژۀ نویسنده 5 است. شکل 21 یک نقشۀ چگالی همرخدادی است که با استفاده از وسویوور به دست آمده است. از نقشه‌های چگالی میتوان برای اندازه‌گیری قدرت نفوذ و حرارت تحقیق بین کلمات کلیدی استفاده کرد. حداقل میزان وقوع این کلمات کلیدی را 3 قراردادیم و 84 کلمۀ کلیدی به دست آمد. نقشۀ چگالی کلمۀ کلیدی همرخدادی، گرایش‌های تحقیقاتی کلمات مهم مرتبط با مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای را منعکس میکند.
شکل 17- شبکۀ همرخدادی کلمۀ کلیدی نویسنده؛ منبع بیبلیومتریکس: 5 خوشه Fig. 17- Co-occurrence network of author's keyword.: 5 clusters source Bibliometrix
شکل 18- شبکۀ همرخدادی کلمات کلیدی نویسنده؛ 4 خوشه: منبع وسویوور Fig. 18- Co-occurrence network of the author's keywords. 4 cluster source: Vosviewer
شکل 19- شبکۀ هم‌روی کلمۀ کلیدی؛ 3 خوشه: منبع وسویوور Fig. 19- Network of the keyword. 3 source clusters source: Vosviewer
شکل 20- شبکۀ همرخدادی کلمات با استفاده از کلمات موجود در چکیده‌ها؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 20- Co-occurrence network of words using words in abstracts. Source: bibliometrix
شکل 21- نقشۀ چگالی همرخدادی همۀ کلمات کلیدی؛ منبع وسویوور Fig. 21- Co-occurrence density map of all keywords of source: Vosviewer 4-2-4- نمودار سه فیلد نمودار سه فیلدی با نویسنده در سمت چپ با گره‌های محدود به 30، وابستگی در وسط و کشور در سمت راست با گره‌های محدود به 20، همان‌طور ایجاد میشود که در شکل 22 نشان داده شده است.
شکل 22- نمودار سه نویسنده-وابستگی-کشور؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 22- Three-author-affiliation-country diagram source: bibliometrix
4-2-5- تاریخ‌نگاری تحلیل تاریخ‌نگاری براساس داده‌های دانلودشده انجام شد و نقشۀ زمانی از مرتبط‌ترین استنادهای حاصل از مقالات انتخاب‌شده، همان‌طور ایجاد شده است که در شکل 23 نشان داده شده است.
شکل 23- شبکۀ استناد مستقیم تاریخی؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 23- Historical direct citation network source: Bibliometrix 4-2-6- تحلیل استنادی، پاسخ سؤال8 در این بخش تجزیه‌وتحلیل استناد براساس نویسندگان ذکرشده، کشورهای ذکرشده و منابع ذکرشده انجام شده و نتایج در شکل 24-26 نمایش داده شده است. پیوند استناد بین دو مورد است که در آن، یک مورد به دیگری استناد میکند.
شکل 24- شبکۀ استنادی نویسندگان مورد استناد؛ منبع وسویوور Fig. 24- Citation network of cited authors source: Vosviewer
شکل 25- شبکۀ استنادی کشورهای مورد استناد؛ منبع وسویوور Fig. 25- Citation network of countries source: Vosviewer
شکل 26- شبکۀ استنادی منابع ذکرشده؛ منبع وسویوور Fig. 26- Citation network source: Vosviewer
4-2-7- تجزیه‌وتحلیل خوشه‌ای، پاسخ سؤال11 در این بخش، تجزیه‌وتحلیل خوشه‌ای توسط جفت براساس نویسندگان، اسناد و منابع ذکرشده انجام شد که نتایج در شکل 27-29 نمایش داده شده است.
شکل 27- تجزیه‌وتحلیل خوشه‌ها با اتصال اسناد (5 خوشه)؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 27- Analysis of clusters by linking documents (5 clusters) bibliometrix source
شکل 28- تجزیه‌وتحلیل خوشه‌ها توسط مؤلفان جفت (6 خوشه)؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 28- Cluster analysis by pair authors (6 clusters) bibliometrix source
شکل 29- تجزیه‌وتحلیل خوشه‌ها براساس جفت منابع (2 خوشه)؛ منبع بیبلیومتریکس Fig. 29- Analysis of clusters based on pairs of sources (2 clusters) bibliometrix source 5- بحث این مطالعه با استفاده از پایگاه دادۀ اسکوپوس و علوم برای جمع‌آوری اطلاعات کتاب‌شناختی و تعیین شاخص‌های کتاب‌سنجی مختلف، یک مرور کتاب‌سنجی را از روندهای پیشرو در حوزۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین دایره‌ای، بین سال‌های 2010 تا 2021 ارائه میکند. این تحقیق مقالات نهایی را تنها از پایگاه اسکوپوس انتخاب کرده است که در مجلات و کنفرانس‌های انگلیسی‌زبان منتشر شده است. با مقایسۀ نتایج جستوجو در دو پایگاه دادۀ اسکوپوس و علوم، 116 مقالۀ اسکوپوس انتخاب شد. این اثر همچنین یک تحلیل هم‌استنادی و همرخدادی را ارائه می‌دهد. ما مجموعۀ داده را با بیبلیومتریکس و وسویور ترسیم و تجزیه‌وتحلیل می‌‌کنیم. دربارۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین دایره‌ای، این تحقیق از بررسی روشمند پژوهش‌های منتشرشده با استفاده از رویکرد کتاب‌سنجی و روش‌های تحلیل شبکۀ اجتماعی استفاده کرد. اگرچه تعداد زیادی مقاله وجود دارد که زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای را بررسی کرده است، تعداد کمی تحقیقات منتشرشدۀ آن را با استفاده از یک رویکرد کتاب‌سنجی بررسی کرده‌اند. این مطالعه روند انتشار سالانه، پربازده‌ترین نویسندگان، مقالات با بیشترین استناد، پربارترین وابستگی‌ها، مهم‌ترین مجلات، پربازده‌ترین کشورها و بیشترین کلمات کلیدی را تجزیه‌وتحلیل کرد. مقاله همچنین تحلیل همکاری، همرخدادی، هم‌نویسندگان، هم‌استنادی و تحلیل تاریخ‌نگاری را انجام داد. این مطالعه نتیجۀ بررسی کتاب‌سنجی مقالات مربوط به مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای منتشرشده در مجلات سال‌های اخیر تا سال 2021 را نشان می‌دهد که از پایگاه داده‌های علوم و اسکوپوس استخراج شده است. یافته‌ها اهمیت مفهوم زنجیرۀ تأمین دایره‌ای را نشان می‌دهد که در سال‌های اولیه، پنج سال تقویت شده است. این مطالعه نشان می‌دهد «PERONA M، «MINA H» با 6 و 5 مقاله، سازنده‌ترین نویسندگان در توسعۀ این حوزه‌اند. همچنین مقالۀ گیزدورفر با 231 استناد پراستنادترین مقاله است و میتوان آن را یک اثر پیشگام در زمینۀ توسعۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای دانست. مقالۀ فاروق نیز پراستنادترین مقالۀ محلی است. مقالۀ گویندان[xxxvi] و همکاران (2020)، مهم‌ترین مقاله در تحلیل هم‌استنادی است. بریتانیا و ایتالیا با 70 و 66 نشریه پربازده‌ترین کشورهایند. دانشگاه کمبریج از انگلستان، پربارترین دانشگاه است. مجلات ”Journal o Cleaner Production” و ”Sustainability” با 24 و 8 مقاله پربازدیدترین مجلات‌اند. بیشترین کلیدواژه‌ها «اقتصاد دایره‌ای» و «زنجیرۀ تأمین دایره‌ای» هستند. کلیدواژه‌های اصلی مشترک در پیشروترین خوشه، عبارت‌اند از: «اقتصاد دایره‌ای»، «زنجیرۀ تأمین دایره‌ای» و «زنجیرۀ تأمین». کلیدواژه‌های مشترک اصلی در خوشۀ 2 شامل «مدیریت زنجیرۀ تأمین» و «مدیریت زنجیرۀ تأمین دایره‌ای» و کلیدواژه‌های مشترک اصلی در خوشۀ 3 شامل «پایداری، زنجیرۀ تأمین حلقه بسته» است. بیشترین استناد جهانی مقاله‌های گیزدوِرفر[xxxvii] و همکاران (2018) و نصیر[xxxviii] و همکاران (2017) است که دربارۀ عملکرد پایداری مدل‌های کسب‌وکار چرخه‌ای[xxxix] بحث و چارچوبی را برای ادغام مدل‌های کسب‌وکار چرخه‌ای و مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای به‌سمت توسعۀ پایدار پیشنهاد میکنند. مقالۀ پراستناد منطقه‌ای فاروق و همکاران است که اصطلاحات مختلف مرتبط با پایداری زنجیرۀ تأمین را طبقه‌بندی و تعریفی از مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای را مفهوم‌سازی میکند و سپس یک مرور نظام‌یافته از 261 سند تحقیقاتی دربارۀ تحقیقات این حوزه انجام می‌دهد. تحلیل هم‌استنادی بسته به داده‌های استنادی استخراج‌شده از اسکوپوس برای ایجاد شبکه، با محدودکردن تعداد مقالات به 50 عدد انجام شد. شکل 9 پنجاه مقالۀ برتر با هم استناد را در مرجع یا کتابشناسی مقالات انتخاب‌شده، نشان می‌دهد. در نقشۀ هم استنادی، سه خوشۀ کاملاً مشخص مشاهده شده است. 10 خوشۀ موجود در شبکه، یک همکاری قوی را بین نویسندگان در خوشه‌ها نشان می‌دهد. اندازۀ متن، نشان‌دهندۀ تعداد انتشارات است. هرچه اندازۀ متن بزرگ‌تر باشد، تعداد انتشارات مشترک بیشتر است. شواهد به دست آمده از این شبکه، همکاری قوی بین چین، استرالیا و هنگ‌کنگ را نشان می‌دهد. دانشگاه‌های اصلی در هر کشور و نویسندگان اصلی را که تحت هر دانشگاه در مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای تحقیق میکنند، میتوان به‌راحتی از شکل سه فیلد فهمید. همچنین، کشورهای عمدۀ همکاری شامل بریتانیا، ایتالیا و چین‌اند. همکاری قوی بین ایران و دانمارک، چین و استرالیا، بریتانیا و هند نیز مشاهده شد. با این حال تعداد درخور توجهی از مقالات توسط محققان ایرانی نوشته شده و تعداد استنادهای دریافتی توسط محققان خارجی بیشتر بوده است. الگوی تألیفی مقالات به ترتیب دو، یک و سه نویسنده بوده است.
6- نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها برای تحقیقات آتی نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل کتاب‌سنجی و تحلیل شبکۀ اجتماعی نشان می‌دهد مطالعات انجام‌شده، محدود به اقتصادهای توسعه‌یافته و در حال توسعه مانند بریتانیا، ایتالیا، چین و ایران است. نتیجۀ تجزیه‌وتحلیل کلمات کلیدی همچنین به پیوند بین حوزۀ اقتصاد چرخه‌ای و زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای اشاره میکند. محققان آینده می‌‌توانند از مجموعۀ داده‌های بیشتری استفاده کنند و از دیگر استراتژی‌های پرس‌وجو و روش‌های کتاب‌سنجی جدید برای افزایش کمیت و کیفیت داده‌ها و تجزیه‌وتحلیل استفاده کنند. در عصر جدید علم و فناوری، تحقیقات کیفی و تحلیل کمی در این حوزه حیاتی است. تحقیقات آتی میتواند بر تعریف و کمی‌سازی معیارهای زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای و نحوۀ اجرای آنها تمرکز کند. این زمینه امیدوارکننده است و مستلزم بسیاری از مطالعات بیشتر با استفاده از مفهوم‌سازی مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای ارائه‌شده در این مقاله است که فرآیندهای ترمیمی و احیاکننده، مدل‌های کسب‌وکار مناسب (حلقۀ بسته و باز) و عملکردهای زنجیرۀ تأمین (جهت‌گیری مجدد) را برای دستیابی به چشم‌انداز اتلاف صفر پوشش می‌دهد. این مطالعه محدودیت‌هایی دارد. ما فقط مقالاتی را در قالب مقالات مجلات علمی و زبان انگلیسی بررسی کرده‌ایم. محققان آینده می‌‌توانند از مجموعه داده‌های دیگر در قالب مقالات کنفرانس، گزارش‌ها و کتاب‌ها استفاده کنند. با این حال، آنها در بررسی پژوهش‌های ساختاری گنجانده نشدند. مفاهیمی برای تحقیق آینده هدف این مطالعه جلب‌توجه محققان به استفاده از اصطلاح مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای در زمینۀ اقتصاد چرخه‌ای و پایداری زنجیرۀ تأمین، با نقشه‌برداری کتاب‌سنجی برای تجزیه‌وتحلیل ساختار شبکۀ اجتماعی مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای بود. ابزارهای اندازه‌گیری برای یک زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای میتواند توسعه یابد. علاوه بر این، عدم قطعیت‌های رابطۀ بین زنجیرۀ تأمین دایره‌ای و اقتصاد چرخه‌ای و پایداری زنجیره تأمین را میتوان به‌طور عمیق بررسی کرد. ابعاد جدید در این زمینه بررسی‌شدنی است. همچنین، تحقیقات نیاز به بررسی، رویکردهای مدل‌سازی کمی، فن‌های تصمیم‌گیری چند معیارِ یکپارچه و تکنیک‌های بهینه‌سازی دارد. بررسی استنادهای کم محققان ایرانی با توجه به مقالات زیاد نیز بررسی‌شدنی است. مفاهیم برای کاربرد این مطالعه همچنین پیامدهای مختلفی برای کاربرد دارد. حوزۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای به‌سرعت در حوزۀ پایداری زنجیرۀ تأمین در حال توسعه است و میتواند به‌عنوان راهنمای شرکت‌ها عمل کند. اول، شرکت‌ها کدام مدل‌های کسب‌وکار و زنجیرۀ تأمین را باید انتخاب کنند (حلقه بسته، باز و یا دایره‌ای)؟ دوم، چگونه عملیات زنجیرۀ تأمین را برای دستیابی به چشم‌انداز زیان صفر پوشش می‌دهد؟ سوم، چگونه شرکت زنجیرۀ تأمین خود را دوباره بازطراحی و زنجیرۀ تأمین چرخه‌ای را پیاده‌سازی کند؟
[i] Supply Chain Management [ii] Sajadiyan [iii] CSCM: circular supply chain management [iv] CE: circular economy [v] Lahane [vi] Farooque [vii] Scopus [viii] WoS [ix] Bibliometrix [x] VOSviewer [xi] Co-Citation [xii] Co-Authorship [xiii] Co-Currence [xiv] R [xv] Lazar and Chithra [xvi] Zheng [xvii] Tsanakas [xviii] Taghikhah [xix] Ripanti [xx] Lavelli [xxi] González-Sánchez [xxii] Nilsson and Göransson [xxiii] Molina et al. [xxiv] González-Sánchez et al. [xxv] Walker et al. [xxvi] Samani [xxvii] Co-Authorship [xxviii] Co-Occurrence [xxix] Co-Citation [xxx] Aria and Cuccurullo [xxxi] Alavi [xxxii] Govindan [xxxiii] Kannan [xxxiv] Mina [xxxv] Nasr [xxxvi] Govindan [xxxvii] Geissdoerfer [xxxviii] Nasir [xxxix] CBM | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Alavi, B., Tavana, M., & Mina, H. (2021). A Dynamic Decision Support System for Sustainable Supplier Selection in Circular Economy. Sustainable Production and Consumption, 27, 905-920. doi:10.1016/j.spc.2021.02.015 Aria, M., & Cuccurullo, C. (2017). bibliometrix : An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of informetrics, 11(4), 959-975. doi:10.1016/j.joi.2017.08.007 Batista, L., Bourlakis, M., Smart, P., & Maull, R. (2018). In search of a circular supply chain archetype – a content-analysis-based literature review. Production Planning & Control, 29(6), 438-451. doi:10.1080/09537287.2017.1343502 Bressanelli, G., Saccani, N., Pigosso, D. C. A., & Perona, M. (2020). Circular Economy in the WEEE industry: a systematic literature review and a research agenda. Sustainable Production and Consumption, 23, 174-188. doi:10.1016/j.spc.2020.05.007 Farooque, M., Zhang, A., Thürer, M., Qu, T., & Huisingh, D. (2019). Circular supply chain management: A definition and structured literature review. Journal of Cleaner Production, 228, 882-900. doi:10.1016/j.jclepro.2019.04.303 Geissdoerfer, M., Morioka, S. N., de Carvalho, M. M., & Evans, S. (2018). Business models and supply chains for the circular economy. Journal of Cleaner Production, 190, 712-721. doi:10.1016/j.jclepro.2018.04.159 González-Sánchez, R., Settembre-Blundo, D., Ferrari, A. M., & García-Muiña, F. E. (2020). Main Dimensions in the Building of the Circular Supply Chain: A Literature Review. Sustainability, 12(6), 2459. doi:10.3390/su12062459 Govindan, K., Mina, H., Esmaeili, A., & Gholami-Zanjani, S. M. (2020). An Integrated Hybrid Approach for Circular supplier selection and Closed loop Supply Chain Network Design under Uncertainty. Journal of Cleaner Production, 242, 118317. doi:10.1016/j.jclepro.2019.118317 Kannan, D., Mina, H., Nosrati-Abarghooee, S., & Khosrojerdi, G. (2020). Sustainable circular supplier selection: A novel hybrid approach. Science of The Total Environment, 722, 137936. doi:10.1016/j.scitotenv.2020.137936 Khalili Nasr, A., Tavana, M., Alavi, B., & Mina, H. (2021). A novel fuzzy multi-objective circular supplier selection and order allocation model for sustainable closed-loop supply chains. Journal of Cleaner Production, 287, 124994. doi:10.1016/j.jclepro.2020.124994 Lahane, S., Kant, R., & Shankar, R. (2020). Circular supply chain management: A state-of-art review and future opportunities. Journal of Cleaner Production, 258, 120859. doi:10.1016/j.jclepro.2020.120859 Lavelli, V. (2021). Circular food supply chains – Impact on value addition and safety. Trends in Food Science & Technology, 114, 323-332. doi:10.1016/j.tifs.2021.06.008 Lazar, N., & Chithra, K. (2020). Comprehensive bibliometric mapping of publication trends in the development of Building Sustainability Assessment Systems. Environment, Development and Sustainability, 23(4), 4899-4923. doi:10.1007/s10668-020-00796-w Mina, H., Kannan, D., Gholami-Zanjani, S. M., & Biuki, M. (2021). Transition towards circular supplier selection in petrochemical industry: A hybrid approach to achieve sustainable development goals. Journal of Cleaner Production, 286, 125273. doi:10.1016/j.jclepro.2020.125273 Molina, M. C., Bautista, L. F., Catalá, M., de las Heras, M. R., Martínez-Hidalgo, P., San-Sebastián, J., & González-Benítez, N. (2020). From Laboratory Tests to the Ecoremedial System: The Importance of Microorganisms in the Recovery of PPCPs-Disturbed Ecosystems. Applied Sciences, 10(10), 3391. doi:10.3390/app10103391 Nasir, M. H. A., Genovese, A., Acquaye, A. A., Koh, S. C. L., & Yamoah, F. (2017). Comparing linear and circular supply chains: A case study from the construction industry. International Journal of Production Economics, 183, 443-457. doi:10.1016/j.ijpe.2016.06.008 Nilsson, F., & Göransson, M. (2021). Critical factors for the realization of sustainable supply chain innovations - Model development based on a systematic literature review. Journal of Cleaner Production, 296, 126471. doi:10.1016/j.jclepro.2021.126471 Nourbakhsh-Samani, S. P., Khani, N., Bahrami, M., & Morovati Sharifabadi, A. (2022). Identifying Organizational Obstacles to the Acceptance of Circular Supply Chain Using the Stakeholder Analysis Approach. Iranian Journal Of Supply Chain Management, 24(74), 23-34. (In Persian). Ripanti, E. F., & Tjahjono, B. (2019). Unveiling the potentials of circular economy values in logistics and supply chain management. The International Journal of Logistics Management, 30(3), 723-742. doi:10.1108/ijlm-04-2018-0109 Sajadiyan, S. M., Hosnavi, R., Karbasian, M., & Abbasi, M. (2022). An approach for reliable circular supplier selection and circular closed-loop supply chain network design focusing on the collaborative costs, shortage, and circular criteria. Environment, Development and Sustainability. https://doi.org/10.1007/s10668-022-02668-x Samadi, L., & Fadaie, G. (2015). Citation analysis as a Research Method. Scientometrics Research Journal, 1(2), 51-70. doi: 10.22070/rsci.2016.382. (In Persian). Taghikhah, F., Voinov, A., & Shukla, N. (2019). Extending the supply chain to address sustainability. Journal of Cleaner Production, 229, 652-666. doi:10.1016/j.jclepro.2019.05.051 Tsanakas, J. A., Heide, A., Radavičius, T., Denafas, J., Lemaire, E., Wang, K., . . . Voroshazi, E. (2020). Towards a circular supply chain for PV modules: Review of today's challenges in PV recycling, refurbishment and re‐certification. Progress in Photovoltaics: Research and Applications, 28(6), 454-464. doi:10.1002/pip.3193 Walker, A. M., Vermeulen, W. J. V., Simboli, A., & Raggi, A. (2021). Sustainability assessment in circular inter-firm networks: An integrated framework of industrial ecology and circular supply chain management approaches. Journal of Cleaner Production, 286, 125457. doi:10.1016/j.jclepro.2020.125457 Zheng, T., Ardolino, M., Bacchetti, A., & Perona, M. (2021). The applications of Industry 4.0 technologies in manufacturing context: a systematic literature review. International Journal of Production Research, 59(6), 1922-1954. doi:10.1080/00207543.2020.1824085 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,425 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,212 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||