پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,705 |
| تعداد مقالات | 13,959 |
| تعداد مشاهده مقاله | 33,468,095 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,270,282 |
ارائۀ مدلی تلفیقی از روش دیمتل و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی به‌منظور شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی بر مبنای روش نظریۀ زمینه‌بنیان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نشریه پژوهش های حسابداری مالی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 53، آذر 1401، صفحه 27-58 اصل مقاله (1.83 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/far.2021.125725.1688 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| صدیقه عزیزی* 1؛ حسین جوکار2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1استادیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، کرمان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| هدف اصلی این پژوهش، ارائۀ مدلی تلفیقی از روش دیمتل و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی به‌منظور شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی در بخش دولتی ایران با استفاده از روش نظریۀ زمینه‌بنیان است. پژوهش حاضر در قالب یک پژوهش کاربردی، آمیخته و مقطعی و با رویکرد استقرایی است. جامعۀ آماری پژوهش در بخش کیفی مدیران عالی رتبه و استادان دانشگاهها و در بخش کمی 61 نفر از کارمندان دستگاهها و سازمان‌های عمومی در نظر گرفته شده است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، سؤالات مدنظر برای مصاحبه، طراحی و درنهایت، 5 عامل ساختاری، محیطی، فرآیندها، خروجی، پیامد و زیرمؤلفه‌های مربوط به هر عامل بر مبنای رویکرد نظریه داده‌بنیان به‌عنوان عوامل مؤثر در کیفیت اطلاعات مالی شناسایی شده‌اند. در ادامه از مدل تلفیقی، تحلیل سلسله‌مراتبی فازی و دیمتل فازی برای اولویت‌بندی، تعیین شدت تأثیرگذاری و تأثیرپذیری و ترسیم نمودار علّی - معلولی میان مؤلفه‌ها استفاده شده است. نتایج پژوهش از دیدگاه پاسخ‌دهندگان نشان دادند در میان عوامل اصلی پژوهش عامل ساختاری بالاترین رتبه را کسب کرده و عامل فرآیندها به‌عنوان کم‌اهمیت‌ترین عامل در کیفیت اطلاعات مالی در بخش دولتی است. این نتیجه نشان می‌دهد ساختارهای بخش عمومی درحال حاضر در ایران مطلوب نیستند و دارای مشکلات و ابهام‌اند؛ بنابراین، برای رسیدن به گزارشگری مالی باکیفیت در بخش عمومی آماده‌کردن زیرساخت‌ها در وهلۀ نخست، الزامی و اجباری است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کیفیت اطلاعات مالی؛ بخش دولتی؛ زمینه‌بنیان؛ دیمتل فازی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
گستردگی وظایف، فعالیت‌ها و برنامه‌های دولت‌ها موجب شده است تا به‌کارگیری یک نظام اطلاعاتی حسابداری و گزارشگری مالی دولتی منسجم و یکپارچه برای انجام امور مالی بخش عمومی و اتخاذ تصمیم‌های منطقی و مفید برای دستیابی به هدف‌های سازمانی و ایفای مسئولیت پاسخگویی به یک ضرروت تبدیل شود؛ ازاین‌رو، در سال‌های اخیر تحولات زیادی در نظام حسابداری و گزارشگری مالی بخش عمومی در کشورهای توسعه یافته و بعضاً درحال توسعه صورت گرفته است. این تحول اساسی که عمدتاً به دلیل افزایش مطالبات شهروندی مبنی بر حق پاسخ‌خواهی و تغییر در نگرش دولت‌مردان و سیاست‌مداران نسبت به ایفای مسئولیت پاسخگویی و عملیاتی انجام گرفته است، به شکل‌گیری نظام نوین گزارشگری مالی در بخش عمومی1 منجر شد (محمدزاده و فرجی، 1395). نقطه عطف در نظام نوین گزارشگری مالی کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه، استفاده از مبنای تعهدی و تأکید بر اندازه گیری جریان منابع اقتصادی است. استفاده از حسابداری تعهدی در بخش عمومی، به افزایش پاسخگویی دولت به موکلان خود و تقویت مدیریت مالی در بخش خدمات عمومی و قابلیت مقایسه عملکرد مدیریت در حوزه‌های گوناگون منجر میشود (کزازی، 1384). در همین راستا، در ایران نیز طی سال‌های اخیر با توجه به محیط روبه‌رشد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ابلاغ راهبردهای کلی سند چشم‌انداز بیست ساله و برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی کشور و به دنبال آن، تغییر نظام بودجه‌ریزی از برنامه‌ای به عملیاتی و لزوم محاسبۀ قیمت تمام‌شدۀ خدمات و فعالیت‌های دولتی، ضرورت ایحاد تغییرات بنیادی در نظام حسابداری و گزارشگری مالی بخش عمومی به‌وضوح احساس میشود؛ ازاین‌رو، به‌تازگی اقداماتی در زمینه اصلاح نظام مالی کشور صورت گرفته که نقطه عطف آن تدوین استانداردهای حسابداری بخش عمومی و مفاهیم نظری گزارشگری مالی بخش عمومی است که از ابتدای سال 1394 لازم‌الاجرا شده است (کزازی، 1384). گزارشگری مالی بخش عمومی، مرکز ثقل پاسخگویی دولت و پاسخ‌خواهی مردم از دولت است و مردم ازطریق نظام گزارشگری مالی کارآمد، قادر خواهند بود از چگونگی ارائه خدمات، نحوه مصرف منابع، استفاده و نگهداری اموال و دارایی‌ها آگاه شوند و عملکرد بخش عمومی را ارزیابی کنند؛ بنابراین، پاسخ‌خواهی از طرف عموم و لزوم پاسخگویی مدیران بخش عمومی در برابر آنها، ضرورت وجود یک نظام گزارشگری تأمین‌کنندۀ اطلاعات باکیفیت را اجتناب‌ناپذیر کرده است. درحقیقت ارائه اطلاعات باکیفیت دربارۀ فعالیت‌های بخش عمومی با استفاده از نظام حسابداری بخش عمومی مطلوب، موجب افزایش سودمندی اطلاعات ارائه‌شده در گزارش‌های مالی برای استفاده‌کنندگان میشود و دستیابی به هدف‌های گزارشگری مالی شامل مسئولیت پاسخگویی و تصمیم‌گیری را میسر می‌کند (کردستانی و نصیری، 1388). بدیهی است اجرا و پیاده‌سازی یک نظام گزارشگری مالی باکیفیت در بخش عمومی در سال‌های ابتدایی با موانع و چالش‌های جدی همراه خواهد بوده است؛ بنابراین، شناسایی موانع چالش‌ها و عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی امری ضروری است. در همین راستا، پژوهش‌های متعددی (امیر آزاد و همکاران، 1397؛ محمدی و همکاران، 1398). تلاش کردند تا به‌صورت تجربی عوامل مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی را بررسی کنند. پژوهش‌های انجام‌شده اغلب کیفیت گزارشگری مالی را ازطریق دیدگاه رویکرد رویدادی، صرفاً به استانداردها و رهنمودهای حسابداری و گزارشگری مالی نسبت داده و درصدد تبیین کیفیت گزارشگری مالی از منظر دستورالعمل‌های بیرونی ناظر بر آن برآمده‌اند؛ اما با وجود سازوکارهای نظارتی یکسان برای گزارشگری مالی، به نظر می‌رسد کیفیت گزارشگری مالی آنها یکسان نیست (نوروش و مهرانی، 1392). و این امر بیان‌کنندۀ آن است که احتمالاً عوامل دیگری وجود دارند که باعث ایجاد تفاوت در کیفیت گزارشگری مالی بخش عمومی می‌شوند؛ بنابراین، شکاف درخور توجهی در ادبیات فعلّی وجود دارد. درحقیقت مطالعات پیشین اغلب با برون‌زا فرض کردن کیفیت گزارشگری مالی، تنها تأثیر دستورالعمل‌ها و استانداردهای حسابداری بر کیفیت گزارشگری مالی بخش عمومی را پژوهش کرده‌اند؛ در حالی که با توجه به ماهیت نامشهود و چندبعدی بودن کیفیت گزارشگری مالی، استفاده از یک ویژگی برای سنجش و ارزیابی گزارشگری مالی موجب میشود تحلیل‌های ناقصی ارائه شوند و روائی پژوهش تحت‌الشعاع قرار گیرد. به بیانی دیگر، کیفیت گزارشگری مالی مفهومی چندبعدی است و تعریفی جامع وجود ندارد که همگان نسبت به آن اتفاق‌نظر داشته باشند؛ اما به‌طور کلی می‌توان عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی را به دو گروه عوامل داخلی و عوامل بیرونی یا خارجی تقسیم کرد. کسب شناخت و آگاهی از این عوامل موجب میشود مراجع استانداردگذار بتوانند الگوها و رهنمودهایی را برای ارتقای روزافزون کیفیت گزارش‌های مالی بخش عمومی ارائه کنند و با ارائۀ جریان اطلاعات اتکاپذیر و مربوط، موجبات دستیابی به هدف‌های گزارشگری مالی شامل پاسخگویی و تصمیم‌گیری فراهم شود؛ ازاین‌رو، این پژوهش چشم‌انداز جدیدی را به موضوع کیفیت گزارشگری مالی می‌گشاید؛ بنابراین، در این پژوهش تلاش شد با استفاده از معیارهای مشاهده‌پذیر بیشتر از کیفیت گزارشگری مالی بخش عمومی که دارای پشتوانه نظری نیز باشند، معیار جامع‌تری ارائه شود و به پرسش زیر پاسخ داده شود: عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در بخش دولتی چیست؟ در ادامۀ پژوهش، ابتدا مبانی نظری و فرضیه‌های پژوهش، ارائه و سپس روش‌شناسی و یافته‌های پژوهش، تشریح و درنهایت، نتیجه‌گیری و پیشنهادهای برگرفته از پژوهش بیان شده‌اند.
مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش وجود اطلاعات مالی شفاف و باکیفیت رکن اصلی پاسخگویی و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی آگاهانه بوده و از ملزومات ضروری توسعه و رشد اقتصادی در بخش خصوصی و عمومی است. صاحبان سرمایه، اعتباردهندگان، دولت و دیگر استفاده‌کنندگان برای تصمیم‌گیری در زمینه خرید، فروش و نگهداری سهام، اعطای وام، ارزیابی عملکرد مدیران و دیگر تصمیم‌های اقتصادی مهم به اطلاعات مالی معتبر، مربوط و فهم‌پذیر نیاز دارند. سرمایه‌گذاران زمانی در یک واحد اقتصادی، سرمایه‌گذاری می‌کنند که نخست دربارۀ آن اطلاعات کافی داشته باشند و دوم به این اطلاعات اطمینان کنند. اعتباردهندگان نیز بدون اطلاع از وضعیت مالی و عملکرد مالی یک واحد نمی‌توانند منابع مالی خود را در اختیار آن قرار دهند. دولت نیز در تصمیم‌گیری‌های مالی مختلف در سطح اقتصاد خرد و کلان به اطلاعات مالی نیاز دارد. همه این تصمیم‌ها، سرنوشت ادارۀ منابع کمیاب اقتصادی کشور را رقم می‌زنند و بنابراین، در صورتی که تصمیم‌ها آگاهانه و مبتنی بر اطلاعات شفاف و باکیفیت نباشند، منابع اقتصادی تلف می‌شوند و اقتصاد آسیب جدی می‌بیند (کزازی، 1384). در همین راستا، حرفۀ حسابداری و حسابرسی با هدف چاره‌جویی در این خصوص به تدبیر راهکارهایی همت گماشت. تغییر رویکرد تدوین استانداردهای حسابداری از استانداردهای مبتنی بر قواعد به استانداردهای مبتنی بر اصول، تأکید بر استقلال حسابرسان و حاکمیت شرکتی برای حمایت از منافع سهام‌داران جزء و تنظیم مقررات انتظامی حرفۀ حسابداری و حسابرسی ازجمله تدابیر اتخاذ شده برای جلب اعتماد عمومی و افزایش کیفیت گزارشگری مالی بوده است (نوروش و مهرانی، 1392). با وجود این، معیارهای ارزیابی کیفیت اطلاعات حسابداری به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم از استفاده‌کنندگان و موارد استفاده اطلاعات سرچشمه می‌گیرد؛ بنابراین بدون شناسایی استفاده‌کنندگان و موارد استفاده اطلاعات در مرحله اول شناسایی معیارهای کیفیت اطلاعات حسابداری ممکن نخواهد بود (مهدوی و ماهر، 1391). علاوه بر این، شناسایی معیارهای ارزیابی کیفیت اطلاعات حسابداری بسیار مشکل است؛ زیرا این معیارها کمی نیستند و بررسی آنها به قضاوت افراد بستگی دارد. صورت‌های مالی با مقاصد عمومی که براساس استانداردهای بین‌المللی حسابداری بخش عمومی2 تهیه و ارائه می‌شوند، باید ویژگی‌های کیفی مشخصی داشته باشند. به‌طوری که در بند 162 بیانیه شماره یک مفاهیم GASB (Etemadi et al.‚ 2009). مقرر شده است: گزارشگری مالی ابزار انتقال اطلاعات مالی به استفاده‌کنندگان است. برای انتقال مؤثر اطلاعات مذکور، اطلاعات مندرج در گزارش‌های مالی باید از ویژگی‌های اساسی فهم‌پذیر بودن، اتکاپذیر بودن، مربوط‌بودن و مقایسه‌پذیر بودن برخوردار باشد. اگرچه ویژگی‌های کیفی اطلاعات مانند مربوط‌بودن و اتکاپذیر بودن هم مربوط به اطلاعات در بخش خصوصی و هم در بخش عمومی است، با توجه به اینکه در بخش عمومی اطلاعات باکیفیت افزون بر سودمندی در تصمیم‌گیری به ارزیابی مسئولیت پاسخگویی نیز منجر میشود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است (حاجی‌ها و استاد میرزائی، 1392). به‌طور کلی، در بخش عمومی، ویژگی‌های کیفی اطلاعات به شهروندان در ارزیابی مسئولیت پاسخگویی دولت مردان کمک خواهد کرد و یکی از پیش‌شرط‌های تهیۀ اطلاعات باکیفیت، نظام حسابداری تعهدی است (Bukenya‚ 2014). زیرا دلیل اصلی ایجاد نظام حسابداری تعهدی کاهش مشکلات مربوط به زمان‌بندی و تطابق برای اندازه‌گیری عملکرد واحد گزارشگر است. ویژگی‌های کیفی ارائه‌شده در چارچوب نظری حسابداری بخش عمومی ویژگی‌هایی‌اند که اطلاعات را برای گروههای مختلف استفاده‌کننده مفیدتر و دستیابی به هدف‌های گزارشگری مالی را میسر می‌سازد. هدف‌های گزارشگری مالی بخش عمومی تهیۀ اطلاعات مفید برای پاسخگویی و تصمیم‌گیری است (Dewia et al.‚ 2019). به بیانی دیگر، در بخش عمومی، هدف از ارائۀ گزارشگری مالی تهیۀ اطلاعات مفید برای اسـتفاده‌کنندگان به‌منظور ایفای مسئولیت پاسخگویی و تصمیم‌گیری مناسب است (معینیان و پور زمانی، 1396). براساس ادبیات موجود، پاسخگویی شامل تعهد برای توضیح عمل فرد، به‌منظور توجیح عمل انجام شده است و در قالب مجموعه‌ای از روابطی تعریف میشود که بخشی (پاسخ‌گو) باید برای عملی، فرایند، بازده یا درآمد، در قبال بخش دیگر (پاسخواه) جوابگو باشد. به بیان دیگر، پاسخ‌گو موظف است به پاسخواه که حق کسب اطلاعات دارد، گزارش و حساب پس دهد که این امر شامل هر دو جنبه ارائۀ اطلاعات و ارزیابی اطلاعات کسب‌شده به‌منظور قضاوت است (International Federation of Accounting‚ 2013). پاسخگویی الزاماً به سازمان‌های عمومی محدود نمی‌شود؛ بلکه کسانی را در بر می‌گیرد که از وجوه عمومی استفاد می‌کنند یا از امتیاز عمومی ویژه‌ای برخوردارند. در این زمینه، حسابداری نقش بااهمیتی ایفا می‌کند. مفهوم جامع پاسخگویی نه‌تنها نیازمند دردسترس بودن اطلاعات است، ضروری است آن اطلاعات در وهله نخست، اتکاپذیر و از لحاظ کیفیت رضایت‌بخش باشند؛ سپس، فهم‌پذیر و دست‌یافتنی باشند و درنهایت، باید منتشر شوند. در حسابداری بخش عمومی، پاسخگویی بر نقش نظام‌های مالی در اندازه‌گیری، ارزیابی، شفاف‌سازی و ابلاغ نتایج به مالکان دلالت دارد (Governmental Accounting Standards Board‚ 2018). با توجه به اینکه در بیشتر کشورهای جهان بر استفاده از یک نظام کارآمد حسابداری و گزارشگری مالی برای تحقق مسئولیت پاسخگویی و ایجاد شفافیت اطلاعاتی و مبارزه با مفاسد اقتصادی و مالی تأکید میشود، تدوین و ابلاغ رهنمودهایی که از شفافیت کافی برخوردار باشد، موجب شفافیت اطلاعات مالی و بودجه‌ای خواهد شد که باعث ارتقای ظرفیت پاسخگویی مالی و عملیاتی در بخش عمومی میشود. در این راستا در ایران سیستم طبقه‌بندی درآمدها و هزینه‌های بودجه سالانه کل کشور، با هدف دستیابی به نظام بودجه‌بندی عملیاتی و با الهام از سیستم طبقه‌بندی درآمد و هزینۀ آمارهای مالی دولت GFS، از ابتدای سال 1381 تغییر یافت. بر اساس این تغییر، وزارت امور اقتصادی و دارایی با تأیید دیوان محاسبات کشور، رهنمود حسابداری دستگاههای اجرایی کشور را بازنگری و رهنمود جدیدی را به آنها ابلاغ کرده است. در نظام نوین گزارشگری مالی، به استفاده از مبنای تعهدی و تأکید بر اندازه‌گیری جریان منابع اقتصادی، توجه اساسی شده است؛ به همین دلیل، گزارش‌های مالی، اطلاعات لازم و کافی درخصوص درآمدها، هزینه‌ها، دارایی‌ها (جاری و غیرجاری)، بدهی‌ها (جاری و غیرجاری) و خالص دارایی‌ها را منعکس و سیمای کلی وضعیت، شرایط و نتایج عملیات مالی کشور را ترسیم می‌کنند (باباجانی، 1384). اگرچه رهنمود جدید ارائه‌شدۀ وزارت امور اقتصادی و دارایی در مقایسه با رهنمود قبلی، از قابلیت‌های فنی درخور ملاحظه‌ای برخوردار است، توجه کافی نداشتن به مفهوم مسئولیت پاسخگویی عمومی توسط مقامات منتخب و منصوب سازمان‌های بزرگ بخش عمومی ایران و نیز فقدان ارتقای سطح مطالبات شهروندی دربارۀ حق دانستن حقایق و نظارت دموکراتیک بر منابع مالی و اقتصادی عمومی، ازجمله دلایلی است که نظام گزارشگری مالی بخش عمومی ایران را با نارسایی‌های درخور ملاحظه‌ای مواجه ساخته است (آقایی و همکاران، 1392). به‌طور کلی، وجود اطلاعات مالی باکیفیت در نظام‌های مردم‌سالار دولتی نقش اصلی را در انجام وظیفه دولت به‌عنوان پاسخگویی عمومی ایفا می‌کند؛ زیرا عموم از آنها به‌عنوان ابزاری برای ارزیابی پاسخگویی، تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی استفاده می‌کنند (محمدی و همکاران، 1398؛ کردستانی و نصیری، 1388). ازاین‌رو، شناسایی مسائل، چالش‌ها و عوامل مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی در بخش عمومی ضروری است. در راستای بررسی پیشینۀ پژوهش، نتایج پژوهش تودور و موتیو (2005) نشان دادند اجرای حسابداری تعهدی مستلزم گسترش نظام فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و بهبود روش‌های اجرایی است و به‌منظور اطمینان از اینکه اطلاعات حسابداری به‌صورت کامل، به‌موقع و صحیح ارائه شود، باید چارچوب قانونی نیز طراحی شود و نیز به پیاده‌سازی حسابداری تعهدی و آموزش کارکنان فعلّی و استخدام کارکنان جدید نیاز دارد (Tiron- Todor & Mutiu). لی و میوس (2012) به‌کارگیری استانداردهای بین‌المللی حسابداری بخش عمومی را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که اجرای این استانداردها به ارتقای شفافیت مالی، کیفیت اطلاعات مالی و سهولت برقراری ارتباط با تأمین‌کنندگان وجوه و ذینفعان بخش عمومی منجر میشود (Ilie & Miose, 2012). بوکنیا (2014) در پژوهشی با عنوان «کیفیت اطلاعات حسابداری و عملکرد مالی بخش عمومی اوگاندا»، به بررسی تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر عملکرد مالی بخش عمومی اوگاندا پرداخت. یافته‌های پژوهش او نشان دادند واحدهای گزارشگری که اطلاعات حسابداری باکیفیت‌تری را ارائه می‌کنند، عملکرد مالی بهتری دارند (Bukenya, 2014). آنگ گویران و یودیانتو (2018) به بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی بخش عمومی پرداختند و به این نتیجه رسیدند استانداردهای حسابداری بخش عمومی، کیفیت منابع انسانی، سیستم کنترل داخلی، استفاده از فناوری اطلاعات، تعهد سازمانی، نقش حسابرسان داخلی، دارایی‌ها، عوامل بیرونی و مدیریت از عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی بخش عمومی هستند (Anggriawan & Yudianto, 2018). دیو و همکاران (2019) به بررسی تأثیر سیستم کنترل داخلی و صلاحیت منابع انسانی بر کیفیت اطلاعات صورت‌های مالی بخش عمومی و پاسخگویی مالی پرداختند و دریافتند سیستم کنترل داخلی و صلاحیت منابع انسانی بر کیفیت اطلاعات صورت‌های مالی بخش عمومی تأثیر مثبت دارد. همچنین، کیفیت اطلاعات صورت‌های مالی بخش عمومی به‌طور مستقیم و مثبت بر پاسخگویی مالی تأثیر می‌گذارد (Dewia et al., 2019). مهدوی و ماهر (1391) در پژوهشی به بررسی نگرش مدیران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان فارس نسبت به کیفیت گزارش‌های مالی ارائه‌شده پرداختند. نمونۀ بررسی‌شده، شامل 121 نفر از مدیران مالی و غیرمالی در 120 واحد زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان فارس بوده است. نتایج پژوهش آنان نشان دادند به نظر مدیران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان فارس، اطلاعات ارائه‌شده در گزارش‌های مالی، تنها دارای ویژگی‌های کیفی فهم‌پذیر بودن و به‌موقع بودن‌اند و ویژگی‌های دیگر را شامل نمی‌شوند. آقایی و همکاران (1392) در پژوهشی به بررسی اهمیت نسبی ویژگی‌های کیفیت اطلاعات حسابداری در میان گروههای مختلف تصمیم‌گیرنده شامل تهیه‌کنندگان، حسابرسان و استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی پرداختند. طراحی پرسشنامه براساس الگوی سلسله‌مراتبی بود و یافته‌های پژوهش حاکی از آن بود که اهمیت نسبی ویژگی‌های کیفی اطلاعات حسابداری به‌جز ویژگی قابلیت مقایسه از دیدگاه تهیه‌کنندگان، حسابرسان و استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی متفاوت است. تهیه‌کنندگان برای ویژگی مربوط‌بودن، حسابرسان برای ویژگی قابل اعتماد بودن و استفاده‌کنندگان برای ویژگی فهم‌پذیر بودن بیشترین اهمیت را قائل‌اند. محمدی و همکاران (1398) طی پژوهشی به بررسی چالش‌های کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی پرداختند. نتایج این پژوهش نشان دادند مقوله‌های کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی عبارت‌اند از: ساختار بودجه‌بندی، زیرساخت‌ها در بخش عمومی، کیفیت منابع انسانی، سیستم و مبنای حسابداری، آموزش و نظام پاسخگویی حاکم بر جامعه به‌عنوان عوامل زمینه‌ای شناخته شده‌اند. کمبود نیروی انسانی متخصص، کمبود اساتید دانشگاهی و خبرگان حرفه‌ای، پایین‌بودن سطح تفکر سیستمی - تحلیلی، تغییر رفتار سیاست‌مداران و مقاومت نیروی انسانی در برابر نوآوری به‌عنوان ورودی‌ها معرفی شدند. ضعف در پیاده‌سازی حسابداری تعهدی، اجرایی‌نشدن کامل بودجه‌ریزی عملیاتی، نفوذ سیاسی در فرآیند تصمیم‌گیری، دسترسی‌نداشتن به صورت‌حساب عملکرد سالانه بودجه و گزارش تفریغ بودجه و شناسایی‌نشدن برخی از اقلام صورت‌های مالی به‌عنوان فرآیندها شناسایی شدند. پیامد کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی عبارت‌اند از: عدم دستیابی به اهداف گزارشگری مالی بخش عمومی، عدم تخصیص منابع مالی به مخارج بخش عمومی، تشدید کسری بودجه، پراکنده کاری و ناکارآمدی گزارشگری مالی در بخش عمومی، افزایش اتلاف منابع و عدم تحقق مسئولیت پاسخگویی.
روش پژوهش روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته است. رویکرد پژوهشی آمیخته، نوعی روش پژوهشی است که در آن پژوهشگر عناصر رویکردهای کمی و کیفی را به‌منظور آشکار ساختن موانع موجود و درک عمیق پدیده‌ها، با یکدیگر ترکیب می‌کند. برای اینکه ترکیب دو رویکرد (کمی و کیفی) در مؤثرترین شکل صورت بگیرد، محقق باید دادههای مختلف را به نحوی با هم ترکیب کند که نه‌تنها همپوشانی با هم نداشته باشند، در نتایج حاصله، نقاط قوت تقویت و ضعف‌ها مرتفع شده باشند (محمدی و همکاران، 1398). در بخش کیفی پژوهش، ابتدا شاخص‌ها ازطریق مصاحبه و با استفاده از روش نظریه داده‌بنیان3 (گراندد تئوری) شناسایی می‌شوند. در این بخش، هدف شناسایی مؤلفه‌های مرتبط باکیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی و استخراج مقوله‌های مربوطه است. در بخش کمی پژوهش، روابط بین مقوله‌ها و شاخص‌های به‌دست‌آمده از بخش کیفی توسط روش تلفیقی تحلیل سلسله‌مراتبی فازی و تکنیک دیمتل فازی4 تجزیه‌وتحلیل می‌شوند. بدین ترتیب که برای اولویت‌بندی مؤلفه‌های کیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی از رویکرد فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی استفاده شده و درنهایت، با بهره‌گیری از مدل دیمتل فازی نمودار علّی - معلولی میان مؤلفه‌ها ارائه شده است. همانگونه که بیان شد با توجه به اینکه پژوهش حاضر یک پژوهش آمیخته است، روش‌های پاسخگویی به سؤالات پژوهش متفاوت است؛ بنابراین، باید روش‌شناسی پژوهش به تفکیک کیفی و کمی ارائه شود؛ بنابراین، برای این پژوهش دو نوع جامعه آماری در نظر گرفته شده که در ادامه هر یک به‌تفضیل شرح داده شده است. الف) در بخش کیفی، با استفاده از روش تحلیل داده‌بنیان، مؤلفه‌ها و مقوله‌های مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی شناسایی می‌شوند؛ ازاین‌رو، ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبۀ عمیق و باز است که با طرح سؤالاتی بین 60 تا 9۰ دقیقه انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش در بخش کیفی شامل حسابرسان (مستقل و داخی)، مدیران عالی‌رتبه و اجرایی و اساتید دانشگاهی است که دارای تخصص، تجربه کار و مشاوره در حیطه موضوع پژوهش هستند. با توجه به هدف و روش پژوهش، برای تعیین حجم نمونه جامعۀ آماری، اول از روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی استفاده شده است. در روش نظریة زمینه‌بنیان، برای شناسایی مؤلفه‌ها و ساخت الگوی کیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی از مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته استفاده میشود. در این روش، مصاحبه‌ها به تعدادی انجام می‌شوند که اطلاعات لازم برای طراحی مدل در اختیار محقق قرار گیرند. به این ترتیب، براساس اصل کفایت نظری، 22 نفر از اعضای جامعه به‌عنوان نمونه انتخاب شدند؛ ازاین‌رو، در پژوهش حاضر 22 مصاحبه انجام شد که از مصاحبه هفدهم مفهوم جدیدی از داده‌ها به دست نیامد. با وجود این، برای اطمینان از حصول اشباع نظری، پنج مصاحبه دیگر نیز به اجرا درآمد و با توجه به اینکه هیچ مفهوم و طبقه جدیدی از دادههای مصاحبه‌ها به دست نیامد، اشباع نظری حاصل شد. ویژگی‌های جمعیت‌شناختی اعضای نمونه آماری در نگاره 1 ارائه شده‌اند.
نگاره 1. ویژگی‌های جمعیت‌شناختی اعضای نمونه آماری
منبع: یافته‌های پژوهش ب) در بخش کمی، جامعۀ آماری شامل کلیۀ مدیران مالی، ارشد و اجرایی دستگاهها و سازمان‌های عمومی است که برای اندازه‌گیری آن از روش نمونه‌گیری قضاوتی استفاده شده است. بدین ترتیب که مطلع‌ترین افراد به‌عنوان اعضای نمونۀ آماری انتخاب شده‌اند. در راستای جمع‌آوری نظرات پاسخ‌دهندگان از پرسشنامههای مقایسه زوجی استفاده شده است. چیدمان پرسشنامهها مشابه ساختار استفاده‌شدۀ تویسوز و کهرمان است. بدین ترتیب که در ابتدای پرسشن‌نامه شرح تک‌تک عامل‌های کیفیت گزارشگری مالی در بخش دولتی، برای یکسان‌کردن شناخت و درک پاسخ‌دهندگان از عامل‌ها آورده شده و سپس از پاسخ‌دهندگان خواسته شده است به مقایسه زوجی عامل‌ها بپردازند. این پرسشن‌نامه بین 70 نفر از مدیران مالی و کارمندان دستگاهها و سازمان‌های عمومی ازطریق ایمیل، گروههای تلگرامی و حضوری توزیع شد که درنهایت 61 پرسشنامه معتبر تأیید شد. ذکر این نکته ضروری است که در تهیه پرسشنامه از سؤالات بسته استفاده شده است. به لحاظ ساختاری، پرسشنامه براساس 50 مؤلفه شناسایی‌شده بر مبنای روش نظریۀ داده‌بنیاد تهیه شده است که در 5 عامـل ساختاری، محیطی، فرآیندها، خروجی و پیامدها قرار گرفته‌اند. همچنین، با توجه به اینکه نحوه امتیازدهی در پرسشنامه مقایسۀ زوجی برای هر یک از روش‌های تحلیل سلسله‌مراتب فازی و دیمتل فازی، متفاوت است، دو پرسشنامه، طراحی و بین پاسخ‌دهندگان توزیع شد. نحوۀ امتیازدهی هر یک از پرسشنامهها در ادامه توضیح داده شده است. درنهایت، نتیجه این پرسشنامهها برای بررسی روابط میان شاخص‌های تحقیق استفاده شد. به‌طور کلی، هدف از این بخش، استخراج رابطه میان شاخص‌ها و متغیرهای شناسایی‌شده در روش نظریۀ داده‌بنیاد است. در این پژوهش پس از مرور ادبیات، ابتدا با استفاده از روش نظریة زمینه‌بنیان به شناسایی عوامل عمده اصلی و فرعی مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی بخش عمومی پرداخته شده است. سپس برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از مدل تلفیقی تحلیل سلسله‌مراتبی فازی و تکنیک دیمتل فازی استفاده شده است. بدین ترتیب که برای اولویت‌بندی مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی بخش عمومی از رویکرد فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی استفاده شده و درنهایت، با بهره‌گیری از مدل دیمتل فازی نمودار علّی - معلولی میان مؤلفه‌ها ارائه شده است. دربارۀ هر یک از این روش‌ها در ادامه به‌اختصار توضیحاتی ارائه شده است. روش نظریة زمینه‌بنیان (گراندد تئوری): در این پژوهش به‌منظور شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مربوط به کیفیت اطلاعات مالی بخش عمومی از روش پژوهش کیفی و نظریة زمینه‌بنیان استفاده شده است تا به کمک روش نظریة زمینه‌بنیان متغیرهای مطالعه‌شده، شناسایی، کدگذاری و الگوی ساختاری طراحی شود. روش نظریة زمینه‌بنیان شامل سه مرحله اصلی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی است که به شرح ذیل است. الف) کدگذاری باز: کدگذاری باز نخستین مرحله در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و کدگذاری است. در طول مرحلۀ کدگذاری باز، دادههای حاصل از مصاحبه‌ها به دقت بررسی اند؛ سپس مقوله‌های اصلی و مقوله‌های فرعی مربوط به آنها مشخص و خرده‌مقوله‌ها (زیرمقوله‌ها) تعیین می‌شوند. در طی این تحلیل‌ها، فنون تحلیلی پیشنهادشدۀ استراس و کوربین (1990) به کار گرفته می‌شوند. واحد اصلی تحلیل برای کدگذاری باز، مفاهیـم است. ب) کدگذاری محوری: در کدگذاری محوری، مفاهیم براساس اشتراکات یا هم‌معنایی در کنار هم قرار می‌گیرند. به بیانی دیگر، کدها و دسته‌های اولیۀ ایجادشده در کدگذاری باز با یکدیگر مقایسه می‌شوند و ضمن ادغام کدهای مشابه ازنظر مفهومی، دسته‌هایی که به یکدیگر مربوط می‌شوند، حول محور مشترکی قرار می‌گیرند. درحقیقت، در این مرحله ابعاد پارادایم کدگذاری شکل می‌گیرند که شامل شش دستۀ مقوله‌محوری، شرایط علّی، شرایط مداخله‌گر، شرایط زمینه‌ای، راهبردها و پیامدها هستند؛ ازاین‌رو، در این پژوهش براساس ابعاد پارادایم کدگذاری، تحلیل دادههای حاصل از مصاحبه تبیین شده است. ج) کدگذاری انتخابی: در کدگذاری انتخابی، متغیر اصلی یا فرآیند اساسی نهفته در داده‌ها، چگونگی مراحل وقوع و پیامدهای آن روشن می‌شوند. براساس روابط به‌دست‌آمده، مفاهیم حاصل از کدگذاری باز و محوری در مرحله کدگذاری انتخابی به یکدیگر پیوند داده و به‌صورت یک مدل منعکس شده است. به‌منظور تحلیل دادههای کیفی پژوهش از نرم‌افزار Maxqda استفاده شده است. مراحـل اجـرا تحلیل سلسله‌مراتبی فازی (FAHP): فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی عبارت است از فازی‌سازی روش تحلیل سلسله‌مراتبی کلاسیک (AHP) با استفاده از اعداد و محاسبات فازی. این روش مبتنی بر استفاده از اعداد فازی مثلتی و مقایسه‌های زوجی است. در این روش پس از تشکیل سلسه‌مراتب تصمیم‌گیری، با توجه به میزان اهمیت هر معیار یا گزینه یک عدد فازی مثلثی به آن اختصاص می‌یابد و ماتریس‌های مقایسۀ زوجی برای هر هر سطح از سلسه‌مراتب ایجاد میشود (Bukenya‚ 2014). گام‌های طی‌شده برای وزن‌دهی عوامل با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی فازی به شرح زیر است. گام اول، طراحی معیارهای زبانی فازی؛ متغیرهای زبانی طبق نگاره 2 تعیین می‌شوند. در این مرحله، پرسشنامۀ فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی توزیع میشود و پاسخ‌دهندگان نظرات خود را دربارۀ هر مقایسۀ زوجی، در طیف پنج‌گزینه‌ای (از دقیقاً یکسان تا کاملاً مرجع) بیان می‌کنند. هر کدام از این طیف‌ها بیان‌کنندۀ سه عدد هستند که در نگاره 2 ارائه شده‌اند: بنابراین، نظر پاسخ‌دهنده به‌عنوان یک عدد فازی مثلثی (u, m, l) نمایش داده میشود. عدد فازی، یک عدد فازی است که با سه عدد حقیقی به‌صورت (u, m, l)=(M) نمایش داده میشود. مثلثی کران بالا که با u نشان داده میشود، بیشینۀ مقادیری است که عدد فازی M می‌تواند اختیار کند. کران پایین که با l نشان داده میشود، کمینۀ مقادیری است که عدد فازی M می‌تواند اختیار کند. مقدار m محتمل‌ترین مقدار یک عدد فازی است.
نگاره 2. مقایسۀ زیانی برای مقایسات زوجی
منبع: یافته‌های پژوهش
گام دوم، تجمیع دیدگاه خبرگان برای تشکیل ماتریس مقایسات زوجی با استفاده از میانگین هندسی هر یک از سه عدد فازی مثلثی به‌صورت زیر است.
گام سوم، محاسبۀ میانگین هندسی عناصر هر سطر؛
گام چهارم، نرمال‌سازی؛ برای نرمال‌سازی باید مجموع ترجیحات هر عنصر بر مجموع تمام ترجیحات تقسیم شود. با توجه به اینکه مقادیر فازی‌اند، مجموع ترجیحات هر عنصر در معکوس مجموع ترجیحات ضرب میشود. هر وزن نرمال‌شدۀ فازی هر عنصر است. نحوه محاسبۀ جمع فازی مجموع ترجیحات هر عنصر به‌صورت زیر است.
گام پنجم، فازی‌زدایی؛ وزن محاسبه‌شده، وزن نهایی عنصر بررسی‌شده است. این اوزان فازی‌اند. برای محاسبۀ وزن قطعی از روش تعدیل‌شدۀ مرکز سطح برای فازی‌زدایی اعداد مثلثی به‌صورت زیر استفاده شده است.
گام ششم، محاسبۀ وزن‌های نرمال‌شده؛ با نرمال‌کردن بردار وزن‌ها ( )، وزن‌های نرمال‌شده به‌دست می‌آیند:
به‌منظور کنترل نتایج مقایسه‌ها، نرخ سازگاری برای هر ماتریس محاسبه میشود تا سازگاری مقایسه‌های زوجی تخمین زده شود. محاسبه‌سازی قضاوت‌ها در حالت فازی با دادههای قطعی تفاوت دارد. یکی از روش‌های محاسبه سازگاری دادههای فازی، روش گوگوس و بوچر است که در این پژوهش، سازگاری قضاوت‌ها با استفاده از آن آزموده میشود. پس از آنکه از سازگاری مقایسه‌ها اطمینان حاصل شد، بردارهای اولویت مقایسه‌ها محاسبه می‌شوند. مراحل اجرا تکنیک دیمتل فازی: این تکنیک با بررسى روابط متقابل بین معیارها، میزان تأثیر و اهمیت آنها را به‌صورت امتیاز عددى مشخص می‌کند. از تکنیک DEMATEL فازی برای شناسایی ارتباط و میزان تأثیر معیارها بر یکدیگر استفاده میشود (نیکومرام و بادآور نهندی، 1388). به بیانی دیگر، علاوه بر شناسایی وزن معیارها با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی فازی، میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری معیارها نیز با استفاده از تکنیک دیمتل فازی مشخص میشود. روش دیمتل فازی با استفاده از متغیرهای زبانی فازی، تصمیم‌گیری را در شرایط عدم اطمینان محیطی تسهیل می‌کند. گام‌های این روش به شرح ذیل است. گام اول، ماتریس روابط مستقیم؛ در این گام، ماتریس اولیۀ نظرسنجی ایجاد میشود؛ به گونه‌ای که سطرها و ستون‌های این ماتریس را معیارهای مسئلۀ تصمیم‌گیری تشکیل می‌دهند. گام دوم، طراحی معیارهای زبانی فازی؛ در این مرحله برای رفع عدم اطمینان، از معیارهای کلامی فازی مطابق نگاره 3 استفاده شد (Jassbi et al.‚ 2011). برای مواجهه با ابهام‌های ارزیابی‌های انسانی، متغیر زبانی «تأثیر» با 5 واژۀ زبانی استفاده شده است که عبارت‌اند از: تأثیر بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و کاملاً بی‌تأثیر که با توجه به نگاره 3، با اعداد مثبت فازی مثلتی بیان می‌شوند؛ ازاین‌رو، در این گام پس از جمع‌آوری نظرات پاسخ‌دهندگان، معادل فازی هریک از پاسخ‌ها با توجه به نگاره ۳ جایگزین میشود که بدین ترتیب ماتریس ارتباط مستقیم اولیه فازی تشکیل میشود.
نگاره 3. تناظر اعداد کلامی با عبارات کلامی
منبع لین و وو (2008) گام سوم، ساخت ماتریس تصمیم‌گیری اولیه ( )؛ در این گام، ساخت ماتریس تصمیم‌گیری اولیه ( ) (ماتریس 1) درحقیقت از میانگین سادۀ نظرهای همۀ افراد استخراج میشود. ابعاد عدد فازی مثلثی است که ازطریق رابطه (1) محاسبه میشود (Jassbi et al.‚ 2011).
در رابطه فوق، P بیان‌کنندۀ تعداد پاسخ‌دهندگان است.
گام چهارم، محاسبۀ ماتریس نرمال‌شده؛ در گام چهارم، ماتریس نرمال‌شده ( ) (ماتریس 2) محاسبه میشود. برای به دست آوردن ماتریس نرمال‌شده از رابطه 2 استفاده میشود.
گام پنجم، محاسبۀ ماتریس ( )؛ در این گام، ماتریس ( ) برای هر حد فازی ( )، با استفاده از رابطۀ 3 محاسبه میشود.
سپس هر کدام از حدهای پایین، میانه و بالای عدد فازی مثلثی با یکدیگر ترکیب می‌شوند و ماتریس ( ) (ماتریس 3) تشکیل میشود.
گام ششم، غیرفازی کردن اعداد فازی؛ در این گام، هر از ماتریس با استفاده از رابطه 4 به عدد قطعی تبدیل میشود. سپس ماتریس V ایجاد میشود.
گام هفتم، محاسبۀ مقادیر و که و به‌ترتیب جمع هر سطر و ستون ماتریس V است. پس از محاسبۀ مقادیر و ، نمودار شدت اثرگذاری و اثرپذیری ترسیم میشود (Jassbi et al.‚ 2011). در این نمودار، محور X نشان‌دهنده و محور Y بیان‌کنندۀ است. مقادیر اهمیت هر عامل را نشان می‌دهد و هرچه عامل، مقادیر بیشتری از این مقدار را به خود اختصاص دهد، از اهمیت بیشتری نیز برخوردار خواهد بود. ساختار انجام پژوهش در شکل 1 ارائه شده است.
شکل 1. ساختار انجام تحقیق منبع: یافته‌های پژوهش
یافته‌های پژوهش در روش گراندد تئوری پس از گردآوری دادههای مصاحبه‌ای و متنی، تحلیل و کدگذاری در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت گرفته است؛ ازاین‌رو، در مرحلۀ کدگذاری باز به شیوۀ مقایسه‌ای به تطابق میان همگونی اطلاعات و مقوله‌های به‌دست‌آمده با توجه به اطلاعات به‌دست‌آمده از مصاحبه‌ها پرداخته شده است. سپس در جریان کدگذاری محوری دربارۀ مقوله‌ها، سؤالات، طراحی و در رابطه با داده‌ها به بررسی شواهد و وقایع ازطریق اظهارنظر دربارة الگوی کدگذاری محوری توسط خبرگان پرداخته شده است و در مرحلۀ کدگذاری انتخابی نیز هر کدام از طبقه‌های به‌دست‌آمده براساس مستندات علمی و پیشینۀ پژوهش و مشارکت خبرگان در تحلیل و تفسیر داده‌ها اعتبارسنجی شده است؛ بنابراین، در این پژوهش، بر مبنای روش نظریۀ داده‌بنیاد (روش گراندد تئوری) و پس از انجام مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی فاکتورهای استخراج‌شده از منابع کتابخانه‌ای، مرور ادبیات و نظر جمعی از خبرگان، در 5 عامـل ساختاری، محیطی، فرآیندها، خروجی و پیامدها دسته‌بندی شده است. نتایج تحلیل محتوای مصاحبه‌ها بر مبنای روش نظریۀ داده‌بنیاد در نگاره 4 ارائه شده‌اند.
نگاره 4. عوامل و زیرعوامل شناسایی‌شده براساس روش نظریۀ داده‌بنیاد
منبع: یافته‌های پژوهش
با توجه به اینکه مدل استخراجی تحقیق ارائه‌شده در نگاره 4 براساس استعلام نظرات متخصصان، اساتید دانشگاه و مدیران دولتی تدوین شده است و دربرگیرندۀ ابعادی از تصمیم‌گیری‌های مرتبط با کارمندان دستگاههای دولتی بود و با توجه به اینکه موفقیت گزارشگری مالی باکیفیت در بخش دولتی، مستلزم آگاهی، درک و پذیرش آن توسط کارمندان است، لازم بود تا این ابعاد از دید کارمندان نیز بررسی و روابط درون مدل مشخص شوند. بر اساس این، با استفاده از پرسشنامۀ تهیه‌شده، دربارۀ روابط میان متغیرها سؤال میشود. در این پرسشنامه، پاسخ‌دهندگان می‌باید میزان تأثیرگذاری عوامل را با استفاده از طیف لیکرت در قالب یکی از گزینه‌ها از کاملاً مخالف تا کاملاً موافق تعیین می‌کردند. برای تجزیه‌وتحلیل پرسشنامۀ طراحی‌شده از مدل تلفیقی تحلیل سلسله‌مراتبی فازی و تکنیک دیمتل فازی استفاده شده است. بدین ترتیب که برای اولویت‌بندی مؤلفه‌های گزارشگری مالی باکیفیت از رویکرد فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی استفاده شده و درنهایت، با بهره‌گیری از مدل دیمتل فازی نمودار علّی - معلولی میان مؤلفه‌ها ارائه شده است. در این بخش با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی فازی به شناسایی و رتبه‌بندی عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی پرداخته شده است. نگاره 2 نتایج رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی را با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی فازی نشان می‌دهد. در روش سلسله‌مراتبی فازی برای وزن‌دهی به هر یک از عوامل اصلی و فرعی، براساس پرسشنامههای جمع‌آوری‌شده و منطبق با نگاره 1 به هر یک از عوامل عددی اختصاص داده میشود. سپس متوسط وزن هر عامل پس از نرمال‌سازی در زیر ستون وزن نهایی در سوپر ماتریس ناموزون قرار می‌گیرد. نتایج تحلیل سلسله‌مراتبی فازی در نگاره 4 نشان می‌دهند معیارهای ساختاری، خروجی، پیامدها، محیطی و فرآیندها به‌ترتیب دارای بیشترین وزن‌های به‌دست‌آمده هستند. این نتیجه نشان‌دهندۀ اهمیت بالای معیار ساختاری در کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی است. به بیانی دیگر، عامل ساختاری دارای بیشترین و عامل فرآیندها دارای کمترین اهمیت در میان عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی‌اند. همچنین، در بین عوامل ساختاری نیز معیارهای زیرساخت‌ها در بخش عمومی و سبک مدیریتی دارای بیشترین وزن و اهمیت نسبت به سایر عوامل فرعی‌اند. در بین عوامل محیطی، معیار تغییرات فناوری دارای بیشترین وزن و اهمیت نسبت به سایر عوامل فرعی است. ذکر این نکته ضروری است که ضریب ناسازگاری برای تمامی مقایسات باید کمتر از 1/0 باشد تا قضاوت صورت‌گرفته صحیح باشد (قاسمی دانش فرد و غلامی، 1391) که این مورد در تمام 5 مجموعه مقایسه‌شده در ذیل هر هدف رعایت شده بود. نگاره 4. نتایج وزن‌دهی به عوامل اصلی و فرعی
منبع: یافته‌های پژوهش
در این بخش، به‌منظور تجزیه‌وتحلیل دادههای پژوهش از روش دیمتل فازی استفاده شده که گام‌های آن پیش‌تر توضیح داده شده‌اند. در این مرحله، نتایج حاصل از به‌کارگیری این الگو، برای تعیین ارتباط میان معیارها از یکدیگر ارائه شده‌اند. بدین ترتیب پس از شناسایی عوامل اصلی گزارشگری مالی بخش دولتی براساس روش (ANHP)، برای محاسبۀ ماتریس وابستگی بین عوامل اصلی و برای شناسایی عوامل علی و معلولی از روش دیمتل فازی استفاده شده است. این کار با تحلیل دادههای پرسشنامه دوم و با مقایسۀ زوجی عوامل اصلی نسبت به هم انجام شده است. در این پرسشنامه از پاسخ‌دهندگان خواسته میشود تا میزان تأثیرگذاری یا تأثیرپذیری هر یک از عوامل را مشخص کنند. نحوۀ فازی‌سازی پرسشنامه در بخش قبل توضیح داده شده است. شایان ذکر است به علت حجم زیاد محاسبات و نگاره‌ها، فقط نگاره نهایی میزان تأثیرگذاری و اثرپذیری معیارها و نمودار علّی ارائه شده است. در نتایج نگاره نهایی 5 بردار افقی R+D میزان تأثیر و تأثیرپذیری عامل مدنظر است. به بیانی دیگر، هر اندازه مقدار بردار افقی بیشتر باشد، آن عامل تعامل بیشتری با عامل‌های دیگر دارد. بردار عمودی R-D نشان‌دهندۀ قدرت تأثیرگذاری هر عامل است. در این بردار، نمودار علّی نیز مشخص میشود؛ به گونه‌ای که محور افقی R+D، محور برتری و محور عمودی R-D، محور رابطه نامیده میشود. در همین راستا، محور برتری (یعنی R+D) نشان‌دهندۀ اهمیت هر عامل است؛ در حالی که محور رابطه (یعنی R-D)، عوامل را به دو گروه علّی و معلولی تقسیم می‌کند؛ بنابراین، در حالتی که محور رابطه مثبت باشد، یعنی هنگامی که R-D مثبت است، عامل یک عامل علّی است، در غیر این صورت، زمانی که محور رابطه منفی باشد، یعنی هنگامی که R-D منفی باشد، عامل یک عامل معلولی است. به این ترتیب دیاگرام علّی ممکن است روابط علّی عوامل را به‌صورت یک الگوی قابل مشاهدۀ ساختاری نشان دهد و دیدگاههای ارزشمندی دربارۀ حل مسئله فراهم کند. با استفاده از این دیاگرام علّی می‌توان تصمیم‌های مناسبی را با تمایز بین عوامل علّی و معلولی اتخاذ کرد؛ بنابراین، با توجه به زوج‌های مرتب R+D و R-D به‌دست‌آمده از محاسبات نگاره 5، نمودار علّی ترسیم میشود. با توجه به نتایج نگاره 5، عوامل از لحاظ بصری به دو گروه علّی و معلولی تقسیم می‌شوند. ازنظر عوامل ساختاری در گروههای علّی می‌توان به فرهنگ عمومی کشور، ساختار سازمانی، نظارت و کنترل، تسلط ناکافی قانونگذاران بر ادبیات حسابداری بخش عمومی، زیرساخت‌ها در بخش عمومی، پایین‌بودن سطح آموزشی نیروی انسانی، سیستم حسابداری، سبک مدیریتی و در گروه معلولی هم می‌توان به قوانین و الزامات بورس اوراق بهادار، سبک مدیریتی، ارتباطات سازمانی اشاره کرد. از لحاظ عوامل محیطی، گروههای علّی شامل قوانین و مقررات، خواستة ذینفعان، مدیریت اقتصادی، دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، سیاست‌های دولتی، دستگاههای اجرایی، تغییرات مدیریت محیطی، همسویی با پذیرش استاداردهای بین‌المللی و شاخص‌های کلان اقتصاد و گروههای معلولی شامل مدیریت اقتصادی و تغییر رفتار سیاست‌مداران هستند. از لحاظ عوامل فرآیندها گروههای علّی شامل نفوذ سیاسی در فرآیند تصمیم‌گیری، تأمین نامناسب منابع، شناسایی‌نشدن برخی از اقلام صورت‌های مالی، اجرایی‌نشدن کامل بودجه‌ریزی عملیاتی، عدم تحقق مسئولیت پاسخگویی، ضعف در اجرای قانون آزادسازی اطلاعات، ضعف در پیاده‌سازی سیستم حسابداری، آمادگی تغییر، دسترسی به اطلاعات، دانش سازمانی، نیازسنجی آموزش، شفاف‌سازی و سطح ضمانت اجرایی ضیف قوانین و استانداردها و گروههای معلولی شامل انتخاب و انتصاب مدیران شایسته، سازگاری‌نداشتن قوانین و مقررات با استانداردها، نظارت بر کنترل ضعیف و تحقیق و توسعه هستند. از لحاظ عوامل خروجی، گروههای علّی شامل ارائۀ گزارشگری مالی شفاف، پاسخگویی سریع، دسترسی سریع استفاده‌کنندگان به اطلاعات، انسجام و انعطاف‌پذیری ساختاری و گروههای معلولی شامل شناسایی ضعف‌ها در ساختار گزارشگری بخش عمومی هستند. از لحاظ عوامل پیامدها گروههای علّی شامل وجود سلامت اداری، نوآوری، تخصیص منابع مالی به مخارج بخش عمومی، کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و ارائۀ اطلاعات مالی فهم‌پذیر و گروههای معلولی شامل کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی و انتخاب مدیران توانا هستند. با توجه به آنچه بیان شد گروههای علّی با کسب مقادیر مثبت R-D و گروههای معلولی با کسب مقادیر منفی R-D شناسایی شدند. همچنین، شدت اثرگذاری و اثرپذیری هر عامل به‌صورت کمی محاسبه شده است. به‌طور کلی این تقسیم‌بندی موجب میشود سازمان‌ها و نهادهای ذیربط بتوانند با توجه و تمرکز بر عوامل علت، زمینه را هرچه بیشتر برای تحقق عوامل معلول فراهم سازند و درنهایت، این هم‌‍افزایی به موفقیت هرچه بیشتر در کیفیت اطلاعات مالی منجر شود. علاوه بر آنچه شرح داده شد، با توجه به میانگین مقادیر R+D که برابر 800/1 است، عوامل به سه دسته زیر تقسیم‌بندی می‌شوند: (1) عوامل با R+D بزرگ‌تر از 800/1 و با مقادیر مثبت R-D: عواملی هستند که بیشترین تأثیرگذاری را بر سایر عوامل دارند. (2) عوامل با R+D بزرگ‌تر از 800/1 و با مقادیر منفی R-D: عواملی هستند که بیشترین تأثیرپذیری را بر سایر عوامل دارند. (3) عوامل با R+D کوچک‌تر از 800/1 و با مقادیر منفی R-D: شامل عواملی هستند که ازنظر روابط علّی و معلولی اهمیت کمتری دارند. نتایج تقسیم‌بندی فوق براساس زیر عوامل مربوطه و نماد هر یک از زیرعوامل در نگاره 6 گزارش شده‌اند و نشان می‌دهند 14 مؤلفه به‌عنوان مؤلفه‌های تأثیرگذار قطعی و 18 مؤلفه به‌عنوان مؤلفه‌های تأثیرپذیر قطعی و 12 مؤلفه به‌عنوان مؤلفه‌هایی شناسایی شده‌اند که ازنظر روابط علّی و معلولی اهمیت کمتری دارند.
نگاره 5. شدت تأثیرپذیری و تأثیرگذاری عوامل
منبع: یافته‌های پژوهش
نگاره 6. زیرعوامل به همراه نماد مربوطه
منبع: یافته‌های پژوهش
در این بخش به ترکیب نتایج تحلیل سلسله‌مراتبی فازی و دیمتل فازی پرداخته شده است. نتایج حاصل از ترکیب این دو روش در نگاره 7 ارائه شده‌اند. با توجه به نتایج نگاره 7، ترتیب و الویت‌بندی عوامل مطرح‌شده به شرح ذیل است. در عامل ساختاری، مؤلفۀ زیرساخت‌ها در بخش عمومی در تحلیل سلسله‌مراتبی دارای بالاترین وزن است و در روش دیمتل فازی نیز دارای بیشترین رتبه است و با سایر مؤلفه‌ها در تعامل حداکثری قرار دارد؛ بنابراین، به دلیل اثرپذیری بیشتر، معیاری معلول محسوب میشود. در عامل محیطی، مؤلفۀ تغییرات فناوری در تحلیل سلسله‌مراتبی دارای بالاترین وزن است و در روش دیمتل فازی نیز دارای بیشترین رتبه است و با سایر مؤلفه‌ها در تعامل حداکثری قرار دارد؛ بنابراین، به دلیل اثرپذیری بیشتر، معیاری معلول محسوب میشود. در عامل فرآیندها مؤلفۀ اجرایی‌نشدن کامل بودجه‌ریزی عملیاتی در تحلیل سلسله‌مراتبی دارای بالاترین وزن است و در روش دیمتل فازی با سایر مؤلفه‌ها در تعامل پایین و در رتبه دوازدهم است؛ اما به دلیل اثرگذاری بیشتر بر سایر مؤلفه‌ها، علّی محسوب میشود. در عامل خروجی، مؤلفۀ پاسخگویی سریع در تحلیل سلسله‌مراتبی بالاترین وزن و در روش دیمتل فازی بیشترین رتبه را دارد که نشان می‌دهد این مؤلفه دارای بیشترین تعامل با سایر مؤلفه‌ها است و به دلیل اثرگذاری بالا بر سایر مؤلفه‌ها، معیاری علّی محسوب میشود. در عامل اثر، مؤلفۀ انتخاب مدیران توانا در رتبه نخست تحلیل سلسله‌مراتبی است و در روش دیمتل فازی دارای بیشترین رتبه نسبت به سایر مؤلفه‌ها قرار دارد و اثرپذیر از سایر مؤلفه‌ها است؛ بنابراین، معیاری معلول محسوب میشود.
نگاره 7. رتبه‌بندی نهایی عوامل اصلی ترکیب دو مدل
منبع: یافته‌های پژوهش
نتیجه‌گیری هدف اصلی این پژوهش، ارائۀ مدلی تلفیقی از روش دیمتل و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی به‌منظور شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی بر مبنای روش نظریه زمینه‌بنیان است. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از تکنیک نظریۀ زمینه‌بنیان به شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی پرداخته شده است، سپس یک مدل تلفیقی از روش دیمتل فازی و تحلیل سلسله‌مراتبی فازی به‌منظور شناسایی، رتبه‌بندی و ارزیابی عوامل مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی ارائه شده است. بدین ترتیب که به‌منظور رتبه‌بندی و تعیین وزن هریک از معیارها از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی و به‌منظور شدت تأثیرگذاری و تأثیرپذیری داده‌ها از تکنیک دیمتل بهره‌گیری به عمل آمده است. جامعۀ آماری پژوهش در بخش کیفی متشکل از حسابرسان (مستقل و داخی)، مدیران عالی رتبه و اجرایی و اساتید دانشگاهی است که دارای تخصص در حوزه پژوهش هستند. برای تعیین حجم نمونه جامعۀ آماری در بخش کیفی از روش نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده شده است. به این ترتیب، براساس اصل کفایت نظری، 22 مصاحبه انجام شد. برای تعیین حجم نمونۀ آماری پژوهش در بخش کمی از روش قضاوتی استفاده شده است که بر اساس این روش، حجم نمونه آماری، 61 نفر از کارمندان دستگاههای اجرایی و سازمان‌های دولتی در نظر گرفته شده است. در راستاس دستیابی به اهداف پژوهش، ابتدا ادبیات پژوهشی بررسی شده است و سؤالات مدنظر برای مصاحبه طراحی شدند. سپس با استفاده از روش نظریۀ زمینه‌بنیان 5 مقوله ساختاری، محیطی، فرآیندها، خروجی و پیامد و زیرمؤلفه‌های هر یک به‌عنوان عوامل مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی شناسایی شدند. در ادامه با توجه به اهمیت موضوع و تعیین میزان اهمیت هر یک از عوامل مؤثر بر کیفیت اطلاعات مالی بخش دولتی، این پژوهش به الویت‌بندی عوامل مذکور با رویکرد تحلیل سلسله‌مراتبی فازی پرداخته است. نتیجه نهایی الویت‌بندی نشان داد عامل فرآیندها کم‌اهمیت‌ترین عامل در کیفیت اطلاعات مالی در بخش دولتی است و نیز عوامل ساختاری به‌عنوان مهم‌ترین عامل در کیفیت اطلاعات مالی تعیین شده‌اند. این نتیجه نشان می‌دهد ساختارهای بخش عمومی درحال حاضر در ایران مطلوب نیستند و دارای مشکلات و ابهام‌اند. به بیانی دیگر، مشکل اصلی کیفیت گزارشگری مالی بخش عمومی مربوط به مسائل ساختاری مانند فرهنگ عمومی کشور، قوانین و الزامات بورس اوراق بهادار، ساختار سازمانی، نظارت و کنترل، تسلط ناکافی قانونگذاران بر ادبیات حسابداری بخش عمومی، زیرساخت‌ها در بخش عمومی، ارتباطات سازمانی، پایین‌بودن سطح آموزشی نیروی انسانی، سیستم حسابداری و سبک مدیریتی است؛ بنابراین، برای رسیدن به گزارشگری مالی باکیفیت در بخش عمومی آماده‌کردن زیرساخت‌ها الزامی و اجباری است. این یافته بر این نکته تأکید دارد که تدوین‌کنندگان استانداردها باید قبل از هر اقدامی عوامل ساختاری را به‌درستی شناسایی و به آن توجه ویژه‌ای کنند. در ادامه، با استفاده از تکنیک دیمتل فازی شدت روابط درونی مؤلفه‌ها و ماتریس اثرگذاری آنها محاسبه شده و مدل علّی - معلولی روابط میان مؤلفه‌ها ارائه شده است؛ به طوری که 14 مؤلفه به‌عنوان مؤلفه‌های تأثیرگذار قطعی و 18 مؤلفه به‌عنوان مؤلفه‌های تأثیرپذیر قطعی و 12 مؤلفه به‌عنوان مؤلفه‌هایی شناسایی شده‌اند که ازنظر روابط علّی و معلولی اهمیت کمتری دارند. ترکیب نتایج ترکیب تحلیل سلسله‌مراتبی فازی و دیمتل فازی نشان داد در میان عوامل ساختاری، مؤلفۀ زیرساخت‌ها در بخش عمومی در تحلیل سلسله‌مراتبی و روش دیمتل فازی دارای بالاترین وزن و رتبه است. این نتیجه حاکی از آن است که از دیدگاه پاسخ‌دهندگان، زیرساخت‌ها برای دستیابی به گزارشگری مالی باکیفیت در بخش عمومی ضروری و اهمیت بالایی برخوردار است. در عامل محیطی مؤلفۀ تغییرات فناوری دارای بالاترین وزن و رتبه در تحلیل سلسله‌مراتبی و روش دیمتل فازی است. پیشرفت چشمگیر فناوری اطلاعات و مزایای آن باعث میشود اطلاعات زیادی ازطریق پایگاه عمومی داده‌ها به‌ویژه اینترنت دردسترس باشد و درنتیجه، تصمیم‌گیرندگان بتوانند به‌طور روزافزون از اطلاعات به‌موقع و مربوط‌تری برای تصمیم‌گیری استفاده کنند. این تفسیر با این نتیجه همسو است که از دیدگاه پاسخ‌دهندگان، مؤلفۀ تغییرات فناوری دارای بالاترین رتبه در میان عوامل محیطی است. در عامل فرآیندها، اجرایی‌نشدن کامل بودجه‌ریزی عملیاتی در تحلیل سلسله‌مراتبی بالاترین وزن و در روش دیمتل فازی دارای تعامل پایین است که نشان می‌دهد این مؤلفه دارای تعامل قوی با سایر مؤلفه‌ها است و به دلیل اثرگذاری بالا بر سایر مؤلفه‌ها، معیاری علّی محسوب میشود. در عامل خروجی، مؤلفۀ پاسخگویی سریع از دیدگاه پاسخ‌دهندگان در رتبه اول تحلیل سلسله‌مراتبی و روش دیمتل فازی قرار دارد. براساس راهبردهای مطرح‌شده از سوی پاسخ‌دهندگان برای ارتقای کیفیت گزارشگری مالی، انتظار می‌رود این راهبرد (پاسخگویی) بالاترین پیامد را برای برای کیفیت گزارشگری مالی بخش دولتی به همراه داشته باشد. بدیهی است از دیدگاه پاسخ‌دهندگان، وجود اطلاعات مالی باکیفیت در نظام‌های مردم‌سالار نقش اصلی را در انجام وظیفه دولت به‌عنوان پاسخگویی عمومی دارد؛ زیرا به‌عنوان ابزاری برای ارزیابی پاسخگویی و تصمیم‌گیری اقتصادی، اجتماعی و سیاسی توسط مردم استفاده میشود. با توجه به عوامل مؤثر شناسایی‌شده بر کیفیت گزارشگری مالی بخش دولتی به کمیتۀ تدوین استانداردهای حسابداری بخش عمومی و سازمان بورس اوراق بهادار، پیشنهاد میشود قوانین لازم‌الاجرا درخصوص استقرار سیستم کنترل‌های داخلی و کمیتۀ حسابرسی اثربخش و نیز پیاده‌سازی سازوکارهای راهبری شرکتی وضع کنند و در صورت تخطی، مجازات‌های لازم را برای شرکت‌ها اعمال کنند. همچنین، دوره‌های آموزشی و سمینارهایی با موضوع ارتقای کیفیت گزارشگری مالی با لحاظ‌‌کردن شرط حضور اجباری مدیران بخش دولتی برگزار کنند. با توجه به اهمیت موضوع به پژوهشگران پیشنهاد میشود برای دستیابی به نتایج بیشتر به بررسی سایر روش‌ها بپردازند و از روش‌هایی مانند تاپسیس برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده کنند. پیشنهاد میشود مدلی بر مبنای روش نظریۀ زمینه‌بنیان برای عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی با منشأ درونی و منشأ بیرونی به‌طور مجزا ارائه شود. در راستای محدودیت‌های پژوهش، هر پژوهشی در فرآیند انجام با محدودیت‌هایی مواجهه است که تعمیم‌ناپذیر بودن نتایج به سایر بانک‌ها و محدودیت‌های ذاتی پرسشنامه از مهم‌ترین محدودیت‌های پژوهش حاضر است.
یادادشت‌ها
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آقایی، محمدعلی، انوار رستمی، علی‌اصغر، احمدیان، وحید و قاسم منظری توکلی. (۱۳۹۲). رتبه‌بندی ویژگی‌های کیفی اطلاعات حسابداری براساس دیدگاه تهیه‌کنندگان، حسابرسان و استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی: کاربرد فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی(AHP). مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال یازدهم، شماره ۴، ۱-۲۷.
امیرآزاد، میرحافظ، برادران حسن‌زاده، رسول، محمدی، احمد و هوشنگ تقی‌زاده. (۱۳۹۷). مدل جامع عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در ایران به روش نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان. پژوهش‌های حسابداری مالی، سال دهم، شماره 4، ۲۱-۴۲.
باباجانی، جعفر. (۱۳۸۴). گزارشگری مالی نوین در بخش عمومی. دانش حسابرسی، سال هفدهم، شماره 18، ۱۴-۳۹.
حاجی‌ها، زهره و امیر استاد میرزائی. (۱۳۹۲). بررسی و مقایسۀ نگرش حسابرسان دیوان محاسبات کشور و حسابرسان وزارت امور اقتصادی و دارایی دربارۀ تأثیر حسابداری تعهدی بر ارتقای ویژگی‌های کیفی گزارش عملکرد مالی دولت در ایران. حسابداری سلامت، سال دوم، شماره 4، ۱۹-۳۹.
قاسمی، سعید؛ دانش فرد، کرم الله و عبدالخالق غلامی. (1399). طراحی الگو و اهمیت سنجی عوامل موثر بر ارزیابی اثربخشی برنامه توانمندسازی کارکنان بر اساس رویکرد دلفی و AHP (مطالعه موردی: ادارات دولتی شهر اصفهان). پژوهشنامه مدیریت اجرایی، سال دوم، شماره 24، 13-41.
کردستانی، غلامرضا و محمد نصیری. (۱۳۸۸). کارایی گزارشگری مالی و ارتقای سطح مسؤولیت پاسخگویی در بخش عمومی. مجله حسابدار، سال بیست‌وپنجم، شماره 209، ۵۸-۶۵.
کزازی، ابوالفضل. (۱۳۸۴). سازمان‌های فردا و نقش گزارشگری مالی در آنها. چاپ اول، تهران: انتشارات کیومرث.
محمدی، علی، محمدزاده سالطه، حیدر، دیانتی دیلمی، زهرا و یعقوب اقدم مزرعه. (۱۳۹۸). ارائه مدل تبیین‌کنندۀ چالش‌های کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی: با استفاده از رویکرد زمینه‌بنیان. مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال شانزدهم، شماره 3، ۲۷-۵۱.
معینیان، داوود و زهرا پورزمانی. (1396). بررسی کیفیت گزارشگری مالی بر مبنای استانداردهای حسابداری بخش عمومی ازنظر نحوه ارائه اطلاعات. دو فصلنامه حسابداری دولتی، سال سوم، شماره 2، 93-104.
محمدزاده سالطه، حیدر و حمیده فرجی. (1395). بررسی محرک ها و موانع تغییرات حسابداری دولتی در نظام گزارشگری مالی بخش عمومی ایران. دوفصلنامه علمی حسابداری دولتی، سال سوم، شماره 1، صص 37-47.
مهدوی، غلامحسین و محمدهادی ماهر. (۱۳۹۱). بررسی نگرش مدیران نسبت به کیفیت گزارش‌های مالی ارائه‌شده (مورد مطالعه: دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان فارس. فصلنامۀ حسابداری سلامت، سال دوم، شماره 1، ۷۸-۹۶.
نوروش، ایرج و ساسان مهرانی. (1392). مروری جامع بر حسابداری مالی. جلد اول، تهران، انتشارات نگاه دانش.
نیکومرام، هاشم و یونس بادآور نهندی. (1388). تبیین و ارائۀ الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل مؤثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران. فصلنامۀ علمی و پژوهشی مدیریت بهره‌وری، سال دوم، شماره 8، 141-187.
Refrences
Aghaei, M. A., Anvari Rostami, A. A., Ahmadian, V., & Montazeri, G. (2012). Prioritizing the Accounting Information Qualitative Characteristics based on producers, Auditors and Users of Financial Reports: Application of Analytical Hierarchy Process (AHP). Empirical Studies in Financial Accounting, 10(38), 1-27. (In Persian).
Amirazad, M. H., Baradaran Hassanzadeh, R., Mohammadi, A., & Taghizadeh, H. (2019). Modeling the Factors Affecting Financial Reporting Quality using Grounded Theory in Iran. Financial Accounting Research, 10(4), 21-42. (In Persian).
Anggriawan, F. T., & Yudianto, I. (2018). Factors affecting information quality of local government financial statement. Journal of Accounting Auditing and Business, 1(1), 30-42.
Babajani, J. (2005). New financial reporting in the public sector. Audit knowledge, 17(18), 14-39. (In Persian).
Bukenya, M. (2014). Quality of Accounting Information and Financial Performance of Uganda’s Public Sector. American Journal of Research Communications, 2(5), 183-203.
Chang D.Y. (1996). Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP. European Journal of Operational Research, 95(3), 649-655.
Dewia, F. N.,Ferdous Azama, S. M., & Mohd Yusoff, S. K. (2019). Factors influencing the information quality of local government financial statement and financial accountability. Management Science Letters, 9, 1373–1384.
Etemadi, H., Babajani, J., Azar, A., & DianatiDeylami. Z. (2009). The Effect of Organizational Culture, Ownership Concentration and Structure Ownership on the Quality of Financial Information of Companies Listed on the Tehran Stock Exchange. Iranian Journal of Management Sciences, 4(15), 59-85.
Ghasemi, S., Daneshfard, K. A., & Gholami, A. (2020). Designing a Model for Evaluating the Effectiveness of the Employee’s Empowerment Program Based on a Systematic Approach. (Case Study: Governmental Organizations of Isfahan City). Journal of Executive Management, 12(24), 13-41. (In Persian).
Governmental Accounting Standards Board (GASB). (2018). Objectives of Financial Reporting, Concepts Statement No. 1. Stamford. https://www.gasb.org/st/concepts/gconst1.html
Hajiha, Z., & Ostadmirzaee, A. (2013). Investigating and Comparing the Approach between the Auditors of Supreme Audit of Court and Ministry of Economic Affairs and Finance to the Impact of Accrual Accounting on Promoting the Qualitative Features of the Financial Performance Report of Government in Iran. Journal of Health Accounting, 2(4), 19-39. (In Persian).
Ilie, E., & Miose, N. M. (2012). IPSAS and the Application of These Standards in the Romania, Procedia Social and Behavioral Sciences, 62, 35-39
International Federation of Accounting (IFAC) (2013). International Public Sector Accounting Standards Board (IPSASB). The Conceptual Framework for General Purpose Financial Reporting by Public Sector Entities, Final Pronouncement, Available at: https://www.ifac.org/pu blication-resources/conceptual-frame work-general-purpose financial-repor ting-Public-Sector-enti-8. [Online] [05 June 2015].
Jassbi, J., Mohamadnejad, F., & Nasrollahzadeh, H. (2011). A Fuzzy DEMATEL framework for modeling cause and effect relationships of strategy map. Expert Systems with Applications, 38 (5), 5967–5973.
Kazazi, A. (2005). Tomorrow's Organizations and The Role of Financial Reporting in Them. 1st edition, Tehran: Kyomarth Publications.
Kurdestani, Gh., & Nasiri, M. (2008). The efficiency of financial reporting and improving the level of accountability in the public sector. Accountant Journal, 25(209), 58-65. (In Persian).
Lin, C. J. & Wu, W. W. (2008). A causal analytical method for group decision making under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 34, 1, 205-213.
Mahdavi, G., & Maher, M. H. (2013). The Examination of Managers’ Attitudes toward the Quality of Financial Reports (Case Study: Fars Province University of Medical Sciences). Journal of Health Accounting, 2(1), 78-96. (In Persian).
Moeiniyan, D., & Pourzamani, Z. (2017). Financial Reporting Quality based on Public Sector Accounting Standards for Information Presentation. Governmental Accounting, 3(2), 93-104. (In Persian).
Mohammadi, A., Mohammadzadeh Salteh, H., Dianati Deilami, Z., & Aghdam Mazraeh, Y. (2019). Presentation of Challenges Detail Model Quality of Financial eporting in the Public Sector: Based on Grounded Theory Approach. Empirical Studies in Financial Accounting, 16(63), 27-51. (In Persian).
Mohammadzadeh Salteh, H., & Faraji, H. (2016). Survey the Drivers and Barriers to Changes in Government Accounting and Financial Reporting in the Public Sector in Iran. Governmental Accounting, 3(1), 37-48. (In Persian).
Nikoomaram, H., & Badavar Nahandi, Y. (2009). Explaining and Developing a Model for Determination and Evaluation of Factors that Affect Financial Reporting Quality Choice in Iran. The Journal of Productivity Management, 3(1 (8)), 141-187. (In Persian).
Noravesh, I., & Mehrani, S. (2012). A Comprehensive Overview of Financial Accounting. Volume 1, Tehran, Negah Danesh Publications. (In Persian).
Pallot, J. (2001). A Decade in Review: New Zealand’s Experience with Resources Accounting and Budgeting. Financial Accountability and Management, 17(4), 383-400.
Pomeroy, B. R., & Thornton, D. A. (2008). Meta-analysis and the accounting literature: The Case of audit committee independence and financial reporting quality. European Accounting Review, 17, 305-330.
Strass A, & Corbin J. (1990). The Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques. California.
Talebrinka, O. J., & Sacco, J. F. (2007). Rationaliztion of Financial Statement Fraud Government: An Austrainperspevtive. Critical Perspevtives on Accounting, 4 (18), 489-507
Tiron- Todor, A., & Mutiu, A. (2005). Cash Versus Accrual Accounting in public sector. Studia Universitatis Babes Bolyai Oeconomic, www.ssrn .com. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,301 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 553 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||