پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 42 |
| تعداد شماره‌ها | 1,537 |
| تعداد مقالات | 12,623 |
| تعداد مشاهده مقاله | 25,853,133 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,666,380 |
بررسی تنوع زیستی قارچ‌های اریزیفالز (Erysiphales) و میزبان‌های آنها در نواحی مرکزی و پیرامونی منطقة حفاظت‌شدة اشتران‌کوه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زیست شناسی میکروارگانیسم ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 6، دوره 10، شماره 39، مهر 1400، صفحه 65-86 اصل مقاله (665.27 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: پژوهشی- فارسی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/bjm.2021.125396.1338 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کرم سپه وند1؛ مصطفی درویش نیا* 2؛ سید اکبر خداپرست3؛ عیدی بازگیر4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1دانشجوی دکتری گروه گیاه‌پزشکی، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2دانشیار گروه گیاه‌پزشکی، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3دانشیار گروه گیاه‌پزشکی، دانشکدۀ علوم کشاورزی ، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4استادیار گروه گیاه‌پزشکی، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقدمه: ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ مناطق حفاظت‌شده و عوامل آسیب‌رسان مانند قارچ‌های اریزیفالز، ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ در ﺳﻨﺠﺶ و ارزﻳﺎﺑﻲ این مناطق‌اند. هدف از این تحقیق بررسی تنوع زیستی قارچ‌های اریزیفالز و میزبان‌های آنها در نواحی مرکزی و پیرامونی اشتران‌کوه است. این بررسی مبنایی برای مطالعات بیشتر و ارائه اطلاعات اولیة زیست‌سنجی گیاهان این مناطق ازنظر آلودگی به عوامل بیماری‌زا است. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی وضعیت تنوع زیستی این قارچ‌ها و گیاهان میزبان آنها 10 پلات از ناحیة مرکزی و به همین تعداد از نواحی پیرامونیمنطقة حفاظت‌شدة اشتران‌کوه، انتخاب و تعداد گونة گیاهی آلوده و گونه‌های قارچی در این مناطق با استفاده از مشخصات ریخت‌شناسی شناسایی شدند. سپس شاخص‌های تنوع زیستی سیمپسون (Simpson)، شانون (Shannon)، شاخص یکنواختی ایونس (Eviness) و غنای گونه‌ای مارگالف (Margalef) و منهینیک (Menhenik) این گونه‌ها با نرم‌افزار PASTمحاسبه و درصد‌های فراوانی نسبی و فراوانی کل این گونه‌ها نیز برآورد شدند. بررسی همبستگی شاخص‌های تنوع و غنا با استفاده از آزمون لون (levene Test) آنالیز شد. نتایج: هجده گونة قارچ بیماری‌زا از شش جنس روی 40 گونة گیاهی از 15 تیره شناسایی شدند. بیشترین فراوانی نسبی قارچ‌ها مربوط به جنس لویلولا (Leveillula) و بیشترین فراوانی نسبی گیاهان حساس مربوط به تیرة استراسه (Astreaceae) بود. ازنظر شاخص‌های تنوع زیستی، غنا و یکنواختی بین مناطق بررسی‌شده اختلاف معنی‌دار مشاهده نشد. بین طبقات ارتفاعی ازنظر فراوانی نسبی قارچ‌های بیماری‌زا و گیاهان آلوده اختلاف مشاهده شد و همبستگی بین شاخص‌های تنوع و شاخص‌های غنا در گیاهان آلوده و همبستگی بین این دو شاخص در قارچ‌های بیماری‌زا با هم مثبت و معنی‌دار بود (01/0>p ). بحث و نتیجه‌گیری: گزارش بیشتر گونه‌های گیاهی میزبان این قارچ‌ها برای دنیا و ایران جدید است. خسارت این قارچ‌ها در کنار دیگر عوامل آسیب‌رسان و وضع بحرانی سطح در اشغال این گونه‌ها، گیاهان منطقه را تهدید می‌کند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ﺗﻨﻮع ﮔﻮﻧﻪای؛ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ؛ اریزیفالز؛ ﻣﻨﻄﻘـﺔ ﺣﻔﺎﻇـﺖﺷـﺪه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
مقدمه. در ایران 9977 گونة گیاهی از 1471 جنس مختلف گزارش شده است که حدود 24 درصد از آنها گونه‌های منحصربه‌فرد در ایران‌اند (1). این گونه‌های گیاهی در ناحیة رویشی زاگرس (و اشتران‌کوه) یکی از مهم‌ترین منابع تولید آب هستند و باعث جلوگیری از فرسایش خاک، حفظ حیات وحش، افزایش تنوع زیستی و پایداری در منطقه، متعادل‌کردن آب‌وهوا، حذف آلودگی‌های زیست‌محیطی، حفظ رطوبت خاک و ... می‌شوند (2). یکی از مهم‌ترین عوامل بیماری‌زا در این گیاهان و همچنین منطقة اشتران‌کوه، قارچ‌های اریزیفالزند که در دنیا 17 جنس و 873 گونه دارند؛ اما تنوع و پراکندگی گونه‌ها و جنس‌های آنها در مناطق مختلف دنیا متفاوت‌اند (3). این قارچ‌ها از عوامل بیماری‌زای اجباری در گیاهان هستند، گسترش جهانی دارند (4) و دارای بیشترین تنوع در مناطق نیمکرة شمالی در دماهای معتدل‌اند (5). در ایران 3229 میزبان گیاهی برای قارچ‌های بیماری‌زا گزارش شده است (6) که 552 گونه از 317 جنس آنها میزبان‌های قارچ‌های راستة اریزیفالزند. از قارچ‌های اریزیفالز در ایران 8 جنس و 82 گونه گزارش شده است (7). در سال‌های اخیر نیز تغییر اقلیم تأثیر فراوانی در وقوع و همه‌گیری آفات و بیماری‌های گیاهی (ازجمله بیماری سفیدک سطحی ناشی از قارچ‌های اریزیفالز) داشته است (8). قارچ‌های اریزیفالز به ندرت میزبان خود را از بین می‌برند؛ اما سبب از دست دادن آب و مواد مغذی و اختلال در رشد و نمو گیاه می‌شوند، تنفس و تعرق را در گیاه افزایش می‌دهند و همچنین باعث کاهش بازده فتوسنتز می‌شوند که این عوامل در گیاه استرس ایجاد می‌کنند و درمجموع به ضعف عمومی گیاه میزبان منجر می‌شوند (9). این قارچ‌ها معمولاً به شرایط مرطوب احتیاج ندارند و اسپورهای غیرجنسی آنها می‌توانند جوانه بزنند و در نبود آب، گیاه را آلوده کنند. علاوه بر این، رطوبت باعث کاهش زنده‌ماندن کنیدی‌ها می‌شود؛ بنابراین، آنها شیوع بیشتری نسبت به بسیاری از بیماری‌های دیگر در شرایط خشک تابستان در بسیاری از کشورها دارند (9، 10). یکی از سؤالات مهم این است که تنوع زیستی این قارچ‌ها در مناطق مختلف و دامنة میزبانی آنها چگونه است و چه تأثیری بر تنوع زیستی گیاهان مناطق مختلف دارند. رابطة بین تنوع گیاهی، ثبات زیست‌محیطی و بهره‌وری زیست‌بوم از اهمیت زیادی در سیستم‌های طبیعی برخوردار است. عوامل بیماری‌زای گیاهی چنین روابطی را با تأثیر بر تناسب گیاهان، کاهش رشد و توانایی رقابت گیاهان بیمار تغییر می‌دهند که می‌تواند به شدت بر جمعیت گیاهی و ساختار جامعه تأثیر بگذارد (11، 12). قسمت زیادی از زمین را گیاهان مرتعی و جنگلی پوشانده‌اند و کارکردهای فراوانی همچون تلطیف آب‌وهوا، پایداری زیست‌بوم، اهمیت دارویی و صنعتی، تنظیم چرخة آب، جلوگیری از فرسایش خاک، مدیریت آلودگی، تولید علوفه برای دام‌ها و اکوتوریسم دارند (13). علت تغییر در تنوع گونه‌ایی و سازوکارهای اداره‌کنندة این تغییر، به‌عنوان یک سؤال زیست‌محیطی مطرح است (13). ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ (و بررسی عوامل آسیب‌رسان و تهدیدکنندة این گیاهان) در ﻳﻚ زﻳﺴﺘﮕﺎه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ در ﺳﻨﺠﺶ و ارزﻳﺎﺑﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ و ﭘـﻴﺶﺑﻴﻨﻲ وﺿﻌﻴﺖ آﻳﻨﺪة ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر رود (14). حفظ تنوع گونه‌ایی یکی از اهداف اصلی مدیریت زیست‌بوم‌ها است و با اندازه‌گیری شاخص‌های تنوع و بررسی توزیع گونه‌ها می‌توان توصیه‌های مدیریتی لازم را ارائه داد. همچنین، یکی از عواملی که ممکن است در تغییر تنوع زیستی گیاهان عرصه‌های منابع طبیعی مؤثر باشد، وجود آلودگی به عوامل بیماری‌زا، حساسیت و مقاومت گونه‌های گیاهی است. یکی از مهم‌ترین این عوامل بیماری‌زا قارچ‌ها هستند که از بین آنها قارچ‌های اریزیفالز در منطقة اشتران‌کوه بیشترین پراکنش را روی گیاهان دارند. اشتران‌کوه رشته‌کوهی در شرق استان لرستان، مشهور به آلپ ایران، بلندترین نقطة استان لرستان و یکی از بلندترین رشته‌کوه‌های زاگرس است؛ این کوه ازجمله کوه‌های جوان است که در حدود ۳۰ میلیون سال پیش ایجاد شده است[1]. پوشش گیاهی و جانوری متنوع، ازجمله ویژگی‌های این منطقه است؛ اما عوامل بیماری‌زا ممکن است در مناطقی بر این تنوع گیاهی تأثیر بگذارند که لازم است عوامل بیماری‌زای آسیب‌رسان در این عرصه‌ها و شاخص‌های تنوع، غنا و یکنواختی آنها شناسایی و بررسی شوند. ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻢ در زﻣﻴﻨﺔ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌـﻲ و ﻟـﺰوم ﺣﻔـﻆ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﺮان‌‌بهای ﺣﻴـﺎت، ﺑﺮرﺳـﻲ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻨﻮع ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺻﻴﻒ و ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ وﺿﻌﻴﺖ زیست‌بوم‌ها ﺑﺮای ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮیﻫﺎ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر درخور ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ (15). تنوع گونه‌ای شامل دو بخش غنای گونه‌ایی و یکنواختی است؛ بدین صورت که به تعداد گونه در واحد سطح معینی از جامعه، غنای گونه‌ایی گفته می‌شود که کل گونه‌ها را دربرمی‌گیرد؛ اما به روش توزیع همه افراد بین این گونه‌ها یکنواختی گفته می‌شود و از ترکیب این دو مؤلفه، تنوع گونه‌ایی به دست می‌آید که به مفهوم سنجش غنای گونه‌ایی است (16). در این پژوهش، تنوع زیستی قارچ‌های اریزیفالز و گونه‌های گیاهان حساس به این قارچ‌ها در بخشی از دامنه‌های زاگرس مرکزی در منطقة حفاظت‌شدة اشتران‌کوه از طریق برآورد شاخص‌های تنوع زیستی، یکنواختی و غنای گونه‌ایی، با مقایسة مناطق حفاظت‌شده و غیرحفاظتی بررسی شده است.
مواد و روش‌ها. ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺑﺮ ﺗﻨﻮع، غنا و یکنواختی گونه‌های قارچی عامل بیماری و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی گیاهی حساس به قارچ‌های اریزیفالز در 2 ﻧﺎﺣﻴﺔ مرکزی و ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ در ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪة اﺷﺘﺮان‌کوه ﻟﺮﺳﺘﺎن «در داﻣﻨﻪﻫﺎی زاﮔﺮس ﻣﺮﻛﺰی» در ارﺗﻔﺎع 1900 ﺗـﺎ 2500 ﻣﺘﺮ از ﺳﻄﺢ درﻳﺎ (شکل 1) با روش‌های شرح داده شده بررسی شدند. ابتدا ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی واﺣﺪﻫﺎی اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ زﻣـﻴﻦ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺑﺎزدﻳﺪ ﻣﻴـﺪاﻧﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ، تعداد 10 پلات 100 متر در 100 متر از ﻧﺎﺣﻴﺔ مرکزی (منطقة حفاظت‌شده) و همین تعداد پلات در ناحیة ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ (مناطق اطراف منطقة حفاظت‌شده) انتخاب (جدول 1) و گیاهان آلوده به قارچ‌های اریزیفالز (Erysiphales) از این مناطق جمع‌آوری شدند. ابتدا از گیاهان جمع‌آوری‌شده نمونه‌های هرباریومی تهیه و این گیاهان با استفاده از مشخصات ریخت‌شناسی با کلیدهای شناسایی فلورا ایرانیکا (17) و فلور ایران (18) شناسایی شدند.
شکل 1- موقعیت منطقة بررسی‌شده در اشتران‌کوه استان لرستان
سپس تعداد 50 عدد از هرکدام از اندام‌های کاسموتسیوم (Chasmothecia)، آسک (Ascus)، آسکوسپور (Ascospore) و کنیدی (Conidia) قارچ‌های عامل بیماری‌زا با میکروسکوپ کالیبره‌شده مدل BH2 ساخت شرکت المپیوس بررسی شدند و تمام مشخصات ریخت‌شناسی آنها یاداشت و درنهایت، این قارچ‌ها براساس مشخصات ریخت‌شناسی و نوع میزبان گیاهی با کلید شناسایی براون و کوک (19) شناسایی شدند. سپس ضریب شاخص‌های تنوع زیستی سیمپسون، شانون، شاخص یکنواختی ایونس و غنای گونه‌ایی مارگالف و منهینیک برای مناطق حفاظت‌شده و مناطق اطراف آنها با فرمول‌های مربوطه (جدول 2) و با استفاده از نرم‌افزار PAST محاسبه شدند، درصد‌های فراوانی نسبی و فراوانی کل این گونه‌ها نیز با نرم‌افزار Excel برآورد و با نرم‌افزار spss با آزمون لون (LevenTest) درصد معنی‌داری و مقایسة شاخص‌های تنوع، یکنواختی و غنای گونه‌ایی گیاهان حساس به قارچ‌های اریزیفالز و گونه‌های قارچی این دو منطقه محاسبه شدند. همچنین، همبستگی بین شاخص‌های تنوع زیستی سیمپسون و شانون، همبستگی بین شاخص‌های غنای مارگالف و منهینیک و مقایسة این شاخص‌ها در گیاهان حساس به قارچ‌های اریزیفالز و گونه‌های قارچی در این مناطق بررسی شدند. دامنة انتشار گونه‌ها با استفاده از منابع فلور ایرانیکا (18)، فلور ایران (19)، سایت http://www.catalogueoflife.org و مقالات منتشرشده تعیین شد و براساس تقسیم‌بندی نواحی رویشی ایران (20) گروه‌بندی شدند. گونه‌های در معرض خطر براساس معیارهای سازمان ICUN (International Union for Conservation of Nature and Natural Resource) (21)، شامل میزان حضور (Extent of occurence) و سطح در اشغال (Area of occupancy) با استفاده از نرم‌افزار GeoCAT تعیین شدند. ﻣﺤﺪودهﻫﺎی ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداری نیز طوری اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ازﻧﻈﺮ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی اﻛﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً یکسان ﺑـاشند و ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت آنها در ﻧـﻮع ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻴﺰﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺧﺎص داﻣﻨﻪﻫﺎی زاﮔﺮس و ﺗﻨﻮع ﮔﻮﻧﻪایی در اﻳﻦ ﻧﻮاﺣﻲ و ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ تجربیات ﭘﻴﺸﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ و روش حداقل سطح (Minimal Area) (22، 23)، مشخص شد اﻧﺘﺨﺎب ﻗﻄﻌﻪﻫﺎی ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖ 100 ﻣﺘﺮ در 100 متر ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﻲ تنوع زیستی قارچ‌های اریزیفالز و گونه‌های گیاهی حساس به این قارچ‌ها در این مناطق ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ؛ ﺗﻌﺪاد 10 ﻗﻄﻌﻪ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﻣﺮﺑﻌﻲ ﺷﻜﻞ (100 ﻣﺘـﺮ × 100 ﻣﺘـﺮ) در ﻫـﺮ ﻧﺎﺣﻴــﻪ ﺑـﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ در ﻋﺮﺻﻪ ﭘﻴﺎده ﺷﺪند. شکل‌های حیاتی گونه‌های گیاهی حساس براساس موقعیت جوانه‌های تجدید حیات کننده به پنج دستة فانروفیت‌ها (Phanerophyte)، کامفیت‌ها (Camphyte)، همی‌کریپتوفیت‌ها (Hemicryptophyte)، ژئوفیت‌ها (Geophyte) و تروفیت (Therophyte) تقسیم شدند (24).
جدول 1- موقعیت ایستگاه‌های نمونه‌برداری
جدول 2- فرمول‌های تنوع زیستی، غنا، یکنواختی، فراوانی و فراوانی نسبی
نتایج در این تحقیق درمجموع 18 گونة قارچ اریزیفالز براساس مشخصات ریخت‌شناسی و با استناد به مشخصات ذکرشدة این گونه‌ها در کلید براون و کوک (17) به‌عنوان عوامل آلوده‌کنندة این گیاهان در این مناطق شناسایی شدند که از شش جنس لویلولا (Leveillula)، گلووینومایسس (Golovinomyces)، اریزیف (Erysiphe)، بلومریا (Blumeria)، فیلاکتینیا (Phyllactinia) و پودوسفرا (Podosphaera) بودند (جدول 3). بیشترین درصد فراوانی نسبی مربوط به جنس لویلولا با مقدار 37/59 درصد و کمترین آن مربوط به جنس فیلاکتینیا بامقدار 12/3 بود (شکل 2). در منطقة حفاظت‌شده (ناحیة مرکزی) 9 گونة قارچ از 5 جنس و در مناطق اطراف منطقة حفاظت‌شده (ناحیة پیرامونی) 11 گونة قارچ از 5 جنس شناسایی شدند که در هر دو منطقه بیشترین فراوانی نسبی مربوط به جنس لویلولا به‌ترتیب با 56/55 در منطقة حفاظت‌شده و 71/64 در مناطق اطراف منطقة حفاظت‌شده بود و جنس‌های دیگر فراوانی به نسبت کمتری داشتند (اشکال 2، 13 و 14). همچنین در این تحقیق 40 گونة گیاه جنگلی و مرتعی آلوده به قارچ‌های اریزیفالز شناسایی شدند که 21 گونه از ناحیة مرکزی (منطقة حفاظت‌شده) و 19 گونه در ناحیة پیرامونی (مناطق اطراف منطقة حفاظت‌شده) شناسایی شدند.
شکل 2- مقایسة فراوانی نسبی (برحسب درصد) جنس‌های قارچ‌های اریزیفالز در تمام مناطق بررسی‌شده در اشتران‌کوه
جدول 3- گونه‌های قارچی شناسایی‌شده در دو ناحیة مرکزی و پیرامونی اشتران‌کوه در محدوده‌های ارتفاعی مختلف
گیاهان منطقة حفاظت‌شده از 13 تیرة گیاهی تیملاسه (Thymelaeaceae)، مالواسه (Malvaceae)، پلی‌گوناسه (Polygonaceae)، پاپیلیوناسه (Papilionaceae) یا فاباسه (Fabaceae)، اپیاسه (Apiaceae)، افوربیاسه (Euphorbiaceae)، روبیاسه (Rubiaceae)، کاریوفیلاسه (Caryophylaceae)، ررزاسه (Rosaceae)، استراسه (Asteraceae)، پواسه (Poaceae) و لمیاسه (Lamiaceae) بودند که بیشترین فراوانی نسبی این گیاهان در تیرة استراسه با 04/19 درصد بود و دیگر تیره‌ها فراوانی نسبی کمتری داشتند (شکل 7). همچنین، گیاهان آلوده به قارچ‌های اریزیفالز در ناحیة پیرامونی از 10 تیرة گیاهی، اپیاسه (Apiaceae)، رزاسه (Rosaceae)، استراسه (Asteraceae)، براسیکاسه (Brasicaceae)، لمیاسه (Lamiaceae)، دیپساکاسه (Dipsacaceae)، بوراجیناسه (Boraginaceae)، کاریوفیلاسه (Cariophylaceae)، پاپیلیوناسه (Papilionaceae) و پواسه (Poaceae) بودند که گیاهان تیرة استراسه با 30/26 درصد بیشترین فراوانی نسبی را بین سایر تیره‌ها داشتند و تیره‌های دیگر فراوانی نسبی کمتری نشان دادند (شکل 8). از مجموع گیاهان این تیره‌های گیاهی حساس، گونه‌های 7 تیرة گیاهی در هر دو ناحیة مرکزی و پیرامونی، گونه‌های 7 تیرة گیاهی فقط در ناحیة مرکزی و گونه‌های 3 تیرة گیاهی فقط در ناحیة پیرامونی وجود داشتند و در مناطق حفاظت‌شده گیاهان آلوده به قارچ‌های اریزیفالز ازنظر تیره‌های گیاهی تنوع بیشتری نشان دادند (شکل 7). ازنظر شکل زیستی، گیاهان آلوده در این دو منطقه دارای شکل‌های فانروفیت (جوانه‌ها بالاتر از ارتفاع 20 سانتیمتری)، کامفیت (جوانه‌ها بالاتر از سطح زمین تا ارتفاع 20 سانتیمتری)، همی‌کریپتوفیت (جوانه‌ها در سطح زمین)، ژئوفیت (جوانه‌ها زیر زمین) و تروفیت (گذر از فصل نامساعد به‌صورت بذر) بودند که بیشترین شکل زیستی مربوط به گیاهان همی‌کریپتوفیت و کمترین شکل زیستی مربوط به گیاهان فانروفیت بود (جداول 4 و 5 و شکل 12). در منطقةحفاظت‌شده 5 شکل زیستی و در ناحیة پیرامونی 4 شکل زیستی مشاهده شدند (اشکال 7 و 8). ازنظر پراکنش جغرافیایی بیشتر گونه‌ها پراکنش ایران و تورانی داشتند و ازنظر وضعیت حفاظتی براساس معیار میزان حضور بیشتر در وضعیت کمتر نگران کننده و ازنظر معیار سطح در اشغال، بیشتر گیاهان آلوده در وضعیت در خطر انقراض قرار داشتند (جداول 4 و 5). همچنین براساس طبقه‌بندی ارتفاعی گیاهان آلوده در 3 محدودة ارتفاعی، بیشترین درصد فراوانی نسبی در محدودة ارتفاعی 1900 تا 2100 متر بود و دو محدودة ارتفاعی دیگر فراوانی نسبی کمتری داشتند (اشکال 3، 4، 5 و 6).
جدول 4- گونه‌های گیاهی حساس به قارچ‌های اریزیفالز در منطقة حفاظت‌شدة اشتران‌کوه
اسامی کوروتیپ: صحارا – عربی: SS(Saharo-Sindian)، اندمیک: End(Endemic)، ایران – تورانی: IT(Irano-turanian)، مدیترانه‌ای: M(Mediteranian)، اروپا – سیبری: ES(Euro-Siberian)، جهان وطنی: COS (Cosmopolitan) میزان حضور و سطح در اشغال: وضعیت کمتر نگران‌کننده: LC(Least concern)، آسیب‌پذیر: VU(Vulnerable)، در خطر انقراض: EN(Endangered)، فاقد اطلاعات کافی حفاظتی: DD(Data deficient)، نزدیک به خطر انقراض: NT(Near threatened)، در خطر بحرانی: CR(Critical Concern)
جدول 5- گونه‌های گیاهی حساس به قارچ‌های اریزیفالز در مناطق اطراف منطقة حفاظت‌شدة اشتران‌کوه
اسامی کوروتیپ: صحارا - عربی: SS(Saharo-Sindian)، اندمیک: End(Endemic)، ایران – تورانی: IT(Irano-turanian)، مدیترانه‌ای: M(Mediteranian)، اروپا - سیبری: ES(Euro-Siberian)، جهان وطنی: COS (Cosmopolitan) میزان حضور و سطح در اشغال: وضعیت کمتر نگران‌کننده: LC(Least concern)، آسیب‌پذیر: VU(Vulnerable)، در خطر انقراض: EN(Endangered)، فاقد اطلاعات کافی حفاظتی: DD(Data deficient)، نزدیک به خطر انقراض: NT(Near threatened)، در خطر بحرانی: CR (Critical Concern)
شکل 3- فراوانی نسبی گونه‌های قارچ‌های اریزیفالزدر محدوده ارتفاعی 1900 تا 2100 متر
شکل 4- فراوانی نسبی گونه‌های قارچ‌های اریزیفالزدر محدوده ارتفاعی 2100 تا 2300 متر
شکل 5- فراوانی نسبی گونه‌های قارچ‌های اریزیفالزدر محدوده ارتفاعی 2300 تا 2500 متر
شکل 6- مقایسة فراوانی نسبی گونه‌های قارچ‌های اریزیفالزدر 3 محدوده ارتفاعی مختلف
شکل 7- فراوانی شکل زیستی گیاهان آلوده منطقة حفاظت‌شده
شکل 8- فراوانی شکل زیستی گیاهان آلوده در مناطق اطراف منطقة حفاظت‌شده
شکل 9- فراوانی نسبی کل تیره‌های آلوده در هر دو منطقة حفاظت‌شده و غیرحفاظت‌شده
شکل 10- مقایسة فراوانی نسبی تیره‌های آلوده در مناطق حفاظت‌شده و غیرحفاظت‌شده
شکل 11- درصد فراوانی نسبی کل تیره‌های گیاهی آلوده به قارچ‌های اریزیفالز در هر دو مناطق حفاظت‌شده و غیرحفاظت‌شده در 3 محدوده ارتفاعی
شکل 12- مقایسة فراوانی شکل زیستی گیاهان آلوده در مناطق حفاظت‌شده و مناطق اطراف منطقة حفاظت‌شده در اشتران‌کوه
شکل 13- فراوانی نسبی گونه‌های قارچ‌های اریزیفالزدر ناحیه مرکزی اشتران‌کوه
شکل 14- فراوانی نسبی گونه‌های قارچ‌های اریزیفالزدر ناحیه پیرامونی اشتران‌کوه
جدول 6- محاسبة عددی شاخص‌های تنوع زیستی قارچ‌های اریزیفالز در منطقة حفاظت‌شده و مناطق اطراف آن در اشتران‌کوه
جدول 7- آنالیز شاخص‌های تنوع زیستی قارچ‌های اریزیفالز در منطقة حفاظت‌شده و مناطق اطراف آن در اشتران‌کوه
ضمن محاسبة عددی شاخص‌های تنوع زیستی قارچ‌های اریزیفالز (جدول 6)، نتایج نشان دادند آزمون لون (F) برای ضرایب سیمپسون، شانون، مارگالف و منهینیک برای قارچ‌های اریزیفالز در ناحیة مرکزی و ناحیة پیرامونی اشتران‌کوه معنی‌دار نشد (p>0.05)؛ براساس این، t برای ضریب سیمپسون برابر با 058/0-، برای ضریب شانون برابر با 059/0، برای ضریب مارگالف برابر با 031/0 و برای ضریب منهینیک برابر با 042/0 بود که نشان داد با اطمینان 95/0 بین جمعیت‌های گیاهی مناطق حفاظت‌شده و مناطق اطراف آنها ازنظر ضرایب تنوع سیمپسون، شانون، مارگالف و منهینیک برای گونه‌های قارچ‌های اریزیفالز تفاوت معنی‌دار وجود نداشت (p>0.05) (جدول7). همچنین ضمن محاسبة عددی شاخص‌های تنوع زیستی گیاهان آلوده به قارچ‌های اریزیفالز در منطقة حفاظت‌شده و مناطق اطراف آن (جدول 8)، با آنالیز شاخص‌های تنوع زیستی گیاهان آلوده نتایج نشان دادند آزمون لون (F) برای ضرایب سیمپسون، شانون، مارگالف و منهینیک برای گونه‌های گیاهی حساس به قارچ‌های اریزیفالز ناحیة مرکزی و ناحیة پیرامونی معنی‌دار نشد (05/0p>)؛ براساس این، t برای ضریب سیمپسون برابر با 124/0، برای ضریب شانون برابر با 010/0، برای ضریب مارگالف برابر با 105/0 و برای ضریب منهینیک برابر با 111/0 بود که نشان دادند با اطمینان 95/0 بین جمعیت‌های گیاهی مناطق حفاظت‌شده و مناطق اطراف آنها ازنظر ضرایب تنوع سیمپسون، شانون، مارگالف و منهینیک برای گونه‌های گیاهی حساس به قارچ‌های اریزیفالز تفاوت معنی‌دار وجود نداشت (05/0p>) (جدول 9). در آنالیز همبستگی شاخص‌های سیمپسون و شانون برای قارچ‌های اریزیفالز در مناطق حفاظت‌شده و مناطق اطراف آنها 261/0 = r برآورد شد؛ یعنی بین شاخص سیمپسون و شانون قارچ‌های اریزیفالز همبستگی مثبت و کاملاً معنی‌دار در حد 77 درصد وجود داشت که نشان می‌دهد اگر شاخص سیمپسون گیاهان آلوده افزایش یابد، به احتمال 77 درصد شاخص شانون آنها نیز همان اندازه افزایش می‌یابد و برعکس. همچنین مشخص شد بین شاخص مارگالف و منهینیک قارچ‌های اریزیفالز همبستگی مثبت و کاملاً معنی‌دار وجود داشت (88/0 = r) که نشان می‌دهد اگر شاخص مارگالف افزایش یابد، به احتمال 88 درصد شاخص منهینیک نیز همان اندازه افزایش می‌یابد و برعکس. بین شاخص سیمپسون و شانون گیاهان آلوده به قارچ‌های اریزیفالز همبستگی مثبت و کاملاً معنی‌دار وجود داشت (261/0 = r) که نشان می‌دهد اگر شاخص سیمپسون گیاهان آلوده افزایش یابد، به احتمال 77 درصد شاخص شانون آنها نیز همان اندازه افزایش می‌یابد و برعکس. بین شاخص مارگالف و منهینیک گیاهان آلوده به قارچ‌های اریزیفالز همبستگی مثبت و کاملاً معنی‌دار وجود داشت (88/0 = r) که نشان می‌دهد اگر شاخص مارگالف افزایش یابد، به احتمال 88 درصد شاخص منهینیک نیز همان اندازه افزایش می‌یابد و برعکس.
جدول 8- محاسبة عددی شاخص‌های تنوع زیستی گیاهان آلوده به قارچ‌های اریزیفالز در منطقة حفاظت‌شده و مناطق اطراف آن در اشتران‌کوه
جدول 9- آنالیز شاخص‌های تنوع زیستی گیاهان آلوده به قارچ‌های اریزیفالز در منطقة حفاظت‌شده و مناطق اطراف آن در اشتران‌کوه
ﺑﺤﺚ و نتیجه‌گیری بررسی‌های تنوع زیستی با استفاده از شاخص‌های مختلف تنوع به‌منظور توصیف و مقایسة وضعیت اکوسیستم‌ها برای تصمیم‌گیری در مدیریت منابع طبیعی بسیار مهم است (31). یکی از این موضوعات بررسی تنوع زیستی عوامل بیماری‌زای گیاهی و گیاهان حساس و مقاوم به این بیماری‌ها است. در مناطق حفاظت‌شده ازجمله منطقة اشتران‌کوه هیچ‌گونه تحقیقی در رابطه با این موضوع انجام نشده است. عوامل بیماری‌زای قارچی ازجمله قارچ‌های اریزیفالز یکی از عوامل طبیعی‌اند که تأثیر‌ات منفی بر گیاهان عرصه‌های طبیعی گذاشته‌اند و احتمال کاهش تنوع و از بین رفتن یا ضعف گونه‌های گیاهی حساس یا کاهش اثرات بیولوژیکی این گونه‌ها را دارند. همچنین، رفتار گیاهان در برابر پاسخ به آشفتگی‌ها (مانند عوامل بیماری‌زای گیاهی) کاملاً اختصاصی است، اغلب بیش از یک استراتژی برای بقا در هر شرایط محیطی خواهند داشت (32) و حتی به نوع بیماری بستگی داشته و ممکن است از یک اقلیم به اقلیم دیگر نیز متفاوت باشد. بعضی بیماری‌ها سبب خشکیدگی گیاه و از بین رفتن آن می‌شوند. بیماری‌های ایجادشده در اثر قارچ‌های اریزیفالز به ندرت سبب از بین رفتن گیاه می‌شوند؛ اما با از دست دادن آب و مواد مغذی، اختلال در رشد و نمو گیاه، افزایش تنفس و تعرق و کاهش بازده فتوسنتز در گیاه استرس ایجاد می‌کنند و ضعف عمومی گیاه میزبان را باعث می‌شوند (9). این تحقیق ضمن شناسایی این قارچ‌ها و میزبان‌های آنها در پاسخ به این سؤال انجام شد که ممکن است در اثر سالیان زیاد این قارچ‌های بیماری‌زا باعث حذف بعضی گونه‌های گیاهی در مناطق حفاظت‌شده در مقایسه با مناطق مجاور آنها یا برعکس شده باشد. پس از شناسایی این گیاهان و گونه‌های قارچی آلوده‌کنندة آنها مشخص شد هیچ‌گونه گزارشی از بیشتر گونه‌های میزبان این قارچ‌ها در منابع داخلی کشور یا خارجی وجود ندارد و انجام این تحقیق روی این گیاهان برای نخستین‌بار بوده است. همچنین با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از شاخص‌های تنوع شانون و سیمپسون و شاخص‌های غنای مارگالف و منهینگ در منطقة حفاظت‌شده و مناطق حفاظت‌نشدة اطراف این مناطق اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (جداول 7 و 9) و مشخص شد در این منطقه تنوع عوامل بیماری‌زای گیاهی می‌تواند بیشتر متأثر از عوامل اقلیمی و تا حدودی نیز براساس نوع میزبان‌های این قارچ‌ها باشد؛ گفتنی است مناطق حفاظت‌شده و مناطق اطراف آنها ازنظر اقلیمی تقریباً یکسان‌اند و میزبان‌های آنها نیز تا حدودی مشابه‌اند؛ بنابراین، شاخص‌های تنوع زیستی این مناطق می‌توانند مشابه باشد. همچنین در ناحیة مرکزی، ورود گردشگران در چند ماه از سال و عواملی مانند آتش‌سوزی و تخریب گیاهان توسط بعضی افراد اثرات منفی روی این گیاهان منطقه دارند که باعث کاهش تنوع زیستی می‌شوند، تا حدودی شرایط پوشش گیاهی منطقه را شبیه به ناحیة پیرامونی می‌کنند و باعث از بین رفتن اختلافات پوشش گیاهی و تنوع زیستی دو منطقه می‌شوند. گفتنی است شاخص تنوع سیمپسون بین صفر و یک تغییر می‌کند؛ بنابراین، هرچه این شاخص به صفر نزدیک‌تر باشد، تنوع گونه‌ایی پایین‌تر است (33). مقادیر شاخص شانون معمولاً بین 5/1 تا 5/3 هستند؛ در موارد استثنایی می‌توانند کمتر از 5/1 تا 5/3 باشند (34). به تعداد گونه در واحد سطح معینی از جامعه، غنای گونه‌ایی گفته می‌شود که همه گونه‌ها را دربرمی‌گیرد؛ اما به نحوة توزیع همه افراد در بین این گونه‌ها یکنواختی گفته می‌شود و از ترکیب این دو مؤلفه، تنوع گونه‌ایی به دست می‌آید که به مفهوم سنجش غنای گونه‌ایی توسط یکنواختی است (35). اﮔﺮ ﻏﻨﺎی ﮔﻮﻧﻪایی در ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم آن، ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮای ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد، روﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﻌﺪاد ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی حساس به قارچ‌های اریزیفالز در دو ﻧﺎﺣﻴﺔ ﺑﺮرﺳﻲشده ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻴﻦ ﺗﻌﺪاد و ﺗﻨﻮع گونه‌ها در دو ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﺮﻛﺰی و ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ ﺗﻔﺎوت چشمگیری ازنظر آماری وﺟﻮد ندارد (جداول 12 و 13). در ﻣﻘﺎﺑﻞ، در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺎرج از ﻣﺮز ﺣﻔﺎﻇﺖ، ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی درﺧﺘﻲ و درﺧﺘﭽﻪای ﺑﻪ ﺷﺪت زﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ (ﻧﺎﺷـﻲ از وﺟـﻮد اﻧﺴـﺎن و دام) و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﻬﺮهﺑﺮداریﻫـﺎی ﺑـﻲروﻳـﻪ ﻗـﺮار دارند ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﺑـﻪ ﻛـﺎﻫﺶ ﺗﻨـﻮع و ﻛـﺎﻫﺶ ﻏﻨﺎی ﮔﻮﻧﻪایی درﺧﺘﻲ و درﺧﺘﭽﻪای ﻣﻨﺠـﺮ ﻣﻲﺷﻮد. وﺟـﻮد اﻧﺴﺎن و ﺑﻬﺮهﺑﺮداری ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدل و ﺑﻴﺶ از ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻧﺴﺎن از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﭘﺎﻳﻪﻫﺎی درﺧﺘﻲ و درﺧﺘﭽﻪای و ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺎج ﭘﻮﺷﺶ درﺧﺘﻲ و درﺧﺘﭽﻪای ﺷـﺪه اﺳـﺖ. در ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی انجام‌شده روی ﺗﻨﻮع ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﮔﻴـﺎﻫﻲ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻨﻮع ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﭼـﻮﺑﻲ ﺑـﻲﺗﺄﺛﻴﺮ ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻛﻢﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ (36، 37، 38، 39)؛ اﻣﺎ ﺑﺮﺧﻼف اﻳﻦ ایده‌ها، در ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎی دﻳﮕﺮی این اعتقاد وجود دارد که در ﻣﻨـﺎﻃﻘﻲ با ﻋﻮاﻣـﻞ ﺗﺨﺮﻳـﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ، ﻛﺎﻫﺶ ﻏﻨﺎی ﮔﻮﻧﻪایی در ﻣﻘﻴﺎس ﻣﻨﻄﻘـﻪای و ﻧﺎﺣﻴﻪای رخ ﻣﻲدﻫـﺪ (40). با توجه به بررسی انجام‌شده صرف‌نظر از هر دو نظریة بالا اختلاف معنی‌داری بین گونه‌های حساس به قارچ‌های اریزیفالز مشاهده نشد که مشخص می‌کند نوع حفاظت از گونه‌های گیاهی در شاخص‌های تنوع زیستی گونه‌های حساس به قارچ‌های اریزیفالز در این مناطق بی‌تأثیر است (جدول 13). ﺑﺎﻳد ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﺎﻣﻞ در ﻳـﻚ ﻧﺎﺣﻴـﻪ و رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻛﻠﻴﻤﺎﻛﺲ اﻟﺰاﻣﺎً ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻨﻮع زﻳﺴـﺘﻲ و ﻏﻨـﺎی ﮔﻮﻧﻪایی ﻫﻤﺮاه ﻧﻴﺴﺖ و حتماً ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ بالاترین ﺗﻨـﻮع ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ (41). درﻣﺠﻤﻮع، در ﻣﻨﻄﻘة ﺣﻔﺎﻇـﺖﺷﺪة اﺷﺘﺮان‌کوه، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺣﻔﺎﻇـﺖ ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎی گیاهی ﺳﺒﺐ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺗﻨﻮع زیستی ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی حساس به قارچ‌های اریزیفالز در ناحیهﻫﺎی ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ و ﻣﺮﻛﺰی ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻨﻮع در ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪای، ﺑﺎﻳـﺪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻛﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ و زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ آن ﻣﻨﻄﻘـﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ را ﺑـﺮای ﻫﻤﺔ ﻣﻨﺎﻃﻖ در نظر گرفت (42)؛ اﻣـﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴـﺔ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﮔﻴﺎﻫﻲ در دو ناحیة ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ و ﻣﺮﻛـﺰی در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲدﻫـﺪ ﺑـﺎ وﺟـﻮد ﻏﻨـﻲﺗـﺮﺑـﻮدن ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی زﻳﺴﺘﻲ در ناحیة ﻣﺮﻛﺰی ﻳـﻚ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷـﺪه، ﺣﻔﺎﻇـﺖ ﺷـﺪﻳﺪ ممکن است سبب اﻓـﺰاﻳﺶ ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ ﮔﻮﻧﻪایی و به دنبال آن ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻨﻮع شود. مطالعة پوشش گیاهی و عوامل آسیب‌رسان به این گیاهان در حل مسائل اکولوژیکی مانند حفاظت بیولوژیکی و مدیریت منابع طبیعی مفید است (43). گونه‌های گیاهی بررسی‌شده شکل‌های زیستی متفاوتی داشته‌اند که بیشترین شکل زیستی همی‌کریپتوفیت‌ها بودند که در ناحیة مرکزی 38/52 درصد و در ناحیة پیرامونی 68/73 درصد گونه‌ها را شامل می‌شد (اشکال 9، 10 و 14). بعد از آن، شکل زیستی تروفیت‌ها بیشترین گونه‌های گیاهی حساس به قارچ‌های اریزیفالز را با میزان 04/19 درصد در ناحیة مرکزی و 79/15 درصد در ناحیة پیرامونی داشتند که با مطالعات فلورستیک قهرمانی‌نژاد و عاقلی در زاگرس همخوانی دارد (44) و مشخص می‌کند فراوانی این شکل‌های زیستی حساس به قارچ‌های اریزیفالز در منطقة بررسی‌شده ناشی از فراوانی آنها است. همچنین، فراوانی تروفیت‌ها می‌تواند ناشی از تخریب‌های انجام‌شده در پوشش گیاهی منطقه باشد (45)؛ به‌طوری‌که داده‌های حاصل نیز صحت این بحث را اثبات خواهند کرد؛ چون میزان تروفیت‌ها در منطقة حفاظت‌نشده بیشتر است. قهرمانی‌نژاد و عاقلی (44) در بررسی فلور پارک ملی کیاسر همی‌کرپتوفیت‌ها را به‌عنوان فراوان‌ترین شکل زیستی مناطق کوهستانی زاگرس بیان کردند. در این پژوهش بعد از همی‌کریپتوفیت‌ها، تروفیت‌ها با 32 گونه فراوانی بیشتری داشتند (اشکال 7، 8 و 12) که احتمالاً به‌علت تخریب‌هایی است که در منطقه صورت گرفته است؛ علاوه بر این، بارش کم و خشک‌سالی‌های اخیر باعث افزایش این گیاهان در منطقه شده است. حبیبی و همکاران نیز اظهار داشتند فراوانی تروفیت‌ها به عواملی مانند مداخلة انسانی مربوط است که برای توسعة گیاهان یک‌ساله فرصت مناسبی ایجاد می‌کند (43). بتولی اعتقاد دارد فراوانی همی‌کریپتوفیت‌ها در یک منطقه نقش تعیین‌کننده‌‌ای در تثبیت خاک دارد و پناهگاهی برای توسعة دیگر عناصر زیستی همچون تروفیت‌ها فراهم می‌کند (45). وجود درصد کم ژئوفیت‌ها در منطقه نیز نشان‌دهندة کم‌بودن عمق خاک و فرسایش خاک است (46). همچنین، ژئوفیت‌ها در شرایط دمایی سرد به‌صورت ریزوم، پیاز و غده در زیر خاک باقی می‌مانند و هیچ عضوی از آنها در فصل سرد سال دیده نمی‌شود. ازنظر کورولوژی (Curology) بیشترین فراوانی به‌ترتیب مربوط به عناصر ناحیة ایران - تورانی است (جداول 4 و 5). با توجه به اینکه بیشتر گونه‌های منطقه به عناصر رویشی ایرانی - تورانی مربوط‌اند، می‌توان نتیجه گرفت این منطقه به ناحیة ایرانی - تورانی تعلق دارد. با توجه به اینکه فلور هر منطقه بازتابی از عوامل مختلف اکوسیستمی در طول دوران مختلف زمین‌شناختی است، ارزش مطالعات فلوریستیک دو چندان نمود می‌یابد (47). همچنین براساس طبقه‌بندی ارتفاعی گیاهان آلوده و گونة قارچ‌های بیماری‌زا در سه محدودة ارتفاعی بررسی‌شده، بیشترین درصد فراوانی گونه‌های قارچی مربوط به گونة L. taurica بود؛ به‌طوری‌که در محدودة ارتفاعی1900 تا 2100 حدود 77/30 درصد، در محدودة ارتفاعی 2100 تا 2300 حدود 45/45 درصد و در محدودة ارتفاعی 2300 تا 2500 حدود 40 درصد فراوانی گونه‌های قارچی را شامل می‌شد (اشکال 3، 4، 5 و 6). ازنظر تعداد گونة قارچی شناسایی‌شده در این سه محدودة ارتفاعی، محدودة 3100 تا 2300 متر تعداد گونه کمتری شناسایی شد (شکل 6). محدودة 1900 تا 2100 ازنظر تیره‌های گیاهی آلوده به قارچ‌های اریزیفالز درصد فراوانی بالاتری را نشان داد (شکل 10) که به نظر می‌رسد ارتفاعات پایین‌تر به‌دلیل داشتن شرایط اقلیمی مناسب‌تر ازجمله دما برای این قارچ‌ها، فراوانی و تنوع بیشتری دارند. بیشترین درصد فراوانی نسبی قارچ‌ها در محدودة ارتفاعی 1900 تا 2100 متر بود و دو محدودة ارتفاعی دیگر فراوانی نسبی کمتری داشتند (اشکال 3 و 6). کم‌بودن فراوانی و تنوع قارچ‌های اریزیفالز در محدودة ارتفاعی 2100 تا 2300 به احتمال زیاد به‌علت نوع توپوگرافی و سنگلاخی‌تربودن منطقه است و نمی‌تواند به‌علت شرایط اقلیمی یا نوع حساسیت گیاهان باشد؛ چون دو محدودة ارتفاعی پایین‌تر و بالاتر از منطقة مذکور فراوانی و تنوع بیشتری دارند (اشکال 4، 5 و 6). در این تحقیق بیشترین فراوانی نسبی در هر دو منطقه مربوط به گونة Leveillula taurica (Lev.) Arnaud بود (اشکال 13 و 14). این گونه به‌طور گسترد‌ه‌ای در جهان روی گونه‌های مختلف از جنس‌های مختلف حدود 49 خانوادة گیاهی منتشر شده است. این قارچ در مناطق گر‌م‌تر و خشک جهان، مناطق مدیترانه‌ای، قسمت‌های جنوبی اروپا و از پرتغال تا اوکراین، مناطق آسیای صغیر، تمام آسیای مرکزی، مغولستان، چین، تایوان، ژاپن، پاکستان، اقیانوسیه، آفریقا (از شمال تا جنوب آفریقا) و آمریکا (قسمت جنوبی آمریکا و آمریکای مرکزی) پراکنش دارد (48). در ایران روی گونه‌های مختلفی از 46 جنس گیاهی گزارش شده است (49) که دلیل فراوانی آن در این منطقه نیز می‌تواند ناشی از وسعت پراکنش آن، مناسب‌بودن شرایط اقلیمی منطقه برای رشد آن روی گونه‌های گیاهی حساس و وجود فراوانی گونه‌های گیاهی حساس به این گونة قارچی در این منطقه باشد. به‌طور کلی در این تحقیق ضمن شناسایی گونه‌های گیاهی آلوده به قارچ‌های اریزیفالز و گونه‌های قارچی آلوده‌کنندة آنها مشخص شد اختلاف بین شاخص‌های تنوع زیستی بین مناطق حفاظت‌شده و مناطق اطراف آنها ازنظر آماری معنی‌دار نبوده و اختلاف بین تنوع زیستی آنها بیشتر متأثر از اقلیم بوده است. همچنین، همبستگی بین شاخص‌های تنوع و شاخص‌های غنا با هم مثبت و معنی‌دار بوده است؛ یعنی می‌توان هرکدام از شاخص‌های تنوع و غنا را جداگانه برای این نوع تحقیق استفاده کرد. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(1) Akhani H. Flora Iranica: facts and figures and a list of publications by KH Rechinger on Iran and adjacent areas. Rostaniha. 2006; 7 (2): 19-61. (2) Taleshi H, Maasoumi-Babarabi M. Leaf morphological variation of Quercus brantii Lindl. Along an altitudinal gradient in Zagros forests of Fars Province, Iran. European Journal of Experimental Biology. 2013; 3 (5): 463-468. (3) Braun U, Cook RTA. Taxonomic manual of the Erysiphales (powdery mildews). CBS biodiversity series 11. Utrecht: CBS; 2012. (4) Lebeda A, Mieslerová B, Luhová L, Mlícková K. Resistance mechanisms in Lycopersicon spp. to tomato powdery mildew (Oidium neolycopersici). PLANT PROTECTION SCIENCE-PRAGUE. 2003; 38: 141-4. (5) Glawe DA. The powdery mildews: a review of the world’s most familiar (yet poorly known) plant pathogens. Annual Review of Phytopathology. 2008; 46: 27–51. (6) Ershad D. Fungi of Iran. Publication number 10, Plant Pest and Disease Research; 1995. (7) Khodaparast SA, Abbasi M. Species, Host range and geographical distribution of powdery mildew fungi (Ascomycota: Erysiphales) in Iran. Mycotaxon. 2009; 108 (1): 213-216. (8) Rosenzweig C, Iglesias A, Yang XB, Epstein PR, Chivian E. Climate change and extreme weather events; implications for food production, plant diseases, and pests. Glob. Change Hum; 2001. (9) Carlile MJ, Watkinson SC, Gooday GW. The fungi. Gulf Professional Publishing; 2001. (10) Flint ML. Pests of the garden and small farm, a grower's guide to using less pesticide. Oakland: Univ. Calif. Agric; 1998. (11) Bradley DJ, Gilbert GS, Martiny JB. Pathogens promote plant diversity through a compensatory response. Ecology Letters. 2008; 11 (5): 461-469. (12) Burdon JJ, Thrall PH, Ericson AL. The current and future dynamics of disease in plant communities. Annual. Revewie. Phytopathol. 2006; 44: 19-39. (13) Karimi H. Range Management. Tehran: Tehran University publication; 1990.
(14) Hoffmann J. Assessing the effects of environmental changes in a landscape by means of ecological characteristics of plant species. Landscape and Urban Planning. 1998; 41 (3-4): 239-248. (15) Kolongo TSD, Decocq Adou Aao G, Blom E, Van Rompaey RSAR. Plant species diversity in the southern part of the Taı National Park (Co te dIvoire). Biodiversity and Conservation. 2006; 15 (7): 2123-42. (16) Krebs CJ. Ecological methodology. Addison Welsey Longman. Inc. Menlo Park: CA; 1999. (17) Rechinger KH. Flora Iranica. Akademische Druck-u; 1-173. Velagsanstalt. (18); 1963-2010. (18) Assadi M. Plan of the Flora of Iran. Tehran: Forest and rangland institute publication; 1989. (19) Braun U, Cook RT. Taxonomic Manual of the Erysiphales (Powedery Mildews). CBS Bioviversity series 11; 2012. (20) Zohary M. Geobotanical foundations of the Middle East. Fischer; 1973. (21) Standard IU, Subcommittee P. Guidelines for using the IUCN Red List categories and criteria. Version 13. Prepared by the Standards and Petitions Subcommittee; 2017. (22) Cain Stanley A, Castro GM. Manual of vegetation analysis; 1960 (23) Kent M. Coker P. Vegetation description: a practical approach; 1992. (24) Raunkier C. Life forms of plants. Oxford University Press; 1934. (25) Simpson EH. Measurement of diversity. Nature. 1949; 163 (4148): 41-48. (26) Shannon CE, Weaner W. The mathematical theory of communication. Zhou D. Urbana, USA: University of Illinois Press; 1949. (27) Margalef DR. Information theory in ecology, General systems. Transl, from Mem. Real Academy. Cienc. Arts. Barcelona; 1958 (28) Rosenberg GH. Magurran A. Measuring Biological Diversity. Oxford, RU: Blackwell Publishing, Schemske, DW y N. Brokaw; 2004. (29) Harper DAT. Numerical Palaeobiology: Computer-Based Modelling and Analysis of Fossils and their Distributions.ed. John Willy & Sons: Chichester; 1999. (30) Mueller GM. Biodiversity of fungi: inventory and monitoring methods. Elsevier; 2011 (31) Abasi S, Hosseini SM, Pilevar B, Zare H. effects of conservation on woody species diversity in Oshtorankooh region, Lorestan,Iran. Iranian Journal of Forest. 2009; 1 (1): 1-10. (32) Midgley G, Hughes G, Thuiller W, Drew G, Foden W. Assessment of potential climate change impacts on namibias floristic diversity. Ecosystem Structure and Functional Climate Change Research Group. South African National Biodiversity Institute, Kirstenbosch Botanical Garden, Rhodes Drive, Cape Town; 2005. (33) Ejtehadi H, Sepehri A, Akkafi H. Methods of biodiversity measurement. Iran: Publication of Ferdowsi University of Mashhad; 2009. (34) Moghadam M. Ecology of terrestrial plants. Iran: Publication of Tehran University; 2003. (35) Porbabaei H. Statistical Ecology. Iran: Gilan University Publication; 2008. (36) Todd SW, Seymour C, Joubert DF, Hofman MT. Communal rangelands and biodiversity: insights from Paulshoek, Namaqualand. InCommunal rangelands in southern Africa: A synthesis of knowledge. Proceedings of a symposium on policymaking for the sustainable use of southern African communal rangelands; 1998. (37) Cumming DH, Fenton MB, Rautenbach I.L, Taylor RD, Cumming GS. Elephants, woodlands and biodiversity in southern Africa. South African Journal of Science. 1997; 93: 231-236. (38) Vermeulen SJ. Cutting of trees by local residents in a communal area and an adjacent state forest in Zimbabwe. Forest Ecology and Management. 1996; 81: 101-111. (39) Dahlberg AC. Vegetation diversity and change in relation to land use, soil and rainfall-a case study from North-East District, Botswana. Journal of Arid Environments. 2000; 44 (1):19-40. (40) Daniels RJ, Gadgil M, Joshi NV. Impact of human extraction on tropical humid forests in the Western Ghats in Uttara Kannada, South India. Journal of Applied Ecology. 1995; 32: 866-874. (41) West NE. Biodiversity of rangelands. Journal Range Management. 1993; 46: 2-13. (42) Huston MA. Biological diversity. The coexistence of species on changing landscapes, Cambridge: Cambridge University Press; 1994. (43) Habibi M, Satarian A, Ghorbani Nahooji M, Alamdari E. Introduced flora, the biological and geographical distribution of plants in the environment of the paband national park, Mazandaran Province. Iran. Journal of Plants Ecosystem Conservation. 2013; 1 (3): 47-72. (44) Ghahremaninejad F, Agheli S. Floristic study of Kiasar National Park. Iran. Taxonomy and Biosystematics. 2009; 2 (1): 47-62. (45) Batouli H. Biodiversity and species richness of plant elements in Qazaan reserve of Kashan. Iran. Pajouhesh va Sazandegi. 2004; 61 (4): 85-103. (46) Saberi A, Ghahremaninejad F, Sahebi SG, Joharchi MR. Study of floristic pesteh forest of Chehcheh, Iran East North. Taxonomy and Biosystematics Journal. 2010; 2 (4): 61-92. (47) Nooraee F. Floristic study of Eslam Abad-e Gharb [Dissertation]. Borujerd: Islamic Azad Univ; 2009. (48) Braun U. A monograph of the Erysiphales (powdery mildews). Beihefte zur Nova Hedwigia; 1987. (49) Khodaparast SA, Abbasi M. Species, host range and geographical distribution of powdery mildew fungi (Ascomycota: Erysiphales) in Iran. Mycotaxon. 2009; 108: 213-216. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 829 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 283 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||