تعداد نشریات | 42 |
تعداد شمارهها | 1,537 |
تعداد مقالات | 12,623 |
تعداد مشاهده مقاله | 25,826,434 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,661,399 |
نظریۀ عمومی حقوق اسلامی محیط زیست؛ مبانی ایدئولوژیک و قواعد فقهی | ||
الهیات تطبیقی | ||
مقاله 4، دوره 12، شماره 25، خرداد 1400، صفحه 43-58 اصل مقاله (831.85 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/coth.2020.117089.1280 | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا حق شناس* 1؛ ابوالقاسم نقیبی2 | ||
1استادیار گروه فقه و حقوق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانشیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
دو رویکرد در ساختار نظام حقوق اسلامی دربارۀ انسجام و ربط مقررات مربوط به هر باب وجود دارد. رویکرد مسئلهمحور، حکمی مستقل را از مسائل دیگر همان باب برای هر مسئلۀ فرعی تعقیب میکند. رویکرد مجموعهمحور، مبانی و اصول عام منسجم و هدفمندی با لحاظ جهانبینی، اهداف و روشهای منطبق با اندیشۀ اسلامی و احیاناً استفاده از دانش تجربی را برای مجموع مسائل ذیل هر باب میپذیرد که حکم مسائل فرعی از آنها تبعیت میکند؛ این مبانی و اصول را «نظریۀ عمومی» مینامند. بررسی مبانی ایدئولوژیک، اصول سیاستگذاری و قواعد و احکام فقهی آن در باب «حقوق اسلامی محیط زیست» برای استنباط نظریۀ عمومی حقوق محیط زیست، لازم است. در پژوهش حاضر، مبانی ایدئولوژیک حقوق اسلامی محیط زیست، به روش توصیفیتحلیلی و با بررسی بنیادهای هستیشناسی و جهانبینی توحیدی، تحلیل شدهاند. سپس با توجه به منابع استنباط حقوق اسلامی، اصول سیاستگذاری و احکام و قواعد فقهی مربوط به حفاظت و بهرهبرداری از محیط زیست بررسی شدهاند. جمعآوری اطلاعات و دادهها بهصورت کتابخانهای است. | ||
کلیدواژهها | ||
حقوق اسلامی محیط زیست؛ نظریۀ عمومی؛ سیاستگذاری؛ فقه محیط زیست؛ قواعد فقه | ||
مراجع | ||
منابع 1- قرآن کریم. 2- نهجالبلاغه، (1414ق)، ترجمۀ محمد دشتی، مؤسسۀ نهجالبلاغه، قم، چاپ اول. 3- انصاری، مرتضى، (1404ق)، الاجتهاد و التقلید، قم، کتابفروشى مفید، چاپ اول. 4- أنصاری، مرتضى، (1419ق)، فرائد الاصول، قم، مجمع الفکر الإسلامی، چاپ اول. 5- باسمپور، سعید، (1382)، «پایداری محیط زیست از دیدگاه اسلام»، مجلۀ فرهنگ جهاد، شماره1-2، صص 244-263. 6- بحرانى، محمد سند، (1426ق)، أسس النظام السیاسی عند الإمامیة، قم، مکتبة فدک، قم، چاپ اول. 7- برقى، احمد بن محمد، (1371ق)، المحاسن، قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم. 8- تبریزى، جواد بن على، (بیتا)، أسس القضاء و الشهادۀ، قم، دفتر مؤلف، چاپ اول. 9- تبریزى، ابوطالب تجلیل، (بیتا)، التعلیقة الاستدلالیة على تحریر الوسیلة، بیجا، بینا، بیتا. 10- تمیمی آمدی، عبدالواحد، (1366)، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول. 11- توکلی، غلامحسین، (1382)، «اومانیسم دینی و اومانیسم سکولار»، پژوهشهای فلسفی – کلامی، شماره 17 و 18، صص 45-64. 12- ثقفی تهرانی، محمد، (1398ق)، تفسیر روان جاوید، تهران، انتشارات برهان، چاپ سوم. 13- جعفرى تبریزى، محمدتقى، (1419ق)، رسائل فقهى، تهران، مؤسسة منشورات کرامت، چاپ اول. 14- جمالی، حمیدرضا، (1389)، «محیط زیست بینالمللی و میراث مشترک بشریت»، تحقیقات سیاسی و بینالمللی، شماره 4، صص 119-150. 15- جمعی از نویسندگان، (1387)، درسنامۀ فلسفه حقوق، تهران، نشر مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، چاپ اول. 16- جوادى آملى، عبدالله، (1390)، اسلام و محیط زیست، تحقیق عباس رحیمیان، قم، مرکز نشر اسراء، چاپ ششم. 17- حائرى، على بن محمد طباطبایى، (1418ق)، ریاض المسائل، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول. 18- حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین، (1363ش)، تفسیر اثنی عشری، تهران، انتشارات میقات، چاپ اول. 19- حسینی شیرازی، محمد، (1420ق)، فقه البیئة، بیروت، مؤسسۀ الوعی الإسلامی، چاپ اول. 20- حسینی فیروزآبادی، مرتضی، (1400ق)، عنایه الاصول فی شرح کفایه الاصول، قم، فیروزآبادی، چاپ اول. 21- سبحانی، جعفر، (1388)، الوسیط، قم، نشر مؤسسۀ امام صادق (ع)، چاپ اول. 22- سبزوارى، محقق محمدباقر بن محمد مؤمن، (بیتا)، کفایة الأحکام، اصفهان، انتشارات مهدوى، چاپ اول. 23- شوشترى، محمدحسن مرعشى، (1427ق)، دیدگاههاى نو در حقوق، دو جلد، تهران، نشر میزان، چاپ دوم. 24- صدرالدین شیرازی، محمد، (1382)، الشواهد الربوبیة، تهران، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی، چاپ اول. 25- صدر، محمدباقر، (1424 هـ ق)، اقتصادنا، قم، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیه للامام الشهید الصدر، چاپ اول. 26- صدوق قمّى، محمّد بن على بن بابویه، (1413)، علل الشرائع، قم، کتابفروشى داورى، چاپ اول. 27- طباطبایى، محمدحسین، (1390 هـ ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی، چاپ دوم. 28- طوسى، محمد بن حسن، (1407 هـ ق)، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم. 29- طیب، سید عبدالحسین، (1378)، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم. 30- عاملى، حرّ محمد بن حسن، (1409 هـ ق)، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول. 31- عاملى، حرّ محمد بن حسن، (1412 هـ ق)، هدایة الأمة إلى أحکام الأئمة، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ اول. 32- عاملى، شهید ثانى زین الدین بن على، (1413 هـ ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول. 33- عراقى، ضیاء الدین على کزازى، (1414 هـ ق)، شرح تبصرة المتعلمین، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول. 34- عراقى، ضیاء الدین على کزازى، (بی تا)، کتاب القضاء، قم، مهر، چاپ اول. 35- عمید زنجانى، عباسعلى، (1421 هـ ق)، فقه سیاسى، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ چهارم. 36- فخلعی، محمد تقی، تاری مرادی، احسان، (بهار 1385)، «مبانی و احکام فقهی محیط زیست» مطالعات اسلامی، شماره 71، صص 31-66. 37- کلینى، محمد بن یعقوب، (1429 هـ ق)، الکافی، قم، دار الحدیث، چاپ اول. 38- مامقانى، محمد حسن، (1316 هـ ق)، غایة الآمال فی شرح کتاب المکاسب، قم، مجمع الذخائر الإسلامیة، چاپ اول. 39- مجلسی اصفهانى، محمد باقر، (1404 هـ ق)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم. 40- مراغى، عبد الفتاح، (1417 هـ ق)، العناوین الفقهیة، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول. 41- مشهدی، علی، (1392)، حق بر محیط زیست سالم (الگوی ایرانی-فرانسوی)، تهران، میزان، چاپ اول. 42- مصباح یزدی، محمد تقی، (1386)، آموزش فلسفه، قم، نشر بین الملل، چاپ هفتم. 43- مصطفی پور، محمدرضا؛ (تابستان 1391)، «ارزش ذاتی طبیعت در نگاه صدر المتألهین شیرازی» حکمت اسراء، شماره 12، صص 113-130. 44- مطهری، مرتضی، (1387)، آشنایی با قرآن، تهران، انتشارات صدرا، چاپ بیست و پنجم. 45- مغربى، ابو حنیفه نعمان بن محمد تمیمى، (1385 هـ ق)، دعائم الإسلام، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ دوم. 46- مکارم شیرازی، ناصر، (1386)، برگزیده تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب اسلامیه، چاپ سی و سوم. 47- مکارم شیرازى، ناصر، (1422 هـ ق)، بحوث فقهیة هامة، قم، نشر مدرسة الإمام علی بن أبی طالب(ع)، چاپ اول. 48- مکارم شیرازى، ناصر، (1411 هـ ق)، القواعد الفقهیة، قم، نشر مدرسة الإمام علی بن أبی طالب(ع)، چاپ سوم. 49- میانجى، على احمدى، (1411 هـ ق)، الأسیر فی الإسلام، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول. 50- ناصر مکارم شیرازى، (1411 هـ ق)، القواعد الفقهیة، قم، نشر مدرسة الإمام علی بن أبی طالب(ع)، چاپ سوم. 51- نراقى، احمد بن محمد، (1417 هـ ق)، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، چاپ اول. 52- نوری، ولی الله؛ زمانی، سیدقاسم؛ راعی، مسعود؛ عبداللهی، محسن، (پاییز و زمستان 1395)، «اصل تناسب در مخاصمات مسلحانه در پرتو اسناد و رویه محاکم کیفری بین المللی» مجله آموزههای حقوق کیفری»، شماره 12، صص 91-116. 53- یزدى، محقق داماد سید مصطفى، (1406 هـ ق)، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامى، چاپ دوازدهم. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 455 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 323 |