تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,639 |
تعداد مقالات | 13,330 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,909,746 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,961,681 |
بازاندیشی در ضرورت «تفکّر انتقادی» و کارکردهای آن در تذکرهنویسی و تاریخادبیاتنگاری | ||
فنون ادبی | ||
مقاله 2، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 33، دی 1399، صفحه 1-20 اصل مقاله (663.51 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/liar.2020.122146.1822 | ||
نویسندگان | ||
طوبی سلمانپور1؛ علی تسنیمی2؛ مهیار علوی مقدم* 3؛ محمود فیروزی مقدم4 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، واحد تربت حیدریّه، دانشگاه آزاد اسلامی تربت حیدریّه، ایران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
4استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد تربت حیدریّه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریّه، ایران | ||
چکیده | ||
تاریخادبیات، تبارنامۀ فرهنگ و اندیشه است و تذکرههای ادبی نسل نخستین تاریخادبیات فارسیاند و بازتابندة قبض و بسط فرهنگ، فراز و فرود ادبیات، سنّتپذیری و سنّتگذاری و آینة جریانشناسی ادبیاند که فرایند تحول و انحطاط - تقلید را در ادبیات نشان میدهند و به بسط و گسترش پژوهشهای ادبی، شناساندنِ سنّتهای ادبی، زبان و ادبیات بومی و هویّت ملّی، آشناکردن خوانندة امروز با بافت موقعیتی آفرینشِ تذکره یاری میرسانند؛ اما در کنار تمام مزیّت تذکرهها، گاه آفتهایی مانند سطحینگری، نافرهیختگی، سجعپردازی، موجزنویسی، وحبّ و بغض به شماری از تذکرهها راه یافته است. تاریخادبیاتنگاری برای دستیافتن به رشد و بالندگی، بهناچار باید به خود نگاهی آسیبشناختی داشته باشد. آسیبشناسی فرایندی هوشمند است؛ بدینمعنا که چگونه این تذکرهها به این آفتها دچار شدهاند و چگونه میتوان این تذکرهها را از آنها پیراست. آسیبشناسی تذکرهها، مستلزم بهرهگیری از «تفکّر انتقادی» است تا بتوان از سنّتهای ناروا و کژمدارانة ادبی دوری گزید، خوانندة امروز را با بافت موقعیتی آفرینش متنِ تذکرهها آشنا کرد، دانشهای نظریهپردازی ادبی، طبقهبندی و ردهبندی تاریخادبیات را ارتقا بخشید و ادبیات را از تعصّبات قومی، ایدئولوژیک و سیاسی دور کرد. تفکّر انتقادی ابزار ارزیابی هدفمند، دقیق و علمی تذکرهها را به دست میدهد و با نگاهی انتقادی و ژرفکاوانه، زمینۀ تفکّر تحلیلی و ارائة نظریههای علمی را فراهم میآورد. این مقاله بهروش گردآوری اطلاعات و بهصورت روش کتابخانهای انجام شد و هدف آن، طرح و بازشناسی آسیبشناسی تذکرههای ادبی از رهگذر تفکّر انتقادی و ضرورتهای آن است. | ||
کلیدواژهها | ||
تفکّر انتقادی؛ تذکرهنویسی؛ آسیبشناسی؛ نقد ادبی | ||
مراجع | ||
منابع
24. فتوحی رودمعجنی، محمود. (1385). نقد ادبی در سبک هندی، تهران: سخن. 25. __________ (1387). نظریة تاریخادبیات با بررسی انتقادی تاریخادبیاتنگاری در ایران، تهران: علمی. 26. قاضی مرادی، حسن. (1391). درآمدی بر تفکّر انتقادی، تهران: دات. 27. گلچینمعانی، احمد. (1363). تاریخ تذکرههای فارسی، تهران: کتابخانة سنایی. 28. ماهیار، عباس. (1377). مرجعشناسی ادبی و روش تحقیق، چاپ دوم، تهران: قطره. 29. مایزر، چت. (1374). آموزش تفکّر انتقادی، ترجمة خدایار ابیلی، تهران: سمت. 30. هدایت، رضاقلیخان. (1336). مجمعالفصحا، تصحیح مظاهر مصفّا، چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 484 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 321 |