تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,682 |
تعداد مقالات | 13,762 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,222,702 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,752,028 |
بررسی وحدت شخصیۀ وجود از نگاه محقق دوانی و ملاصدرا | ||
الهیات تطبیقی | ||
مقاله 12، دوره 10، شماره 22، آذر 1398، صفحه 147-162 اصل مقاله (802.9 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/coth.2019.104953.1074 | ||
نویسنده | ||
ابراهیم رضایی* | ||
استادیار گروه معارف قرآن و اهل البیت (ع) دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
علامه دوانی، با تکیه بر قواعدی همچون وحدت وجود، انتساب ماهیت به وجود، اصل تشأن و عدم التباس موجودات به مبدأ اشتقاق، وحدت شخصیه را تبیین میکند. از دیدگاه او، حقیقت وجود در ذات الهی منحصر است و ماسوی منتسب به وجودند، نه آنکه سایر موجودات، امور موهوم و خیالی تلقی شوند؛ با این حال، اعتقاد به وحدت شخصی با مبانی دوانی در تضاد است. با توجه به آثار و پیامدهای آن، انسان به نتیجۀ روشن، مطلوب و معقول نمیرسد. سرانجام، تبیین نهایی این مطلب در حکمت متعالیه به اوج خود رسیده است. در آنجا، وجود دارای هویت عینی است که واجد مراتب متعدد است. تمام این مراتب، محل سریان و ظهور و بروز وجود است. ملاصدرا درنهایت به این نتیجه میرسد که به سبب شدت فعلیت مبدأ وجود، جایی برای بروز چیزی دیگر باقی نمیماند. مبدأ از فرط فعلیت، بر تمامی فعلیات و تحصلات محیط است؛ درنتیجه، او هر موجود را شأنی از شؤون آن وجود تام میداند و معتقد است آنچه کثرات است، چیزی نیست جز تجلی صفات او در مجالی و ظهور اسماء در مظاهر. در این نوشتار، مسئلۀ وحدت شخصی وجود با تکیه بر مبانی این دو فیلسوف بررسی و ارزیابی شدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
وحدت شخصیه وجود؛ دوانی؛ ملاصدرا؛ انتساب؛ تشکیک خاصی | ||
مراجع | ||
منابع 1- آشتیانی، جلالالدین، (1387)، هستی ازنظر فلسفه و عرفان، قم، بوستان کتاب، چاپ پنجم. 2- ابنسینا، حسینبنعبداله، (1371)، المباحثات، تحقیق محسن بیدارفر، قم، بیدار، چاپ اول. 3- جوادی آملی، عبدالله، (1386)، رحیق مختوم، محقق: حمید پارسانیا، ج 3 و 4، قم، اسراء، چاپ سوم. 4- حسنی، حمیدرضا، (1385)، «وحدت و کثرت وجود در حکمت متعالیه و عرفان»، پژوهشهای فلسفی کلامی، ش 3، صص 24-3. 5- دوانی، (1411ق)، ثلاث رسائل (و بذیله رسالة هیاکل النور)، محقق: احمد تویسرکانی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامى آستان قدس رضوی، چاپ اول. 6- دوانی، (1381)، سبع رسایل، محقق: تویسرکانی، تهران، میراث مکتوب، چاپ اول. 7- طباطبایی، محمدحسین، (1381)، نهایة الحکمة، مصحح، غلامرضا فیاضی، قم، مؤسسۀ آموزشی امام خمینی، چاپ دوم. 8- طوسی، خواجه نصیرالدین، (1386)، شرح الاشارات و التنبیهات، محقق: حسنزاده آملی، قم، بوستان کتاب، چاپ دوم. 9- مطهری، مرتضی، (1381)، مجموعه آثار، ج 9، قم، صدرا، چاپ ششم. 10- ----------، (1369)، شرح مبسوط منظومه، تهران، انتشارات حکمت، چاپ اول. 11- ملاصدرا، (1376)، المشاعر (شرح رسالة المشاعر)، مصحح: جلالالدین آشتیانی، تهران، امیرکبیر. 12- ملاصدرا، (1383)، اسفار، محقق: غلامرضا اعوانی، ج 1، تهران، بنیاد حکمت صدرا، چاپ اول. 13- ملاصدرا، (1380)، اسفار، محقق: مقصود محمدی، ج 2، تهران، بنیاد حکمت صدرا، چاپ اول. 14- ملاصدرا، (1380)، اسفار، محقق: مقصود محمدی، ج 7، تهران، انتشارات بنیاد حکمت صدرا، چاپ اول. 15- ملاصدرا، (1382)، الشواهد الربوبیه، محقق: مصطفی محقق داماد، تهران، انتشارات بنیاد حکمت صدرا، چاپ اول. 16- ملاصدرا، (1302)، مجموعة الرسائل التسعة، قم، مکتبة المصطفوی، چاپ اول. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 367 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 401 |