تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,638 |
تعداد مقالات | 13,319 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,878,261 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,947,152 |
تحلیل کارکرد نمادین غار در کیش میترائیسم بر بنیاد دیدگاههای میرچا الیاده | ||
الهیات تطبیقی | ||
مقاله 11، دوره 10، شماره 22، آذر 1398، صفحه 133-146 اصل مقاله (686.12 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/coth.2019.118418.1312 | ||
نویسندگان | ||
علی صادقی منش1؛ مهیار علوی مقدم* 2 | ||
1پژوهشگر پسادکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
چکیده | ||
میترائیسم، یکی از کهنترین کیشهای ایرانی، در راه هدایت پیروان خود، از نمادهایی اسطورهای بهره میبرد که تحلیل آنها رهبرندۀ مخاطب به درکی صحیح از جنبههای مختلف کارکرد این نمادها در این آیین است. مهرابهها، نیایشگاههای پیروان این آیین، ساختاری نمادین دارند؛ این نیایشگاهها یا در غارهای طبیعی ساخته یا به شکل غار طراحی شدهاند. در این پژوهش تلاش شده است کارکرد نماد غار بر بنیاد دیدگاه الیاده و کارکرد این نماد در کیش میترائیسم بررسی شوند. در این پژوهش با تکیه بر دیدگاههای اسطورهشناختی و دینپژوهانۀ میرچا الیاده، نماد غار و کارکردهای ذکرشدۀ آن در متون مختلف بررسی شدهاند و با بهرهگیری از تحلیلهای الیاده در آثار مختلفش، نگارندگان کوشیدهاند کارکرد نمادین غار را در آیین میترائیسم بررسی کنند. بر پایۀ طبقهبندی نوین ارائهشده در این پژوهش و برایند واکاوی آثار الیاده، باید کارکرد نمادین غار در آیین میترائیسم را در زیرمجموعۀ «جایگاه نمادین آیین تشرف» دستهبندی کرد که در پیوند با «زهدان زمین ـ مادر» و «دنیای درون و ناخودآگاه» است. | ||
کلیدواژهها | ||
کیش میترائیسم؛ غار؛ نماد؛ اسطوره؛ میرچا الیاده | ||
مراجع | ||
منابع1- الیاده، میرچا، (1391)، تصاویر و نمادها، ترجمۀ محمدکاظم مهاجری، تهران، کتاب پارسه، چاپ اول. 2- -------- ، (1392)، چشماندازهای اسطوره، ترجمۀ جلال ستاری، تهران، توس، چاپ سوم. 3- --------، (1394)، الف. رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، تهران، سروش، چاپ پنجم. 4- -------- ، (1394)، ب. نمادپردازی، امر قدسی و هنر، ترجمۀ محمدکاظم مهاجری، تهران، کتاب پارسه، چاپ اول. 5- -------- ، (1395)، آیینها و نمادهای تشرف، ترجمۀ محمدکاظم مهاجری، تهران، کتاب پارسه، چاپ اول. 6- --------- ، (1397)، اسطوره، رویا، راز، ترجمۀ مهدیه چراغیان، تهران، کتاب پارسه، چاپ اول. 7- امامی، حسن، (1382)، «تجلی میترائیسم در شاهنامه»، ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند، ش 3، صص 20-5. 8- انقطاع، ناصر، (1397)، حافظ و کیش مهر، لس آنجلس، شرکت کتاب، چاپ اول. 9- اولانسی، دیوید، (1396)، پژوهشی نو در میتراپرستی، ترجمۀ مریم امینی، تهران، چشمه، چاپ چهارم. 10- باستید، روژ، (1391)، دانش اساطیر، ترجمۀ جلال ستاری، تهران، توس، چاپ دوم. 11- بتلهایم، برونو، (1395)، افسون افسانهها، ترجمۀ اختر شریعتزاده، تهران، هرمس، چاپ چهارم. 12- پورداود، ابراهیم، (بیتا)، ادبیات مزدیسنا (یشتها: قسمتی از کتاب مقدس اوستا)، ج 1و2، بمبئی، انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی و ایران لیگ. 13- جودی، شهره، (1393)، «تداوم نشانهها و بقایای معماری مهری قفقاز در کلیساهای ارمنستان و گرجستان»، باغ نظر (فصلنامۀ علمیپژوهشی مرکز پژوهشی هنر معماری و شهرسازی نظر)، ش 31، صص 44-33. 14- حسینی، مریم، (1388)، «رمزپردازی غار در فرهنگ ملل و یار غار در غزلهای مولوی»، فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، ش 15، صص 53-35. 15- شوالیه، ژان و گربران، آلن، (1385)، فرهنگ نمادها (اساطیر، رویاها، ایماء و اشاره، اشکال و قوالب، چهرهها، رنگها، اعداد)، دورۀ 5 جلدی، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، تهران، جیحون، چاپ اول. 16- عمرانی، بهروز و مرادی، امین، (1393)، «جایگاه مجموعۀ زهاک در روند ترویج اندیشههای مهرپرستی و معماری مرتبط با آن»، مطالعات باستانشناسی، ش 2، صص 130- 113. 17- فریزر، جیمز جرج، (1388)، شاخۀ زرین (پژوهشی در جادو و دین)، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران، آگاه، چاپ ششم. 18- کمبل، جوزف، (1377)، قدرت اسطوره، ترجمۀ عباس مخبر، تهران، مرکز، چاپ اول. 19- کومن، فرانتس، (1386)، دین مهری، ترجمۀ احمد آجودانی، تهران، ثالث، چاپ اول. 20- گاتری، ویلیام کیت، (1378)، افلاطون: جمهوری، ترجمۀ حسن فتحی، تهران، فکر روز، چاپ اول. 21- لاوانی، هانری، (1385)، «اهمیت غار در میتراپرستی غرب»، مجموعه مقالات دین مهر در جهان باستان (مجموعه گزارشهای دومین کنگرۀ بینالمللی مهرشناسی)، ترجمۀ مرتضی ثاقبفر، تهران، توس، چاپ اول. 22- وارنر، رکس، (1395)، دانشنامۀ اساطیر جهان، ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور، تهران، هیرمند، چاپ اول. 23- یاحقی، محمدجعفر وبامشکی، سمیرا، (1388)، «تحلیل نماد غار در هفت پیکر نظامی»، پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، ش 4، صص 58-43. 24- یشتها، (1394)، گردآوری و تألیف ابراهیم پورداود، ویرایش فرید مرادی با مقدمۀ بهرام فرهوشی، تهران، نگاه، چاپ اول. 25- یونگ، کارل گوستاو، (1390)، چهار صورت مثالی: مادر، ولادت مجدد، روح، چهرۀ مکار، ترجمۀ پروین فرامرزی، مشهد، بهنشر، چاپ سوم. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 493 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 458 |