تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,658 |
تعداد مقالات | 13,563 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,156,024 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,272,867 |
کارکردهای معنایی- منظوری جملات معترضه در تاریخ بیهقی | ||
فنون ادبی | ||
مقاله 2، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 29، دی 1398، صفحه 1-14 اصل مقاله (606.39 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/liar.2019.116460.1597 | ||
نویسندگان | ||
سیداحمد پارسا* 1؛ شهلا محمودی2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان، کردستان، ایران | ||
چکیده | ||
مبحث جملة معترضه از مباحث مشترک بین دستور زبان و علم معانی است. منحصرکردن آن به دعا و نفرین، اطلاق حشو به آن و مواردی ازایندست موجب شدهاست تاکنون بهگونهای بایسته به آن پرداخته نشود؛ درحالیکه جملة معترضه ضمن افزودن بار عاطفی کلام، حضور راوی و نظرات و جبههگیریهای مشخص او یا به تعبیر دیگر گفتمان او را در متن روایت نمایان و اهداف متعدد دیگری را نیز دنبال میکند. پژوهش حاضر به بررسی کارکردهای معنایی - منظوری جملات معترضه در تاریخ بیهقی میپردازد و میکوشد با تبیین این کارکردها ضمن کمک به تغییر نگرش مخاطبان از این جملات، به درک بهتر رخدادهای تاریخی و درک بهتر گفتمان ابوالفضل بیهقی نیز کمک کند. روش پژوهش، توصیفیتحلیلی است و دادهها بهشیوة کتابخانهای گردآوری شده و بهروش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شدهاند. نتیجه نشان میدهد این جملات در تاریخ بیهقی، خلاف تصور معمول تنها به جملات دعایی و بدلی محدود نمیشوند، بلکه کارکردهای مهمی چون، توضیح بیشتر، تأکید و برجستهسازی، توصیف و بیان حالت، ستایش و بزرگداشت، بیان علت، مذمّت، استعطاف، اقناع مخاطب، استوارکردن کلام، اظهار تعجب و شگفتی، اغراق و بزرگنمایی و موارد متعدد دیگری را دربرمیگیرد که بهتفصیل بررسی میشوند. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ بیهقی؛ دستور؛ معانی؛ حشو؛ جملة معترضه؛ نقشهای معنایی - منظوری | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
منابع 1. ابوالقاسمی، محسن (1375). دستور تاریخی زبان فارسی، تهران: سمت. 2. ابن جنی، عثمان (1913م). الخصائص، بتحقیق محمد علی النجار، دارالمکتبه المصریه. 3. اسفندیاری، محمد (1374). «حشو قبیح»، آیینه پژوهش، 6(1(شماره پیاپی31)، صص 31ـ 5). 4. اکبری، حمیدرضا (1383). منظورشناسی اشعار پرسشی بوستان سعدی. پایاننامة کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان. دانشگاه شیراز. 5. امین مدنی، صادق (1363). دستورزبان فارسی، تهران: چاپخانة 17 شهریور. 6. انوری، حسن و احمدی گیوی، حسن (1370). دستورزبان فارسی، چ 6، تهران: فاطمی. 7. بتولی آرانی، عباس (1380). نقشهای معنایی- منظوری جملات پرسشی در اشعار مهدی اخوان ثالث و فروغ فرخزاد براساس نظریة کنشهای گفتاری و نظرگاههای بلاغی در شعر فارسی. پایاننامة کارشناسی ارشد آموزش فارسی به غیر فارسی زبانان. دانشگاه شیراز. 8. بیهقی، ابوالفضل محمد حسین (1390). تاریخ بیهقی، تصحیح علیاکبر فیاض به اهتمام محمدجعفر یاحقی، شهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ پنجم. 9. پارسا،سیداحمد و مهدوی، دلارام (1390). «بررسی نقشهای معنایی- منظوری جملات پرسشی در غزلیات شمس». فصلنامة زبان و ادبیات فارسی. سال نوزدهم، شمارة 71، 29-58. 10. تاج الحلاوی، علی بن محمد (1341). دقایقالشعر، به تصحیح و حواشی سید محمدکاظم امام، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 11. تجلیل، جلیل (1385). معانی و بیان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 12. تقوی، سید نصرالله (1363). هنجار گفتار: در فن معانی و بیان و بدیع فارسی، اصفهان: فرهنگسرای اصفهان. 13. حسینی، شمسالسادات و همکاران (1396). «نقش علائم نگارشی معاصر در فهم آیات قرآن کریم»، فصلنامة علمی ـ پژوهشی پژوهشهای ادبی ـ قرآنی (دانشگاه اراک)، سال پنجم، شماره چهارم. 14. خیامپور، عبدالرسول (1344). دستورزبان فارسی، چ 5، تبریز: شفق.. 15. دانشگر، محمد (1383). «حشو در نوشتههای امروز»، فصلنامة پژوهشهای ادبی، شمارة 3، صص 83ـ 11. 16. دهخدا، علیاکبر (1372). لغتنامه، چاپ اول از دورۀ جدید، تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 17. رادویانی، محمدبنعمر (1362). ترجمانالبلاغه، به تصحیح احمد آتش، تهران: اساطیر. 18. رازی، شمسالدین محمدبنقیس (1388). المعجم فی معاییر اشعارالعجم، محمد قزوینی و مدرس رضوی و سیروس شمیسا، تهران: علمی. 19. رجایی، محمدخلیل (1359). معالمالبلاغه، شیراز: دانشگاه شیراز. 20. رحیمیان، جلال و شکری احمدآبادی (1381). «نقشهای معنایی- منظوری جملات پرسشی در غزلیات حافظ»، مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورة هجدهم. شمارة1، 17-34. 21. زاهدی، زینالدین جعفر (1377). روش گفتار، مشهد: دانشگاه فردوسی. 22. سعدی، مصلحالدین (1366). کلیات، به اهتمام محمدعلی فروغی، چ 6، تهران: امیر کبیر. 23. سکاکی، ابویعقوب یوسف ابن أبیبکر (1983م). مفتاح العلوم، شرح نعیم زرزور، بیروت: دارالمکتبه العلمیه. 24. سلطانی رنانی، سید مهدی (1391): «اسالیب اعتراض در قرآن کریم»، دوفصلنامة علمی ـ پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا (س)، سال نهم، شمارة 1. 25. سلطانی گرد فرامرزی، علی (1368). از کلمه تا کلام، چ 4، ناشر: مؤلف. 26. سیوطی، جلالالدین (1380). الاتقان فی علوم القرآن. ج 2، تهران: فخر دین. 27. شریعت، محمد جواد (1367). دستورزبان فارسی، چ 3، تهران: اساطیر. 28. شمیسا، سیروس (1383). نگاهی تازه به بدیع، تهران: فردوس. 29. شیرازی، احمد امین (1366). آیین بلاغت، ناشر: مؤلف. 30. صفا، ذبیح الله (1366). مختصری در معانی و بیان فارسی، تهران: ققنوس. 31. عرفان، حسن (1389). کرانهها، شرح فارسی: مختصر المعانی ج 2، چ 5، قم: اهجرت. 32. علوی مقدم، محمد و اشرفزاده، رضا (1379). معانی و بیان، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسان دانشگاهها. 33. فشارکی، محمد (1379). نقد بدیع، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی. 34. قبادیانی، حکیم ناصربنخسرو (1380). دیوان اشعار: قصاید، به اهتمام سید نصرالله تقوی، سیدحسین تقیزاده، مجتبی مینوی و علیاکبر دهخدا، چ 2، تهران: معین. 35. کاشف، غلامحسین (1329). دستورزبان فارسی، استانبول: شمس. 36. کردی، رسول (1389). «حشو در ادب فارسی»، رشد و آموزش زبان و ادب فارسی، دورة 23، شمارة 4، صص 37ـ 34. 37. کزازی، میرجلال الدین (1370). زیباییشناسی سخن پارسی (2): معانی، تهران: نشر مرکز. 38. مازندرانی، محمدهادی بن محمد صالح (1375). انوارالبلاغه، بهکوشش محمدعلی غلامینژاد، تهران: نشر قبله. 39. محبّتی، مهدی (1380). بدیع نو (هنر ساخت و آرایش سخن)، تهران: سخن. 40. مرزبان راد، علی (1374). دستور سودمند، چ 8، تهران: قومس. 41. مشکور، محمدجواد (1368). دستورنامه، چ13، تهران: شرق. 42. ممتحن، مهدی (1387). «جملة معترضه و تأثیر بلاغی آن در قرآن»، پژوهشنامة قرآن و حدیث، شمارة پنجم، صص 72ـ 59. 43. مولایینیا، عزتالله (1386). «اسلوب اعتراض در بلاغت قرآن کریم»، فصلنامة علمی ـ تخصصی، سال اول، شمارة چهارم. 44. واعظ کاشفی سبزواری، کمالالدین حسین (1369). بدایعالافکار فی صنایعالاشعار، جلالالدین کزازی، تهران، نشر مرکز. 45. وطواط، رشیدالدین محمد عمری (1362). حدایق السحر فی دقایق الشعر، به تصحیح و اهتمام عباس اقبال، ناشران: کتابخانة طهوری و کتابخانة سنایی. 46. الهاشمی، احمد (1387). جواهرالبلاغه، ترجمه و شرح حسن عرفان، قم: بلاغت. 47. همایی، جلالالدین (1367). فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: هما. 48. Leech, Geoffry (1983). Principles of Pragmatics, London: Longman. 49. Peccei, Jean Stiwel (1999). Pragmatics, New York: Routledge. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,324 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 873 |