تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,658 |
تعداد مقالات | 13,563 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,140,390 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,270,278 |
بررسی مقایسهای انسانشناسی عرفانی از منظر شیخ نجمالدین رازی و عزیز نسفی | ||
الهیات تطبیقی | ||
مقاله 9، دوره 10، شماره 21، خرداد 1398، صفحه 109-124 اصل مقاله (727.56 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/coth.2019.114457.1221 | ||
نویسندگان | ||
قدرت الله خیاطیان* 1؛ طناز رشیدی نسب2 | ||
1دانشیار گروه الهیات دانشگاه سمنان، سمنان، ایران | ||
2دانشجوی دکتری عرفان و تصوف دانشگاه سمنان، سمنان، ایران | ||
چکیده | ||
انسانشناسی از مهمترین مباحث الهیات است که همواره شایان توجه عرفا و متصوفه بوده است. در عرفان اسلامی، انسان بهعنوان نوع، مهمترین مخلوق و مقصود خلقت تلقی شده و فرد و با نام «انسان کامل» مطرح شده است. نجمالدین رازی و عزیز نسفی، از عارفان بزرگ قرن هفتماند که در آثار خود، به موضوع انسان اهمیت ویژهای دادهاند. رازی در آثار خود، دربارۀ آفرینش و جایگاه انسان بحث کرده است. او پیامبر(ص) را برترین انسان و نخستین آفریده دانسته است. نسفی کتابی با نام النسان الکامل تألیف کرده و در آن، مباحث مربوط به انسان را مطرح کرده است. در پژوهش حاضر به روش توصیفی - مقایسهای، دیدگاههای رازی و نسفی تبیین شدهاند و اختلاف و شباهت آرا و نظرهای ایشان در جایگاه انسان، مراتب و بحث انسان کامل بررسی شدهاند. نتایج نشان میدهند گرچه دو عارف تقریباً در یک عصر زیستهاند و در برخی آراءشان نزدیکی به چشم میخورد، رویکرد رازی به این مسئله، مانند رویکرد عرفای پیش از خود بوده است؛ در حالی که نسفی به پیروی از اندیشههای ابنعربی، اصطلاح انسان کامل را به کار برده و علاوه بر آن، ویژگیهای انسانی والاتر از آن، را با نام «انسان کامل آزاد» تبیین کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
عرفان اسلامی؛ انسان شناسی عرفانی؛ انسان کامل؛ نجم الدین رازی؛ عزیز نسفی | ||
مراجع | ||
1- قرآن کریم. 2- ابنعربی، محییالدین، (1946م)، فصوص الحکم، قاهره، دار إحیاء الکتب العربیة. 3- ایزوتسو، توشیهیکو، (1389)، صوفیسم و تائوئیسم، ترجمۀ محمدجواد گوهری، تهران، روزنه، چاپ چهارم. 4- پرهیزگار، زرینتاج؛ عقدایی، تورج، (1389)، «انسان در مرصادالعباد»، فصلنامۀ تخصصی ادیان و عرفان، سال هفتم، شماره بیستوپنجم، صص 154-121. 5- خیاطیان، قدرتالله، (1389)، «بررسی تطبیقی انسان کامل ازنظر ابنعربی و مولوی»، خردنامه صدرا، شماره شصتویکم، صص 64-40. 6- خوشحال دستجردی، طاهره، (1388)، «جایگاه حضرت محمد(ص) در جهانبینی عرفانی نجمالدین رازی در کتاب مرصاد العباد و مقایسه آن با جهانبینی محیالدینبنعربی»، پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی، شماره دوم، صص 52-37. 7- رازی، نجمالدین، (1322ق)، مرصادالعباد من المبدأ الی المعاد، تهران، بینا. 8- -----------، (1379)، مرصادالعباد، به اهتمام دکتر محمدامین ریاحی، تهران، علمی و فرهنگی، چاپ هشتم. 9- -----------، (1352)، عشق و عقل، به اهتمام و تصحیح تقی تفضلی، تهران، کتاب. 10- --------------، (1381)، مرموزات اسدی در مزمورات داوودی، مقدمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، سخن. 11- رئیسی، احسان؛ میرباقریفرد، علیاصغر؛ محمدی فشارکی، محسن؛ آقاحسینی، حسین، (1392)، «هستی و مراتب آن از دیدگاه عزیز نسفی»، ادبیات عرفانی الزهرا، شماره هشتم، صص 119-93. 12- ریجون، لوید، (1378)، عزیز نسفی، ترجمۀ مجدالدین کیوانی، تهران، مرکز. 13- میرباقریفرد، علیاصغر، (1391)، «عرفان عملی و نظری یا سنّت اول و دوم عرفانی؟»، پژوهشهای ادب عرفانی (گوهرگویا)، سال ششم، شماره دو، پیاپی 22، تابستان، صص 88-65. 14- نسفی، عزیزبن محمد، (1352)، مقصد اقصی، محقق و مصحح حامد ربانی، تهران، گنجینه. 15- -----------، (1379)، بیان التنزیل، شرح احوال و تحلیل آثار، تصحیح و تحشیۀ علیاصغر میرباقریفرد، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. 16- ------------، (1381)، زبدة الحقایق، تصحیح، مقدمه و تعلیقات حقوردی ناصری، تهران، طهوری، چاپ دوم. 17- ------------، (1386الف)، الانسان الکامل، مصحح و محقق: ماریژان موله، تهران، طهوری. 18- ------------، (1386ب)، کشف الحقائق، مصحح و محقق: احمد مهدوی دامغانی، تهران، علمی و فرهنگی. 19- نوروزی، اصغر، (1392)، «جایگاه انسان در سلوک عرفانی»، مجلة مطالعات معنوی، تابستان و پاییز، شمارة 8و9، صص 7-30. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 851 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 681 |