ارزیابی عملکرد زنجیرۀ تأمین بشردوستانه با استفاده از رویکرد خاکستری

صادقی مقدم, محمد رضا; صفری, حسین; بارانی بیرانوند, رضا

doi:10.22108/jpom.2018.101917.1016

تعداد نشریات	43
تعداد شماره‌ها	1,647
تعداد مقالات	13,387
تعداد مشاهده مقاله	30,129,968
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	12,066,265

ارزیابی عملکرد زنجیرۀ تأمین بشردوستانه با استفاده از رویکرد خاکستری

پژوهش در مدیریت تولید و عملیات

مقاله 10، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 18، اردیبهشت 1398، صفحه 175-197 اصل مقاله (1.08 M)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jpom.2018.101917.1016

نویسندگان

محمد رضا صادقی مقدم^* ¹؛ حسین صفری²؛ رضا بارانی بیرانوند³

¹استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

²دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

³کارشناسی‌ارشد مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

چکیده

کشور ایران جزءِ کشورهایی است که نرخ وقوع فجایع طبیعی در آن نسبت به برخی کشورها بیشتر است؛ ازاین‌رو مدیریت زنجیره تأمین بشردوستانه در قبل، حین و بعد از حادثه اهمیت زیادی دارد. ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه یکی از فعالیت‌های مهم در مدیریت این زنجیره است؛ به‌نحوی‌که وضعیت عملکرد را مشخص می‌کند و بازخورد مناسبی را برای بهبود عملکرد آن فراهم می‌کند. در مقالۀ حاضر پس از شناسایی شاخص‌ها و ابعاد عملکردی زنجیره تأمینِ زلزله‌ای کشور که در پژوهش دیگری انجام شده است، ازطریق نرمال‌سازی بارهای عاملی، شاخص‌ها و ابعاد اهمیت آنها مشخص می‌شود. سپس برای ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه سه زلزلۀ فاجعه‌بار اخیر کشور، از رویکرد خاکستری استفاده می‌شود. برای ارزیابی منطقی و مناسب از دو سناریو در ارزیابی بحث می‌شود. در سناریوی نخست فقط از اطلاعات سه زلزلۀ منتخب استفاده شده است و در سناریوی دوم پس از تعیین استاندارد در تمام شاخص‌ها این اطلاعات به‌صورت زلزله‌ای فرضی در محاسبات وارد می‌شود. نتایج نیز برمبنای سناریوی دوم است که سناریوی کامل‌تری نسبت به سناریوی نخست است؛ بدین‌صورت که عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه در زلزله‌های دشتی و اهر (هریس و ورزقان) برابر و بهتر از زلزلۀ بشاگرد است.

کلیدواژه‌ها

زنجیره تأمین بشردوستانه؛ ارزیابی عملکرد؛ رویکرد خاکستری؛ سناریو

اصل مقاله

مقدمه

کشور ایران، کشوری است که همه‌ساله فجایع طبیعی گوناگونی همچون زلزله، سیل و خشک‌سالی در آن رخ می‌دهد؛ به‌طوری‌که ایران در رتبۀ ششم کشورهای درمعرض حوادث طبیعی است. دراین‌بین زلزله به‌دلیل شدت در آثار خرابی و زیادی فراوانی در آمار جان‌باختگان، مصدومان و بی‌خانمان‌ها اهمیت زیادی دارد. کشور ایران به‌لحاظ قرارگرفتن روی کمربند لرزه‌خیز آلپ– هیمالیا همه‌ساله پدیدۀ زلزله را با درجات بزرگیِ متفاوت تجربه می‌کند.

پشت موفقیت هر برنامۀ کمک وامداد بشردوستانه، فرایندهای لجستیک و زنجیره تأمینی قرار دارد. این زنجیره‌های تأمین باید به رویدادهای غیرمنتظره به‌سرعت پاسخ دهند و برای برآورده‌کردن نیازهای موقعیت‌های مشخص و مجزا، پیکره‌بندی شوند (الورانتوبا و گری[i]، 2006). زنجیره تأمین بشردوستانه نوع خاصی از زنجیره تأمین با ویژگی‌های منحصربه‌فرد است که آن را از زنجیره تأمین‌های تجاری متمایز می‌کند. عملکرد این زنجیره تأمین در فاجعه‌ها نقش بسیار مهمی در مواجهه، کنترل و کاهش تأثیرات فاجعه‌ها دارد (شولز و های[ii]، 2009). ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از بلایای طبیعی در شهرهای گوناگونِ جهان سبب شده است پژوهش‌های کاربردی گسترده‌ای درزمینۀ زنجیره تأمین بشردوستانه و مدیریت لجستیک امداد، هنگام مقابله با بحران برای حداقل‌کردن خسارات ناشی از آن انجام شود.

در بین تمام حوزه‌های زنجیره تأمین بشردوستانه، ارزیابی عملکرد اهمیت خاصی دارد و نسبت به دیگر حوزه‌ها کمتر به آن توجه شده است. از بین سازمان‌های فعال درزمینۀ بشردوستانه تنها 45 درصد به بحث ارزیابی عملکرد پرداخته‌اند و از این بین تنها 20 درصد به‌طور مستمر عملکرد تمام فعالیت‌های خود را ارزیابی می‌کنند (اسکالتن[iii]، 2013).

با ارائۀ سیستم سنجش عملکرد اثربخش، عملیات امدادی بهبود پیدا می‌کند و شفافیت و پاسخگویی در عملیات امدادی افزایش می‌یابد (شولز و های،2009). کشورها با ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه خود در فاجعه‌های سپری‌شده، درک مناسبی از این زنجیره تأمین به دست می‌آورند و از اطلاعات حاصل از ارزیابی زنجیره تأمین خود برای بهبود عملکرد زنجیره تأمین‌های فجایع آتی در آینده بازخود به دست می‌آورند.

با استدلال‌های بالا، ایجاد چارچوبی مناسب همراه با ابزاری مناسب برای ارزیابی عملکر به بهبود عملکرد زنجیره تأمین زلزله کمک می‌کند. همچنین کاستی‌ها و نقاط قوت را نشان می‌دهد تا نقاط قوت در عملیات‌های بعدی تکرار و تقویت شوند و کاستی‌ها نیز جبران شوند؛ درنتیجه، هدف این پژوهش توسعۀ رویکردی کمی برای ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه در فجایع زلزله‌ای ایران است.

در این مقاله از شاخص‌ها و ابعاد عملکردی پایان‌نامه‌ای که در مقطع کارشناسی ارشد با نام «ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه با الگوبرداری از مدل‌های ارزیابی عملکرد (مطالعۀ موردی: چند زلزلۀ فاجعه‌بار اخیر ایران)»[iv] انجام‌شده در دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران (متعلق به پژوهشگران، پژوهش حاضر)، استفاده شده است. همچنین از خروجی (بارهای عاملی) آن پژوهش برای تعیین اهمیت و وزن ابعاد و شاخص‌ها استفاده می‌شود؛ بدین‌گونه‌که پس از در نظر گرفتن شاخص‌ها و ابعاد عملکردی آن پژوهش، بارهای عاملی ابعاد و شاخص‌ها با نرمال‌سازی برای وزن در نظر گرفته می‌شوند. سپس با استفاده از رویکرد خاکستری و درقالب دو سناریو عملکرد سه زلزلۀ فاجعه‌بار اخیر کشور ارزیابی شده است. علت استفاده از رویکرد خاکستری، عدم‌قطعیت در شاخص‌های کیفی پژوهش و توانایی این رویکرد در در نظر گرفتن اعداد قطعی شاخص‌های کمی و اعداد غیرقطعی شاخص‌های کیفی در کنار یکدیگر برای منسجم‌کردن رویۀ ارزیابی و رسیدن به نتیجه و ارزیابی کلی است.

مرور ادبیات و پیشینۀ نظری پژوهش

عملکرد زنجیره تأمین: ارککی لایتینن^{^[v]} معتقد است عملکرد بر پایۀ توانایی اهداف سنجش (سازمان، تیم یا کارکنان)، در تأمین برآمدهایی با خصیصه‌های از پیش تعیین شده و مطابق با اهداف مشخص تعریف‌شدنی است (خاوندکار و همکاران، 1388).

براین‌اساس از جنبه‌های مختلفی به عملکرد توجه می‌شود؛ نخست آنکه عملکرد بر نتایج و برآمدی واقعی از فعالیت‌های حقیقیِ انجام‌گرفته، اشاره دارد؛ برای نمونه عملکرد شرکت می‌تواند بر پایه‌های نتایج مالی^{^[vi]} ارزیابی قرار گیرد؛ دوم آنکه عملکرد بر نحوۀ انجام فعالیت‌ها دلالت دارد؛ یعنی اینکه فعالیت چگونه انجام شده است؛ درنهایت عملکرد مقیاسی برای دستیابی به اهداف است.

باتوجه‌به مطالب بیان‌شده نتیجه می‌شود عملکرد زنجیره تأمین شاخص عملکرد کلی است که به عملکرد تمامی مراحل زنجیره تأمین وابسته است. عملکرد زنجیره تأمین به‌وسیلۀ قابلیت سودآوری زنجیره تأمین تعریف‌شدنی است و تنها منبع درآمد آن، مشتری است (چوپرا و مانیدل[vii]، 2007). برطبق بیان وان در ورست[viii] (2000)، عملکرد زنجیره تأمین میزانی است که زنجیره تأمین خواسته‌های مصرف‌کنندگانش (مشتریان) را باتوجه‌به شاخص‌های عملکرد مربوط در هر مقطع از زمان و مقدار هزینۀ کل زنجیره تأمین برآورده می‌کند (وان در ورست، 2000) .

ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین: مدیریت زنجیره تأمین، یکی از مباحث مهم برای سازمان‌ها است. پژوهشگران زیادی بیان کرده‌اند که رقابت بین سازمان تبدیل به رقابت میان زنجیره‌های تأمین شده است. ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین به‌دلایل مختلفی مانند وجود مشارکت‌کنندگان متعدد با اهداف متفاوت و به کار بردن اصطلاحات متنوع از عملکرد، مشکل است. با ایجاد مفاهیم استاندارد، ارزیابی و نظارت بر کل زنجیره و یا قسمتی از آن آسان‌تر شده است. ارزیابی عملکرد برمبنای داده‌های قابل‌اعتماد یکی از عواملی است که برای استفادۀ کامل شرکت از ارزش‌های سرمایه‌گذاری‌اش، ضروری قلمداد شده است (لو، وو، رزنبرگ و بارنز[ix]،2009). برخلاف اهمیت ارزیابی عملکرد، با گذشت یک‌دهه از مطرح‌شدن ارزیابی عملکرد در مدیریت زنجیره تأمین و گسترش جریانی از مقالات مربوط به تئوری و عمل در زنجیره تأمین، توجه کافی به موضوع ارزیابی عملکرد در زنجیره تأمین نشده است (چان و چی[x]، 2003). ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین درک بهتری از زنجیره تأمین ایجاد می‌کند، همچنین بر رفتار عاملین تأثیر مثبت دارد و عملکرد کلی را بهبود می‌دهد (چن و پولراج[xi]، 2004).

زنجیره تأمین بشردوستانه: این زنجیره تأمین نوع خاصی از زنجیره تأمین است که وظیفه‌اش تأمین نیازهای اساسی برای کمک‌رسانی به مجروحین در مکان مناسب و در سریع‌ترین زمان ممکن است. با وجود نقش عمدۀ زنجیره تأمین امدادی در نجات زندگی بشر در زمان‌های بحرانی، توجه بسیار کمی به آن شده است. ویژگی‌های این زنجیره تأمین به‌شرح زیر است:

دارای الگوی تقاضای کاملاً نامعلوم است؛
معمولاً چندین زنجیره تأمین وجود دارند که به‌صورت موازی فعالیت می‌کنند؛
زنجیره‌های تأمین دارای عکس‌العمل سریع (زمان تدارکات تقریباً صفر) هستند؛
کمبود زنجیره تأمین/ سیستم‌های لجستیکی موجود در نواحی بحران‌زده؛
کافی‌نبودن زیرساخت‌های موجود در نواحی بحران‌زده؛
بهینه‌نبودن استراتژی‌های زنجیره تأمین به‌علت مناسب‌نبودن جریان اطلاعات؛
نبود هماهنگی بین شرکای زنجیره تأمین؛
وجود زنجیرۀ تأمین چندمحصولی تعاونی؛
مقدمه‌چینی عملیاتی با ساختار ضعیف و خاص چندمنظوره؛
سطوح متغیر تکنولوژی موجود.

در زنجیره تأمین بشردوستانه یا امدادی، تقاضاها شامل اقلام و نیروی انسانی و به‌صورت تصادفی و غیرقابل‌پیش‌بینی هستند؛ به‌طوری‌که پیش از وقوع تقاضا، محل آن تشخیص داده نمی‌شود. در زنجیره تأمین تجاریِ یکپارچه، مشتریان و سهامداران وجود دارند؛ درحالی‌که در زنجیره تأمین بشردوستانه اهداکنندگان و ذی‌نفعان وجود دارند. هیچ‌گونه جریان اطلاعاتی بین ذی‌نفعان و سازمان‌ها در این زنجیره وجود ندارد؛ بلکه اهداکنندگان، سازمان‌های بشردوستانه را ازنظر مالی و فیزیکی پشتیبانی می‌کنند. در پایان باید گفت این زنجیره از تغییر رویۀ فشاری به کششی[xii] استفاده می‌کند (توماس[xiii]، 2005).

در جدول 1 و 2 پژوهش‌های انجام‌شده در حوزۀ ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه آورده شده است.

جدول 1- پژوهش‌های خارجی درزمینۀ ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه

پژوهشگر (سال)	موضوع	مدل/ متغیرهای اصلی	جامعۀ آماری و نمونه	روش گردآوری و تحلیل داده	یافته‌های پژوهش
(عبیدی، دِ لیو و کلامپ[xiv]، 2014 )	مدیریت عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه	انواع طبقه‌بندی از چارچوب‌ها و شاخص‌های ارزیابی عملکرد بشردوستانه	مجموعه شاخص‌های به کار گرفته شده برای ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه	بررسی ادبیات موجود در این زمینه با استفاده از روش‌های ساختاریافته	تعیین شکاف‌ها و چالش‌های موجودین شاخص‌های تعریف‌شده بری ارزیابی عملکرد و ارزیابی عملکرد بشردوستانه
(شیفلینگ و پیسک[xv]، 2014)	ارزیابی عملکرد لجستیک بشردوستانه با رویکرد مشتری محوری	نوع ذی‌نفعان در زنجیره تأمین بشردوستانه	مجموعه ذی‌نفعان درگیر در طول زنجیره تأمین بشردوستانه	بررسی ادبیات پژوهش	توسعۀ چارچوب سنجش عملکرد با محوریت ذی‌نفعان برای زنجیره تأمین بشردوستانه
( عبیدی، دِ لیو و کلامپ، 2013)	اندازه‌گیری موفقیت در زنجیره تأمین بشردوستانه	فاکتورهای موفقیت زنجیره تأمین بشردوستانه	آژانس‌های کمک‌رسانی بشردوستانه (HAA)	مصاحبه با متخصصان آژانس‌های کمک‌رسانی بشردوستانه	مشخص‌کردن فاکتورهای خاص ارزیابی موفقیت در زنجیره تأمین بشردوستانه
(اسکالتن، 2013)	سیستم‌های ارزیابی عملکرد بشردوستانه پایدار	انواع مدل‌های ارزیابی عملکرد	مجموعه مدل‌های ارزیابی عملکرد	بررسی ادبیات مربوط به مدل‌های ارزیابی عملکرد	مدل‌های ارزیابی عملکرد مناسب برای ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین و میزان پایداری و سازگاری آنها با این زنجیره تأمین خاص
(رونگیر، گلاسو، لوراس و گورچ[xvi]، 2010)	ارائۀ روشی برای تعریف سیستم ارزیابی عملکرد برای کنترل بحران	شاخص‌های عملکرد (PIS)	در ژاپن زلزلۀ یوگایاکارتا	بررسی ادبیات پژوهش	توسعۀ ارزیابی عملکرد برای پاسخ به بحران و مدیریت آن

جدول 2- پژوهش‌های داخلی در زمینۀ ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه

سال

پژوهشگر

عنوان

یافته‌های پژوهش

1389

علی بزرگی امیری

سیده الهه میری

محمدسعیدجبل‌عاملی

ارائۀ چارچوب ارزیابی عملکرد لجستیک امداد در شرایط بحران

مقایسۀ اندازه‌گیری عملکرد در زنجیرۀ امداد و زنجیره تأمین تجاری و ارائۀ شاخص‌های عملکرد برای زنجیرۀ امداد و نیز ارائۀ چارچوب اندازه‌گیری عملکرد برای زنجیرۀ امداد است.

1393

علی ترابی

محسن آقابیگ‌لو

امیرحسین میثمی

چارچوب اندازه‌گیری عملکرد زنجیره امداد بشردوستانه با رویکرد ترکیب Fuzzy-DEMATEL و ANP

ایجاد چارچوب ارزیابی عملکرد با مشخص‌کردن شاخص‌های ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه در چارچوب مدل SCOR و استفاده از رویکردی ترکیبی از دو روش Fuzzy-DEMATEL و ANP

درادامه، مدل‌های مهم ارائه‌شده در حوزۀ ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه به‌طور کامل‌تری بررسی می‌شود.

مدل بیمن و بالیسک^{^[xvii]}مدل سنجش عملکرد زنجیره امداد بشردوستانه که بیمن و بالیسک (2008) ارائه داده است، با استفاده از چارچوب مدل سه‌بخشی سنجه‌های منبع، سنجه‌های خروجی و سنجه‌های انعطاف‌پذیری توسعه یافته است. آنها درنهایت مجموعه‌ای از سنجه‌های عملکردی را در هریک از سه دسته شناسایی کردند. این سنجه‌ها در جدول 3 آمده است (بیمن و بالیسک، 2010).

جدول 3- سنجه‌های عملکردی مدل بیمن و بالیسک

منبع	خروجی	انعطاف‌پذیری
هزینۀ کل (منابع) هزینه‌های سربار هزینۀ کل توزیع (شامل حمل و نقل و هزینۀ مدیریت کالا) سرمایه‌گذاری در انبار و ضایعات هزینه‌های سفارش‌گذاری و راه‌اندازی هزینه‌های نگهداری موجودی هزینۀ عرضۀ کالا تعداد کارکنان امدادی به‌ازاءِ هر نفر دریافت‌کنندۀ کمک تعداد ساعات خلق ارزش‌افزوده (ساعات مستقیم صرف‌شده برای توزیع کمک به‌ازاءِ کل ساعت نیروی انسانی) هزینه صرف شده به‌ازاءِ هر نفر دریافت‌کنندۀ کمک کمک‌های ریالی دریافت‌شده به‌ازاءِ دورۀ زمانی مشخص کل مقدار عرضه‌های امدادی (تحویل داده‌شده به آسیب‌دیدگان) کل مقدار عرضۀ امدادی برای هر نوع کالا کل مقدار امداد عرضه‌شده برای هر منطقه کل امداد عرضه‌شده به هر نفر نرخ دستیابی به هدف تکمیل شد سفارش احتمال کمبود موجودی تعداد سفارش‌های برگشتی تعداد دفعات کمبود موجودی در انبار متوسط زمان پاسخگویی به تقاضا حداقل زمان پاسخگویی (حداقل زمان بین زمان وقوع حادثه و زمان رسیدن کالاهای امدادی به منطقه) تعداد واحد کالاهایی که سازمان بلافاصله از تأمین‌کنندۀ رده‌اول خود دریافت می‌کند. حداقل زمان پاسخگویی ترکیب انواع مختلف عرضه که زنجیره تأمین بتواند در بازۀ زمانی مشخص تأمین کند.

مدل نقشۀ مأموریت مرجع: یکی از چارچوب‌های رایج سنجش عملکرد در حوزۀ سازمان‌های تجاری، کارت امتیازی متوازن[xviii] است. این چارچوب شامل چهار دیدگاه مالی، مشتری، داخلی و دیدگاه یادگیری و رشد است. لئو[xix] (2010) نقشۀ مأموریت مرجع برای مدیریت زنجیره تأمین بشردوستانه را ارائه کرده است. شاخص‌هایی که در هریک از چهار دیدگاه کارت امتیازی متوازن درخصوص زنجیرۀ امداد بشردوستانه در این مدل مطرح است در شکل 1 آمده است.

مشتری	اجزای محصول و خدمات	روابط مشتری				تصویر
مشتری	کیفیت بالا در دسترس بودن مقدار کافی تحویل با سرعت بالا تحویل قابل‌اعتماد	برای خیرین: تضمین فرآیندهای اثربخش و کارا ارائۀ اطلاعات لازم و بازخورد	برای واسطه‌ها: فراهم‌کردن خدمات مرتبط در زمان و مکان لازم ارائۀ اطلاعات و بازخور مناسب		برای قربانیان حادثه: فراهم‌کردن خدمات مرتبط در زمان و مکان لازم	یک شریک قابل‌اعتماد و صادق‌بودن فراهم‌کردن کمک‌های امدادی مستمر و پایدار

داخلی	مدیریت عملیات	مدیریت خیرین		مدیریت شریک	نوآوری	قانون و اجتماع
داخلی	خلق تعالی عملیاتی از مرحلۀ ارزیابی نیازها تا ارائۀ خدمات	هدف‌گذاری، کسب و بازیابی خیرین ارائۀ بازخورد به خیرین		شراکت با دولت بومی و هدف‌گذاری، کسب و بازیابی سایر شرکا	شناسایی، توسعه مدیریت محصولات و خدمات	اطمینان از انطباق با قوانین عجین‌شدن اجتماعی، محیطی و فرهنگی

یادگیری	سرمایۀ انسانی			سرمایۀ اطلاعاتی	سرمایۀ سازمانی
یادگیری	ساخت و توسعۀ مهارت‌ها و شایستگی‌های زنجیره تأمین و مدیریت نرخ خروج منابع‌انسانی			توسعه، بهره‌برداری و سرمایه‌گذاری روی تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات زنجیره تأمین	غنی‌سازی رهبری بومی، تسریع کار تیمی به‌طور داخلی و با شرکا

مالی	بودجه‌بندی			مدیریت تأمین مالی	مدیریت هزینه
مالی	توسعه، نظارت و تطبیق بودجه			تضمین جریان پایدار و به‌هنگام کمک‌های نقدی و غیرنقدی	تضمین استفاده کارا از منابع مالی به‌طور شفاف

شکل 1- نقشۀ مأموریت مرجع برای مدیریت زنجیره تأمین بشردوستانه (دِ لئو، 2010)

مدل سانتارلی و همکاران[xx]: سانتارلی و همکارانش (2013) پنج دستۀ اصلی زمان پاسخگویی، قابلیت اعتماد/ انعطاف‌پذیری، همکاری/استاندارسازی، رضایت ذینفعان و اعطاکنندگان و عملکرد هزینه به‌همراه شاخص‌های کلیدی عملکرد[xxi] را برای سنجش عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه ارائه کرده است. این سنجه‌ها در جدول 4 نشان داده شده است.

جدول 4- سنجه‌های مدل ( سانتارلی و همکاران، 2013)

زمان پاسخگویی	قابلیت اعتماد/انعطاف‌پذیری	همکاری/ استاندارسازی	عملکرد هزینه
زمان پروژه متوسط زمان پاسخگویی قابلیت اعتماد زمان تحویل[xxii] زمان خرید تا تحویل کالا[xxiii] وجود انبار سازمان انعطاف در حجم. انعطاف ترکیبی. درصد کالاهای از پیش تعبیه شده[xxiv]		تعداد کارمندان امدادی. درصد افرادی که در توزیع کمک‌ها درگیرند. مقدار دلار خرج‌شده. تعداد افرادی که به آنها کمک شده است. سطح رضایت نسبت هزینۀ کالاها به کل هزینه‌های انجام‌شده. هزینه‌های حمل‌ونقل. نسبت هزینه‌های انبارداری به کل هزینه‌های امدادرسانی. درصد بازگشت سفارش. درصد کالاهای خریداری‌شده ولی توزیع‌نشده به کل کالاهای خریداری‌شده

پژوهش‌های انجام‌شده در حوزۀ ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه محدود است و بیشتر پژوهش‌های موجود به بحث شناسایی مؤلفه‌های عملکردی و به بیان کلیتی در این موضوع تمرکز داشته‌اند و از ارزیابی عملکرد این زنجیره تأمین با دیدی کمی غافل بوده‌اند. بدین ترتیب لازم است ساختار و چارچوبی مناسب تدوین شود تا زمینۀ ارزیابی این زنجیره در عمل فراهم شود؛ به همین دلیل این پژوهش درصدد است این کمبود را جبران کند. در جدول 5 مشخص شده است پژوهش‌های گذشته روی کدام محورها تمرکز داشته‌اند و هدف پژوهش حاضر چیست.

جدول 5- روند پژوهش‌های انجام‌شده در حوزۀ ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه

شماره	پژوهشگر	عنوان	هدف	یافته‌ها
1	شیفلینگ و پیسک	ارزیابی عملکرد لجستیک بشردوستانه با رویکرد مشتری‌محوری	سنجش عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه با محوریت ذی‌نفعان	توسعۀ چارچوب سنجش عملکرد با محوریت ذی‌نفعان برای زنجیره تأمین بشردوستانه
2	اسکالتن	سیستم‌های ارزیابی عملکرد بشردوستانه پایدار	تطابق بین مدل‌های ارزیابی عملکرد و زنجیره تامین بشردوستانه	مدل‌های ارزیابی عملکرد مناسب برای ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین و میزان پایداری و سازگاری آنها با این زنجیره تأمین خاص
3	رونگیر، گلاسو، لوراس و گورچ	ارائه روشی برای تعریف سیستم ارزیابی عملکرد برای کنترل بحران	ارائۀ سیستمی برای ارزیابی عملکرد اقدامات پاسخ به بحران	توسعۀ ارزیابی عملکرد برای پاسخ به بحران و مدیریت آن
4	علی بزرگی امیری، سیده الهه میری، محمدسعیدجبل‌عاملی	ارائۀ چارچوب ارزیابی عملکرد لجستیک امداد در شرایط بحران	شناسایی چارچوب ارزیابی عملکرد لجستیک امداد	مقایسۀ اندازه‌گیری عملکرد در زنجیرۀ امداد و زنجیره تأمین تجاری، همچنین ارائۀ شاخص‌های عملکرد برای زنجیرۀ امداد و ارائۀ چارچوب اندازه‌گیری عملکرد برای زنجیرۀ امداد است.
5	علی ترابی محسن آقابیگ‌لو امیرحسین میثمی	چارچوب اندازه‌گیری عملکرد زنجیره امداد بشردوستانه با رویکرد ترکیب Fuzzy-DEMATEL و ANP	تدوین چارچوب ارزیابی عملکرد زنجیره تامین بشردوستانه درقالب مدل SCOR	ایجاد چارچوب ارزیابی عملکرد با مشخص‌کردن شاخص‌های ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه در چارچوب مدل SCOR و استفاده از رویکردی ترکیبی از دو روش Fuzzy-DEMATEL و ANP
6	محمدرضا صادقی مقدم حسین صفری رضا بارانی بیرانوند	ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه با استفاده از رویکرد خاکستری	ایجاد و بسط مدلی کمی برای ارزیابی عملکرد زنجیره تامین بشردوستانه نوع خاص زلزله‌ای در کشور و استفادۀ عملی از آن برای ارزیابی عملکرد چند زلزلۀ منتخب	نتایج این پژوهش در این مرحله هنوز مشخص نشده است.

باتوجه‌به اطلاعات به‌دست‌آمده، هنوز پژوهشی انجام نشده است که با این رویکرد عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه و آن هم نوع خاص زلزله‌ای را ارزیابی کند. به‌طورکلی پژوهش‌های انجام‌شده در حوزۀ زنجیره تأمین بشردوستانه نیز بسیار محدود بوده و بیشتر حالت توصیفی داشته است. یکی از نوآوری‌های این پژوهش ارائۀ چارچوب ارزیابی متناسب با شرایط و ساختار کشور ایران است. نوآوری دیگر این پژوهش ترکیب مدل مفهومی ارائه‌شده با رویکرد کمی ارزیابی است که به پیاده‌سازی و کاربردی‌کردن مدل بسط ‌داده شده کمک می‌کند.

حوزۀ زنجیره تأمین بشردوستانه حوزه‌ای تقریباً جدید است و پژوهشگران محدودی در این زمینه پژوهش انجام داده‌اند؛ جستجوهای کتابخانه‌ای در کشور نیز این موضوع را تأیید می‌کند.

روش‌شناسی

در یک دسته‌بندی کامل، پژوهش‌های علمی براساس هدف پژوهش به سه دستۀ بنیادی، کاربردی و پژوهش و توسعه تقسیم می‌شوند (سرمد و همکاران،1393:79). باتوجه‌به ماهیت مسئلۀ بررسی‌شده در این پژوهش، روش این پژوهش به‌لحاظ هدف، کاربردی است. هدف پژوهش‌های کاربردی توسعۀ دانش کاربردی درزمینه‌ای خاص است. همان‌طورکه گفته شد یکی از اهداف این پژوهش، برخورداری از یافته‌ها برای مشخص‌کردن وضعیت در زنجیره تأمین بشردوستانه کشور است.

روش‌های پژوهش از نظر نحوۀ گردآوری داده‌ها به سه دستۀ توصیفی[xxv]، پیش‌بین[xxvi] و اکتشافی[xxvii] تقسیم می‌شوند. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی هست. روش‌های توصیفی خود به چند دسته تقسیم می‌شوند که بیشتر نویسندگان، سه دستۀ اصلی برای آن برشمرده‌اند. این سه دسته عبارتند از: روش مشاهده‌ای[xxviii]، روش مورد کاوی[xxix] یا مطالعه موردی و پیمایشی یا میدانی[xxx](هاشمی, 1392: 117). این پژوهش در دستۀ دوم یعنی مطالعۀ موردی قرار می‌گیرد.

جامعۀ آماری این پژوهش شامل مدیران و امدادگرانِ شاغل در سازمان‌های درگیر در زنجیره تأمین بشردوستانه در کشور است؛ مانند جمعیت هلال‌احمر، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران، آژانس‌های کمک‌رسانی، خیرین و سازمان‌های مردم‌نهاد[xxxi] که در زلزله‌های درحال بررسی حضور داشته‌اند. برای پیداکردن آنها در سازمان‌های نام‌برده از روش گلوله‌برفی استفاده شده است؛ به این طریق که برای تکمیل فرم‌های ارزیابی عملکرد هر زلزله بعد از مراجعه به هر خبره، خبرۀ بعدی با نظر ایشان و برمبنای توانایی و تجربۀ خبره در زلزله‌های منتخب انتخاب می‌شود. نحوۀ ارزیابی شاخص‌های عملکردی باتوجه‌به نظر خبرگان و اساتید دانشگاه و اطلاعات کمّی موجود دربارۀ زلزله‌ها مشخص شده است (برخی شاخص‌ها کمی و برخی به‌صورت کیفی). تعداد افرادی که فرم‌های ارزیابی عملکردی (شاخص‌های کیفی) را برای هر زلزله پر کردند حداقل 4 بودند. آنها فرم‌های ارزیابی را به‌صورت گروهی با تبادل نظر و رسیدن به توافق پر کرده‌اند. داده‌های مربوط به شاخص‌های کمی نیز از آرشیو اطلاعاتِ زلزله‌های کشور در سازمان امداد و نجات استخراج شده است.

رویکرد خاکستری ارزیابی عملکرد: درحالت کلی فرض کنید مجموعۀ گسستۀ گزینه‌ها مجموعۀ nتایی از شاخص‌هایی مستقل باشد؛ این شاخص‌ها شامل k شاخص کیفی و (n-k) شاخص کمی است. به‌این‌ترتیب روش تصمیم‌گیری جامع این پژوهش درقالب گام‌های زیر ارائه می‌شود.

گام نخست - تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری

برای ارزیابی هریک از گزینه‌ها ازنظر شاخص‌های کمی از اعداد قطعی استفاده می‌شود که در مجموعۀ اعداد حقیقی بیان می‌شود و آن را با نمایش می‌دهند. درخصوص شاخص‌های کیفی یا شاخص‌هایی که اندازه‌گیری آنها در شرایط عدم‌قطعیت مطرح می‌شود از اعداد خاکستری استفاده شده است. به‌این‌ترتیب ماتریس تصمیم‌گیری که هم‌زمان دارای درایه‌های قطعی و خاکستری است با استفاده از رابطۀ 1 تشکیل می‌شود.

(1)

شاخصهای غیرقطعی

شاخصهای قطعی

گام دوم- نرمال‌سازی ماتریس تصمیم‌گیری

باتوجه‌به یکسان‌نبودن جنس و ماهیت شاخص‌ها پس از تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری، باید نسبت به بی‌بعدسازی آنها اقدام شود تا امکان ارزیابی و مقایسه ازمنظر همۀ شاخص‌ها فراهم شود. ارائۀ روشی جامع مستلزم ارائۀ روابطی است که بتواند مقادیر ماتریس را با در نظر گرفتن انواع مختلف شاخص‌های مربوطه اعم از مثبت و منفی، بهینه، کمی و کیفی بی‌بُعد کند؛ به این منظور با استفاده از روابط مندرج در جدول 6، ماتریس تصمیم‌گیری نرمال‌شده با استفاده از رابطۀ 2 محاسبه می‌شود. در جدول 6، رابطۀ 2 از مقالۀ کو، یانگ و هوانگ^{^[xxxii]} (2008)، روابط 3 و 5 از کتاب تی زنگ و هوانگ^{^[xxxiii]} (2011) و روابط 4 و 6 از مقالۀ لی، یاماگوچی و ناگای^{^[xxxiv]} (2007) و استخراج شده‌اند.

(2)

جدول 6- فرمول‌های نرمال‌سازی

(3)	کمی	شاخص مثبت
(4)	کیفی	شاخص مثبت
(5)	کمی	شاخص منفی
(6)	کیفی	شاخص منفی

در جدول 6 حد پایین اعداد خاکستری و حد بالا اعداد خاکستری است.( )

گام سوم- تعریف گزینۀ مرجع

دنبالۀ مرجع که درحقیقت گزینۀ ایدئال مفروض است با استفاده از رابطۀ 7 تعریف می‌شود (گل محمدی و ملت‌پرست[xxxv]، 2012) تا مبنایی برای ارزیابی و مقایسۀ دنبالۀ متناظر با هریک از گزینه‌ها فراهم شود.

(7)

گام چهارم- محاسبۀ فاصلۀ مینکفسکی

فاصلۀ مینکفسکی[xxxvi] بین دو عدد و به‌صورت رابطۀ 8 تعریف می‌شود (مالیج، دنگ، لیو و مای[xxxvii]، 2006).

(8)

با استفاده از رابطۀ مینکفسکی درصورتی‌که و دو عددِ قطعی عضو مجموعۀ اعداد حقیقی باشند (یعنی و ) رابطۀ 9 برقرار است.

(9)

گام پنجم- محاسبۀ ضریب رابطه‌ای خاکستری

ضریب نسبی خاکستری[xxxviii] که با نمایش داده می‌شود بین گزینۀ و گزینۀ مرجع با در نظر گرفتن معیارjام با استفاده از رابطۀ 10 محاسبه می‌شود (کو و همکاران[xxxix]، 2008).

(10)

در این رابطه عبارت فاصله یا اختلاف بین گزینۀ و گزینۀ مرجع با در نظر گرفتن معیار jام است که در این مقاله از تعریف فاصلۀ مینکفسکی روابط 8 و 9 محاسبه می‌شود. ضریب تفکیک است که معمولاً 5/0 در نظر گرفته می‌شود (چانگ و لین[xl]، 1999؛ لین، لو و لوئیس[xli]، 2007؛ لی و همکاران[xlii]، 2007).

گام ششم - محاسبۀ امتیاز رابطه‌ای خاکستری

امتیاز رابطه‌ای خاکستری بین گزینۀ و مرجع از رابطۀ 11 به دست می‌آید.

(11)

در این رابطه، وزن معیارها است؛ به‌گونه‌ای‌ که .

امتیاز رابطۀ خاکستری درحقیقت بیان‌کنندۀ تشابه میان هریک از گزینه‌ها با گزینۀ مرجع (ایدئال) است (فونگ[xliii]، 2003). بدیهی است هرچقدر امتیاز رابطه‌ای خاکستری محاسبه‌شده برای گزینۀ iام مقدار بیشتری داشته باشد آن گزینه مطلوب‌تر است.

تحلیل داده‌ها

پژوهشگران پژوهش حاضر در پایانامۀ عنوان‌شده ابتدا شاخص‌ها و ابعاد عملکردی زنجیره تأمین بشردوستانه خاصِ کشور ایران را باتوجه‌به ادبیات پژوهش، نظر خبرگان و اساتید دانشگاه استخراج کرده‌اند. سپس روابط بین آنها درقالب چارچوبی مشخص فرض شده است و درادامه با استفاده از تحلیل عاملی تأئیدی چارچوب و مدل مفهومی این پژوهش برازش شده است. بارهای عاملی، پارامتری است که در راستی اجرای تحلیل عاملی تأییدی و برازش مدل مفهومی در این پایان‌نامه به دست آمده است. در این مقاله از شاخص‌ها و ابعاد عملکردی تائیدشدۀ این پایان‌نامه استفاده شده است و بارهای عاملی به‌دست‌آمده را با نرمال‌سازی به وزن این ابعاد و شاخص‌ها تبدیل کرده است تا در ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه استفاده شود. در جدول 7 این ابعاد و شاخص‌های عملکردی همراه با بارهای عاملی، همچنین محاسبۀ اهمیت آنها آورده شده است و برای سهولت در انجام سایر محاسبات کدگذاری شده‌اند.

جدول 7- ابعاد و شاخص‌های عملکردی به‌همراه درجه اهمیت

وزن	بارهای عاملی	شاخص	ابعاد (شماره بُعد)	فاز
0/597	0/997	آموزش در خانواده‌ها و مدارس (1)	آموزش (1)	قبل از زلزله
0/403	0/676	برگزاری دوره‌های آموزشی پاسخگویی و واکنش به زلزله (2)	آموزش (1)
0/344	0/889	ذخیره‌سازی پوشاک، لوازم بهداشتی و پزشکی (1)	ذخیره‌سازی تدارکات و کمک‌های اولیه (2)
0/304	0/785	ذخیره‌سازی مواد خوراکی (2)
0/352	0/909	ذخیره‌سازی آب سالم (3)
0/445	0/786	مشارکت و ارتباط بین سازمان‌ها و نهادهای درگیر در فاجعۀ زلزله (1)	هماهنگی (3)
0/555	0/982	برنامه‌ریزی و تخصیص وظایف در بین سازمان‌ها و نهادهای مشارکت‌کننده در زلزله (2)	هماهنگی (3)
0/319	0/836	مقاوم‌سازی تأسیسات شهری و پایانه‌های حمل‌ونقل، پل‌ها، تونل‌ها و خطوط ریلی (1)	مقاوم‌سازی (4)
0/305	0/799	مقاوم‌سازی نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و خطوط انتقال برق، نفت، گاز و شریان‌های آب و فاضلاب (2)
0/376	0/986	مقاوم‌سازی ساختمان‌های مسکونی، اداری، آموزشی و درمانی (3)
0/265	0/826	داشتن رتبه‌بندی از آسیب‌پذیری در برابر زلزله برای هر منطقه برمبنای ارزیابی اثر مکان (1)	انجام اقدامات فضایی - کالبدی (5)
0/200	0/622	برنامه‌ریزی فضایی به‌وسیلۀ ابزارهای GI و GIS برای فراهم‌کردن تصمیم‌گیری با کیفیت زیاد (2)
0/262	0/817	تعبیۀ فضاهای باز مناسب در نقاط مختلف شهر و تنظیم مکان استقرار قرارگاه مرکزی مدیریت بحران (3)
0/273	0/851	تهیۀ نقاط ایمن در شهر (یا حومه) و تعبیۀ شبکه ارتباطی سریع برای دسترسی به آنها در مواقع خطر (4)
0/347	0/818	اسکان اضطراری (1)	تخلیه با پناه‌دادن (6)	پاسخ به زلزله
0/332	0/783	جستجو و نجات مفقودین (2)
0/319	0/753	آواربرداری مسیرهای امدادرسانی و جمع‌آوری و انتقال قربانیان (3)
0/211	0/811	تهیۀ آب آشامیدنی با کیفیت و کافی (1)	تهیۀ آب، غذا و خدمات پزشکی (7)	پاسخ به زلزله
0/183	0/705	تهیۀ غذا با کیفیت و کافی (2)
0/217	0/834	تهیه ملزومات پزشکی (3)
0/180	0/692	درمان جراحات و آسیب‌دیدگی‌ها (4)
0/206	0/793	خدمات روان‌پزشکی (5)
0/270	0/911	رسیدن کمک امدادی در حداقل زمان ممکن (1)	لجستیک و امداد (8)
0/137	0/457	توان زیاد سازمان در تغییر حجم محموله‌های امدادی باتوجه‌به اندازۀ زلزله (2)
0/154	0/516	استفاده از فناوری‌های مدرن لجستیک و امداد (ست‌نجات، روبات، سگ‌های نجات و...) (3)
0/219	0/731	امنیت کمک‌های امداد در مدت حمل و توزیع در محل فاجعۀ زلزله (4)
0/215	0/718	مدیریت کمک‌های نقدی و غیرنقدی و توزیع عادلانه آنها متناسب با گروه هدف (5)

ادامه جدول 7- ابعاد و شاخص‌های عملکردی به‌همراه درجه اهمیت

وزن	بارهای عاملی	شاخص	ابعاد (شماره بُعد)	فاز
0/263	0/849	وجود سیستم فرماندهی حادثه و مدیریت بحران برای توانمندی عملیات‌های نجات و تسریع کمک به آسیب‌دیدگان (1)	بهبود نظام مدیریت اطلاعات و ارتباطات زلزله (9)
0/201	0/647	تخصیص بهینۀ نیروهای نجات برای گسترش توان امدادرسانی (2)
0/134	0/433	بهبود پاسخ اضطراری با ابزارهای GIS درصورت وجود و در دسترس بودن سناریوهای پاسخ اضطراری (3)
0/223	0/719	اعلام اخبار کافی و درست به مردم و تلاش برای مدیریت احساسات مردم (4)
0/177	0/570	اطلاع‌رسانی به اشخاص و سازمان‌های ذی‌ربط (5)
0/484	0/828	ارزیابی شدت زلزله برای انجام پیش‌بینی‌های دقیق برای پاسخگویی مناسب (1)	ارزیابی و پایش (10)
0/515	0/882	ارزیابی و پایش مستمر برای بهبود مستمر در فرآیندها و اقدامات مختلف (2)	ارزیابی و پایش (10)
0/210	0/783	آواربرداری ساختمان‌های تخریب‌شده و معابر (1)	بازسازی و تعمیر ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها (11)	بعد از زلزله
0/250	0/931	طراحی مناسب و مقاوم در برابر زلزله و استفاده از مصالح با کیفیت (2)
0/194	0/723	تعمیر و بازسازی ساختمان مسکونی و منازل آسیب‌دیده با همکاری و هماهنگی صاحبان آنها (3)
0/190	0/707	تعمیر و بازسازی زیرساخت‌های حیاتی مثل آب، برق، گاز و فاضلاب (4)
0/154	0/575	تعمیر زیرساخت‌های پشتیبانی، ارتباطی و اجتماعی (ایستگاه‌های آتش‌نشانی، انواع راه‌های جاده‌ای و ریلی، خطوط مخابراتی، مراکز بهداشت، مراکز انتظامی، مدارس و...) (5)
0/336	0/895	مدیریت روحی و روانی جامعه پس از زلزله به‌دلیل تأثیر آن روی سایر بخش‌های اجتماع (1)	رسیدگی به امور بازماندگان (12)
0/328	0/874	کمک به بازماندگان برای ایجاد مشاغل و شروع دوباره کسب‌وکارها (2)
0/335	0/892	احیا دوباره شرایط اقتصادی و ارتقا سطح زندگی مردم (3)
0/512	0/956	هزینۀ کل منابع مصرف‌شده در زلزله (1)	هزینه (13)
0/487	0/911	هزینۀ کل خسارات جبران‌شده (2)	هزینه (13)

در جدول 7 اطلاعات مربوط به شاخص‌ها آورده شده است. درادامه نیز در جدول 8 اطلاعات مربوط به ابعاد عملکردی نشان داده شده است که همان بارهای عاملی آنها است.

جدول 8- بارهای عاملی ابعاد عملکردی

فاز	بعد	بار عاملی	وزن
قبل از زلزله	1	0/881	0/222
	2	0/775	0/196
	3	0/751	0/189
	4	0/773	0/195
	5	0/773	0/195
پاسخ به زلزله	6	0/498	0/154
	7	0/954	0/295
	8	0/582	0/180
	9	0/682	0/210
	10	0/517	0/159
بعد از زلزله	11	0/924	0/391
	12	0/923	0/391
	13	0/511	0/216

ارزیابی عملکرد زلزله‌های منتخب: پس از بررسی زلزله‌های اتفاق‌افتاده در دو دهۀ اخیر باتوجه‌به محدودیت دسترسی به اطلاعات و داده‌های زلزله‌ها، سه زلزلۀ اهر، هریس و ورزقان در استان‌های آذربایجان شرقی (1391)، دشتی در استان بوشهر (1392) و بشاگرد استان هرمزگان (1392) به‌دلیل برابری نسبی در شرایط آنها (برابری تقریبی در بزرگی زلزله، تعداد افراد متأثر از زلزله، حجم کمک‌های امدادی لازم...) و همچنین امکان دسترسی به داده‌های آنها و افراد مسئول در این زلزله‌ها انتخاب شدند تا باوجود ویژگی‌های ذکرشده بین زلزله‌های منتخب مقایسه انجام شود؛ زیرا در غیر این صورت انجام مقایسه بین زلزله‌های با شرایط متفاوت ازجمله بزرگی زلزله، حجم فاجعه، تعداد کشته‌شدگان، مصدومان و تعداد آسیب‌دیدگان، کار معقولی به نظر نمی‌رسد.

برای ارزیابی سه زلزلۀ انتخاب‌شده، شاخص‌ها بررسی و درقالب دو گروه کمی و کیفی دسته‌بندی شده‌اند. برای این منظور بعد از چندبار مراجعه به خبرگان و سازمان‌های متولی در این زنجیره و اطلاع از میزان و نوع اطلاعات موجود دربارۀ زلزله‌ها، با همکاری اساتید و خبرگان تعدادی از شاخص‌ها درقالب مقادیر کمی و برخی دیگر به‌صورت کیفی در نظر گرفته شده است. درادامه داده‌های مربوط به شاخص‌های کمی جمع‌آوری و نسبت‌ها محاسبه شده است. برای شاخص‌های کیفی با در نظر گرفتن اعداد خاکستری فرمی تنظیم و بین خبرگانی توزیع شد که زلزله‌های مدنظر را تجربه کرده بودند و مسئولیتی را در جریان آن زلزله بر عهده داشتند. برای کسب نظرهای خبرگان در فرم‌های مربوطه از طیف 7تایی و تبدیل این نظرها با اعداد خاکستری مطابق جدول 9 استفاده شد.

تمام شاخص‌های کیفی جنبۀ مثبت داشتند. نحوۀ محاسبۀ شاخص‌های کمی مطابق جدول 10 است. هزینه‌های جدول 10 برحسب تومان هستند.

جدول 9- اعداد خاکستری طیف لیکرت

خیلی خوب		خوب		تقریباً خوب		متوسط		تقریباً ضعیف		ضعیف		خیلی ضعیف		مقیاس
7		6		5		4		3		2		1
VG		G		MG		F		MP		P		VP
10	9	9	7	7	6	6	4	4	3	3	1	1	0

جدول 10- نحوۀ محاسبۀ شاخص‌های کمی

نحوۀ محاسبه نسبت	شاخص (بُعد-شاخص)
جمعیت منطقه تقسیم بر تعداد چادر توزیع‌شده (تعداد افرادی که به آنها یک چادر داده‌شده – شاخص منفی)	6-1
تعداد نجات‌یافتگان تقسیم بر تعداد کل مفقودین (شاخص مثبت)	6-2
تعداد نجات‌یافتگان تقسیم بر امدادگر (تعداد افرادی که یک امدادگر به آنها رسیدگی کرده است – شاخص منفی)	6-3
حجم آب توزیع‌شده تقسیم بر جمعیت منطقه )مقدار آب توزیع‌شده به هر نفر – شاخص مثبت)	7-1
حجم کالری (1500 ضرب در تعداد بسته‌های غذایی توزیع‌شده) توزیع‌شده تقسیم بر تعداد افراد آسیب‌دیده (مقدار کالری دریافتی هر نفر- شاخص مثبت)	7-2
افراد آسیب‌دیده تقسیم بر تعداد افراد مشاوره‌دیده (شاخص مثبت)	7-5
فاصلۀ زمانی بین وقوع حادثه تا رسیدم نخستین گروه امدادی (شاخص منفی)	8-1
تعداد منازل بالای 30 درصد تخریب‌شده تقسیم بر کل منازل تخریب‌شده (با این فرض که خانه با تخریب بالای 30 درصد نیاز به آواربرداری دارند – شاخص مثبت)	11-1
هزینۀ کل منابع مصرفی تقسیم بر تعداد افراد آسیب‌دیده (هزینه منابع مصرفی برای هر نفر – شاخص مثبت)	13-1
هزینۀ کل خسارات جبران‌شده تقسیم بر تعداد خانه‌های خسارت‌دیده (میزان هزینۀ جبران‌شده برای هر باب خانه – شاخص مثبت)	13-2

در این مرحله به‌دلیل گستره‌بودن حجم محاسبات، تمام گام‌های روش تنها در فاز قبل از زلزله انجام داده می‌شود و برای سایر فازها تنها نتایج نهایی قرار داده می‌شود.

مرحلۀ نخست: تشکیل ماتریس تصمیم برای فازهای مختلف زلزله: در این مرحله اطلاعات کیفی از فرم‌های ارزیابی و اطاعات کمی پس از به دست آوردن وارد جدول 11 می‌شود. درخور ذکر است در فاز قبل از زلزله تمام شاخص‌ها به‌صورت کیفی‌اند.

جدول 11- ماتریس تصمیم قبل از زلزله

بُعد	شاخص	زلزلۀ دشتی				زلزلۀ اهر				زلزلۀ بشاگرد
آموزش	1-1	1	VP	0	1	1	VP	0	1	2	P	1	3
آموزش	1-2	1	VP	0	1	2	P	1	3	2	P	1	3
ذخیره‌سازی تدارکات و کمک‌های اولیه	2-1	2	P	1	3	2	P	1	3	2	P	1	3
	2-2	1	VP	0	1	2	P	1	3	2	P	1	3
	2-3	1	VP	0	1	2	P	1	3	2	P	1	3
هماهنگی	3-1	4	F	4	6	4	F	4	6	4	F	4	6
هماهنگی	3-2	4	F	4	6	3	MP	3	4	4	F	4	6
مقاوم‌سازی	4-1	3	MP	3	4	1	VP	0	1	3	MP	3	4
	4-2	5	MG	6	7	5	MG	6	7	5	MG	6	7
	4-3	4	F	4	6	5	MG	6	7	5	MG	6	7
انجام اقدامات فضای-کالبدی	5-1	4	F	4	6	2	P	1	3	1	VP	0	1
	5-2	2	P	1	3	2	P	1	3	2	P	1	3
	5-3	3	MP	3	4	3	MP	3	4	3	MP	3	4
	5-4	3	MP	3	4	3	MP	3	4	2	P	1	3

مرحلۀ دوم: نرمال‌کردن ماتریس تصمیم و به دست آوردن حالت ایدئال در هر شاخص: در این مرحله اعداد شاخص‌ها در ماتریس تصمیم باتوجه‌به فرمول‌های 3 تا 6 نرمالایز و برای تعیین حالت ایدئال بیشترین اعداد هر شاخص در هر سه زلزله انتخاب می‌شوند. ماتریس تصمیم نرمالایزشده در جدول 12 نشان داده شده است.

جدول 12- ماتریس تصمیم نرمال‌شدۀ فاز قبل از زلزله

بُعد	شاخص	زلزلۀ دشتی		زلزلۀ اهر		زلزلۀ بشاگرد		ایدئال
آموزش	1-1	0/000	0/333	0/000	0/333	0/333	1/000	0/333	1/000
آموزش	1-2	0/000	0/333	0/333	1/000	0/333	1/000	0/333	1/.000
ذخیره‌سازی تدارکات و کمک‌های اولیه	2-1	0/333	1/000	0/333	1/000	0/333	1/000	0/333	1/000
	2-2	0/000	0/333	0/333	1/000	0/333	1/000	0/333	1/000
	2-3	0/000	0/333	0/333	1/000	0/333	1/000	0/333	1/000
هماهنگی	3-1	0/667	1/000	0/667	1/000	0/667	1/000	0/667	1/000
هماهنگی	3-2	0/667	1/000	0/500	0/667	0/667	1/000	0/667	1/000
مقاوم‌سازی	4-1	0/750	1/000	0/000	0/250	0/750	1/000	0/750	1/000
	4-2	0/857	1/000	0/857	1/000	0/857	1/000	0/857	1/000
	4-3	0/571	0/857	0/857	1/000	0/857	1/000	0/857	1/000
انجام اقدامات فضای-کالبدی	5-1	0/667	1/000	0/167	0/500	0/000	0/167	0/667	1/000
	5-2	0/333	1/000	0/333	1/000	0/333	1/000	0/333	1/000
	5-3	0/750	1/000	0/750	1/000	0/750	1/000	0/750	1/000
	5-4	0/750	1/000	0/750	1/000	0/250	0/750	0/750	1/000

مرحلۀ سوم: محاسبۀ فاصلۀ مینکفسکی: در این مرحله فاصلۀ مینکفسکی هر زلزله در هر شاخص نسبت به حالت ایدئال در آن شاخص با استفاده از فرمول‌های 8 و 9 محاسبه می‌شود. جدول 13 فواصل مینکفسکی را برای فاز قبل از زلزله نشان می‌دهد.

جدول 13- فواصل مینکفسکی برای شاخص‌های فاز قبل از زلزله

زلزلۀ بشاگرد	زلزلۀ اهر	زلزلۀ دشتی	شاخص	بُعد
0/000	0/527	0/527	1-1	آموزش
0/000	0/000	0/527	1-2	آموزش
0/000	0/000	0/000	2-1	ذخیره‌سازی تدارکات و کمک‌های اولیه
0/000	0/000	0/527	2-2
0/000	0/000	0/527	2-3
0/000	0/000	0/000	3-1	هماهنگی
0/000	0/264	0/000	3-2	هماهنگی
0/000	0/750	0/000	4-1	مقاوم‌سازی
0/000	0/000	0/000	4-2
0/000	0/000	0/226	4-3
0/755	0/500	0/000	5-1	انجام اقدامات فضای-کالبدی
0/000	0/000	0/000	5-2
0/000	0/000	0/000	5-3
0/395	0/000	0/000	5-4

مرحلۀ چهارم: محاسبۀ ضریب خاکستری: در مرحلۀ چهارم برای تک‌تک زلزله‌ها در تمام شاخص‌ها باتوجه‌به فرمول 10 و با در نظر گرفتن فواصل مینکفسکیِ محاسبه‌شده در مرحلۀ قبل ضریب خاکستری به دست می‌آید. جدول 14 ضریب خاکستری را برای فاز قبل از زلزله نشان می‌دهد. در هر جدول وزن شاخص که از طریق نرمال‌سازی بارهای عاملی شاخص‌های هر بُعد به دست آمده است، در مقابل هر شاخص مشاهده می‌شود.

جدول 14- ضرایب خاکستری شاخص‌های فاز قبل از زلزله

زلزلۀ بشاگرد	زلزلۀ اهر	زلزلۀ دشتی	وزن شاخص	شاخص	بُعد
1/000	0/333	0/333	0/597	1-1	آموزش
1/000	1/000	0/333	0/403	1-2	آموزش
1/000	1/000	1/000	0/344	2-1	ذخیره‌سازی تدارکات و کمک‌های اولیه
1/000	1/000	0/333	0/304	2-2
1/000	1/000	0/333	0/352	2-3
1/000	1/000	1/000	0/445	3-1	هماهنگی
1/000	0/333	1/000	0/555	3-2	هماهنگی
1/000	0/333	1/000	0/319	4-1	مقاوم‌سازی
1/000	1/000	1/000	0/305	4-2
1/000	1/000	0/624	0/376	4-3
0/333	0/430	1/000	0/265	5-1	انجام اقدامات فضای-کالبدی
1/000	1/000	1/000	0/200	5-2
1/000	1/000	1/000	0/262	5-3
0/488	1/000	1/000	0/273	5-4

مرحلۀ پنجم: تعیین وضعیت عملکرد ابعاد: در این مرحله عملکرد زلزله در هر بُعد با ضرب ضرایب خاکستری شاخص‌های آن بُعد در وزن‌های آنها مشخص می‌شود. بدین منظور اعداد ستون وزن شاخص‌ها در جداول مرحلۀ قبل در ضریب خاکستری آنها ضرب و حاصل جمع می‌شود تا نمرۀ عملکرد زلزله در آن بُعد به دست آید. نتیجۀ کلی برای تمام ابعاد در سه فاز قبل، حین و بعد آورده شده است (جدول 15). در هر بُعد زلزله‌ای که نمرۀ آن به یک نزدیک‌تر باشد عملکرد بهتری دارد؛ یعنی به حالت ایدئال نزدیک‌تر بوده است. بدین ترتیب زلزله‌ها در هر بُعد رتبه‌بندی می‌شود. این عملیات در دو جدول پیاپی برای هر فاز آورده شده است؛ البته در کنار هر بُعد وزن‌های آنها قرار داده شده است. این وزن‌ها از نرمال‌سازی بارهای عاملی آنها در جدول شماره 8 آمده است.

جدول 15- عملکرد زنجیره تأمین زلزله‌ها در ابعاد عملکردی

زلزلۀ بشاگرد	زلزلۀ اهر	زلزلۀ دشتی	وزن بعد	بُعد
0/333	0/602	1/000	0/223	1
0/563	1/000	1/000	0/196	2
1/000	0/630	1/000	0/190	3
0/859	0/787	1/000	0/196	4
1/000	0/849	0/684	0/196	5
0/154	0/809	0/702	0/598	6
0/295	0/809	0/837	0/555	7
0/180	0/715	1/000	0/581	8
0/211	0/689	0/910	0/634	9
0/160	1/000	0/589	0/457	10
0/392	0/715	0/801	0/712	11
0/391	0/558	1/000	0/356	12
0/217	1/000	0/557	0/595	13

مرحلۀ ششم: تعیین وضعیت عملکرد فازها و کل زنجیره: برای تعیین وضعیت عملکرد هر زلزله در هر فاز، نمرۀ بُعد فاز در وزن آن ضرب و اعداد حاصله جمع می‌شود تا نمرۀ همۀ زلزله‌ها در آن فاز مشخص شود. در هر فاز، زلزله‌ای که نمرۀ آن به یک نزدیک‌تر باشد عملکرد بهتری داشته است؛ یعنی به حالت ایدئال نزدیک‌تر بوده است. جدول 16 وضعیت سه زلزله را در هر فاز مشخص می‌کند.

جدول 16- عملکرد زنجیره تأمین زلزله‌ها در فازها

فاز	وزن فاز	زلزلۀ دشتی	زلزلۀ اهر	زلزلۀ بشاگرد
قبل از زلزله	0/333	0/738	0/770	0/.938
پاسخ به زلزله	0/333	0/797	0/821	0/567
بعد از زلزله	0/333	0/715	0/826	0/547

وضعیت عملکرد در کل زنجیره تأمین زلزله با ضرب نمرۀ زلزله در هر فاز در وزن آن فاز (وزن همۀ فازها یکسان در نظر گرفته شده است) به دست می‌آید. بدین منظور اعداد ستون دوم جدول 16 که وزن‌ها هستند در سه ستون بعدی ضرب و حاصل برای هر زلزله جمع می‌شود. در این مرحله نیز مانند مراحل قبل هر زلزله‌ای که نمرۀ آن به یک نزدیک‌تر باشد وضعیت عملکرد زنجیره تأمین بهتری دارد یا به حالت ایدئال نزدیک‌تر است. پس از انجام تمام مراحل ارزیابی عملکرد سرانجام وضعیت عملکرد زنجیره تأمین سه زلزله منتخب مشخص شد.

جدول17- عملکرد زنجیره تأمین زلزله‌ها

زلزله بشاگرد	زلزله اهر	زلزله دشتی
0/684	0/806	0/75	عملکرد کل زنجیره تأمین

سناریوی عملکرد استاندارد: در سناریوی قبل حالت ایدئال از بین داده‌های زلزله‌ها به دست می‌آمد و مقایسۀ بین زلزله‌ها سخت بود، برای رفع این نقیصه سناریوی دیگری برای سناریوی عملکرد استاندارد در نظر گرفته شد. تفاوت این سناریو با سناریوی قبل بدین‌صورت است که زلزلۀ فرضی وارد فرآیند ارزیابی عملکرد می‌شود، به‌نحوی‌که این زلزله در تمام شاخص‌های ارزیابی عملکرد در بهترین حالت ممکن است. براین‌اساس دربارۀ شاخص‌های کیفی در زلزلۀ مفروض انتهای طیف ارزیابی (همان وضعیت خیلی خوب) در نظر گرفته می‌شود و دربارۀ شاخص‌های کمی استانداردهایی برای این شاخص‌ها تعیین می‌شود. بعضی از این استاندارها با استفاده از متن کتاب پروژۀ اسفیر مشخص و برخی دیگر با استفاده از نظر خبرگان تعیین شده است. جدول 18 استانداردهای شاخص‌های کمی را نشان می‌دهد. مراحل در این حالت مانند حالت قبل است؛ با این تفاوت که این مراحل با چهار زلزله صورت می‌گیرد؛ البته زلزلۀ چهارم فرضی است و وجود خارجی ندارد.

جدول 18- استاندارد شاخص‌های کمی

استاندارد	شاخص
ظرفیت چادرهای توزیع‌شده در ایران 4 نفره است (به‌ازاءِ هر 4 نفر یک چادر).	6-1
عدد یک استاندارد تعیین‌شده (تمام مفقودین نجات پیدا کنند).	6-2
با نظرخواهی از امدادگران مهار در حوزۀ امداد عدد 4 انتخاب شد (تعداد افرادی که یک امدادگر به آن‌ها رسیدگی می‌کند).	6-3
15 لیتر برای هر نفر(پروژۀ اسفیر، 147:1393).	7-1
2500 کالری برای هر نفر(پروژۀ اسفیر، 169:1393).	7-2
استاندارد این شاخص باتوجه‌به نسبت آن که تقسیم تعداد افراد آسیب‌دیده بر افراد مشاوره‌گرفته است عدد یک انتخاب شد (همۀ افراد آسیب‌دیده مشاوره گرفته‌اند).	7-5
نیم ساعت اول بعد از وقوع زلزله (پروژۀ اسفیر، 102:1393).	8-1
این نسبت یک در نظر گرفته شده است؛ یعنی تمام ساختمان‌ها بالای 30 درصد تخریب شده‌اند و نیاز به آواربرداری دارند.	11-1
مقدار منابع مصرفی به‌صورت استاندارد در قیمت این اقلام به آمار قیمت‌های سال 1391 ضرب می‌شود تا استاندار میزان هزینۀ مصرفی برای هر نفر مشخص شود.	13-1
متوسط هزینۀ مصرفی برای هر خانه باتوجه‌به نظر کارشناس عمران (متوسط هزینۀ بازسازی و تعمیر خانه‌های 10 تا 30 تخریب‌شده همراه با هزینۀ بازسازی و تعمیر 30 تا 100 درصد تخریبو)	13-2

همان‌طورکه گفته شد در این سناریو روند محاسبات مانند سناریوی قبل است با این تفاوت که زلزلۀ فرضی چهارم با عملکرد استاندارد نیز در محاسبات در نظر گرفته می‌شود؛ به همین دلیل در این سناریو فقط نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد ابعاد، فازهای زلزله و کل زلزله آورده می‌شود. همان‌طورکه در جدول 19 مشاهده می‌شود و انتظار می‌رفت در ستون عملکرد استاندارد اعداد همگی یک هستند.

جدول 19- عملکرد زنجیره تأمین زلزله‌ها در ابعاد عملکردی

بُعد	وزن بُعد	زلزله دشتی	زلزله اهر	زلزله بشاگرد	عملکرد استاندارد
1	0/223	0/333	0/350	0/374	1/000
2	0/196	0/347	0/374	0/374	1/000
3	0/190	0/399	0/362	0/399	1/.000
4	0/196	0/507	0/515	0/545	1/000
5	0/196	0/436	0/403	0/387	1/000
6	0/154	0/595	0/512	0/546	1/000
7	0/295	0/543	0/547	0/453	1/000
8	0/180	0/523	0/573	0/553	1/000
9	0/211	0/483	0/556	0/458	1/000
10	0/160	0/655	0/500	0/414	1/000
11	0/392	0/488	0/521	0/456	1/000
12	0/391	0/365	0/393	0/347	1/.000
13	0/217	0/520	0/472	0/478	1/000

همان‌طورکه در جدول 20 مشاهده می‌شود، تعیین وضعیت عملکرد فازها و در کل زنجیره

جدول 20- عملکرد زنجیره تأمین زلزله‌ها در فازها

فاز	وزن فاز	زلزله دشتی	زلزله اهر	زلزله بشاگرد	عملکرد استاندارد
قبل از زلزله	0/333	0/403	0/400	0/413	1/000
پاسخ به زلزله	0/333	0/552	0/542	0/480	1/000
بعد از زلزله	0/333	0/447	0/460	0/418	1/000

در فاز قبل زلزله بشاگرد وضعیت بهتری دارد و زلزله‌های دشتی و اهر به‌ترتیب وضعیت عملکردی 403/0 و 4/0 داشته‌اند که نشان‌دهندۀ فاصلۀ کم آنها از یکدیگر است. در فاز پاسخ به زلزله، زلزلۀ دشتی، اهر و بشاگرد به‌ترتیب کمترین فاصله را با عملکرد استاندارد دارند. در فاز بعد از زلزله، عملکرد در زلزلۀ اهر 460/0، زلزلۀ دشتی 447/0 و زلزلۀ بشاگرد 418/0است.

جدول 21- عملکرد زنجیره تأمین زلزله‌ها

عملکرد استاندارد	زلزله بشاگرد	زلزله اهر	زلزله دشتی
1	0/437	0/467	0/467	عملکرد کل زنجیره تأمین

همان‌طورکه در جدول 21 مشاهده می‌شود، انتظار می‌رفت عملکرد زلزله فرضی استاندارد 1 باشد. زلزلۀ اهر و دشتی با عدد 467/0 وضعیت عملکردی مشابهی را نشان می‌دهند و مانند سناریوی قبل، زلزلۀ بشاگرد با 437/0 بیشترین فاصله را با حالت استاندارد دارد و عملکرد نامطلوب‌تری نسبت به دو زلزلۀ دیگر دارد.

بحث و نتایج

همان‌طورکه در ابتدا عنوان شد هدف این پژوهش تعیین وضعیت عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه در زلزله‌های منتخب در حوزۀ ابعاد عملکردی، سه فاز مدنظر و درنهایت کل زنجیره تأمین بود که این نتایج درقالب جدول‌های 15، 16،17 مشخص شدند.

در سناریوی نخست از اطلاعات سه زلزله در طول گام‌های روش استفاده شد و براین‌اساس وضعیت عملکردی سه زلزله منتخب مشخص شد. باتوجه‌به جدول 16 مشاهده می‌شود که در فاز قبل از زلزله وضعیت زلزلۀ بشاگرد نسبت به دو زلزلۀ دیگر مناسب‌تر است. وضعیت زلزله‌های اهر و دشتی فاصلۀ کمی از هم دارند. در فاز پاسخ به زلزله، برعکس فاز قبل، زلزلۀ بشاگرد وضعیت عملکرد ضعیف‌تری نسبت به دو زلزلۀ دیگر دارد. در فاز بَعد از زلزله، عملکرد سه زلزله به‌ترتیبِ اهر، بشاگرد و دشتی است. همچنین باتوجه‌به جدول شماره 17 که نتایج کلی و نهایی سناریوی نخست را نشان می‌دهد، مشاهده می‌شود که از بین این سه زلزله، زلزلۀ آذربایجان شرقی با عدد 806/0 وضعیت بهتری را نسبت به دو زلزلۀ دیگر دارد، سپس زلزلۀ استان بوشهر با عدد 750/0 و بعد از آن زلزلۀ استان هرمزگان با عدد 684/0 زلزلۀ به‌ترتیب وضعیت‌های بهتری دارند. البته تفاوت کم میان اعداد نشان می‌دهد عملکرد این زلزله‌ها بسیار به هم نزدیک است و تمایز زیاد ازلحاظ عملکرد بین آنها وجود ندارد.

برای منطقی‌ترکردن مقایسۀ بین عملکرد این سه زلزله سناریو دومی در نظر گرفته شد. نتایج این سناریو نیز در جدول‌های 19، 20 و 21 بیان شد. باتوجه‌به جدول شماره 20 مشاهده می‌شود در فاز قبل از زلزله، بشاگرد وضعیت بهتری دارد و زلزله‌های دشتی و اهر به‌ترتیب وضعیت عملکردی 403/0 و 4/0 داشته‌اند که نشان‌دهندۀ فاصلۀ کم آنها از یکدیگر است. در فاز پاسخ به زلزله، زلزلۀ دشتی، اهر و بشاگرد به‌ترتیب کمترین فاصله را با عملکرد استاندارد دارند. در فاز بعد از زلزله، عملکرد در زلزلۀ اهر 460/0، زلزلۀ دشتی 447/0 و زلزلۀ بشاگرد 418/0 بوده است. در جدول شماره 21 که نتایج کلی نشان داده شده است، مشاهده می‌شود زلزلۀ اهر و دشتی با عدد 467/0 وضعیت عملکردی مشابهی را نشان می‌دهند و مانند سناریوی قبل، زلزلۀ بشاگرد با 4370/ بیشترین فاصله را با حالت استاندارد دارد و عملکردش نسبت به دو زلزلۀ دیگر نامطلوب‌تر است.

نکته درخور توجه نمرات عملکرد در دو سناریو است. عملکردها در سناریوی دوم نسبت به سناریوی نخست دارای مقادیر کمتری هستند. البته این طبیعی است؛ چون در رویکرد خاکستری مبنا براساس فاصله تا حالت ایدئال است و در حالت نخست، حالت ایدئال از بین زلزله‌های موجود به دست می‌آمد، ولی در سناریوی عملکرد استاندارد، حالت ایدئال با مقادیر بیشتر و براساس استاندارهای موجود تعریف شد؛ پس طبیعی است در این حالت فاصلۀ زلزله‌ها تا حالت ایدئال بیشتر باشد و مقادیر عملکردی کمتر حاصل شود. پس از مشخص‌شدن نتایج به‌صورت کمی برای اعتبارسنجی، باتوجه‌به نبود اطلاعات و داده‌هایی دربارۀ وضعیت عملکرد زنجیره تأمین زلزله‌های مدنظر، نتایج به خبرگانی ارائه شد که در فرآیند پژوهش شرکت داشتند و نسبت به جزئیات پژوهش آگاه بودند. دراین‌راستا نظرات آنها بررسی شد. بیشتر این کارشناسان نتایج را تأیید کردند و اذعان داشتند که نتایج نشان‌دهندۀ واقعیت است.

این پژوهش چارچوب و راهکاری برای ارزیابی عملکرد زنجیره‌های تأمین بشردوستانۀ نوع زلزله‌ای کشور ایجاد کرد. نبود این نوع چارچوب در پژوهش‌ها دیده می‌شد. درنهایت این چارچوب برای سه زلزله در کشور به‌صورت عملی پیاده‌سازی شد.

[i] . Oloruntoba and Gray

[ii] . Schulz and Heigh

[iii] . Scholten

[iv] - دانشجو رضا بارانی بیرانوند، استاد راهنما دکتر حسین صفری و استاد مشاور دکتر محمدرضا صادقی مقدم

[v] . Laitinen, Eekki.k

[vi]. Financial Results

[vii] . Chopra and Meindl

[viii] . Van der Vorst

[ix] . Luo, Wu, Rosenberg and Barnes

[x] . Chan and Qi

[xi] . Chen and Paulraj

[xii] . Push to pull

[xiii] .Thomas

[xiv] . Abidi, de Leeuw and Klumpp

[xv] . Schiffling and Piecyk

[xvi] . Rongier, Galasso, Lauras and Gourc

[xvii] .Beamon and Balcik

[xviii] .BSC

[xix] . Leeuw

[xx] . Santarelli et al

[xxi] . KPIs

[xxii] . Delivery date reliability

[xxiii] . Goods-to-delivery time

[xxiv] . Percentage of prepositioned goods

[xxv] . Descriptive

[xxvi] . Explorative

[xxvii] . Observational method

[xxviii] . Case study

[xxix] . Predictive

[xxx] . Survey research

[xxxi] . Non Governmental Organizations

[xxxii] . Kuo,Yang and Huang

[xxxiii] . Tzeng and Huang

[xxxiv] . Li, Yamaguchi and Nagai

[xxxv] . Golmohammadi and Mellat-Parast

[xxxvi]. Minkowski distance

[xxxvii] . Mulej, Dang, Liu and Mi

[xxxviii]. Grey relational coefficient

[xxxix] . Kuo et. al

[xl] . Chang and Lin

[xli] . Lin, Lu and Lewis

[xlii] . Li et al

[xliii] . Fung

مراجع

De Leeuw, S. (2010). "Towards a reference mission map for performance measurement in humanitarian supply chains". IFIP Advances in Information and Communication Technology, 336 AICT, 181–188.

Fung, C. P. (2003). "Manufacturing process optimization for wear property of fiber-reinforced polybutylene terephthalate composites with grey relational analysis". Wear, 254(3–4), 298–306.

Scholten, K. (2013). "Are performance measurement systems sustainable tools ? 3rd International HumLogWorkshop "Sustainability in Humanitarian Logistics" September 23, Essen.

Thomas, A. (2005). "Humanitarian Logistics : Enabling Disaster Response". Fritz Institute, 1–17. Retrieved from http://www.fritzinstitute.org/pdfs/whitepaper/enablingdisasterresponse.pdf.

Van der Vorst, J. G. . (2000). Effective food supply chain;Generating, modeling and evaluating supply chain scenarios, 42. http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/66572.

Beamon, B. M., & Balcik, B. (2008). "Performance measurement in humanitarian relief chains". International Journal of Public Sector Management, 21, 4–25.

Chan, F. T. S., & Qi, H. J. (2003). "An innovative performance measurement method for supply chain management". Supply Chain Management: An International Journal, 8(3), 209–223..

Chang, T. C., & Lin, S. J. (1999). "Grey relation analysis of carbon dioxide emissions from industrial production and energy uses in Taiwan". Journal of Environmental Management, 56(4), 247–257.

Chen, I. J., & Paulraj, a. (2004). "Understanding supply chain management: critical research and a theoretical framework". International Journal of Production Research, 42(1), 131–163.

Chopra, S., & Meindl, P. (2007). "supply chain management:strategy,planing and operation". (5th ed.) Pearson Education.

Golmohammadi, D., & Mellat-Parast, M. (2012). "Developing a grey-based decision-making model for supplier selection". International Journal of Production Economics, 137(2), 191–200.

Hashemi, S. (2012). “Evaluation of suppliers and allocation of orders in a sustainable supply chain (Case study: Iranian gas engineering and development company)”. Faculty of management of tehran university.

International refugee consortium. (2011).”Sphere Project: Humanitrian charter and minimum standards in humanitarian response”. Chalesh

Khavandkar, J., & Khavandkar, E., & Motaghi, A. (2007). “Intellectual capital, Management, Developmment and Measurement Models”. Iranian center of indstrial education and research.

Oloruntoba, R., & Gray, R. (2006). "Humanitarian aid: an agile supply chain?" Supply Chain Management: An International Journal, 11, 115–120.

Sarmad, Z., & Bazargan, A., & Hejazi, E. (2014).”Researh method in behavioral science(26th)”. Aga Publications.

Schiffling, S., & Piecyk, M. (2014). "Performance measurement in humanitarian logistics: a customer-oriented approach". Journal of Humanitarian Logistics and Supply Chain Management, 4, 198–221.

Schulz, S. F., & Heigh, I. (2009)." Logistics performance management in action within a humanitarian organization". Management Research News, 32(11), 1038–1049.

Tzeng, G.-H., & Huang, J.-J. (2011). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications(1st Ed), Taylor and Francis Group, A Chapman & Hall Book. Boca Raton.

Abidi, H., de Leeuw, S., & Klumpp, M. (2014). "Humanitarian supply chain performance management: a systematic literature review". Supply Chain Management: An International Journal, 19, 592–608. https://doi.org/10.1108/SCM-09-2013-0349

Abidi, H., Leeuw, S. De, & Klumpp, M. (2013). "Measuring Success in Humanitarian Supply Chains". International Journal of Business and Management Invention, 2(ild), 31–39.

Kuo, Y., Yang, T., & Huang, G. W. (2008). "The use of grey relational analysis in solving multiple attribute decision-making problems". Computers and Industrial Engineering, 55(1), 80–93. https://doi.org/10.1016/j.cie.2007.12.002

Li, G.-D., Yamaguchi, D., & Nagai, M. (2007). "A grey-based decision-making approach to the supplier selection problem". Mathematical and Computer Modelling, 46(3–4), 573–581.

Lin, S. J., Lu, I. J., & Lewis, C. (2007). "Grey relation performance correlations among economics, energy use and carbon dioxide emission in Taiwan". Energy Policy, 35(3), 1948–1955.

Luo, X., Wu, C., Rosenberg, D., & Barnes, D. (2009). "Supplier selection in agile supply chains: An information-processing model and an illustration". Journal of Purchasing and Supply Management, 15(4), 249–262. https://doi.org/10.1016/j.pursup.2009.05.004

Mulej, M., Dang, Y., Liu, S., & Mi, C. (2006). "Multi-attribute grey incidence decision model for interval number". Kybernetes, 35(7/8), 1265–1272.

Rongier, C., Galasso, F., Lauras, M., & Gourc, D. (2010). "A Method to Define a Performance Indicator System for the Control of a Crisis". In 8th International Conference of Modeling and Simulation - MOSIM’10 (pp. 1–10).

Santarelli, G., Abidi, H., Regattieri, A., & Klumpp, M. (2013). "A performance measurement system for the evaluation of humanitarian supply chains, POMS, 24th. Annual Conference of the Production and Operations Management.

Balcik, B., Beamon, B. M., Krejci, C. C., Muramatsu, K. M., & Ramirez, M. (2010). "Coordination in humanitarian relief chains: Practices, challenges and opportunities". International Journal of Production Economics, 126(1), 22–34. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2009.09.008

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 2,888

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,097

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

ارزیابی عملکرد زنجیرۀ تأمین بشردوستانه با استفاده از رویکرد خاکستری