پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,719 |
| تعداد مقالات | 14,064 |
| تعداد مشاهده مقاله | 34,070,885 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,642,941 |
اثربخشی آموزش مثبت نگری بر حالت‌های روان‌شناختی مثبت (توانمندی‌های منش) دانش آموزان دختر دبیرستانی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| پژوهش نامه روانشناسی مثبت | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 6، دوره 3، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 61-76 اصل مقاله (1.02 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/ppls.2017.96495.0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| علی فرنام* 1؛ طاهره مددی زاده2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1استادیار روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2کارشناس ارشد روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مثبت نگری بر حالت‌های روان‌شناختی مثبت (توانمندی‌های منش) دختران نوجوان کلاس‌های دوم و سوم دبیرستان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری بود. نمونه پژوهش چهل نفر بودند که به روش تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند (هر گروه بیست نفر). ابزار پژوهش پرسشنامه حالت‌های روان‌شناختی مثبت (رجایی، خوی نژاد و نسائی) بود. گروه آزمایش نه جلسه نوددقیقه‌ای (به مدت دو ماه) آموزش مثبت نگری دریافت نمود و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس تک متغیره در مرحله پس‌آزمون و پیگیری نشان داد که آموزش مثبت نگری در افزایش حالت‌های روان‌شناختی مثبت )توکل به خدا، خوش‌بینی، خودکارآمدی، وظیفه‌شناسی، احساس کنترل، هدفمندی، امیدواری، رضایت از زندگی، زندگی معنادار، خلق مثبت و شادمانی، اجتماعی بودن، عزت‌نفس و احساس ارزشمندی، احساس آرامش، قدردانی و بخشش( گروه آزمایش مؤثر بوده است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| آموزش مثبت نگری؛ حالت‌های روان‌شناختی مثبت؛ توانمندی‌های منش | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
در چرخه‌ی تحول روانی افراد بین دوره‌ی کودکی و بزرگ‌سالی دوره‌ی بسیار مهم نوجوانی قرار دارد، این مرحله انتقالی از 10تا 12 سالگی آغاز و در حدود 18 الی 22 سالگی تمام می‌شود. نوجوانی دوره تغییرات عمیقی است که کودک را از بزرگ‌سال جدا می‌کند این مرحله، رشد زیستی، اجتماعی، هیجانی و شناختی را شامل می‌شود و به معنای واقعی دوره‌ی تغییر و دگرگونی است (نیومن و نیومن[1]، 2009 به نقل از جباری، شهیدی و موتابی، 1393 ). برک[2] دوره‌ی نوجوانی را به سه دوره‌ی متمایز تقسیم می‌نماید، اوایل نوجوانی: این دوره 11 تا 14 سالگی را شامل می‌شود و در آن فرد ازنظر جنسی به رسش می‌رسد و سرعت رشد جسمانی زیاد است .اواسط نوجوانی: این دوره 14 تا 18 سالگی را شامل می‌شود و در آن تغییرات بلوغی کامل می‌شود .اواخر نوجوانی: این دوره 18 تا 21 سالگی را شامل می‌شود و در آن فرد نه‌تنها ازنظر ظواهر بلکه ازنظر پذیرش نقش‌های بزرگ‌سالان وضعیتی مشابه آنان پیدا می‌کند (برک، 2002/1390 ترجمه سید محمدی). ازجمله موضوعات قابل‌بررسی در این دوره از زندگی حالت‌های روان‌شناختی مثبت[3] است، منظور از حالت‌های روان‌شناختی مثبت نمونه‌ای از توانایی‌های انسان است که موضوع اصلی روانشناسی مثبت‌گرا[4] را تشکیل می‌دهد: خوشحالی، لذت، انعطاف‌پذیری، سرسختی، کنترل شخصی، خوش‌بینی، سبک تبیینی خوش‌بینانه، امید، احساس کارایی، تعیین هدف، معنی، عشق به دانستن، خِرَد، اصالت، توانایی برای روانی، خودمختاری، بخشندگی، دلسوزی، همدلی، نوع‌دوستی، شوخ‌طبعی، معنویت (ریو[5]، 2005/1389 ترجمه سید محمدی). پیشرفت سریع فناوری و ارتباطات با وجود مزایای فراوانی که دارند خلائی برای انسان‌ها به ارمغان آورده‌اند افسردگی یاس ناامیدی و بسیاری از مشکلات روان‌شناختی در جوامع بیشتر شده است. مارتین سلیگمن[6]در دوره‌ی ریاستش بر انجمن روانشناسی امریکا در 1998، از روانشناسان کاربردی خواست به اصل خود برگردند و در کنار درمان و شفای بیماران روانی، به پربارتر و رضایت‌بخش‌تر کردن زندگی انسان‌ها و همچنین به شناسایی و پرورش استعدادهای آن‌ها هم توجه کنند (سلیگمن وچیکزنت میهای[7]، 2000). و در همین سال روانشناسی مثبت‌گرا را بنیان نهاد. که یکی از فواید پرورش استعدادها از دیدگاه پژوهشگران؛ تمرین استفاده از نقاط قوت موجب افزایش رضایت از زندگی و بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان می‌شود (پرکتور، تسوکایاما، وود، مالتبی، اداس[8] و همکاران، 2011). با ظهور روانشناسی مثبت‌گرا صاحب‌نظران و پژوهشگران توجه خود را صرف بررسی توانمندی‌های انسان کردند و در عوض توجه محض به تجارب یا تصورات منفی افراد به بررسی سازه‌هایی چون امید معنویت، خوش‌بینی، قدردانی پرداختند (اسنایدر و مک کولاف[9]2000 به نقل از ملکی، اعتمادی، بهرامی و فاتحی زاده،1394). هدف روانشناسی مثبت افزایش احساسات مثبت از طریق افزایش شادی، تعامل در زندگی و بهزیستی روان‌شناختی است (مایر، جانسون، پارکس، ایوانسکی و پن[10]،2012). روانشناسی مثبت نگر در عمل به دنبال آن است که به افراد کمک کند توانمندی‌ها و شایستگی‌های خود را پرورش دهند تا به سلامت روانی دست یابند (ریو، 2005/1389 ترجمه سید محمدی). مداخلات روانشناسی مثبت شامل روش‌های درمانی یا فعالیت‌های عمدی به‌منظور ترویج احساسات مثبت، رفتارهای مثبت، شناخت و ادراک مثبت، بالا بردن بهزیستی افراد و بهبود علائم افسردگی است (سین و لیبومیرسکی[11]، 2009). توجه روانشناسی مثبت نگر به نگرش و تفکر مثبت، توسعه احساسات مثبت (سین و لیبومیرسکی، 2009)، توجه به نقاط قوت و پرورش استعدادها (ریو، 2005/1389 ترجمه سید محمدی)، تأکید بر افزایش هیجان مثبت و ارتقای معنای زندگی است (رشید[12] و سلیگمن، 2014). همچنین از منظر روانشناسی مثبت نگر، روانشناسان نباید فقط بر ثابت نگه‌داشتن مشکلات مردم کار و تأکید کنند بلکه باید به آن‌ها کمک کنند تا بتوانند زندگی شادتر، غنی‌تر و کامل‌تری داشته باشند (جباری و همکاران، 1392) بنابراین به نظر می‌رسد این رویکرد بتواند بر حالت‌های روان‌شناختی مثبت اثرگذار باشد. روان‌درمانی مثبت‌گرای ارائه‌شده توسط رشید (2000) دارای جلساتی است که هریک از این جلسات به بررسی سازه‌های روانشناسی مثبت‌گرا و پرورش این سازه‌ها می‌پردازد. برخی از سازه‌ها همان حالت‌های روان‌شناختی مثبت (امید، خوش‌بینی، بخشش، قدردانی، معنویت، توجه به توانمندی‌ها، پرورش هیجانات مثبت، یافتن معنا و زندگی کامل) به همراه تکالیف خانگی برای مراجعین است (مگیار- موئی[13]، 2009/1391 ترجمه براتی سده). با توجه به مباحث روانشناسی مثبت نگر پژوهشگران زیادی به بررسی تأثیر مداخلات این رویکرد بر بعضی از حالت‌های روان‌شناختی مثبت پرداخته‌اند (رومو-گنزالز، اهرنزویج، سنچز-گراسدا، انریکویز- موناندز، لویز- مورا[14] و همکاران (2013)، اثر مداخلات روان‌شناختی مثبت در افزایش شادی و بهزیستی روان‌شناختی و افزایش عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان (فورت، اسکولت، ویلچر، چودنوفسکی، مالوی [15] و همکاران، 2012، نقل از داوود[16]، 2014)، و در بهبود سلامت روان و پرورش بهزیستی روان، کاهش اضطراب و استرس نوجوانان مؤثر بود؛ پژوهش ماری، توماس، باربارا و پیرسون[17] (2011) نشان داد آموزش روانشناسی مثبت بر مبنای یادگیری تیمی (گروهی) موجب تمرین بسیاری از ارزش‌های روانشناسی مثبت ازجمله: گشودگی، مهربانی، صداقت، همکاری می‌شود. لیوبومرسکی و لایوس[18](2013) در کاهش افسردگی و افزایش شادکامی و احساس بهزیستی روانشناسی، ریتر و ویلز[19] (2015) کاهش خلق افسردگی و افزایش حالت‌های مثبت و بهزیستی در نوجوانان؛ بولیر، هاورمن، وسترهوف، ریپر، اسمیت و بوهلمجر[20] (2013) در بهزیستی جسمی و روانی و کمک به کاهش نشانگان افسردگی؛ بانوس، اتچمندی، فرفالینی، پالاسیوسبد، قروبد و بوتلا[21] (2014) در افزایش خلق‌وخوی مثبت، کنون، شلدون و لیوبومرسکی[22] (2006) افزایش احساسات و خلق مثبت، اثربخش یافتند. پیترز، فلینک، بورسما و لینتون[23] (2010) دست‌کاری تفکر مثبت را بر عاطفه مثبت و امید، اکنل، اشی و گالاقر[24](2015) مداخلات روانشناسی مثبت را بر افزایش روابط اجتماعی و رضایت از آن؛ لی، کوهن، ادگار، لیزنر، گاگنون[25] (2006) اثربخشی مداخله‌ی معنا (معنا درمانی) را بر بهبود عزت‌نفس، خودکارآمدی، خوش‌بینی؛ آلبرتو و جوینر[26] (2010) کاهش نگرش ناکارآمد و افزایش میزان شادکامی نوجوانان (برخوری، رفاهی و فرح‌بخش، 1388) افزایش انگیزه‌ی پیشرفت، عزت‌نفس و شادکامی دانش‌آموزان (سهرابی و جوان بخش، 1385) درونی سازی منبع کنترل دانش‌آموزان؛ جعفری و مهر افزون (1392) کاهش کمرویی نوجوانان؛ براتی سده (1388) افزایش نشاط، خشنودی از زندگی، معناداری زندگی و کاهش افسردگی؛ نو فرستی، روشن، فتی، حسن‌آبادی، پسندیده و شعیری (1394) کاهش علائم و نشانه‌های افسردگی و افزایش شادکامی و بهزیستی روان‌شناختی افراد دارای نشانه افسردگی؛ حریری و خدامی (2011) افزایش شادی و امید در گروه بزرگ‌سالان؛ میرزایی فندقی، سعدی پور و ابراهیمی قوام (2014) کاهش فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان؛ خدایاری فرد (1379) کاربرد مثبت نگری را بر افزایش خود توصیفی‌های افراد مؤثر یافتند. داوود (2014) در بررسی تحلیلی خود در مورد اثرگذاری روانشناسی مثبت‌گرا در مدارس به این یافته رسید که کاربرد این رویکرد در مدارس به ارتقا صفات مثبت و بهزیستی روان‌شناختی منجر می‌شود. با توجه به نتیجه پژوهش فوق نوجوانان بیشتر اوقات خود را در مدارس می‌گذرانند و نوع آموزش‌هایی که دریافت می‌کنند می‌تواند بر آن‌ها اثر بگذارد. یی‌هو، چنگ و چنگ[27] (2010) در بررسی خود به این نتیجه رسیدند که خوش‌بینی ارتباط مثبت با رضایت از جنبه‌های خاص زندگی و ارتباط منفی با مشکلات روان‌شناختی نوجوانان دارد. در پنجاه سال گذشته بیشتر تلاش روانشناسان بالینی بر درمان کمبودها و رفع ناتوانی‌ها متمرکز بوده است. اما روانشناسی مثبت به افزایش شادمانی و سلامت و مطالعه علمی در مورد نقش نیرومندی‌های شخصی و سامانه‌های اجتماعی مثبت در ارتقای سلامت بهینه تأکید دارد (کار[28]، 2004/1391 ترجمه شریفی، نجفی زند و ثنایی). بایلی، انگ، فریش و اسنایدرت[29] (2007) در بررسی خود بین امید و رضایت از زندگی ارتباط یافتند و امیدواری را پیش‌بینی کننده رضایت از زندگی دانستند، که نتیجه این تحقیق نشان‌دهنده‌ی اهمیت حالت‌های روان‌شناختی مثبت ازجمله خوش‌بینی است. کوهن و فریدریکسون[30] (2010) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که مداخلات روانشناسی مثبت نگر موجب ارتقای احساس مثبت بیشتر و ارزش مهمی در زندگی واقعی فرد دارد. صادقی نیری و الهیاری نژاد (1392) با بررسی آثار و نتایج مثبت اندیشی و خوش‌بینی در نهج‌البلاغه به این نتیجه رسیدند که آثار و نتایج خوش‌بینی و مثبت اندیشی در فرد و جامعه عبارت‌اند از: دستیابی به آرامش، کاهش ترس، اضطراب، با توجه به نتایج پژوهش‌های صورت گرفته و این‌که دوره نوجوانی یکی از مهم‌ترین دوران زندگی هست نوع رفتار، تفکر و گرایش او می‌تواند در آینده ادامه داشته باشد و بر زندگی او اثر بگذارد، پژوهش‌ها نشان داده است که خوش‌بینی و مثبت‌گرایی در مقابله با فشارهای زندگی و غلبه بر ناملایمات روانی- اجتماعی در اقدام به رفتارهای مرتبط با سلامت، اصلاح سبک زندگی و درنهایت کاهش بروز بیماری‌های جسمانی و روان‌شناختی تأثیر مهمی دارد (روبرت، گیبونس، گرارد، آلرت[31]، 2011 به نقل از رحیمیان بوگر، 1392). توانمندی‌ها مانند: شهامت، خوش‌بینی، مهارت ارتباط بین فردی، رعایت اخلاق و امید ضربه‌گیر آسیب‌های روانی هستند (رشید، 2008؛ به نقل از جباری و همکاران 1392)، این یافته نیز نشان از اهمیت توجه و توسعه این حالت‌های مثبت است. در جمع‌بندی مطالب گفتنی است که در دهه‌های گذشته، تمام تلاش و فعالیت روانشناسان و روان‌پزشکان این بوده است که افراد را از اختلالات و بیماری‌ها به حالت عادی رهنمون شوند تا از میزان سختی و مشقت‌بار بودن زندگی آن‌ها بکاهند. اما همان‌گونه که می‌دانیم مأموریت و رسالت روانشناسی فقط این نبوده و نیست، بلکه به باور بسیاری از روانشناسان، رسالت اصلی آنان این است که به افراد کمک کنند تا سطح بهینه و عالی‌تری از زندگی، سلامتی و بهزیستی روانی را به دست آورند و از زندگی خود احساس رضایت کنند. با توجه به اهمیت دوران نوجوانی، ضرورت تقویت حالت‌های روان‌شناختی مثبت به‌منظور تحقق بخشیدن به توانمندی‌های منش در نوجوانان دختر به‌عنوان مادران آینده، نتایج پژوهش‌ها در زمینه آموزش مثبت نگری و مشاهده نشدن پژوهشی با عنوان اثر بخشی آموزش مثبت نگری بر حالت‌های روان‌شناختی مثبت در نوجوانان از سوی پژوهشگران، بنابراین پژوهش در پی پاسخ‌گویی به فرضیه زیر است: - آموزش مثبت نگری بر حالت‌های روان‌شناختی مثبت (توانمندی‌های منش) نوجوانان دختران در مرحله پس‌آزمون و پیگیری مؤثر است.
روش روش پژوهش، جامعه‌ی آماری و نمونه: در این پژوهش، از طرح نیمه آزمایشی پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش تمام دختران در حال تحصیل دبیرستان‌های شهرستان ارزوئیه در سال هزار و سیصد و نودوچهار- نودوپنج بود. از چهار دبیرستان دخترانه یکی به‌صورت تصادفی انتخاب و دانش‌آموزان پایه‌های دوم و سوم پرسشنامه پژوهش را تکمیل کردند. چهل نفر از دانش‌آموزان انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش ( هر گروه بیست نفر) گمارده شدند. ملاک ورود به نمونه پژوهش عبارت بودند از: کسب نمره‌ی پایین‌تر از حد متوسط در پرسشنامه حالت‌های روان‌شناختی مثبت، توانایی برقراری ارتباط با دیگر اعضای گروه، علاقه‌مند به شرکت در پژوهش، توانایی هماهنگی برنامه کلاسی با برنامه جلسات؛ و ملاک‌های خروج از نمونه پژوهش: عدم توانایی برقراری ارتباط در گروه، داشتن اختلال روانی یا جسمانی اثرگذار در فرایند آموزش مهارت‌ها، شرکت هم‌زمان در جلسات روان‌درمانی و یا مشاوره‌ای در جای دیگر. ابزار سنجش: پرسشنامه حالت‌های روان‌شناختی مثبت: برای انجام پژوهش از پرسشنامه حالت‌های روان‌شناختی مثبت (PPS) استفاده شد. این پرسشنامه توسط رجایی، خوی نژاد و نسائی (1390)، تهیه و تدوین گردیده است که شامل نودوشش سؤال بوده و درمجموع پانزده حالت روان‌شناختی مثبت (توکل به خدا، خوش‌بینی، احساس کارآمدی، وظیفه‌شناسی، احساس کنترل، هدفمندی، امیدواری، معنادار بودن زندگی، رضایت از زندگی، خلق مثبت و شادمانی، اجتماعی بودن، عزت‌نفس و احساس ارزشمندی، احساس آرامش، قدردانی، بخشش) را می‌سنجد. نمره‌گذاری این پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت از 1 تا 5 (کاملاً مخالفم نمره یک، مخالفم نمره دو، بی‌نظر نمره سه، موافقم نمره چهار، کاملاً موافقم نمره پنج) است. اما نکته قابل‌توجه این‌که برخی سؤالات برعکس این حالت نمره‌گذاری می‌شوند که شماره این سؤالات به شرح ذیل است: 7،9،1114،15،19،20،21،22،23،26،27،28،29،30،3238،39،40،44،48،49،52،54،58،59،60،61،69،70،71،75،78،79،80،81،82،84،86،90،91،92،93 روایی این پرسشنامه توسط اساتید و متخصصان این زمینه مورد تائید قرار گرفته است. برای محاسبه پایایی این پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. این روش برای محاسبه‌ی هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری ازجمله پرسشنامه به کار می‌رود. برای این منظور مطالعه مقدماتی بر روی 50 نفر از دانشجویان انجام گردید. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه‌شده برای کل آزمون 837/0، و برای زیر مؤلفه‌های حالات روان‌شناختی مثبت؛ توکل به خدا، خوش‌بینی، احساس کارآمدی (گرایش به آغازگری رفتار، تمایل به ادامه تلاش، پافشاری در تکلیف و احساس توانمندی)، وظیفه‌شناسی، احساس کنترل، هدفمندی، امیدواری، معنادار بودن زندگی، رضایت از زندگی، خلق مثبت و شادمانی، اجتماعی بودن، عزت‌نفس و احساس ارزشمندی، احساس آرامش، قدردانی و بخشش به ترتیب 813/0، 768/0، (881/0، 793/0، 821/0، 812/0)، 835/0، 843/0، 782/0، 824/0، 867/0، 795/0، 812/0، 862/0، 833/0، 844/0، 781/0 و 828/0 بود. در این پژوهش نیز ضریب آلفای کرونباخ محاسبه‌شده برای کل آزمون 821/0، و برای زیر مؤلفه‌های حالات روان‌شناختی مثبت به ترتیب: 795/0، 782/0، (823/0، 778/0، 833/0، 823/0)، 782/0، 817/0، 749/0، 814/0، 887/0، 781/0، 786/0، 837/0، 811/0، 826/0، 796/0 و 813/0 به‌دست‌آمده که بیانگر پایایی بالای این آزمون است. روش اجرا و تحلیل:برای افراد گروه آزمایش نه جلسه آموزش مثبت نگری 90 دقیقه‌ای به مدت دو ماه اجرا شد و گروه کنترل در این مدت هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. بعد از پایان جلسات آموزشی پس‌آزمون و دو ماه بعدازآن پیگیری اجرا شد. محتوای جلسات آموزشی پس از استخراج از منابع و کتبی همچون روانشناسی مثبت (کار، 2004/1391 ترجمه شریفی و همکاران،)، فنون روانشناسی مثبت‌گرا (مگیار- موئی، 2009/1391 ترجمه براتی سده)، شادمانی درونی (سلیگمن، 2002/1393 ترجمه تبریزی، کریمی و نیلوفری)، خوش‌بینی آموخته‌شده (سلیگمن،2006/1388 ترجمه داورپناه و محمدی) کودک خوش‌بین (سلیگمن، 1995/1388 ترجمه داورپناه)، مثبت اندیشی و مثبت‌گرایی کاربردی (کویلیام، 2003/1390ترجمه براتی سده و صادقی) و همچنین مشاوره با اساتید و متخصصان درزمینه‌ی روانشناسی مثبت طراحی‌شده است. در جدول (1) خلاصه‌ی جلسات آموزشی ارائه شده است:
جدول1. محتوای جلسات آموزشی مثبت نگری
برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس چند متغیره و تک متغیره استفاده شد.
یافته‌ها افراد گروه نمونه شانزده تا هفده سال داشتند که تعداد شانزده نفر (معادل چهل و چهاردهم درصد) از افراد در دامنه سنی شانزده سال، بیست نفر (معادل پنجاه‌وپنج و نیم درصد) از افراد در دامنه سنی هفده سال قرار داشتند. نه نفر از افراد (معادل بیست‌وپنج درصد) دوم با توجه به طرح پژوهش حاضر که از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری بود، برای تحلیل داده‌ها و به‌منظور کنترل اثر پیش‌آزمون و پس‌آزمون از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری[32] استفاده شد. ابتدا مفروضه‌های تحلیل کوواریانس چند متغیری بررسی گردید (مفروضه‌های همسانی ماتریس‌های واریانس-کوواریانس، همگونی واریانس دو گروه و همگونی ضرایب رگرسیون در مرحله پس‌آزمون و پیگیری) که نتایج نشان‌دهنده رعایت مفروضه‌ها بود. سپس با توجه به برقراری مفروضه‌های تحلیل کوواریانس چند متغیری، پژوهشگران مجاز به استفاده از این آزمون آماری شدند. آماره‌ی چند متغیری مربوطه یعنی لامبدای ویلکس در سطح (01/0=p) در مرحله پس‌آزمون [98/0 =h2 و 001/0› P و 22/16= (15 و 5)F] و پیگیری [94/0 =h2 و 001/0› P و 31/5= (15 و 5)F] معنی‌دار است بنابراین نتیجه گرفته شد که تحلیل کوواریانس چندمتغیری به‌طورکلی معنادار است. سرانجام با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری به بررسی این موضوع پرداخته‌شده است که تأثیر متغیر مستقل بر هرکدام از متغیرهای وابسته در مراحل پس‌آزمون و پیگیری چه مقدار بوده است. جدول(2) نتایج اثربخشی آموزش مثبت نگری بر حالت‌های روان‌شناختی مثبت (توانمندی‌های منش) نوجوانان دختر (دانش‌آموزان کلاس‌های دوم و سوم) در مرحله پس‌آزمون و جدول(3) نتایج ثبات آموزش مثبت نگری در مرحله پیگیری را نشان می‌دهد.
جدول2.نتایج تجزیه‌وتحلیل کوواریانس جهت بررسی تأثیر آموزش مثبت نگری بر مؤلفه‌های حالت‌های روان‌شناختی مثبت (توانمندی‌های منش) نوجوانان و میانگین تعدیل‌شده دو گروه در مرحله‌ی پس‌آزمون
بر اساس یافته‌های جدول(2) نتایج تحلیل کوواریانس در مرحله پس‌آزمون نشان داد که با کنترل نمره‌های پیش‌آزمون، آموزش مثبت نگری موجب افزایش3/36 درصدی توکل به خدا، 9/51 درصدی خوش‌بینی، 29 درصدی وظیفه‌شناسی، 5/35 درصدی احساس کنترل، 33 درصدی هدفمندی، 4/38 درصدی رضایت از زندگی، 3/39 درصدی معنا در زندگی، 2/20 درصدی خلق مثبت و شادمانی، 6/27 درصدی اجتماعی بودن،
جدول3. نتایج تجزیه‌وتحلیل کوواریانس جهت بررسی تأثیر آموزش مثبت نگری بر مؤلفه‌های حالت‌های روان‌شناختی مثبت نوجوانان (توانمندی‌های منش) و میانگین تعدیل‌شده دو گروه در مرحله‌ی پیگیری
با توجه به جدول(3) که بیانگر مؤلفه‌های حالت‌های روان‌شناختی مثبت آزمودنی‌ها در مرحله پیگیری است، مشاهده می‌شود که مداخله انجام‌شده توانسته است در نمرات توکل به خدا، خوش‌بینی، وظیفه‌شناسی، احساس کنترل، هدفمندی، رضایت از زندگی، معنا در زندگی، خلق مثبت و شادمانی، اجتماعی بودن، احساس آرامش، قدردانی، بخشش، عزت‌نفس و احساس
بحث نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مثبت نگری موجب افزایش حالت‌های روان‌شناختی مثبت (توکل به خدا، خوش‌بینی، خودکارآمدی، احساس کنترل، وظیفه‌شناسی، هدفمندی، امیدواری، معنادار بودن زندگی، رضایت از زندگی، خلق مثبت و شادمانی، اجتماعی بودن، عزت‌نفس و احساس ارزشمندی، احساس آرامش، قدردانی، بخشش) نوجوانان شده است. بنابراین فرضیه پژوهش تائید می‌شود. به‌طورکلی یافته‌های پژوهش با بخشی از یافته‌های پژوهش نو فرستی و همکاران (1393)، براتی سده (1388)، برخوری و همکاران (1388)، سهرابی و جوان بخش (1385)، میرزایی فندقی و همکاران (2014)، جعفری و مهر افزون (1392)، جباری و همکاران (1392)، صادقی نیری و الهیاری نژاد (1392)، حریری و خدامی(2011)، لیوبومرسکی ولایوس (2013) ، ریتر و ویلز (2015)، لی، کوهن، ادگار، لیزنر، گاگنون (2006)، کنون، شلدون و لیوبومرسکی (2006) ، روموگنزالز و همکاران (2013)، یی‌هو، چنگ و چنگ (2010)، بولیر و همکاران (2013)، کوهن و فریدریکسون (2010)، اکنل، اشی و گالاقر (2015)، فورت و همکاران (2012)، بایلی و همکاران (2007)، ماری، توماس، باربارا و پیرسون (2011)، بانوس و همکاران (2014)، پیترز و همکاران (2010)، پرکتور و همکاران (2011)، آلبرتو و جوینر (2010) همخوان است. آموزش مثبت نگری با توجه به تأکید آن بر نقاط قوت و پرورش آن‌ها و توجه آن به مفاهیمی مثبت مثل امید، قدرشناسی، بخشش، معنویت، هیجان‌های مثبت، توانسته است در متغیرهای پژوهش مؤثر واقع شود. به‌گونه‌ای که می‌توان گفت: آموزش مثبت نگری موجب افزایش حالت‌های روان‌شناختی مثبت دانش‌آموزان دختر کلاس‌های دوم و سوم شده است. از دیدگاه علوم رفتاری و روانشناسی وضعیت روانی، جسمانی و نحوه‌ی تجربه درد یا شادی از آرایش ذهنی، روانی و سبک اندیشه‌ی ما نشأت می‌گیرد، هر چه که ما بزرگ‌تر، سالم‌تر و زیباتر فکر کنیم زندگی عینی خودمان را گسترده‌تر، عمیق‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کنیم و این شیوه‌ی تفکر ماست که کیفیت زندگی‌مان را تعیین می‌کند (برخوری و همکاران، 1388). فورت و همکاران (2012) به نقل از داوود (2014) در پژوهشی به این یافته دست یافتند که مداخله‌های روانشناسی مثبت در مدرسه در نوجوانان به بهبود سلامت روان و پرورش بهزیستی روان کمک و رفتارهای مرتبط با سلامت را افزایش می‌دهد. همچنین استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد. نتایج پژوهش نشان داد مداخلات روانشناسی مثبت توانسته است بر پرورش توانمندی‌های منش، تغییر نگرش و نشان دادن راه‌های شاد زیستن در نمونه پژوهش اثر مثبت بگذارد. به عبارتی روانشناسی مثبت نگر با توجه نمودن به شادکامی، خوش‌بینی و تغییر شیوه نگرش دانش‌آموزان دختر کلاس‌های دوم و سوم به‌عنوان یک الگوی مناسب آموزشی و مداخله‌ای توانسته است در بهبود حالت‌های روان‌شناختی مثبت آنان مؤثر باشد. نتایج پژوهش ریتر و ویلز[33] (2015) تحت عنوان اثر بخشی مداخله نوشتن خاطرات مثبت در پیشگیری علائم افسردگی و افزایش بهزیستی روانی حاکی از این است که این مداخلات سبب کاهش خلق افسرده و افزایش حالت‌های مثبت و بهزیستی در نوجوانان شده است. یی‌هو، چنگ و چنگ[34] (2010) در بررسی خود با عنوان نقش داشتن معنا در زندگی و خوش‌بینی در ارتقاء بهزیستی نوجوانان به این نتیجه رسیدند که خوش‌بینی ارتباط مثبت با رضایت از جنبه‌های خاص زندگی و ارتباط منفی با مشکلات روان‌شناختی نوجوانان دارد. به عبارتی نوجوانانی که نسبت به آینده خوش‌بین هستند سطح رضایت از زندگی بیشتری دارند، همچنین داشتن معنا در زندگی با رضایت از زندگی ارتباط مثبت و با نشانگان شناختی ارتباط منفی دارد. روانشناسی مثبت نگر با تأکید بر اهمیت داشتن معنا در زندگی و همچنین با آموزش خوش‌بینی موجب بهبود رضایت از زندگی و کاهش افکار منفی می‌شود و به توسعه حالت‌های مثبت کمک می‌کند. در تبیین نتیجه این پژوهش می‌توان گفت که روانشناسی مثبت نگر با تأکید بر توانمندی‌ها و پرورش استعدادها توانسته است در بهبود عزت‌نفس و افزایش احساس و هیجانات مثبت و تفکر مثبت مؤثر باشد. افزایش شادمانی و کاهش نگرش‌های ناکارآمد از عواملی هستند که نشان‌دهنده سلامت روان افراد است، با توجه به این‌که در روانشناسی مثبت نگر بر افزایش شادمانی و شاد زیستن، اصلاح افکار، استفاده از نقاط قوت و توانمندی‌ها تأکید شده است، تمرینات و جلسات آموزشی مثبت گری موجب افزایش حالت‌های روان‌شناختی (مانند شادکامی و تفکر مثبت) تأکید بر توانمندی‌ها و پرورش آن‌ها شده است. از محدودیت‌های پژوهش می‌توان به مشکل کنترل متغیرهای مزاحم از طرف پژوهشگران با توجه به وسعت گسترده زیر مقیاس‌های متغیر وابسته اشاره کرد. انتخاب دختران پایه‌ی دوم و سوم دبیرستان نیز با توجه به دسترس‌پذیری آسان برای اجرای پژوهش از دیگر محدودیت‌های این پژوهش محسوب می‌شود. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود در پژوهش‌های آتی با توجه به شیوع‌شناسی مشکلات و غربالگری‌های لازم در جامعه و نمونه دانش‌آموزی در پایه‌های مختلف تحصیلی دوره متوسطه زیرمقیاس‌های کمتری از حالت‌های روان‌شناختی مثبت انتخاب شود و جلسات بیشتری برای زیر مقیاس‌ها لحاظ گردد. از طرفی با عنایت به نقش رسانه‌ها، و رسالت مربیان تعلیم و تربیت و والدین نسبت به دانش‌آموزان دختر کلاس‌های پایه‌ی دوم و سوم دبیرستان پیشنهاد می‌شود این گروه‌ها به آموزش مثبت نگری توجه ویژه‌ای داشته باشند، زیرا آموزش مهارت مثبت اندیشی به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا خود و توانمندی‌های خود را بهتر بشناسند، همچنین می‌آموزند تا در جهان موضعی فعال اتخاذ کنند و خودشان زندگی خود را شکل دهند نه این‌که هر آنچه بر سرشان می‌آید به‌گونه‌ای منفعل بپذیرند. سازمان‌هایی نظیر آموزش‌وپرورش و سازمان ملی جوانان کارگاه‌های آموزشی در جهت توسعه سلامت و رفتار مثبت برای جمعیت نوجوان و جوان کشور برگزار نمایند. همچنین برای تعمیم‌پذیری بیشتر نتایج پیشنهاد می‌گردد پژوهشی مشابه در سایر اقشار جامعه به‌ویژه نوجوانان دختر و پسر در تمامی کلاس‌های مقطع متوسطه و دانشجویان دختر و پسر انجام پذیرد.
[1] .Newman, Newman [2] . Berk [3] .positive psychological state (PPS) [4] .positive psychology [5] . Reeve [6] .Seligman.M [7] .Csikszent Mihalyi [8] . Proctor, Tsukayama, Wood, Maltby, Eades [9] . Snyder & McCullogh [10] . Meyer, Johnson, Parks, Iwanski, & Penn [11] . Sin & Lyubomirsky [12] .Rashid [13] Magyar-Moe [14] . Romo-Gonzalez, Ehrenzweig, Sanchez-Gracida, Enriquez-Hernandez, Lopez-Mora [15] . Foret, Scult, Wilcher, Chudnofsky, Malloy [16] .Dawood [17]. Marie , Thomas ,Barbara J, Pherson [18]. Lyubomirsky, S.,& Layous [19] .Reiter CH,.Wilz G [20] . Bolier, Haverman, Westerhof, Riper, Smit, Bohlmeijer [21] . Banos, Etchemendy, Farfallini, Palaciosbd, Querobd & Botella [22]. Kennon,Sheldon, Lyubomirsky [23] . Peters, Flink, Boersma, & Linton [24] .OConnell, O’Shea, Gallagher [25] .Lee, V., Cohen, S. R., Edgar L. Laizner, AM,. Gagnon AJ [26] .Alberto,Joyner [27] Yee Ho, Cheung & Cheung [28] . Carr [29] . Baileya, Eng, Frisch & Snydert [30]. Cohn & Fredrickson [31] Roberts ME, Gibbons FX, Gerrard M, Alert MD [32] - Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA) [33] Reiter CH,.Wilz G [34] Yee Ho, Cheung & Cheung | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
براتی سده، ف. (1388). اثر بخشی مداخلات روانشناسی مثبت‌گرا جهت افزایش نشاط،خشنودی از زندگی، معناداری زندگی و کاهش افسردگی: تدوین مدلی برای اقدام. پایان‌نامه دکتری روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی طباطبایی تهران. برخوری، ح، رفاهی، ژ و فرح‌بخش، ک. (1388). اثر بخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی به شیوه‌ی گروهی بر انگیزه‌ی پیشرفت، عزت‌نفس و شادکامی دانش‌آموزان شهر جیرفت. فصلنامه علمی و پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت، سال 2(5)، 144-131. برک، ل. (1390). روانشناسی رشد. ترجمه‌ی یحیی سید محمدی. تهران: انتشارات ارسباران، (انتشار به زبان اصلی، 2001). جباری، م، شهیدی، ش و موتابی، ف. (1393). اثر بخشی مداخله‌ای مثبت نگر گروهی در کاهش نگرش ناکارآمد و افزایش میزان شادکامی دختر نوجوان. مجله‌ی روانشناسی بالینی،6 (2پیاپی 22)، 74-65. جعفری، ع و مهر افزون، د. (1392). تأثیر آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر کمرویی نوجوانان. فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات روان‌شناختی، 5 (20). خدایاری‌فرد، م. (1379). کـاربرد مثبت نگری در روان‌درمانگری بـا تأکیـد بـر دیـدگاه اسـلامی. مجلـه روانشناسی و علوم تربیتی، 5 (1)، ص.24-1. رجایی، ع، خوی نژاد، ر.، و نسائی، و. (1390). پرسشنامه حالت‌های روان‌شناختی مثبت (PPS). تهران، آزمون یار پویا. رحیمیان‌بوگر، ا. (1392). نقش پیش‌بینی شادکامی، خوش‌بینی و وضعیت جمعیت شناختی در اقدام به رفتارهای مرتبط با سلامت. فصلنامه دانش و تندرستی، 8(1)،23- 17. ریو، ج. (1389). انگیزش و هیجان، ترجمه. ی. سید محمدی. تهران: ویرایش، (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2005). سلیگمن، مارتین، ای. پی. (1388). کودک خوش‌بین. ترجمه‌ی فروزنده داورپناه. تهران: رشد، (انتشار به زبان اصلی، 1995). سلیگمن، مارتین، ای. پی. (1391). خوش‌بینی آموخته‌شده. ترجمه‌ی فروزنده داورپناه و میترا محمدی. تهران: رشد، (انتشار به زبان اصلی، 2006). سلیگمن، مارتین، ای. پی. (1392). شادمانی درونی. ترجمه‌ی مصطفی تبریزی، رامین کریمی و علی نیلوفری. تهران: دانژه، (انتشار به زبان اصلی، 2002). سهرابی، ف و جوان بخش، ع. (1388). اثر بخشی تقویت مهارت‌های مثبت اندیشی به شیوه‌ی گروهی بر منبع کنترل دانش‌آموزان دبیرستانی شهر گرگان.دو فصلنامه علمی و پژوهشی- دانشور رفتار / روانشناسی بالینی و شخصیت،16(37)، 68-59. صادقی نیری، ر و الهیاری نژاد، م. (1392). مثبت اندیشی و خوش‌بینی در نهج‌البلاغه. پژوهشنامه نهج‌البلاغه،1(1) 73-63. کار، آلان. (1391). روانشناسی مثبت علم شادمانی و نیرومندی‌های انسان، مترجمین: شریفی، حسن پاشا، نجفی زند، جعفر، ثنایی، باقر، تهران: سخن، ( تاریخ انتشار به زبان اصلی،2004 ). کویلیام، س. (1386). مثبت اندیشی و مثبت‌گرایی کاربردی. ترجمه‌ی فرید براتی سده و افسانه صادقی. تهران: رشد، (انتشار به زبان اصلی، 2003). مگیار- موئی، جینیا. ال. (1391). فنون روانشناسی مثبت‌گرا. ترجمه ف. براتی سده. چاپ اول، تهران: انتشارات رشد، (انتشار به زبان اصلی، 2009). ملکی، ف.، اعتمادی، ع.، بهرامی، ف. و فاتحی زاده، م. (1394). بررسی تأثیر آموزش مثبت نگری زوجی بر اسنادهای زناشویی زنان متأهل. پژوهشنامه روانشناسی مثبت، 1(1)، 80-67. نو فرستی، ا.، روشن، ر.، فتی، ل.، حسن‌آبادی،ح ر.، پسندیده، ع. و شعیری ، م ر. (1394) . اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌گرا بر شادکامی و بهزیستی روان‌شناختی افراد دارای نشانه‌های افسردگی:مطالعه‌ی تک آزمودنی با چند خط پایه. پژوهشنامه روانشناسی مثبت،1(1) 18-1. Alberto, J. & Joyner, B. (2010). Hope, optimism, and self-care among Better Breathers Support Group members with chronic obstructive pulmonary disease. Applied Nursing Research, 2(14):212-217. Baileya, Th., Eng, W., Frisch, M. B., & Snydert, C. R. (2007). Hope and optimism as related to life satisfaction. The Journal of Positive Psychology, 2 (3), 168-175. http://dx.doi.org/10.1080/17439760701409546. Banos, R. M., Etchemendy, E., Farfallini, L., Palaciosbd, A. G,. Querobd, S., & Botella, C.(2014). EARTH of Well-Being System: A pilot study of an Information and Communication Technology-based positive psychology intervention. The Journal of Positive Psychology: Dedicated to furthering research and promoting good practice, 9(6):482-488. http://dx.doi.org/10.1080/17439760.2014.927906 Bolier, L., Haverman, M., Westerhof, G. J. Riper, H., Smit, F., Bohlmeijer, E. (2013). Positive psychology interventions: a meta-analysis of randomized controlled studies. BMC Public Healt,13(119). Cohn, M. A., Fredrickson, B. L. (2010). In search of durable positive psychology interventions: Predictors and consequences of long-term positive behavior change. Journal Positive Psychology, 5 (5), 355–366. Doi: 10.1080/17439760.2010.508883 Dawood, R. (2014).Positive psychology and child mental health; a premature application in school-based psychological intervention?. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 113, 44 – 53. Hariri, M., & Khodami, N. (2011). A study of the efficacy of teaching happiness Based on the Fordyce method to elderly people on their life expectancy. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 1412-1415. Kennon, M., Sheldon, K, M., Lyubomirsky, S. (2007). How to increase and sustain positive emotion: The effects of expressing gratitude and visualizing best possible selves.The Journal of Positive Psychology, 1(2), 73-82. http://dx.doi.org/10.1080/17439760500510676. Lee, V., Cohen, S. R., Edgar L. Laizner, A. M., Gagnon A. J.(2010).Meaning-making intervention during breast or colorectal cancer treatment improves self-esteem, optimism, and self-efficacy. Social Science& Medicine, 62 (12), 3133–3145. Lyubomirsky, S., & Layous, K. (2013). How do simple positive activities increase wellbeing? Current Directions in Psychological Science, 22 (1), 57–62. Marie, D. Thomas, Barbara, J., Pherson, Mc. (2011). Teaching positive psychology using team-based learning. The Journal of Positive Psychology: Dedicated to furthering research and promoting good practice, 6 (6), 487-491. http://dx.doi.org/10.1080/17439760.2011.634826. Meyer, P. S., Johnson, D. P., Parks, A. C., Iwanski, C. & Penn, D. L. (2012). Positive living: A pilot study of group positive psychotherapy for people with schizophrenia. The Journal of Positive Psychology: Dedicated to furthering research and promoting good practice, 7 (3), 239-248. http://dx.doi.org/10.1080/17439760.2012.677467. Mirzaee fandoghi. O., Sadipour, I., Ibrahimi ghawam, S. (2014). The study of the effectiveness of positive-thinking skills on reduction of students’ academic burnout in first grade hige school male student. Indian Journal Science Research, 4 (6), 228-236. O’Connell, B. H., O’Shea, D., Gallagher, S. (2015). Enhancing social relationships through positive psychology activities: a randomised controlled trial. The Journal of Positive Psychology: Dedicated to furthering research and promoting good practice, 11(2), 149-162. http://dx.doi.org/10.1080/17439760.2015.1037860. Peters, M. L., Flink, I. K., Boersma, K., & Linton S. J. (2010). Manipulating optimism: Can imagining a best possible self be used to increase positive future expectancies?.The Journal of Positive Psychology: Dedicated to furthering research and promoting good practice, 5 (3), 204-211. http://dx.doi.org/10.1080/17439761003790963. Proctor, C., Tsukayama, E., Wood, A. M., Maltby, J., Eades, J. F, & Linley. P. A. (2011). Strengths Gym: The impact of a character strengths-based intervention on the life satisfaction and well-being of adolescents. The Journal of Positive Psychology, 6 (5), 377-388. http://dx.doi.org/10.1080/17439760.2011.594079. Rashid, T., Seligman, M. E. P. (2014). Positivepsychotherapy: A treatment manual. New York: Oxford University Press. Reiter, Ch., Wilz, G. (2015). Resource diary: A positive writing intervention for promoting well-being and preventing depression in adolescence. The Journal of Positive Psychology: Dedicated to furthering research and promoting good practice, 11(1), 99-108. http://dx.doi.org/10.1080/17439760.2015.1025423. Romo-Gonzalez, T., Ehrenzweig, Y., Sanchez-Gracida, O. D., Enriquez-Hernandez, C. B., Lopez-Mora G., Martinez, A. J., Larralde, C. (2013). Promotion AF in dividual happiness and well-being AF student by appositive education intervention. Journal of Behavior, Health & Social Issues, 5 (2), 79-102. Seligman, M. E. P, Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive Psychology: An introduction. American Psychologists, 55 (1), 5-14. Sin, N. L., & Lyubomirsky, S. (2009). Enhancing wellbeing and alleviating depressive symptoms with positive psychology intervention: apractice_ friendly meta-analysis. (Electronic version). Journal of clinical psychology, 65, 467 - 487. Yee Ho, M., Cheung, F. M., & Cheung, S. F. (2010). The role of meaning in life and optimism in promoting subjective well-being. Personality and Individual Difference, 48, 658-663.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 20,729 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5,119 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||