پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شمارهها | 1,686 |
| تعداد مقالات | 13,791 |
| تعداد مشاهده مقاله | 32,396,716 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,795,585 |
تأثیر عوامل زیستی قارچی و باکتریایی بر سوختگی معمولی لوبیا ناشی از زانتوموناس اگزانوپودیس پتوار فازئولی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زیست شناسی میکروبی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 5، دوره 7، شماره 25، فروردین 1397، صفحه 45-62 اصل مقاله (1.16 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: پژوهشی- فارسی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/bjm.2018.21771 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| فاطمه دریکوند1؛ عیدی بازگیر* 2؛ حسین میرزایی نجفقلی3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1دانشجوی دکتری گیاهپزشکی، دانشگاه لرستان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2استادیار گیاهپزشکی، دانشگاه لرستان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3دانشجوی دکتری گیاهپزشکی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقدمه: سوختگی معمولی لوبیا با زانتوموناس اگزانوپودیس پتوار فازئولی یکی از مهمترین بیماریهای لوبیاست که تولید این محصول را در مناطق غربی کشور با مشکل جدی روبهرو کرده است. با توجه به خسارت شدید این بیمارگر، استفاده از عوامل بیوکنترل قارچی و باکتریایی، روش کارآمدی برای کاهش خسارت این بیماری به گیاه لوبیاست. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر کنترلکنندگی عوامل زیستی تریکودرما هارزیانوم، تریکودرما ویرنس، باسیلوس سابتیلیس و سودوموناس فلوئروسنس در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه روی باکتری عامل سوختگی معمولی لوبیاست. مواد و روشها: برای بررسی اثر عوامل زیستی روی باکتری زانتوموناس آکسانوپودیس پتوار فازئولی (Xap)، ابتدا درصد بازدارندگی از رشد باکتری Xap توسط عوامل بیوکنترل در شرایط آزمایشگاه بررسی شد. سپس برهمکنش این عوامل زیستی با عامل بیماریزا روی گیاه لوبیا در قالب طرح کاملاً تصادفی، در 4 تکرار و با تیمارهای زیستی در شرایط گلخانه سنجیده شد. شاخصهایی نظیر وزن تر ریشه و ساقه، وزن خشک ریشه و ساقه، ارتفاع اندامهای هوایی و زمینی گیاه و شدت بیماری برای بررسی قدرت کنترلکنندگی عوامل زیستی اندازهگیری شدند. نتایج: در شرایط آزمایشگاهی، قارچ تریکودرما هارزیانوم با میانگین قطر هاله بازدارنده 42 میلیمتر و 67/56 درصد بازدارندگی از رشد، بیشترین اثر کنترلکنندگی را روی باکتری بیماریزا داشت. در شرایط گلخانه، باکتری سودوموناس فلوئروسنس بهتر عمل کرد و تمام شاخصهای گیاهی بر اثر این تیمار، رشد معناداری داشتند. تیمار ترکیبی سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما ویرنس با کاهش 4/79 درصدی نشانههای بیماری، بهترین تیمار این آزمایش بود. تیمارهای سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما هارزیانوم و سودوموناس فلوئروسنس به اضافه باسیلوس سابتیلیس بهترتیب با میانگین 6/69 و 9/55 درصد کاهش نشانهها در رتبههای بعدی قرار دارند. بحث و نتیجهگیری: استفاده از عوامل زیستی موجود، بیماری سوختگی معمولی لوبیا را تا حد زیادی کاهش میدهد و روشی کارآمد و سازگار با محیطزیست است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کنترل زیستی؛ لوبیا؛ سودوموناس؛ باسیلوس؛ تریکودرما؛ زانتوموناس | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
مقدمه لوبیا گیاهی از تیره بقولات، با بیش از 100 گونه و قدمتی در حدود 8 هزار سال است که در بیشتر بخشهای دنیا کشت میشود و بیشترین سطح زیرکشت در دنیا را در بین حبوبات دارد. ایران از نظر سطح زیرکشت این محصول با 92 هزار هکتار پس از هند در رتبه دوم و از نظر میزان تولید لوبیا در جهان نیز در رتبه دوم قرار دارد (1). این گیاه با داشتن 20 تا 25 درصد پروتئین و 50 تا 65 درصد کربوهیدرات، باارزشترین حبوبات از نظر خوراکی در سرتاسر دنیاست (2). بیشترین میزان تولید لوبیای کشور با سهم 2/30 درصد به استان فارس تعلق دارد و استانهای خوزستان با سهم 7/15 درصد و لرستان با سهم 5/13 درصد تولید لوبیا در کشور بهترتیب در رتبههای دوم و سوم قرار دارند (3). این گیاه در افزایش ازت خاک نقش مؤثری ایفا میکند (4). هر ساله بیمارگرهای قارچی، باکتریایی، نماتودی و ویروسی به گیاه لوبیا حمله میکنند. در میان بیماریهای باکتریایی لوبیا، بیماری سوختگی معمولی لوبیا اهمیت بسیاری دارد (5) و از استانهای مرکزی، لرستان، اصفهان و زنجان در ایران گزارش شده است (6 و 7). خسارت بیماری یادشده در مناطق مرطوب و مزارع با آبیاری بارانی بسیار زیاد و در شهرستان اراک تا 80 درصد گزارش شده است (8). بذر و بقایای گیاهی آلوده، زندگی اپیفیتی روی گیاهان غیرمیزبان و علفهای هرز ازجمله راههای مهم انتقال بیماری سوختگی معمولی لوبیا هستند. راهکارهای کنترل بیماری شامل استفاده از بذر سالم، تناوب زراعی و روشهای مبارزه شیمیایی تأثیری در کنترل بیماری و افزایش عملکرد گیاه نداشتهاند (8). استفاده از سموم شیمیایی نیز با وجود کاهش مؤثر بیماریها، باعث آلودگیهای زیستمحیطی و ایجاد مقاومت در بیمارگر میشوند و از نظر اقتصادی مقرون بهصرفه نیستند (9). باتوجه به محدودیتهای یادشده، استفاده از کنترل زیستی بیماریهای گیاهی یکی از روشهای جایگزین مناسب در این زمینه است (9). ریزموجودات زیستی استفادهشده در کنترل زیستی با اثر متقابل بر بیماریزاهای گیاهی مختلف، نقش عمدهای در کنترل بیماریها بازی میکنند. در این بین، عوامل بیوکنترل باکتریایی جایگاه ویژهای در کنترل زیستی عوامل بیماریزا دارند؛ گونههای باسیلوس سابتیلیس[1]و سودوموناسهای فلورسنت[2] موجود در ریزوسفر بهعنوان عوامل بیوکنترل باکتریایی، نامزدهای ایدهآلی برای افزایش رشد گیاه و کاهش بیماریهای گیاهی در شرایط مزرعه و گلخانه هستند (10). همچنین قارچهای تریکودرما در بیشتر خاکها و زیستگاهها وجود دارند و به علت توانایی تولید آنتیبیوتیک، کنترلکننده زیستی بسیاری از بیماریهای گیاهی شناخته میشوند (11). باکتریهای باسیلوس و سودوموناس فلوئروسنس نشانههای بیماری سوختگی معمولی لوبیا را بهطور معناداری کاهش داده (12) و این عوامل بیوکنترلی همراه با قارچ تریکودرما هارزیانوم[3]روی باکتری اروینیا کاراتوورا[4]نیز تأثیر کنترلکنندگی بسیاری داشتهاند (13). با توجه به آثار کنترلکنندگی عوامل بیوکنترلی باسیلوس سابتیلیس، سودوموناس فلوئروسنس، تریکودرما هارزیانوم و تریکودرما ویرنس[5]روی بیماریزاهای بیمارگر گیاهی، استفاده از روشهای غیرشیمیایی و سالم در کنترل بیماریهای گیاهی ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی کنترلکنندگی عوامل زیستی موجود در برابر باکتری زانتوموناس آکسانوپودیس پتوار فازئولی (Xap)[6] عامل سوختگی معمولی لوبیا انجام شده است.
مواد و روشها تهیه باکتریهای بیمارگر و عوامل بیوکنترل: در پژوهش حاضر، باکتری زانتوموناس آکسانوپودیس پتوار فازئولی (Xap) تهیهشده از مجموعه بخش گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی شیراز و عوامل زیستی باکتریایی باسیلوس B7، سودوموناس فلوئروسنس CHAO و قارچی تریکودرما هارزیانوم T.BIو تریکودرما ویرنس T65 موجود در مجموعه بخش گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان استفاده شدند. آزمون اثبات و برآورد شدت بیماریزایی: برای اثبات بیماریزایی باکتری Xap، از لوبیا چیتی رقم صدری استفاده شد. ابتدا بذرها با هیپوکلریتسدیم[7] 5/1 درصد ضدعفونی سطحی و سپس در گلدانهای پلاستیکی حاوی خاک مزرعه، کود دامی و شن (به نسبت 1:1:2) کاشته شدند. پس از 10 روز رشد در شرایط گلخانه و ظهور برگهای حقیقی، سه برگچه دوم بوتهها با باکتری Xap مایهزنی شدند. برای مایهزنی گیاهان، از کشت 24 ساعته باکتری Xap روی محیطکشت مصنوعی مواد غذایی[8] استفاده و سوسپانسیون 108 واحد تشکیلدهنده کلنی در میلیلیتر[9] به روش رقیقکردن متوالی[10] در آب مقطر سترون تهیه شد. سپس برگهای انتخابشده برای مایهزنی با سوزن استریل زخمی و سوسپانسیون باکتری روی آنها اسپری شد. تیمار شاهد با آب مقطر استریل مایهزنی شد. بوتههای مایهزنیشده برای حفظ رطوبت به مدت 72 ساعت زیر پوشش پلاستیکی قرار گرفتند. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل تیمارهای گیاه آلوده به باکتری Xap و گیاه سالم غیر آلوده (شاهد) و در 4 تکرار انجام شد. برای مقایسه میانگینها از آزمون دانکن[11] در سطح 1 درصد استفاده و شدت بیماری پس از ظهور نشانههای بیماری بر اساس مقیاس توصیهشده (جدول 1) تعیین شد (14). برای بررسی شدت بیماری حاصل از باکتری Xap روی لوبیا در آزمون بیماریزایی و همچنین بر اثر عوامل زیستی، ابتدا بهطور تصادفی 8 برگ از هر گیاه انتخاب شد. سپس با سیستم نمرهدهی، شدت بیماری گیاه لوبیا در برابر بیمارگر Xap با مقیاس ICTA تعیین و شدت بیماری سوختگی معمولی لوبیا بر اثر باکتری برای گیاهان، تکرارها و تیمارها از رابطه زیر محاسبه شد (15).
جدول 1- سیستم نمرهدهی شدت بیماری گیاه لوبیا در برابر آلودگی به باکتری Xap با مقیاس [12]ICTA
بررسی تأثیر عوامل زیستی در شرایط آزمایشگاه روی باکتری Xap: برای بررسی اثر ضد باکتریایی عوامل زیستی باکتریایی از روشهای زیر استفاده شد: الف) در این روش، ابتدا سوسپانسیون 108 واحد تشکیلدهنده کلنی در میلیلیتر Xap با محیطکشت M9 مخلوط و در تشتکهای پتری ریخته شد. پس از جامدشدن محیطکشت، باکتریهای زیستی باسیلوس سابتیلیس و سودوموناس فلوئروسنس بهشکل نقطهای کشت شدند و پس از 24 ساعت، قطر هاله بازدارنده از رشد Xap ایجادشده توسط دو باکتری زیستی اندازهگیری شد. در این آزمون برای تیمار شاهد از دیسکهای حاوی آب مقطر بهجای عوامل بیوکنترل استفاده شد (16). ب) در این روش، باکتریهای باسیلوس سابتیلیس، سودوموناس فلوئروسنس بهشکل لکهای در تشتکهای حاوی محیطکشت تلقیح شدند. پس از ٤٨ ساعت نگهداری در دمای ٢٥ درجه سلسیوس، کلنیهای رشدکرده دو باکتری یادشده با پنبه استریل آغشته به الکل از سطح تشتک پتری پاک شدند. سپس روی در هر پتری دو قطره کلروفرم اضافه و ٢٠ دقیقه بهشکل وارونه نگهداری شد. سپس در شرایط استریل، در تشتک پتریها باز و ٣٠ دقیقه هوادهی شدند. پس از آن، از سوسپانسیون باکتری بیماریزا (Xap) با غلظت 108 واحد تشکیلدهنده کلنی در میلیلیتر در هر پتری اسپریپاشی و ٧٢ ساعت در دمای ٢٨ درجه سانتیگراد نگهداری شد. در نهایت، قطر هاله بازداری از رشد Xap اندازه گرفته شد. در این آزمایش، برای تیمار شاهد بهجای باکتریهای بیوکنترل از آب مقطر استریل استفاده شد (16). برای بررسی اثر ضد باکتریایی عوامل قارچی، پرگنهای از کشت 3 تا 4 روزه قارچهای زیستی در وسط محیط NA قرار داده شد. سوسپانسیون باکتری بیماریزا باغلظت 108 واحد تشکیلدهنده کلنی در میلیلیتر روی محیطکشت موادغذایی[13] اسپریپاشی و هاله بازدارندگی آنها پس از 24 تا 48 ساعت ارزیابی شد. درصد بازدارندگی از رشد از رابطه زیر با تغییرات جزئی محاسبه شد (17): بررسی تأثیر عوامل زیستی باکتریایی در شرایط گلخانه روی باکتری Xap: در این آزمایش، از گیاهچههای لوبیا رقم صدری در مرحله ظهور برگهای حقیقی استفاده شد. برای بررسی تأثیر عوامل بیوکنترل بر شدت بیماریزایی باکتری سوختگی معمولی لوبیا (Xap) در شرایط گلخانه، سوسپانسیونی از باکتریهای زیستی به غلظت 108 واحد تشکیلدهنده کلنی در میلیلیتر و سوسپانسیون قارچ تریکودرما به غلظت 106 اسپور در میلیلیتر تهیه شد. ابتدا عوامل آنتاگونیست تا مرحله جاریشدن آب از سطح برگها (مرحله سه برگچه دوم بوتهها) روی گیاه اسپری شدند. در تیمار شاهد از آب مقطر استریل بهجای سوسپانسیون عوامل بیوکنترل استفاده شد. پس از گذشت ٧٢ ساعت، سوسپانسیون باکتری بیماریزا روی گیاه اسپری و روی آنها به مدت 72 ساعت برای تأمین رطوبت پلاستیک کشیده شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار (جدول 2) و در 4 تکرار (هر تکرار شامل 4 گیاه لوبیا در یک گلدان) انجام شد. پس از پایان دوره رشدی گیاه و عبور از مرحله حساس، شاخصهای گیاهی ازجمله شدت بیماریزایی بیماریزا روی گیاه، وزنتر و خشک، ارتفاع ریشه و ساقه برای تعیین تأثیر عامل بیماریزا روی گیاه لوبیا اندازهگیری و با نرمافزار SPSS 19 تحلیل آماری شدند.
جدول 2- نقشه طرح آماری کنترل زیستی بیماری Xap با استفاده از باکتریهای بیوکنترل
نتایج بیماریزایی باکتری Xapروی گیاه لوبیا: نتایج بیماریزایی باکتری Xap روی گیاه لوبیا، ظاهرشدن نشانههای بیماری سوختگی معمولی لوبیا بر اثر این باکتری را بهشکل لکههای آبسوخته 10 روز بعد از مایهزنی نشان دادند. از نخستین نشانههای بیماری روی گیاه، پیدایش لکههای آبسوخته بود که این لکهها بهتدریج گسترش یافتند، به هم پیوستند و سطح وسیعی از برگ را در بر گرفتند و برگ حالت سوخته پیدا کرد. هالهای زردرنگ اطراف نواحی آبسوخته 21 روز بعد از مایهزنی باکتری عامل بیماری ظاهر شد (شکل 1). نشانههای بیماری روی ساقه بهشکل لکههای تیره و روی غلاف بهشکل لکههای مدور قرمز تا قهوهای تیره مشاهده شدند (شکل 2). بیشترین نشانهها در مرحله گلدهی ظاهر شدند؛ در این مرحله (پس از 21 روز) شدت نشانههای بیماری تا سطح 80 درصد نیز رسید و سپس نشانهها با ظهور برگهای جدیدتر به مرور کاهش یافتند.
شکل 1- نشانههای بیماری سوختگی معمولی لوبیا؛ الف. سوختگی برگهای گیاه لوبیای آلوده به Xap، ب. کلروز شدید روی برگ با هاله زردرنگ، ج. نشانههای بیماری سوختگی معمولی لوبیا روی غلاف بهشکل لکههای مدور قرمز تا قهوهای تیره
تأثیر عوامل زیستی باکتریایی و قارچی بر رشد باکتری Xapروی محیطکشت: تجزیه واریانس، تأثیر عوامل زیستی باکتریایی و قارچی بر رشد باکتری Xap را روی محیطکشت نشان داد. رشد باکتری Xap در حضور عوامل زیستی در سطح 1 درصد کاهش معناداری یافت. عامل بیوکنترلی تریکودرما هارزیانومبا میانگین قطر هاله بازدارنده 42 میلیمتر و به میزان 67/56 درصد، بیشترین آثار بازدارندگی از رشد را در بین عوامل زیستی استفادهشده داشت و تفاوت معناداری در سطح 1 درصد با دیگر عوامل زیستی بجز تریکودرما ویرنس نشان داد. اگرچه تیمارهای زیستی باکتریایی تأثیر بازدارندگی معناداری ایجاد کردند، نسبت به عوامل زیستی قارچی تأثیر کمتری در بازدارندگی از رشد باکتری Xap روی محیطکشت داشتند (شکل 2). عوامل بیوکنترل قارچی طی 48 ساعت پس از رشد، هاله بازدارنده از رشد باکتری Xap را در اطراف پرگنه خود تشکیل دادند که قطر این هاله بیشتر از عوامل زیستی باکتریایی بود. به مرور قارچ تریکودرما رشد کرد و با افزایش جمعیت و رشد پرگنه خود روی محیطکشت و کلنیهای باکتری Xap، این باکتریها را پوشش داد و از بزرگشدن و رشد کلنی باکتری بیمارگر در ناحیه هاله بازدارنده جلوگیری کرد. طی 3 تا 4 روز، پرگنههای قارچ تریکودرما سرتاسر محیطکشت را فرا گرفتند (شکلهای 3 و 4). تأثیر عوامل زیستی بر شدت بیماری سوختگی معمولی در لوبیا: تجزیه واریانس نتایج تأثیر عوامل زیستی قارچی و باکتریایی روی گیاه لوبیا آلوده به باکتری Xap نشان داد که شدت بیماری و شاخصهای گیاهی شامل ارتفاع بوته، وزن تر و خشک اندام هوایی در سطح 1 درصد، ارتفاع و وزن خشک ریشه در سطح 5 درصد تفاوت معناداری نسبت به یکدیگر نشان میدهند و اثر تیمارها بر طول ریشه تفاوت معناداری ندارد (جدول 3).
شکل 2- تأثیر عوامل بیوکنترل قارچی و باکتریایی در رشد باکتری Xap روی محیط کشت مواد غذایی
شکل3- تأثیر عوامل بیوکنترل قارچی روی باکتری Xap؛ الف. پتری شاهد ب. هاله بازدارنده قارچ تریکودرما هارزیانوم، پ. پوششدادن کلنی باکتری Xap با پرگنههای قارچ تریکودرما هارزیانوم، ت. هاله بازدارنده قارچ تریکودرما ویرنس، ث و ج. پوششدادن کلنی باکتری Xap با پرگنههای قارچ تریکودرما ویرنس
شکل 4- تأثیر باکتریهای زیستی روی باکتری بیمارگر گیاهی Xap؛ الف. کلنی باکتری سودوموناس فلوئروسنس، ب. کلنی باکتری باسیلوس سابتیلیس، پ. کلنی باکتری Xap، ت. پتری شاهد، ث. هاله بازدارنده باسیلوس سابتیلیس، ج. هاله بازدارنده سودوموناس فلوئروسنس
جدول 3- تجزیه واریانس تأثیر عوامل زیستی مختلف بر گیاه لوبیای آلوده به باکتری Xap
**سطح معناداری P<01/0، *سطح معناداری 05/ >P>01/0، معنادارنشدن <P05/0
مقایسه میانگین طول ساقه و ریشه گیاه لوبیای آلوده به باکتری Xap بر اثر عوامل زیستی قارچی و باکتریایی نشان داد که طول ریشه و ساقه گیاه لوبیا بر اثر این باکتری بیمارگر بهترتیب 16/29 و 98/33 درصد کاهش یافته است و نسبت به تیمار شاهد سالم تفاوت معناداری در سطح 1 درصد نشان میدهد. کاربرد عوامل زیستی تأثیر بسزایی در افزایش دو شاخص گیاهی یادشده دارند و همه ترکیبهای استفادهشده در پژوهش حاضر باعث افزایش طول ریشه و ساقه گیاه لوبیای آلوده به Xap شدند. در بین عوامل زیستی، کاربرد ترکیبی تریکودرما هارزیانوم به اضافه باسیلوس سابتیلیس با 66/21 سانتیمتر طول ریشه لوبیای آلوده به Xap، بیشترین اثر را بر افزایش این شاخص گیاهی داشت و تفاوت معناداری در سطح 5 درصد با تیمار آلوده نشان داد. این تیمار با شاهد غیر آلوده (سالم) تفاوت معناداری در سطح 1 درصد نشان نداد. ارتفاع ساقه لوبیای آلوده به باکتری Xap در حضور تیمارهای زیستی ترکیبی باسیلوس سابتیلیس به اضافه سودوموناس فلوئروسنس افزایش درخور توجهی نشان داد. ارتفاع ساقه در گیاهان آلوده بر اثر این تیمار بهطور میانگین 5/38 سانتیمتر بود و بیش از 65 درصد ارتفاع ساقه گیاه آلوده به باکتری Xap را افزایش داد و بهترین تیمار در افزایش این شاخص گیاهی بود. این تیمار زیستی در سطح 1 درصد نسبت به تیمار شاهد سالم تفاوت معناداری نشان نداد ولی با تیمار شاهد آلوده تفاوت معناداری ایجاد کرد (شکل 5). شکل 5- تأثیر عوامل زیستی بر طول ریشه و ساقه بوتههای لوبیای آلوده به باکتری Xap
تأثیر کاربرد عوامل زیستی بر وزن ریشه گیاهان آلوده به باکتری سوختگی معمولی لوبیا نشان داد که بیشتر تیمارهای استفادهشده در پژوهش حاضر باعث افزایش وزن تر ریشه شدهاند ولی این افزایش به اندازهای نبوده است که تفاوت معناداری با تیمار آلوده نشان دهد. در بین تیمارهای زیستی، تیمار ترکیبی سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما هارزیانوم افزایش رشد بیشتری در شاخص گیاهی یادشده نشان داد و با میانگین وزن 27/1 گرم، تفاوت معناداری در سطح 5 درصد با تیمار شاهد آلوده نشان داد (شکل 6). مقایسه میانگین دادههای وزن تر اندامهای هوایی در مقایسه با اندام زمینی بر اثر تیمارهای زیستی، تغییرات بیشتری را نشان دادند و تیمارهای سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما هارزیانوم، سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما ویرنس و سودوموناس فلوئروسنس به اضافه باسیلوس سابتیلیس بیشترین تأثیر را بر افزایش این شاخص گیاهی داشتند. این تیمارها بهترتیب با میانگین 27/6، 14/6 و 84/5 گرم وزن تر ریشه، بهترین تیمارهای آزمایش حاضر بودند که با تیمار شاهد آلوده تفاوت معناداری در سطح 1 درصد ایجاد کردند (شکل 6).
شکل 6- تأثیر عوامل زیستی بر وزن تر ریشه و ساقه گیاه لوبیای آلوده به باکتری عامل سوختگی معمولی
تأثیر تیمارها بر وزن خشک ریشه گیاه لوبیای آلوده به باکتری بیمارگر Xapهمانند وزن تر ریشه تغییرات زیادی نشان نداد. اگرچه برخی تیمارهای عوامل زیستی باعث افزایش این شاخص گیاهی شدند، تأثیر معناداری نداشتند. تنها نکته شایان توجه در تغییرات این شاخص، افزایش معنادار وزن خشک ریشه تیمارهای غیر آلوده آغشتهشده با عوامل زیستی نسبت به گیاهان آلوده به بیماری سوختگی معمولی بود. وزن خشک ریشه گیاه لوبیا بر اثر باکتری بیماریزای Xap در شاهد سالم و آلوده در سطح 5 درصد تفاوت معناداری نشان نداد، هرچند در سطح 5 درصد بین تیمار شاهد آلوده با تیمارهای سالم تلقیحشده با عوامل زیستی تریکودرما ویرنس، سودوموناس فلوئروسنس و تریکودرما هارزیانوم تفاوت معنادار مشاهده شد. تأثیر عوامل زیستی بر افزایش وزن خشک اندامهای هوایی لوبیا بیشتر مشهود بود. تیمارهای ترکیبی سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما هارزیانوم، سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما ویرنس و سودوموناس فلوئروسنس به اضافه باسیلوس سابتیلیس بهترتیب با میانگین 82/0، 79/0 و 77/0 گرم وزن خشک اندام هوایی، برترین تیمارهای استفادهشده در بهبود این شاخص گیاهی بودند و در سطح 1 درصد با تیمار شاهد آلوده تفاوت معناداری داشتند، هرچند با تیمار شاهد غیر آلوده تفاوت معناداری نشان ندادند (شکلهای 7 و 8 و جدول 4).
شکل 7- تأثیر عوامل زیستی مختلف بر وزن خشک گیاه لوبیای آلوده به باکتری عامل سوختگی معمولی
شکل 8- تأثیر عوامل زیستی بر گیاه لوبیای آلوده به باکتری عامل سوختگی معمولی؛ الف. شاهد غیر آلوده، ب. شاهد آلوده، پ. تیمار باسیلوس سابتیلیس، ت. تیمار سودوموناس فلوئروسنس، ث. تیمار تریکودرما هارزیانوم، ج. تیمار تریکودرما ویرنس
جدول 4- تأثیر عوامل زیستی بر گیاه آلوده به باکتری عامل سوختگی معمولی لوبیا
نتایج تأثیر عوامل زیستی روی شدت بیماری Xap نشان دادند که بهطور کلی عوامل بیوکنترل استفادهشده در پژوهش حاضر از شدت نشانههای سوختگی معمولی لوبیا میکاهند. بهترین تیمار در کاهش شدت بیماری، تیمار ترکیبی سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما ویرنس است؛ گیاه آلوده بر اثر این عوامل زیستی بهطور میانگین، 59/14 درصد نشانهها را نشان داد و این تیمار باعث کاهش 4/79 درصدی شدت نشانهها شد. تیمارهای ترکیبی سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما هارزیانوم و سودوموناس فلوئروسنس به اضافه باسیلوس سابتیلیس بهترتیب با میانگین 53/21 و 25/31 درصد شدت بیماری در رتبههای بعدی قرار دارند. این سه تیمار با تیمار شاهد آلوده از نظر شدت بیماری در سطح 1 درصد اختلاف معناداری نشان دادند. تیمار ترکیبی سودوموناس فلوئروسنس به اضافه تریکودرما ویرنس در سطح 1 درصد با تیمار شاهد سالم تفاوت معناداری نشان نداد در حالی که دیگر تیمارهای زیستی استفادهشده در این آزمایش تفاوت معناداری با تیمار شاهد سالم ایجاد کردند (شکل 9).
شکل 9- تأثیر عوامل زیستی بر شدت بیماری سوختگی معمولی لوبیا
بحث و نتیجهگیری بیماری سوختگی معمولی لوبیا با عامل Xap یکی از بیماریهای مهم لوبیاست که عملکرد این محصول را تا حد زیادی کاهش میدهد. نخستین نشانههای این بیماری بهشکل لکههای ریز و مدور قهوهای تا سیاهرنگ هستند و با پیشرفت بیماری، لکههای آبسوختهای اطراف برگ ظاهر میشوند و بهمرور هالهای زردرنگ اطراف این لکهها را فرا میگیرد. این باکتری در مرحله گلدهی بیشترین خسارت را به گیاه لوبیا میزند و نشانههای بیماری در آزمون بیماریزایی تا 80 درصد نیز گزارش شد؛ این نتایج با پژوهشهای اخوان و همکاران[xiv]مطابقت دارد (18). اگرچه در محیط آزمایشگاه، همه عوامل زیستی قارچی و باکتریایی استفادهشده در پژوهش حاضر روی باکتری Xap اثر کنترلکننده داشتند، اثر کنترلکننده قارچهای زیستی تریکودرما هارزیانوم و تریکودرما ویرنس بهنسبت باکتریهای زیستی بهتر بود. ظهور هاله بازدارنده از رشد در اطراف کلنی باکتریها و پرگنه عوامل بیوکنترل قارچی نشاندهنده ترشح برخی مواد در محیطکشت با ویژگی بازدارندگی از رشد باکتری Xap توسط این عوامل زیستی است. باکتری باسیلوس سابتیلیس با تولید ترکیبات آنتیبیوتیکی، لیپوپپتیدی و پلیکتیدی مانند لیتئرین[xv]، سورفاکتین[xvi]، فنگایسین[xvii]، باسیلین[xviii]، دیفیسیدین[xix] و ماکرولاکتین[xx] روی عوامل میکروبی اثر بازدارنده دارد (19). همچنین قارچ تریکودرما هارزیانوم با تولید آنتیبیوتیکهای ویریدین[xxi]، ویریدیوفانجین[xxii]، هپتلیدیک اسید[xxiii] و ترکیباتی مانند هارزیاتیکاسید[xxiv] و پتیبولها[xxv] اثر باکتریکشی دارد (16 و 20). ازجمله ویژگیهای پرگنه قارچهای تریکودرما سرعت رشد زیاد آنهاست؛ این عوامل زیستی قارچی در مراحل نخستین رشد، هالهای بازدارنده روی پتری حاوی باکتری Xap ایجاد کردند که مانع رشد باکتری Xap شد و سپس با گذشت زمان و رشد سریع خود، کلنیهای باکتری Xap را فرا گرفتند و روی این باکتری رشد کردند. گانگوار و سینا[xxvi] نیز در پژوهشهای خود با اشاره به سرعت رشد زیاد قارچ تریکودرما بیان کردند که قطر پرگنه این قارچهای زیستی طی 72 ساعت روی محیطکشت مواد غذایی به بیش از 6 سانتیمتر میرسد (21). بنابراین، علاوه بر تولید ترکیبات آنتیبیوتیکی[xxvii]، لیپوپپتیدی[xxviii] و پلیکتیدی[xxix]، رشد سریع قارچهای تریکودرما یکی از مکانیسمهای کنترلی آنهاست که با اشغال فضا و محدودکردن منابع غذایی، نقش مهمی در سرکوب عوامل میکروبی دارد. در پژوهشی مشابه، فعالیت بیوکنترلی سویههای سودوموناس فلوئروسنس روی باکتری Xap بررسی شد و برخی سویهها با 50/62 درصد بازدارندگی از رشد و 17/5 میلیمتر هاله بازدارنده، اثر کنترلکنندگی بسیار زیادی روی این باکتری بیمارگر گیاهی نشان دادند (22) که تا حد زیادی با نتایج پژوهش حاضر مطابقت دارد. همچنین گونههای سودوموناس فلوئروسنس بهطور عمده با تولید ترکیبات فنولی و فعالیت پراکسیدازی تا 39 درصد باعث کنترل مؤثر بیماری Xap میشوند (23). در پژوهش دیگری مشخص شد که عوامل بیوکنترلی سودوموناس فلوئروسنس، باسیلوس سابتیلیس، تریکودرما هارزیانوم و تریکودرما ویرنس روی محیطکشت آگار در آزمایشگاه، ناحیه بازدارندهای علیه باکتری زانتوموناس سیتری پتوار سیتری[xxx] تشکیل میدهند؛ دو باکتری سودوموناس فلوئروسنس و باسیلوس سابتیلیس بهترتیب هاله بازدارندهای به قطر 7/14 و 9/13 میلیمتر تشکیل دادند ولی قارچهای زیستی از طریق ازدحام جمعیت و اشغال محیطکشت مانع رشد باکتری بیماریزا شدند (24) که با نتایج پژوهش حاضر مطابقت دارد. نتایج تأثیر عوامل زیستی روی گیاهان لوبیای آلوده به بیماری سوختگی معمولی نشان دادند که این عوامل بیشترین تأثیر را روی افزایش شاخصهای اندامهای هوایی گیاه دارند و با محافظت اندامهای هوایی باعث بهبود رشد شاخصهایی مانند وزن تر و خشک و ارتفاع ریشه میشوند؛ علت اصلی این، به شیوه کاربرد عوامل زیستی بهشکل برگکاربرد علیه باکتری Xap مربوط است. اگرچه عوامل زیستی قارچی ویژگی کنترلکنندگی بیشتری در شرایط مصنوعی روی محیطکشت نشان دادند، باکتری سودوموناس فلوئروسنس بیشترین تأثیر بازدارنده را در شرایط طبیعی و روی گیاه زنده دارد. بهترین حالت در کنترل بیماری Xap با عوامل زیستی موجود زمانی بود که این عوامل با هم ترکیب شدند، بهویژه در ترکیبی که یکی از عوامل زیستی باکتری سودوموناس فلوئروسنس بود. هنگامی که عوامل بیوکنترل باکتریایی و قارچی بهتنهایی استفاده شدند، اثر کمی روی کاهش شدت بیماری و افزایش شاخصهای گیاهی داشتند ولی هنگامی که با سودوموناس فلوئروسنس ترکیب شوند، تأثیر مثبت آنها بر کنترل این بیماری بیشتر میشود. عوامل زیستی سودوموناس فلوئروسنس و تریکودرما هارزیانوم با تحریک تولید ترکیبات فنولی در گیاه باعث ایجاد مقاومت گیاه در برابر بیماریزاها میشوند، همانطور که در پژوهشی که روی میزان تولید مواد فنولی در گیاه برنج آلوده به سوختگی زانتوموناسی بر اثر عوامل زیستی مشخص شد، ترکیبات فنولی گیاه آلوده در حضور این دو عامل زیستی بیش از 40 درصد افزایش یافتند و تأثیر سودوموناس فلوئروسنس روی افزایش غلظت ترکیبات فنولی بیشتر از تریکودرما هارزیانوم بود (25). سودوموناسها، گونههایی از باکتریهای محرک رشد گیاه هستند که با تولید سیدروفور، اندولاستیکاسید، -ACC دآمیناز و بهویژه انحلال فسفاتهای نامحلول باعث تقویت رشد گیاه و بازدارندگی از رشد عوامل بیماریزا میشوند (26). همچنین، مشخص شده است که سویههای سودوموناس و باکتریهای محرک رشد در گیاهان به جذب عناصر کممصرف، مقاومت در برابر تنشها و افزایش سرعت رشد گیاهان کمک میکنند (27). باکتریهای سودوموناس بر میزان کلروفیل نیز تأثیر معناداری دارند و این افزایش کلروفیل به افزایش فعالیت آنزیمهایی مانند کاتالاز و پراکسیداز نسبت داده شده است (28). در پژوهش دیگری اثبات شد که گونههای زیستی باکتریهای جنس سودوموناس با افزایش میزان کلروفیل در گیاه باعث افزایش فتوسنتز و در نهایت میزان تثبیت و کربوهیدرات در گیاه برنج میشوند که به تجمع مواد خشک تولیدی در گیاه منجر میشود (29) در پژوهش حاضر مشخص شد هنگامی که عوامل زیستی با باکتری باسیلوس سابتیلیس ترکیب شوند، ویژگی کنترلکنندگی آنها بهنسبت کاربرد با سودوموناس فلوئروسنس و حتی کاربرد جداگانه عوامل زیستی کاهش مییابد؛ باکتری باسیلوس سابتیلیس در ترکیب با قارچهای تریکودرما باعث کاهش رشد و جلوگیری از رشد این عوامل زیستی قارچی و در نهایت کاهش تأثیر مثبت آنها روی گیاه میشود. این عوامل زیستی در نبود باکتری Xap نیز تأثیر مثبتی روی ویژگیهای رشدی گیاه دارند و تا حدی باعث افزایش شاخصهای گیاهی میشوند. بنابراین، یکی از مکانیسمهای کنترلی این عوامل زیستی تقویت گیاه است که به ایجاد مقاومت گیاه در برابر شرایط نامساعد محیطی و غیر محیطی منجر میشود. در پژوهشهای مختلف مشخص شده که اثر بیوکنترلی قارچ تریکودرما به علت سازوکارهایی نظیر رقابت، تحریک رشد گیاه، آنتیبیوز، فعالکردن واکنشهای دفاعی گیاه، تنظیم و القای عوامل رشدی گیاه مانند اکسین[xxxi]، سیتوکینین[xxxii] و اتیلن[xxxiii] است (16). همچنین، اثر بیوکنترلی باکتری باسیلوس شاید به علت استفاده از سازوکارهایی نظیـر تولیدآنتیبیوتیک، افزایش رشد گیاه و مقاومت القایی است (16). باکتری باسیلوس سابتیلیس با تولید موادی ازجمله جیبرلین[xxxiv] و اندولاستیکاسید، رشد گیاه را افزایش میدهد (30). تولید 6-پنتیل-آلفا-پیرون[xxxv] یکی از مهمترین متابولیتهای تریکودرما هارزیانوم و محرک رشد گیاهی در غلظتهای کم شناخته شده است (31). در پژوهش دیگری ثابت شده است که گونه تریکودرما ویرنس باعث افزایش سرعت فتوسنتز در گیاه ذرت میشود و از این راه باعث افزایش شاخصهای رشدی در این گیاه میشود (32). همچنین جدایههای تریکودرما باعث القای افزایش کارایی استفاده از نیتروژن در گیاهان میشوند (33 و 34). در پژوهشی مشابه، شدت بیماری شانکر مرکبات که بر اثر باکتری زانتوموناس ایجاد میشود بر اثر عوامل زیستی باسیلوس سابتیلیس، سودوموناس فلوئروسنس، تریکودرما ویرنس و تریکودرما هارزیانوم بهترتیب 9/61، 1/50، 4/48 و 9/41 درصد کاهش یافت (24). همچنین تریکودرما هارزیانوم و تریکودرما ویرنس نشانههای بیماری زانتوموناسی گیاه برنج را با 76/37 و 03/39 درصد شدت نشانهها بهترتیب 96/58 و 89/56 درصد کاهش میدهند (35). گیاه برنج آلوده به باکتری زانتوموناس هنگامی که با باکتری زیستی سودوموناس فلوئروسنس تیمار شود، بیش از 58 درصد کاهش نشانهها را نسبت به تیمار آلوده نشان میدهد (36). باکتری سودوموناس فلوئروسنس بهطور میانگین 8/63 درصد و گونههای مختلف باسیلوس بهطور متوسط بین 49 تا 63 درصد نشانههای ایجادشده زانتوموناسی روی سطح برگ فلفل را کاهش میدهند (37). همچنین لکههای باکتریایی که باکتری زانتوموناس روی خیار ایجاد میکند بهطور معناداری با عوامل زیستی سودوموناس ازجمله سودوموناس فلوئروسنس و سویههای باسیلوس سابتیلیسکاهش مییابند (38). [1]- Bacillus subtillis [2]- Pseudomonas fluorescence [3]- Trichoderma harzianum [4]- Erwinia carotovora subsp. carotovora [5]- Trichoderma virens [6]- Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli(Xap) [7]- Sodium hypochlorite (NaClO) [8]- Nutrient agar [9]- Colony forming units per milliliter (cfu/ml) [10]- Serial dilution [11]- Duncan Test [12]- International Center for Tropical Agriculture (ICTA) [13]- Nutrient Agar [xiv]- Akhavan et al [xv]- Leiterin [xvi]- Surfactin [xvii]- Fengycin [xviii]- Bacillin [xix]- Difficidin [xx]- Macrolactin [xxi]- Viridin [xxii]- Viridiofungin [xxiii]- Heptanoic acid [xxiv]- harzianic acid [xxv]- petibols [xxvi]- Gangwar and Sinha [xxvii]- Antibiotics [xxviii]- Lipopeptide [xxix]- Polyketide [xxx]- Xanthomonas compestris pv. citri [xxxi]- Oxine [xxxii]- Cytokinin [xxxiii]- Ethylene [xxxiv]- Gibberellins [xxxv]- 6-pentyl-α-pyrone | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(1) Da-Silva JG. FAO Year Book-World Food and Agriculture. 1rd ed. United Nations: FAO Publication. Rome; 2014. (2) Matthee FN., Daines RH. The influence of nutrition on susceptibility of peach foliage to water congestion and infection by Xanthomonas pruni. Phytopathology 1969; 59: 285-287. (3) Ahmadi K., Gholizadeh HA., Ebadzadeh HR., Hosainpour R., Hatami F., Fazli B., et al. Iranian agricultural statistics in 2012-13. 1rd ed. Tehran: Published by the Ministry of Agriculture, Planning and Economic and Center of ICT; 2015. (4) Majnoun-Hoseaini N. Agriculture and cereal production. 4rd ed. Tehran: Press Organization (SID); 2015. (5) Schaad NW., Jones JB., Chun W. Laboratory guide for identification of plant pathogenic bacteria. 3rd ed. USA Schaad: APS Press Hall; 1994. (6) Mohammadi F. Phenotypic and genotypic characterization of causal agent of common bacterial blight of bean (Phaseolusvulgaris) in Zanjan province. Zanjan: Zanjan Univ; 2010.
(7) Zamani Z., Bahar M., Jacques MA., Lak MR., Akhavan A. Genetic diversity of the common bacterial blight pathogen of bean, Xanthomonasaxonopodis pv. phaseoli, in Iran revealed by rep-PCR and PCR–RFLP analyses. World Journal of Microbiology and Biotechnology 2010; 27: 2371-2378.
(8) Lak MR., Dorri HR. Screening bean genotypes (Phaseolus vulgaris) for resistance to common bacterial blight disease in Markazi Province, Iran. Plant Protection Journal 2009; 1: 311-320.
(9) Chaudhari PJ., Shrivastava P., Khadse AC. Substrate evaluation for mass cultivation of Trichodermaviride. Asiatic Journal of Biotechnology Resources 2011; 4: 441-446.
(10) Sindhu SS., Rakshiya YS., Sahu G. Rhizosphere bacteria and their role in biological control of plant diseases. Pest Technology 2009; 3: 10-21.
(11) Ershadfath F., Banejad H., Mohsenzadeh F. Adaptation of Trichoderma Species to Pesticide Confidor and Evaluation of their Growth Ability in the Media Containing Confidor. BJM. 2015; 4(15): 145-154.
(12) Mabagala RB. Epiphtic bacteria varius Bea genotype and their potential for biocontrol pf xanthomonasaxanopodis pv. phaseoli. Tanzania Jornal Agriculture science 1999; 2(1): 19-26.
(13) Rashid M., Chowdhury MSM., Sultana N. In-vitro screening of some chemicals and biocontrol agents against Erwinia carotovora subsp carotovora, the causal agent of soft rotof potato Solanum tuberosum. The Agriculturists 2013; 11(2): 1-9.
(14) Schoonhoven AV., Pastor-Corrales MA. Standard System for the Evaluation of Bean Germplasm. Centro Internacional de Agricultura Tropical: Cali, Colombia; 1987.
(15) Dhanya MK., Mary CA. Management of bacterial blight of anthurium (Anthuriumandreanum Linden.) using ecofriendly materials. Journal of Tropical Agriculture 2006; 44(1-2): 74-75.
(16) Mirzaei H., Narimani1 S., Aeini M., Taghavi SM., Tarighi S., Javaheri M. Investigation the performance and biological control of the various tomato cultivarsagainst the bacterial wilt disease Ralstonia solanacearum. Biocontrol in Plant Protection 2015; 2(2): 47-57.
(17) Pandey DK., Tripathi NN., Tripathi RD., Dixit SN. Fungitoxic and phytotoxic properties of the essential oil of H. suaveolens. Zeitschrift fur Pflanzenkraneaten and Pflanzenschutz 1982; 89: 344-349.
(18) Akhavan P., Jafari M., Fathian M. Critical success factors of knowledge management systems: A multi-case analysis. European Business Review 2006; 18(2): 97-113.
(19) Raaijmakers JM., Mazzola M. Diversity and natural functions of antibiotics produced by beneficialnd plant pathogenic bacteria. Annual review of phytopathology 2012; 50: 403-424.
(20) Reino JL., Guerrero RF., Hernandez-Galan R., Collado IG. Secondary metabolites from species of the biocontrol agent Trichoderma. Phytochemical Review 2008; 7(1): 89-123.
(21) Gangwar GP., Sinha AP. Comparative antagonistic potential of Trichoderma spp. against Xanthomonasoryzae pv. Oryzae. Annals of Plant Protection Sciences 2010; 18(2): 458-463.
(22) Kalyan K. Mondal KK. Integrated management strategies for fuscous blight and floury leaf spot of rajmash. Indian Phytopath 2004; 57(2): 135-139.
(23) Dasilva EG., Moura AB., Deuner CC., Farias DR. Estudo de mecanismos de biocontrole do crestamento bacteriano do feijoeiro por bactérias. Revista Ceres 2008; 55: 377-383.
(24) Pabitra Kalita LC., Bora LC., Bhagabati KN. Phylloplane microflora of citrus and their role management of citrus canker. Indian Phytopath 1996; 49(3): 234-237.
(25) Gokil PG. Effect of fungal and bacterial bioagent application on total phenolic content in rice leaves pre-inoculated with Xanthomonasoryzae pv. oryzae (Uyeda and Ishiyama) Dowson. Jurnal of Applied and Natural Science 2014; 6(1): 254-257.
(26) Yang MM., Mavrodi DV., Mavrodi OV., Bonsall RF., Parejko JA., Paulitz TC., et al. Biological control of take-all by fluorescent Pseudomonas spp. from Chinese Wheat Fields. Phytopathology 2011; 101(14): 81-91.
(27) Spaepen S., Vanderleyden J., Remans R. Indole-3-acetic acid in microbial and microorganism-plant signaling. FEMS Microbiology Review 2007; 31: 425-448.
(28) Kavino M., Harish S., Kumar N., Saravanakumar D., Samiyappan R. Effect of chitinolytic PGPR on growth, yield and physiological attributes of banana (Musa spp.) under field conditions. Applied Soil Ecology 2010; 45: 71-77.
(29) Heidari M., Golpayegani A. Effects of water stress and inoculation with plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on antioxidant status and photosynthetic pigments in basil (Ocimumbasilicum L.). Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences 2011; 23: 1-5.
(30) Reva ON., Dixelius C., Meijer J., Priest FJ. Taxonomic characterization and plant colonizing abilitiesof some bacteria elated to Bacillusamyloliquefaciens and Bacillussubtilis. FEMS Microbiology Ecological 2004; 48: 249-259.
(31) Culter HG., Cox RH., Crumley FG., Cole PD. 6-pentyl-α-pyronefrom Trichodermaharzianum: its plant growth inhibitory and antimicrobialproperties. Agricultural and Biological Chemistry 1986; 50: 2943-2945.
(32) Vargas WA., Mandawe JC., Kenerley CM. Plant-derived sucrose is a key element in the symbiotic association between Trichoderma virens and maize plants. Plant Physiology 2009; 151: 792-808.
(33) Harman GE. Trichoderma-not just for biocontrol anymore. Phytoparasitica 2011; 39: 103-108.
(34) Colombia.Shoresh M., Mastouri F., Harman GE. Induced systemic resistance and plant responses to fungal biocontrol agents. Annual Review of Phytopathology 2010; 48: 21-43.
(35) Gokil PG. Efficacy of different isolates of fluorescent pseudomonads against bacterial leaf blight of rice. African Journal of Agricultural Research 2013b; 8(37): 4588-4591.
(36) Gokil PG. Field efficacy of formulation of fungal bioagents against bacterial leaf blight of rice caused by Xanthomonas oryzae pv. oryzae (Uyeda and Ishiyama) Dowson. Journal of Applied and Natural Science 2013a; 5(2): 423-426.
(37) Campbell JW., Kloepper JB., Jones TV., Suslow M., Wilson M. Integrated biological control of bacterial speck and spot of tomato under Weld conditions using foliar biological control agents and plant growth-promoting rhizobacteria. Biological Control 2006; 36: 358-367.
(38) Wei G., Kloepper JW., Tuzun S. Induced systemic resistance to cucumber diseases and increased plant growth by plant growth-promoting rhizobacteria under Weld conditions. Phytopathology 1996; 86: 221-222.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,497 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,338 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||