نقش سرمایه‌های روان‌شناختی مثبت و عملکرد خانواده در پیش‌بینی شادکامی در دانش‌آموزان دبیرستانی

در دوران بلوغ به دلیل رشد سریع، ظهور مسئولیت‌های جدید و نیاز به ایجاد هویت و همچنین با توجه به اینکه نوجوانان در این دوره فعال، هدفمند، گریزان از دلبستگی بین خود و والدینشان می‌شوند؛ مجموعه پیچیده‌ای از تعارضات و آشوب‌های روانی در افراد به وجود می‌آید. به همین دلیل نوجوانان بیش از هر دوره دیگری در معرض خطر هستند و اگر در این دوره به نیازهای آنان توجه نشود ممکن است در آن‌ها احساس بی‌ارزشی ایجاد شود. بنابراین نوجوانان باید مجهز به توانمندی‌هایی باشند که به یاری آن‌ها بتوانند این دوره را پشت سر گذاشته و به بزرگسالانی با سلامت روانی و کارا برای جامعه تبدیل شوند. با ظهور روانشناسی مثبت، به شادکامی در سنین مختلف توجه زیادی شده است (کار، ترجمه شریفی، نجفی زند و ثنایی، 1385) زیرا شادکامی نقش کلیدی و مهمی در پیش‌بینی سلامت جسمی و روانی اشخاص ایفا می‌کند ( لو، وانگ، لی و ژانگ، 2014). شادکامی از این جنبه حائز اهمیت است که آشکار شده است که به طور تجربی با پیامدهای فردی، اجتماعی، روانشناختی، جسمانی و رفتاری  مثبت مرتبط است (داینر و چان، 2011). بنابراین شادکامی نه تنها خود یک هدف ارزشمند است بلکه بر دیگر جنبه‌های مهم زندگی نیز تاثیر می‌گذارد (داینر و ریان، 2009). شادکامی در بین نوجوانی و بزرگسالی متفاوت است (اوهیگینز، سیکس میت و گابهین، 2010) و مهم است که عوامل مرتبط با شاکامی در نوجوانی بررسی شود (چابلین، 2009؛ اوهیگینز، سیکس میت و گابهین، 2010). شادکامی و عوامل مرتبط با آن در سنین نوجوانی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در مورد شادکامی نوجوانان دانش بیشتری مورد نیاز است (ماهون و یارچسکی، 2002) زیرا تحقیق در مورد شادکامی نوجوانان دانش مهمی را درباره ادراکات نوجوان از زندگی به عنوان یک کل و اطلاعات اساسی درباره تحول در چرخه عمر فراهم می‌کند (موکنس و همکاران، 2013). ‌از جمله توانمندی‌های مهم در دوره نوجوانی مجموعه‌ای از توانمندی‌های روان‌شناختی است که تحت عنوان سرمایه‌های روان‌شناختی مثبت^[1] شناخته می‌شوند. سرمایه‌های روانشناختی مثبت یک حالت روانشناختی مثبت به زندگی و شامل تاب‌آوری^[2]، امید^[3]، خوش‌بینی^[4] و خودکارآمدی^[5] است (لوتانز،‌ یوسف و آوولیو، 2007). تاب‌آوری به عنوان توانایی یک فرد برای سازگاری موفقیت‌آمیز با سختی، و ایجاد شایستگی اجتماعی/ هیجانی و تحصیلی علی‌رغم مواجهه با مشکلات زندگی تعریف شده است (لاندبورگ و ویلیامز، 2011).تاب‌آوری به عنوان کمک‌کننده‌ی فرایند تحول مثبت نوجوانی است. این موضوع‌ نشان‌دهنده اهمیت متغیر تاب‌آوری در تحول مثبت در طی دوران نوجوانی است (لی و همکاران، 2012). افراد تاب‌آور می‌توانند شبکه اجتماعی قوی به وجود آورند (نعمتی و مهدی پورمرالانی، 2016؛ ساگون و دی کارولی، 2014). سبک مقابله‌ای افراد نیز با تاب‌آوری آن‌ها مرتبط است (بیتسیکا، شارپلی و پیترز،2010؛ ضیائیان، آنستیس،  آنتونیو، باقرست و ساویر، 2012). لوور (2014) بین تاب‌آوری و شادکامی به رابطه مثبت و معناداری دست یافت. رابطه شادکامی و تاب‌آوری در مطالعات قبلی بندرت مورد توجه قرار گرفته است اما برخی شواهد حاکی از رابطه مثبت معنادار تاب‌آوری و بهزیستی هستند (اسکولوونو،2010، 2013، کریستوفر و کولیگ، 2000، کوتو، کولر و نوو، 2011، سوری، حجازی و سوری‌نژاد، 1393).

خوش‌بینی یکی دیگر از سرمایه‌های روانشناختی مثبت است. شی‌یر و کارور (1985) خوش بینی را «اعتقاد به اینکه در آینده رویدادهای خوب بیشتر از رویدادهای بد اتفاق خواهند افتاد» تعریف کرده‌اند. بنابراین خوش‌بینی گرایشی به عنوان صفتی واحد روی پیوستار دو قطبی قرار می‌گیرد که در یک انتها خوش‌بینی و در انتهای دیگر بدبینی قرار دارد (برایانت و ونگروس، 2004). کارور، شی‌یر و سیجراستروم (2010) این احتمال را مطرح می‌کنند که خوش‌بینی، تاب‌آوری فرد در برابر حوادث تنش‌زای زندگی را افزایش می‌دهد. به علاوه افراد خوش‌بین‌ رفتارهای مواجهه‌ای مؤثرتر، روابط اجتماعی بهتر و با ارزش‌تر، انعطاف‌پذیری بالاتر و بهزیستی ذهنی و جسمی بیش‌تری را نسبت به بدبین‌ها نشان می‌دهند (لائو و همکاران، 2014). شواهد حاکی از ارتباط مثبت و معنادار خوش بینی و شادکامی است (کیانزاد، کجباف و فیاضی، 2016، اروزکان، دوگان و ادیگازل، 2016؛ یهو، چنگ و چنگ، 2010؛ کرسی و پانوار، 2016؛ کارور، شی یر و سگرستروم، 2010؛ دکانتایت و زاکاسکین، 2012، جوشن لو، پارک و پارک، 2017).

امید یکی دیگر از سرمایه‌های روان‌شناسی مثبت است.امید یک حالت انگیزشی مثبت با در نظر گرفتن اهداف روشن برای زندگی است. در امیدواری از یک سو انگیزه خواستن یا اراده برای حرکت به سوی اهداف و از طرف دیگر بررسی راه‌های مناسب برای حصول اهداف نهفته است (اشنایدر، 2000). نتایج تحقیق ماتیو، دانینگ، کواتس و ولان (2014) نشان داد که داشتن امید در افراد باعث به وجود آمدن سازگاری بهتر در شرایط مختلف زندگی می‌شود. افراد امیدوار به طور اساسی می‌توانند اهداف و خواسته‌هایشان (تحصیلی، خانوادگی، زندگی عاطفی) را تغییر دهند. امیدواری با خودکارآمدی و خوش‌بینی مرتبط است (فلدمن و کوباتو، 2014). ساریکام (2015) در پژوهشی بین امید و شادکامی به رابطه مثبت معناداری دست یافت. امید همچنین رابطه مثبت معناداری با بهزیستی روانشناختی (ماگالیتا و اولیور، 1999) و رضایت از زندگی (وونگ و لیم، 2009) دارد. خودکارآمدی نیز از دیگر سرمایه‌های روان‌شناسی مثبت است. خودکارآمدی یک منبع فردی و کلیدی مهم در تحول، سازگاری و تغییر فردی است و به معنای داوری فرد دربارة توانمندی‌هایش برای سازماندهی و مدیریت موقعیت‌های مختلف زندگی است (لیم و همکاران، 2008؛ شوارزر و لوزینسکا، 2007). ‌شواهد حاکی از ارتباط مثبت معنادار خودکارآمدی و شادکامی است (عبدل - خالق و لستر، 2017؛ آدیمو و ادلیه، 2008).

نوجوانان برای عبور از بحران‌ها علاوه بر این که خود باید توانمندی‌هایی را به همراه داشته باشند، نیازمند دریافت کمک از اطرافیان خود به خصوص اعضای خانواده هستند تا در این مسیر آن‌ها را همراهی و هدایت کنند. علاوه بر سرمایه‌های روانشناختی مثبت عملکرد خانواده نیز به عنوان یک متغیر اثرگذار در این زمینه، نقش بسیار برجسته‌ای در تجربه احساسات مثبت و حالات روانی اعضای آن، خصوصاً نوجوانان دارد. اعضای خانواده در ایفای نقش، تسهیل ابراز و فهم هیجانی و ارتباطات یکدیگر نقش مهمی دارند (قمری، 2012، فرید، رابنستین، دریانانی، اوبینو و آلوی، 2016؛ فردریکسون، 2001). ‌لو و لین (1998) بدین نتیجه دست یافتند که نقش‌های خانوادگی پیش‌بینی‌کننده شادکامی هستند. بوتها و بویسن (2013) نیز بین عملکرد خانواده و شادکامی به رابطه مثبت و معناداری دست یافتند. نوع فرزندپروری نیز که در بطن خانواده است با شادکامی مرتبط است (چان و کو، 2009؛ کریپس و زیرومسکی، 2009؛ دبیری، دلاور و صرامی، 1390). ادراک نوجوان از عملکرد خانواده نیز با سازگاری مرتبط است (ساقی و رجایی، 1388). مطالعات پژوهشگرانی همچون سانتوس، ماگرامو، کوآن و پات (2014)؛ رضاپور، قیصری، رضاپور و محمودی (2014) و مژدگان، مقیدی و احقر (2013) نشان داده است که شادکامی با خودکارآمدی، امید، تاب‌آوری و عملکرد خانواده در ارتباط است. نجفی، احدی، سهرابی و دلاور (1394) بین خودکارآمدی و امید با رضایت از زندگی در افراد جوان و میانسال به رابطه مثبت معناداری دست یافتند. طبق تعریف آرگیل ^[6]و کروسلند^[7] (آرگیل و کروسلند، 1987 به نقل از نجفی، دهشیری، محمدی‌فر، دبیری و جعفری، 1391) شادکامی شامل فراوانی و درجه عاطفه مثبت یا احساس خوشی، میانگین سطح رضایت در طول یک دوره و نداشتن یک احساس منفی است. یکی از موضوعات مرتبط با شادکامی وجود شبکه حمایتی است، به این دلیل مایرز و داینر^[8] (مایرز و داینر، 1995؛ به نقل از پیرنیا، 1393) باور دارند که افراد شادکام کسانی هستند که در پردازش اطلاعات سوگیری دارند. یعنی اطلاعات را به گونه‌ای پردازش و تفسیر می‌کنند که به شادکامی آن‌ها می‌انجامد. بنابراین شادکامی مفهومی است که مولفه‌های هیجانی دارد و باعث می‌شود که فرد شادکام همواره از نظر خلقی شاد و خوشحال باشد. شادکامی مولفه اجتماعی نیز دارد که گسترش روابط اجتماعی را به دنبال دارد.

تحقیق در مورد شادکامی اخیراً توجه زیادی را به خود جلب کرده است (داینر، 2006). با توجه به اینکه نوجوانی شامل تغییرات سریع چندگانه تقریباً در هر جنبه از زندگی می‌شود (سالس و ایروین، 2002) و اینکه تحقیق در مورد شادکامی بیشتر روی بزرگسالان و کمتر روی دوره نوجوانی متمرکز شده است (چابلین، 2009؛ هولدر و کولمن، 2008) توجه به شادکامی نوجوانان بیش از پیش ضرورت می‌یابد. بر اساس موارد ذکر شده و اینکه در ایران با توجه به اهمیت خانواده تاکنون پژوهشی مبنی بر بررسی نقش سرمایه‌های روان‌شناختی مثبت و عملکرد خانواده در پیش‌بینی شادکامی نوجوانان انجام نشده است؛ بررسی این مقوله می‌تواند در اقدامات مدیریتی در مدارس در حوزه سلامت و شادکامی دانش‌آموزان کمک نماید. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین  نقش سرمایه‌های‌ روان‌شناختی مثبت و عملکرد خانواده در پیش‌بینی شادکامی نوجوانان بود.سوال پژوهش عبارت بود از اینکه سهم سرمایه‌های روانشناختی مثبت و مولفه‌های عملکرد خانواده در پیش‌بینی شادکامی چقدر است؟

روش

روش پژوهش، جامعه آماری و نمونه: پژوهش از نوع توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر مقطع دبیرستان شهرستان فسا در سال تحصیلی 94-93 بود. نمونه آماری شامل 300 دانش‌آموز دبیرستانی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 94-93 شهرستان فسا بودندکه بر اساس جدول مورگان انتخاب شدند. روش نمونه‌گیری در این پژوهش، از نوع در دسترس بود.

ابزارسنجش: مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون^[9]: این پرسش‌نامه را کانر و دیویدسون (2003) برای سنجش میزان تا‌ب‌آوری افراد تهیه کرد‌ه‌اند. این پرسش‌نامه 25 گویه دارد و در مقیاس لیکرت بین هرگز (با نمره صفر) و همیشه (با نمره پنج) پاسخ داده می‌شود. این مقیاس اگرچه سطوح مختلف تاب‌آوری را می‌سنجد، ولی یک نمرة کل دارد. سامانی، جوکار و صحراگرد (1386) ضریب آلفای کرونباخ‌ این پرسشنامه را برابر با 87/0 گزارش کرده‌اند. روایی سازه مقیاس از طریق تحلیل عاملی، بیانگر یک عامل عمومی با مقدار ارزش ویژه برابر با 64/6‌ بر اساس 26 درصد از واریانس کل مقیاس بوده است (سامانی و همکاران، 1386).

آزمون جهت‌گیری زندگی^[10]:این پرسشنامه توسط شی‌یر و کارور (1985) برای سنجش خوش‌بینی ساخته شد و آزمون جهت گیری زندگی نام گرفت. ‌در ابتدا 12 گویه داشت. این 12 گویه شامل 4 گویه مثبت ‌و 4 گویه منفی و4 گویه انحرافی بود. پس از بررسی‌ها، گویه‌هایی که با‌ روان‌رنجوری همپوشی داشت حذف شدند و در نهایت شامل 6 گویه (4 گویه انحرافی هم دارد که در نمره گذاری وارد نمی‌شوند) است که سه گویه آن به صورت مثبت و سه گویه به صورت منفی طراحی شده‌اند. نمره بالاتر نشان دهنده خوش‌بینی بیشتر است (به نقل از شوگرین، لوپز، وهمید، لیتل و پرس گرو، 2006). نمرات بالاتر در مجموع گویای گرایش بیشتر به انتظار نتایج مثبت‌تر در برابر نتایج منفی‌تر است. پاسخ‌دهندگان درجه موافقت خود را با هر گویه با استفاده از مقیاس 5 درجه‌ای لیکرت: (کاملاً مخالف با نمره‌گذاری صفر تا کاملاً موافق با نمره‌گذاری 4) نشان می‌دهند. پایایی بازآزمایی‌ بعد از 4 ماه 68/0، یک سال60/0 و دو سال 56/0 بوده است (برایانت و کونگروس، 2004). در پژوهش کجباف، عریضی و خدابخشی (1385) ضرایب روایی همزمان بین مقیاس خوش‌بینی با افسردگی 65/0- و با خودتسلط‌یابی 72/0 گزارش شده است. همچنین ضریب پایایی آزمون 74/0 به دست آمده است. ضریب همبستگی حاصل از دو بار اجرا به فاصله 28 روز 87/0 به دست آمده است (کجباف و همکاران، 1385). روایی همگرای آن در ایران نیز توسط موسوی نسب و تقوی (1384) مورد تایید قرار گرفته است.

مقیاس خودکارآمدی عمومی^[11]:این مقیاس ویرایش ایرانی مقیاس باورهای خودکارآمدی عمومی (نظامی و همکاران، 1996؛ به نقل از رجبی، 1385) است و دارای 10  گویه چهارگزینه‌ای با دامنه‌ای از 1 تا 4 است که کمینه و بیشینه آن 10 و 40 است. این مقیاس تا کنون به 28 زبان برگردانده شده است (شوارتزر و جروسالم، 1995). ضریب آلفای کرونباخ این پرسشنامه در ایران 87/0 (مظلومی محمودآباد، مهری و مروتی شریف‌آباد، 1385) و 82/0 (رجبی، 1385) به دست آمده است و تحلیل عاملی انجام شده در مطالعه اخیر هم، یک عامل کلی را نشان داده است.  ضریب روایی همزمان برای مقیاس باورهای خودکارآمدی ‌عمومی و عزت نفس روزنبرگ روی 318 نفر از پاسخ‌گویان 30/0، روی دانشجویان روانشناسی شهیدچمران اهواز20/0 و روی دانشجویان روانشناسی دانشگاه آزاد مرودشت 23/0 گزارش شده است که همگی معنادار بوده‌اند (رجبی، 1385). در پژوهش نجفی و فولادچنگ (1386) ضریب آلفای کرونباخ 80/0 گزارش شده است.

مقیاس امید^[12]: مقیاس امید بزرگسالان یک پرسش‌نامه خودگزارش‌دهی مشتمل بر 12 گویه است که توسط اشنایدر و همکاران در سال 1991 ساخته شده و ویژگی‌های روانسنجی آن مورد تایید قرار گرفته است (اشنایدر و همکاران، 1991). پاسخ‌دهندگان درجه موافقت خود را با هر گویه با استفاده از مقیاسی 4 درجه‌ای (با نمره‌گذاری 1: کاملاً درست تا 4:کاملاً غلط) نشان می‌دهند. چهار گویه انحرافی وجود دارد که در نمره‌گذاری وارد نمی‌شوند. هشت گویه نمره امید کلی فرد را به دست می‌دهند که از 8 تا 32 متغیر است (لوپز، سیارللی، کافمن، استون و ویات، 2000). پایایی بازآزمایی در طی 10 هفته 82/ 0به دست آمده است (اشنایدر،2000). در ایران ضریب پایایی این مقیاس با استفاده از آلفای کرونباخ برای کل مقیاس86/0، برای تفکر عاملی 77/0 و برای راهبردها 79/0 گزارش شده است (کرمانی، خداپناهی و حیدری، 1390). بررسی روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که مقیاس دارای ساختاری دو عاملی شامل تفکر عامل و راهبردها است. بررسی روایی همزمان با محاسبه همبستگی این مقیاس با مقیاس افکار خودکشی، حمایت اجتماعی ادراک شده و معنا در زندگی بیانگر رابطه منفی بین نمرات مقیاس امید با نمرات مقیاس افکار خودکشی و رابطه مثبت با نمرات مقیاس‌های حمایت اجتماعی ادراک شده و معنا در زندگی بود. ضریب اعتبار این مقیاس با استفاده از آلفای کرونباخ 86/0 و از طریق بازآزمایی 81/0 گزارش شده است (کرمانی و همکاران، 1390).

شاخص عملکرد خانواده :^[13] ابزار سنجش کارایی خانواده دارای 53 گویه است که برای سنجش عملکرد خانواده بر اساس الگوی مک مستر تدوین شده است. این ابزار در سال 1983 توسط اپشتاین^[14]، بالدویین^[15] و بیشاب^[16] (به نقل از نجاریان، 1374). با هدف توصیف ویژگی‌های سازمانی و ساختاری خانواده تهیه شده که توانایی خانواده را در سازش با حوزه وظایف خانوادگی با یک مقیاس خودگزارشی مورد سنجش و اندازه‌گیری قرار می‌دهد. در ایران، اولین کوشش علمی به منظور هنجاریابی و میزان‌سازی ابزاری برای سنجش کارایی خانواده توسط نجاریان (1374) به عمل آمده است. وی با استفاده از روش تحلیل عامل توانست سه سازه یا عامل را در این آزمون شناسایی و نامگذاری کند. این سازه ها عبارتند از نقش‌ها، حل مسأله و ابراز عواطف. نجاریان (1374) ضریب آلفاى کرونباخ سازه‌ نقش‌ها را 92/0، حل مشکل 79/0، ابراز عواطف 77/0 و کل مقیاس را 93/0 گزارش نموده است. در پژوهش حاضر از فرم 45 ماده‌ای این پرسش‌نامه که توسط نجاریان هنجاریابی گردیده، استفاده شد.

پرسشنامه شادکامی آکسفورد^[17]: این پرسش‌نامه نسخه اصلاحی فهرست شادکامی آکسفورد است که توسط هیلز و آرگیل (2002) منتشر شده و شامل 29 گویه با مقیاس پاسخ‌گویی لیکرت 6 درجه‌ای و نمره‌گذاری کاملاً مخالفم تا کاملاً موافقم است.آلفای کرونباخ پرسشنامه 91/0 گزارش شده است. همچنین ارتباط معناداری بین این پرسش‌نامه با نمرات رضایت از زندگی، خوش‌بینی، برون‌گرایی و روان‌رنجورخویی گزارش شده است (هیلز و آرگیل، 2002 ). این پرسش‌نامه دارای 29 گویه است که هر گویه شامل ۴ عبارت است که عبارت اول نمره صفر، عبارت دوم نمره 1، عبارت سوم نمره 2 و عبارت چهارم نمره ۳ می‌گیرد. در نهایت فرد نمره‌ای بین ۰ تا 87 به دست می‌آورد که نمره بالاتر نشانه شادکامی بیشتر است (نجفی و همکاران، 1391). ضریب آلفای کرونباخ و ضریب پایایی بازآزمایی در کل نمونه به ترتیب 90/0 و 79/0 گزارش شده است. همچنین همبستگی منفی و معنادار نمرات این پرسش‌نامه با افسردگی ‌و روان‌رنجورخویی گزارش شده که ‌بیانگر روایی واگرای پرسشنامه است. بین نمرات این پرسشنامه با نمرات رضایت از زندگی و برون‌گرایی نیز همبستگی مثبت و معنادار گزارش شده که بیانگر روایی همگرای پرسش‌نامه است (نجفی و همکاران، 1391).

روش اجرا و تحلیل: برای گردآوری اطلاعات پس از هماهنگی‌های لازم، به دبیرستا‌ن‌های مورد نظر مراجعه شد. پس از انتخاب کلاس‌ها با هماهنگی‌های لازم با معلمان، به کلاس‌ها مراجعه شد و پس از انجام مقدمات و ایجاد رابطه مناسب و کسب رضایت دانش‌آموزان، توضیحات لازم به آن‌ها ارائه شد. از دانش‌آموزان خواسته شد پرسش‌نامه‌ها را تکمیل نمایند. پس از دریافت پرسش‌نامه‌ها با استفاده از کد عددی که به هر پرسشنامه داده شده بود، پرسش‌نامه‌ها در بسته نرم افزار آماری در علوم اجتماعی نسخه 22 وارد ‌شدند. داده‌های به دست آمده با استفاده از شاخص‌های توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد)، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها

از کل نمونه تعداد 2/47 درصد از پایه دوم، 8/34 درصد از پایه سوم، و 9/17 درصد از پایه چهارم بودند. همچنین تعداد 30 درصد از رشته علوم انسانی، 6/46 درصد از رشته تجربی10 درصد از رشته ریاضی و 4/13درصد هنرستانی بودند. دامنه سنی شرکت‌کنندگان ‌بین 14 تا 18 و با میانگین 32/16 و انحراف معیار 15/1 بوده است. از مجموع 300 پرسش‌نامه 10 پرسش‌نامه ناقص بود و کنار گذاشته شد و تعداد 290 پرسش‌نامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

آماره‌های توصیفی و همبستگی متغیرهای مورد مطالعه در جدول (1) ارائه شده است.

جدول 1. آماره‌های توصیفی و همبستگی متغیرهای مورد مطالعه

**P< 001/0

همانگونه که در جدول (1) مشاهده می‌شود ضریب همبستگی شادکامی با مولفه تفکر عاملی از مقیاس امید 27/0، با مولفه راهبردها 20/0، با نمره کل امید 33/0، با خودکارآمدی 36/0، با خوش‌بینی 34/0، با تاب‌آوری 35/0، با مولفه نقش‌ها از عملکرد خانواده39/0، با مولفه حل مساله 38/0، با ابراز عواطف28/0 و با نمره کل عملکرد خانواده 48/0 و معنادار بود(001/0P<). این نتایج بیانگر آن است که با افزایش نمرات تفکر عاملی و راهبردها و نمره کل پرسشنامه امید، افزایش خودکارآمدی، خوش بینی، تاب‌آوری و عملکرد خانواده در حیطه‌های نقش‌ها، حل مساله و ابراز عواطف به همراه نمره کل عملکرد خانواده، شادکامی آزمودنی‌ها افزایش می‌یابد.

به منظور پیش‌بینی شادکامی بر اساس سرمایه‌های روان‌شناختی مثبت و عملکرد خانواده از رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد که نتایج در جدول (2) ارائه شده است.

جدول 2. خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون جهت پیش‌بینی شادکامی بر اساس مولفه‌های عملکرد خانواده و سرمایه‌های روانشناختی مثبت

همانگونه که در جدول (2) مشاهده می‌شود در گام اول متغیر نقش‌ها با ضریب رگرسیون 39/0 وارد معادله شده و به تنهایی 4/15 درصد از واریانس ‌شادکامی را تبیین نموده است. در گام دوم مولفه تاب‌آوری ضریب رگرسیون را به 50/0 افزایش داده و 7/10 درصد از واریانس اختصاصی شادکامی دانش‌آموزان را به طور معناداری تبیین می‌کند. در گام سوم با اضافه شدن مولفه خودکارآمدی، ضریب رگرسیون به 55/0 افزابش یافته و 4/5 درصد از واریانس اختصاصی شادکامی دانش‌آموزان را به طور معناداری تبیین می‌کند. در گام چهارم با اضافه شدن خوش‌بینی ضریب رگرسیون به 58/0 افزایش یافته‌ و 1/3 درصد از واریانس اختصاصی شادکامی دانش‌آموزان را به طور معناداری تبیین می‌کند. در گام پنجم ‌با اضافه شدن ابراز عواطف ضریب رگرسیون به 594/0 افزایش یافته که 1/1 درصد از واریانس نمرات شادکامی را تبیین می‌کند (01/0P<). این پنج متغیر ‌مجموعا 3/35 درصد از واریانس شادکامی را تبیین نمودند. همچنین، شاخص دوربین واتسون 43/1 نشان می‌دهد که فرض استقلال خطاها با اندکی اغماض برقرار است.

ضرایب معادله رگرسیون بر اساس نمرات خام و استاندارد پیش‌بینی شادکامی در جدول (3) ارائه شده است.

جدول 3. ضرایب معادله رگرسیون بر اساس نمرات خام و استاندارد پیش‌بینی شادکامی