پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,652 |
| تعداد مقالات | 13,409 |
| تعداد مشاهده مقاله | 30,263,545 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,093,120 |
بررسی تأثیر سطح رضایت از کیفیت زندگی بر احساس امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: روستا- شهر اصلاندوز) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 3، دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 14، آبان 1395، صفحه 21-34 اصل مقاله (354.22 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/ssoss.2016.20959 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| جمال محمدی1؛ جابر علی زاده* 2؛ حمزه رحیمی3؛ علی افشاری پور3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1استادیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه اصفهان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه اصفهان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه اصفهان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| وجود رضایت نسبی در زمینه کیفیت زندگی سبب می‌شود محیطی برای زندگی اجتماعی خلق شود تا در آن امنیت بیشتری برقرار شود به نحوی که انسان‌ها از آرامش برخوردار شده و در روابط تعاملی خود با دیگران با کمترین اصطحکاک، تنش‌های خود را برطرف کنند. با توجه به اهمیت دو موضوع احساس امنیت اجتماعی و کیفیت زندگی، پژوهش حاضر در پی بررسی ارتباط بین این دو مقوله در روستا- شهرها است تا ارتباط آن‌ها در ابعاد مختلف با همدیگر کشف گردد. در این راستا مطالعه مورد نظر در روستا- شهر اصلاندوز با حجم نمونه 384 نفر از ساکنان صورت گرفت که نوع مطالعه صورت گرفته کاربردی و رویکرد حاکم بر آن مجموعه‌ای از روش‌های توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. به منظور گردآوری داده‌ها در زمینه کیفیت زندگی ساکنان، پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی که در چهار بعد سلامت جسمانی، روانی، روابط اجتماعی و محیطی طراحی شده، استفاده گردید. همچنین ابزار پژوهش به منظور بررسی سطح احساس امنیت اجتماعی ساکنان نیز، پرسشنامه است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بین ابعاد مختلف کیفیت زندگی و شاخص کلی احساس امنیت اجتماعی ساکنان ارتباط معناداری وجود دارد که این ارتباط در همه ابعاد مستقیم است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| رضایتمندی؛ کیفیت زندگی؛ امنیت اجتماعی؛ پرسشنامه WHOQOL-BREF؛ روستا- شهر اصلاندوز | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
مقدمه و بیان مسأله امروزه هدف مشترک توسعه در سطوح محلی، ملی و بین‌المللی بهبود کیفیت زندگی است و آینده زندگی بشر متکی بر درک بهتر عواملی خواهد بود که بر کیفیت زندگی انسان تأثیرگذار هستند. همواره دانشمندان و محققان در پی یافتن عوامل تأثیرگذار بر کیفیت زندگی افراد هستند. زیرا عدم شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی مردم در قلمروهای گوناگون بشری، نه تنها پیامدهای غیر منتظره و ناگواری را به دنبال خواهد داشت، بلکه با کاهش میزان رضایتمندی از زندگی در میان افراد، جامعه، نیروی انسانی مولد و توانمند خود را نیز در طول زمان از دست خواهد داد (دانش و همکاران، 1393: 4). کیفیت زندگی سازه‌ای است که سوای از ابعاد مادی، ابعاد فرامادی را نیز تحت پوشش خود دارد بخشی از این عوامل مربوط به احساس امنیت، آرامش و آسایش ما در محیط زندگی، مسیرهای رفت و آمد به محل کار، گذران اوقات فراغت و بسیاری دیگر از این موارد می‌شود که از آن‌ها باعنوان احساس امنیت اجتماعی یاد می‌شود. از این رو یکی از مفاهیم با اهمیت، پیچیده و جدید در دنیای امروز و در بسیاری از مباحث سیاسی، اجتماعی و اقتصادی موضوع و مفهوم امنیت است (اخوان کاظمی، 1386: 12) امنیت از نیازها و ضرورت‌های پایه‌ای فرد و جامعه تلقی می‌شود که فقدان یا اختلال در آن، پیامدها و بازتاب‌های نگران‌کننده و خطرناکی به دنبال دارد (ترابی و گودرزی، 1383: 32). به طوری که، انسان مدنی برای زندگی در جمع و دستیابی به مراتب بالای رشد، نیازمند امنیت و آرامش خاطری است که با رشد و نمو جرایم و انحرافات اجتماعی، زمینه‌های ناامنی و شکل‌گیری کجروی در سطح جامعه بیشترین دلهره را ایجاد می‌کند. لذا احساس امنیت اجتماعی برای آحاد جامعه از بسیاری از موضوعات دیگری که ممکن است مهم تلقی شود، ضروری‌تر است (راموز، 1383: 88). بنابراین، یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌هایی که امنیت را ارتقا می‌بخشد و جامعه را سالم، آرام و مطلوب می‌سازد، توجه به شاخص‌های کیفیت زندگی است از این رو می‌توان چنین افزود که بحث کیفیت زندگی و احساس امنیت اجتماعی دارای رابطه‌ای دوسویه و وابسته به همدیگر هستند. با توجه به این‌که محل قرارگیری سکونتگاه‌های روستایی، شهری و روستا- شهرها نسبت به دیگر سکونتگاه‌ها به صورت عام و روستا- شهر اصلاندوز به صورت خاص، انتظارات و نگرش‌های ساکنان از شاخص‌های کیفیت زندگی و احساس امنیت اجتماعی را تغییر می‌دهد. همچنین، از آن‌جایی که روستا- شهر اصلاندوز از انواع مراکز حیاتی مستقر در مناطق مرزی، محروم و جزء حاشیه‌ای‌ترین مناطق در راستای توسعه به شمار می‌روند. به صورت کلی قرار گرفتن در مناطق حاشیه‌ای، کیفیت پایین زندگی و مشکلات مرتبط با آن را به وجود می‌آورد. لذا در این مقاله ابتدا مفهوم کیفیت زندگی و تعاریف مختلف و همچنین مؤلفه‌های مربوط به احساس امنیت اجتماعی متناسب با محدودة مورد مطالعه ارائه می‌شود. کمبود فضای گذران اوقات فراغت، دسترسی نامناسب به برخی از خدمات، مرزی بودن منطقه، تردد اتباع خارجی در سطح روستا- شهر اصلاندوز و مناطق همجوار، عدم وجود کنترل درخور اتباع خارجی و پایین بودن توان مالی تعداد زیادی از ساکنین، دو متغیر کیفیت زندگی و احساس امنیت اجتماعی را در روستا- شهر اصلاندوز به شدت تحت تأثیر قرار داده و کیفیت این متغیرها را به نارضایتی شهروندان بدل ساخته است. با توجه به این‌که بسیاری از ناهنجاری‌های رفتاری در جوامع مختلف شهری، روستا- شهری و روستایی، مانند خشونت، پرخاشگری، تجاوز به حقوق دیگران و رعایت نکردن قانون، ضمن داشتن ریشه‌های تاریخی، فرهنگی و اقتصادی در کیفیت زندگی و احساسات مرتعش از فضای زندگی اجتماعی مثل احساس امنیت، آسایش و آرامش خاطر آنان نهفته است. لذا بررسی و تحلیل کیفیت زندگی و مؤلفه‌های آن و ارتباط‌شان با احساس امنیت اجتماعی در محیط‌های کوچک شهری و روستایی به صورت عام و روستا- شهر اصلاندوز به صورت خاص، هماهنگ با رشد روز افزون آن‌ها باعث خواهد شد تا این‌که در طی زمان مشکلاتی را که ممکن است در روند رشد اجتماعی شهر و روستا- شهرها و ارتقا کیفیت زندگی ساکنان و احساس امنیت آنان قرار گیرد، مرتفع سازد. براین اساس به منظور ارزیابی سطح کیفیت زندگی شهروندان ساکن در روستا- شهر اصلاندوز، پرسشنامة کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی WHOQOL-BREF که در چهار بعد سلامت جسمانی، روانی، روابط اجتماعی و محیطی وضعیت شاخص‌های ذهنی موجود در جامعه را بررسی می‌کند، استفاده گردید. همچنین ابزار پژوهش به منظور بررسی سطح احساس امنیت اجتماعی ساکنان نیز، پرسشنامه‌ای با شش سؤال در ارتباط با ابعاد مختلف امنیت (شامل امنیت اقتصادی فرد، امنیت جانی، امنیت نوامیس، امنیت اقتصادی جامعه، امنیت به مفهوم عام آن) است. از این رو به منظور هدایت پژوهش در مسیر خود و دستیابی به نتایج علمی قابل استناد سؤالاتی مطرح شده که فرضیات پژوهش نیز با توجه به آن تدوین گردیده است که در ادامه به هر کدام از آن‌ها اشاره خواهد شد.
سؤالات پژوهش سؤالات پژوهش در دو بخش سؤالات اصلی و فرعی طرح گردیده است، در واقع این مقاله در پی پاسخ دادن به این سؤالات است که:
در بخش دوم، سوالات فرعی، منتج از سؤالات اصلی است که بخش اول سؤالات را پوشش می دهند:
چارچوب نظری پژوهش بحث درباره مفهوم و معانی کیفیت زندگی مبحث جدیدی نیست و در دوران یونان باستان، افلاطون و ارسطو نظریاتی درباره آن مطرح کرده‌اند (Pukeliene and Starkauskiene, 2009: 148). مفهوم کیفیت زندگی به عنوان یک رشته جداگانه از دهه 1960 میلادی وارد مباحث علمی در اروپای غربی و آمریکا شده است زیرا در این دهه مشخص شد که رشد و توسعة اقتصادی لزوماً به بهبود زندگی مردم یک کشور منجر نمی‌شود (Pukeliene and Starkauskiene, 2011: 157). در حال حاضر بهبود کیفیت زندگی هدف مشترک جامعه بین‌المللی بوده و در جوامع شهری هدف نهایی برنامه‌ها و پروژه‌های اجرا شده، بهبود کیفیت زندگی ساکنان آن است (Quaghebeur and et al., 2004:162). سازمان بهداشت جهانی، کیفیت زندگی را به معنای درک فردی هر فرد از موقعیت خود در زندگی در بستری از فرهنگ‌ها و ارزش‌های اجتماعی که فرد در آن زندگی می‌کند و دارای انتظارات است، تعریف می‌کند (Rana and et al., 2009:14) کیفیت زندگی یک مفهوم چند بعدی است که در برگیرنده ابعادی چون سلامت بدنی، سلامت روانی، شرایط اقتصادی، باورهای شخصی و تعامل با محیط است (.(Carr et al., 1996 در واقع کیفیت زندگی مفهومی است که وضعیت زندگی بشری را تعریف می‌نماید. با توجه به این‌که این وضعیت با چند عامل و ویژگی قابل انعکاس است، معمولاً کیفیت زندگی مترادف با رفاه، امکانات، رضایت زندگی، شکوفایی، تحقق نیازها، قدرت زندگی، توسعه قابلیت‌ها، فقر، فقر انسانی، استانداردهای زندگی و توسعه به کار می‌رود.(McGillivray, 2007: 36) زلینیسکا و همکارانش معتقدند، کیفیت زندگی سطح تحقق نیازهای انسان را منعکس می‌کند (Zielinska et al, 2010, 1). فینویک و همکارانش کیفیت زندگی را مفهومی اجتماعی می دانند که خود معنای واقعی ندارد بلکه افراد به آن معنا می بخشند (Collados and Duane, 1999: 446). در حال حاضر بیشتر محققان مفهوم کیفیت زندگی را به عنوان یک مفهوم ذهنی و چند بعدی می‌دانند (Bartlett and et al., 2010:14). در واقع نظریة کیفیت زندگی، ترویج و توسعه مفاهیم کیفیت محیط زندگی مردم است تا بهترین شیوه‌های زیستی برای آن‌ها فراهم شود (Grgi et al., 2010, 654). لذا هدف غایی مطالعه کیفیت زندگی و کاربرد متعاقب آن برای این است که مردم قادر به داشتن یک زندگی با کیفیت بالا هستند، به طوری که این زندگی هم هدفمند و هم لذت بخش است (Parker and Moore, 2008: 236). به هر جهت، کیفیت زندگی مفهومی چند وجهی، نسبی، متأثر از زمان و مکان و ارزش‌های فردی و اجتماعی است که ابعاد عینی و بیرونی، ذهنی و درونی را در بر می‌گیرد. اصطلاح کیفیت زندگی به طورکلی به وضعیت محیطی که مردم در آن زندگی می‌کنند، مثل آلودگی و کیفیت مسکن و همچنین به برخی صفات و ویژگی‌های خود مردم مانند سلامت و دسترسی اشاره دارد (Pacione, 2003: 19-30). با این وجود، هنوز هم یک تعریف قابل قبول جهانی برای این مفهوم صورت نگرفته است، زیرا بسیاری از محققان بر این باورند که کیفیت زندگی مفهومی چند وجهی، نسبی، متأثر از زمان، مکان، ارزش‌های فردی و اجتماعی است. در مجموع می‌توان گفت که کیفیت زندگی، ویژگی‌های کلی اجتماعی اقتصادی محیط یک ناحیه را نشان می‌دهد که می‌تواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای نظارت بر برنامه‌ریزی توسعة اجتماعی به کار رود. همچنین، این مفهوم به عنوان معیاری برای سنجش میزان برآورده شدن نیازهای روحی، روانی و مادی جامعه و خانواده به کار می‌رود. در این راستا، کیفیت زندگی روستا- شهر نیز به عنوان «چگونگی شرایط و وضعیت عینی زندگی خانواده‌ها در روستا- شهرها» تعریف می‌شود (Pal and Kumar, 2005: 326). آن‌چه بدیهی است این‌که، وجود رضایت نسبی در زمینة کیفیت زندگی سبب می‌شود محیطی برای زندگی اجتماعی خلق شود تا در آن امنیت بیشتری برقرار شود به نحوی که انسان‌ها از آرامش برخوردار شده و در روابط تعاملی خود با دیگران با کمترین اصطحکاک، تنش‌های خود را برطرف کنند. از منظر جامعه‌شناسی، سطوح متعددی برای امنیت در نظر گرفته شده است که مهم‌ترین آن امنیت در سطح خرد و کلان است. دسته اول تعاریفی هستند که بر تهدید هویت جمعی تأکید دارند. ویور امنیت اجتماعی را توانمندی جامعه برای مراقبت از خصوصیات و ویژگی‌های بنیادین خود در شرایط تغییر و تهدیدات عینی تعریف کرده است وی امنیت اجتماعی را با نیاز به حفظ هویت مرتبط می‌داند. بوزان امنیت اجتماعی را به حفظ ویژگی‌هایی ارجاع می‌دهد که بر مبنای آن، افراد خود را عضو گروه خاص تلقی نموده‌اند. از دید آن‌ها، امنیت اجتماعی عبارت است از توانایی گروه‌های مختلف صنفی، قومی، محلی و ... در حفظ هستی و هویت خود. در واقع بوزان و ویور امنیت را حالت فراغت از تهدید هویت جمعی و گروهی تلقی می‌کنند (گروسی، 1386: 29) دسته دوم تعاریف، امنیت را به عنوان فقدان هراس از ویرانی و تهدید ارزش‌های جامعه می‌دانند. اگر امنیت اجتماعی را شامل تمهیداتی برای حفظ زندگی اعضای جامعه و سپس حفظ راه و روش زندگی آنان بدانیم، بنابراین می‌توان امنیت اجتماعی را رفع تهدید از عنصر اتصال‌دهندة اعضای جامعه به یکدیگر در نظر گرفت. این نوع تعریف از امنیت شامل:
زمانی که ارزش‌های اتصال‌دهنده افراد تهدید گردد، امنیت متزلزل می‌شود. دستة سوم تعاریف از امنیت اجتماعی بر فراغت جمعی است که بر تهدید عمل غیر قانونی دولت یا دستگاه یا فرد و یا گروهی که در تمام یا قسمتی از جامعه به وجود آورده است، تأکید می ورزد (گروسی، 1386: 29). احساس امنیت به احساس آزادی نسبی از خطری اطلاق می‌شود که وضعیت خوشایندی را در افراد جامعه ایجاد کرده و فرد در آن موقعیت احساس آرامش جسمی و روحی می‌کند (رجبی‌پور، 1384: 93). با این اوصاف، افراد مختلف با توجه به تنوع محیط پیرامون و موقعیت خویش، بینش متفاوتی از مقولة امنیت اجتماعی داشته و احساس امنیت را، با توجه به نظام اقتصادی، نظام سلامت و تجربه‌های فردی ناامنی، متغیر دانسته و دلهرة ناشی از احساس ناامنی را بیشتر از لایه های عینی و واقعی ناامنی و وقوع جرم، در اذهان دارند (Lindstrom, 2008: 1).
فرضیه‌های پژوهش به منظور هدایت پژوهش در مسیر علمی خود چهار فرضیه برای پژوهش حاضر تعریف گردید که خود منتج از سؤالات مطرح شده است، که عبارتند از:
مواد و روشها روش انجام پژوهش پژوهش حاضر از نوع مطالعات «کاربردی» است و باتوجه به ماهیت موضوع و مؤلفه‌های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر فرآیند پژوهش، ترکیبی از روش‌های «توصیفی- تحلیلی و همبستگی» است. جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها به دو صورت «اسنادی» و «پیمایشی» انجام پذیرفته است.
جامعة آماری و شیوة نمونه‌گیری جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ساکنان روستا- شهر اصلاندوز است. با توجه به وسعت جامعة آماری و عدم امکان دسترسی به تماعی اعضای جامعه از روش نمونه‌گیری برای گردآوری اطلاعات استفاده گردید. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران[1] (حافظ‌نیا، 1380: 117) با خطای اندازه‌گیری 5 درصد و سطح اطمینان 95 درصد و همچنین با در نظر گرفتن فرض وجود حداکثر ناهمگنی (5/0p=q=) برابر با 384 نفر برآورد گردید. فرایند نمونه‌گیری به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و در دو مرحله صورت پذیرفت، ابتدا به منظور توزیع متناسب نمونه در سطح جامعة مورد مطالعه، مشخص کردن اختصاصات و ویژگی‌های کلی جامعه و تأثیر دادن ویژگی‌های کلی جامعه، از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی احتمالی (علمی) استفاده شده است (حافظ‌نیا، 1389: 153)، بدین ترتیب به نسبت سهم جمعیتی هریک از محلات روستا- شهر اصلاندوز، درصدی از پرسشنامه به محلة مورد نظر اختصاص داده شد. در مرحلة بعد با توجه به پیچیدگی جامعة آماری برای مراجعه به ساکنان در واحدهای مسکونی از روش نمونه‌گیری تصادفی استفاده شده است (مولر و همکاران، 1378: 404) در جدول 1 نحوة توزیع و فراوانی تعداد پرسشنامه‌ها، نشان داده شده است:
ابزارهای گردآوری اطلاعات از سطح جامعه ابزار پژوهش به منظور بررسی سطح کیفیت زندگی ساکنان، پرسشنامة کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی WHOQOL-BREF است که به منظور ارزیابی کیفیت زندگی طراحی شده است (WHOQOL-BREF, 1998: 551-558). فرم کوتاه این پرسشنامه دارای 23 سؤال است و در چهار بعد سلامت جسمانی، روانی، روابط اجتماعی و محیطی را (به ترتیب با 7، 6، 3 و 7 سؤال) ارزیابی می‌کند (Kuyken & et al., 1994: 7). در ایران نجات و همکاران (2006) این پرسشنامه را برای جمعیت سالم به صورت جدول 2، هنجاریابی کرده‌اند:
همچنین ابزار پژوهش به منظور بررسی سطح احساس امنیت اجتماعی ساکنان نیز، پرسشنامه‌ای با شش سؤال در ارتباط با ابعاد مختلف امنیت (شامل امنیت اقتصادی فرد، امنیت جانی، امنیت نوامیس، امنیت اقتصادی جامعه، امنیت به طور عام) است که پایایی این پرسشنامه مطابق مطالعات میدانی صورت گرفته در فاصلة یک هفته 72/0 به دست آمده است.
ابزار تحلیل داده‌ها نهایتاً این‌که در تحقیق حاضر به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی همچون توزیع فراوانی، تحلیل واریانس، آزمون T مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه خطی در محیط نرم‌افزار کامپیوتری SPSS استفاده شده است. پاسخ‌های پرسش‌شوندگان برای سنجش میزان رضایتمندی آنان از نظر متغیرهای مورد بررسی مطابق جدول 3 در یک طیف پنج گزینهای لیکرت بسیار ناراضی، ناراضی، نسبتاً راضی، راضی و بسیار راضی طبقه‌بندی گردید.
جدول 3- طیفبندی میزان رضایتمندی شهروندان در ابعاد مختلف کیفیت زندگی و امنیت اجتماعی
معرفی محدودة مورد مطالعه شهر اصلاندوز بین مدارهای 39 درجه، 25 دقیقه و 33 ثانیه تا 39 درجه، 26 دقیقه و 49 ثانیة عرض شمالی و 47 درجه، 22 دقیقه و 47 درجه، 25 دقیقة طول شرقی واقع شده است (علی‌زاده و همکاران، 1391: 54) (شکل 1)
شکل 1- موقعیت فضایی استقرار روستا- شهر اصلاندوز
شهر اصلاندوز به عنوان مرکز بخش اصلاندوز در منتهی‌الیه شمال غربی استان اردبیل و در محل پیوستن رودخانة قره سو (دره رود) به رودخانة ارس قرار گرفته است. این شهر در ساحل جنوبی رود مرزی ارس و در 2 کیلومتری این رودخانه واقع شده است. ارتفاع شهر از سطح دریا 160 متر است که در منطقه‌ای با شیب کمتر از 3 درصد با جهت جنوب شرقی، شمال غربی واقع شده است (علی‌زاده و همکاران، 1391: 55). روستا - شهر اصلاندوز[2] در سال‌های اخیر به علت موقعیت مناسب خود و همچنین اهمیتی که به عنوان مرکز خدماتی منطقه دارد رشد چشمگیری داشته است، به صورتی که حجم جمعیتی اضافه شدة آن در فاصلة بین دو سرشماری اخیر رقم نزدیک به دو برابر را نشان می‌دهد (جدول4)
مکان گزینی روستاهای دهستان اصلاندوز و موقعیت شهر اصلاندوز به لحاظ فاصله‌ای که با نزدیک‌ترین شهر خود دارد (شعاع 43 کیلومتری)، نشان از اهمیت اساسی شهر اصلاندوز در منطقه است، که برای جمعیتی بالغ بر19976 نفر در دهستان اصلاندوز در بسیاری از زمینه‌ها ارائه خدمات می‌کند (علی‌زاده و همکاران، 1391: 89).
بحث و تحلیل یافته‌های پژوهش و آزمون فرضیات بررسی وضعیت توزیع پاسخگویان بر اساس ویژگی‌های فردی و اجتماعی بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشترین تعداد پاسخگویان از نظر شاخص جنسیت مربوط به گروه جنسی مردان با درصد فراوانی بیش از 34/52 درصد از کل پرسش‌شوندگان است. از نظر وضعیت تأهل اکثریت اعضای نمونه مورد بررسی متأهل (بیش از 51 درصد) هستند. بیش از 54 درصد پرسش‌شوندگان دارای تحصیلات عالیه هستند و همچنین گروه سنی 31-40 با بیش از 50 درصد بیشترین تعداد پاسخدهنده را شامل می‌شود. بررسی وضعیت کلی سطح رضایت پاسخگویان از وضعیت کیفیت زندگی و احساس امنیت اجتماعی موجود نتایج حاصل از تحلیل اطلاعات گردآوری شده حاکی از آن است که در مجموع 67/7 درصد از ساکنان محدودۀ مورد مطالعه دارای احساس امنیت بسیار مطلوب، 20/25 درصد مطلوب، 37/37 درصد متوسط و 55/18 درصد احساس امنیت نامطلوب و 21/11 درصد بسیار نامطلوب هستند. همچنین 20/14 درصد از ساکنان محدودۀ مورد مطالعه دارای کیفیت زندگی بسیار مطلوب، 30/35 درصد مطلوب، 50/20 درصد متوسط و 30/19 درصد کیفیت زندگی نامطلوب و 70/10 درصد بسیار نامطلوب هستند.
جدول 5- وضعیت توزیع پاسخگویان با توجه به خصوصیات فردی
جدول 6- وضعیت توزیع پاسخگویان با توجه سطح کیفت زندگی و احساس امنیت اجتماعی (عام)
طیف مطلوبیت هریک از زیرمؤلفههای معرف شاخص کلی احساس امنیت اجتماعی و کیفیت زندگی در بین ساکنان روستا- شهر اصلاندوز به طور تفصیلی در جدول 7 نشان داده شده است. بر این اساس در ارتباط با احساس امنیت اجتماعی نامطلوبترین زیرمؤلفهها که کمترین رضایتمندی ساکنان را به خود اختصاص داده است، احساس امنیت اقتصادی است و مطلوبترین زیرمؤلفهها به ترتیب شامل: احساس امنیت اجتماعی، احساس امنیت جانی و احساس امنیت نوامیس می‌شود.
جدول 7- توزیع فراوانی طیف مطلوبیت تمامی زیر مؤلفه‌های کیفیت زندگی و احساس امنیت اجتماعی در ساکنان روستا- شهر اصلاندوز
همچنین بر اساس مطالعات میدانی صورت گرفته، در ارتباط با کیفیت زندگی، نامطلوبترین زیرمؤلفهها که کمترین رضایتمندی ساکنان را به خود اختصاص داده‌اند، به ترتیب عبارتند از: امکانات تفریحی، عواطف منفی، عواطف مثبت و تأمین مالی و روابط جنسی و مطلوبترین زیرمؤلفهها به ترتیب شامل: درمان طبی، شکل ظاهری بدن، درد جسمانی، وضعیت سلامتی و رضایت از خود می‌شود. بررسی رابطه بین احساس امنیت اجتماعی با سطح رضایت از مؤلفه‌های کیفیت زندگی پاسخ‌دهندگان با توجه به انواع متغیرهای مستقل و متغیر وابسته؛ یعنی احساس امنیت اجتماعی و ابعاد مرتبط با سنجش سطح رضایت از کیفیت زندگی، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید.
جدول 8- ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرهای کیفیت زندگی با احساس امنیت اجتماعی
با توجه به فرضیات مطرح شده در پژوهش حاضر که پیش‌تر نیز بدان‌ها اشاره گردید، به منظور پرهیز از اطالة سخن از ذکر آن‌ها در این بخش صرف‌نظر شده و سعی می‌گردد در ادامة مبحث به آزمون فرضیات پرداخته شود.
بررسی رابطه بین احساس امنیت اجتماعی پاسخگویان با سلامت اجتماعی در فرضیه اول چون ضریب همبستگی محاسبه شده (792/0= آمارة همبستگی محاسبه شده) در سطح اطمینان 95% (یا 05/0 = α) و درجة آزادی 116= 2 – N = از ضریب همبستگی جدول بحرانی (195/0= همبستگی جدول بحرانی) بزرگ‌تر است، بنابراین فرضیة صفر () رد و فرضیة تحقیق تأیید می‌گردد. لذا با اطمینان 95 درصد نتیجه حاصل می‌شود که بین روابط اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی رابطة معناداری وجود دارد.
بررسی رابطه بین احساس امنیت اجتماعی پاسخگویان با سلامت جسمانی آنان در فرضیه دوم چون ضریب همبستگی محاسبه شده (896/0= آمارة همبستگی محاسبه شده) در سطح اطمینان 95% (یا 05/0 = α) و درجة آزادی 116= 2 – N = از ضریب همبستگی جدول بحرانی (195/0= همبستگی جدول بحرانی) بزرگ‌تر است، بنابراین فرضیة صفر () رد و فرضیة تحقیق با اطمینان قابل قبولی تأیید می‌گردد. بنابراین با اطمینان 95 درصد نتیجه حاصل می‌شود که بین سلامت جسمانی و احساس امنیت اجتماعی رابطة معناداری وجود دارد.
بررسی رابطه بین احساس امنیت اجتماعی پاسخگویان با سلامت روانی در فرضیه سوم چون ضریب همبستگی محاسبه شده (839/0= آمارة همبستگی محاسبه شده) در سطح اطمینان 95% (یا 05/0 = α) و درجة آزادی 116= 2 – N = از ضریب همبستگی جدول بحرانی (195/0= همبستگی جدول بحرانی) بزرگ‌تر است، بنابراین فرضیة صفر () رد و فرضیة تحقیق با اطمینان قابل قبولی تأیید می‌گردد. از این رو با توجه به داده‌های به دست آمده و تحلیل‌های آماری صورت گرفته، با اطمینان 95 درصد نتیجه حاصل می‌شود که بین سلامت روانی و احساس امنیت اجتماعی رابطة معناداری وجود دارد.
بررسی رابطه بین احساس امنیت اجتماعی پاسخگویان با سلامت محیطی در فرضیه چهارم چون ضریب همبستگی محاسبه شده (781/0= آمارة همبستگی محاسبه شده) در سطح اطمینان 95% (یا 05/0 = α) و درجة آزادی 116= 2 – N = از ضریب همبستگی جدول بحرانی (195/0= همبستگی جدول بحرانی) بزرگ‌تر است، بنابراین فرضیة صفر () رد و فرضیة تحقیق با اطمینان قابل قبولی با توجه به داده‌های به دست آمده و تحلیل‌های صورت گرفته تأیید می‌گردد. بنابراین با اطمینان 95 درصد نتیجه حاصل می‌شود که بین سلامت محیطی و احساس امنیت اجتماعی رابطة معناداری وجود دارد.
نتیجه و ارائه راهکارهای کاربردی شهرها به عنوان مکان‌های زیست اکثریت جمعیت در جوامع معاصر، باید از زوایه تأثیری که مقولة سطح کیفیت زندگی و امنیت می‌گذارند مورد توجه قرار گیرند و در این میان روستا- شهرها به سبب جایگاهی که در خدمات‌رسانی به مناطق اطراف خود به عنوان یک هستة مرکزی دارند و برای مسافران اطراف که برای تأمین مایحتاج روزانة خود به این نوع مراکز (به صورت عام و روستا- شهر اصلاندوز به صورت خاص) مراجعه می‌کنند از یک آرامش و امنیت خاطری برخوردار هستند، لذا روستا- شهر اصلاندوز باید بیش از مجتمع‌های سکونتگاهی دیگر در این منطقه، از نظر سطح کیفیت زندگی ساکنان و امنیت اجتماعی، مطالعه و بررسی شدند. تحلیل‌های صورت گرفته نشان می‌دهند در روستا- شهر اصلاندوز موضوع کیفیت زندگی و احساس امنیت اجتماعی برای ساکنان و مسؤولان به عنوان یک دغدغه و دل مشغولی مهم باید مطرح شود تا به عنوان نقصان اساسی در پروژه‌های این نوع از مجتمع‌های سکونتگاهی محسوب نگردد. بر همین اساس شایسته است در طراحی اولیة روستا- شهرها، با عطف به مقولة امنیت و کیفیت زندگی، متغیرهای تأثیرگذار مورد شناسایی قرار گرفته و به نحو مورد قبولی کنترل شدند. این مهم خود مستلزم مشارکت فعالانه‌تر متخصصان این امر و شهروندان ساکن در روستا- شهر اصلاندوز است. همچنین می‌توان گفت که بسیاری از مسایل و مشکلات در روستا- شهر اصلاندوز ناشی از فرهنگ متفاوت و در برخی موارد متضاد شهری و روستایی در بین ساکنان آن است. بنابراین گذاشتن افراد متخصص و بومی در امور شهری و همچنین ارایه کارگاه‌های آموزشی به سرپرستان خانوارها و در نهایت مشارکت اجتماعی شهروندان می‌تواند سبب افزایش ضریب همبستگی و انسجام اجتماعی و در نهایت بهره‌وری بیشتری از سرمایه‌های اجتماعی گردد که خود در مرحلة بعدی سطح رضایت از کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار داده و آن را ارتقا خواهد داد. با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر، بین سلامت روانی و امنیت اجتماعی رابطه وجود دارد. همچنین با استناد به نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر، بین سلامت جسمانی و امنیت اجتماعی رابطه وجود دارد. با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر، بین سلامت محیطی و امنیت اجتماعی نیز رابطه وجود دارد. و این نوع ارتباط، بین سلامت اجتماعی و امنیت اجتماعی نیز برقرار است. نهایتاً این‌که با استناد به نتایج حاصل از تحقیق حاضر، بین کیفیت زندگی و سلامت در زمینه‌های مختلف با امنیت اجتماعی رابطة معناداری وجود دارد. افزایش سلامت اجتماعی در بین ساکنان سبب افزایش احساس امنیت نیز می‌شود از این رو برای ارتقا سلامت اجتماعی و به تبع آن افزایش احساس امنیت اجتماعی، مهندسان فرهنگی و برنامه‌ریزان اجتماعی معتقدند با زمینه‌سازی برای افزایش سلامت اجتماعی در بین ساکنان از طریق زمینه‌سازی برای رشد سلامت معنوی و روانی، ارائه عادلانه خدمات سلامت، کاهش بیکاری و رشد امنیت شغلی، تغذیة مناسب و امنیت غذایی، خلق زمینة مناسب برای بروز شیوة زندگی سالم، ارتقا آموزش، آگاهی و تحصیلات، ایجاد محیط‌های سالم، حمایت اجتماعی از ساکنان، افزایش امکانات زندگی در مناطق حاشیه‌نشین و مناطق محروم دور افتاده، توزیع عادلانة درآمد و امنیت اقتصادی، می‌توانند گام مؤثری در این زمینه هستند. لذا در روستا- شهر اصلاندوز پیشنهاد می‌گردد زمینه‌های جذب نیروی کار منطقه و ساکنان تقویت گردد و افزایش فرصت اشتغال مورد توجه مسؤولان قرار گیرد، در ایجاد امکانات و ارایه خدمات به شهروندان از خود آن‌ها نظرخواهی شود، در شکل‌دهی و اجرای طرح‌های شهری به فرهنگ بومی منطقه توجه و در این باره مطالعات کافی صورت گیرد. هرچه سلامت جسمانی در بین ساکنان بیشتر است احساس امنیت نیز ارتقا خواهد یافت. در این زمینه برای بسترسازی برای ارتقا سلامت جسمانی و به تبع آن افزایش احساس امنیت، معماران فرهنگی و برنامه‌ریزان اجتماعی و شهری معتقدند با تقویت پایه‌های بنیادین این متغیر در بین افراد جامعه می توانند با فرهنگ‌سازی ورزش‌های منظم روزانه در روستا- شهر اصلاندوز، فراهم‌سازی امکانات ورزشی در محیط‌های عمومی روستا- شهر اصلاندوز (پارک‌ها و فضاهای سبز) و زمینه‌سازی به منظور ورزش آسان و ارزان بین ساکنان و همچنین ایجاد محیط زندگی سالم در تکامل این عامل (یا زیر شاخص کیفیت زندگی) توسط ارگان های شهری (شهرداری و بخشداری اصلاندوز) و متولی امر سلامت جسمانی شهروندان جامعه (بهداری، تربیت‌بدنی شهرستان) موثر واقع گردید. بنابراین پیشنهاد می‌شود متولیان امر شهرسازی با همکاری ارگان‌های مرتبط با موضع سلامت جسمانی ساکنان شهری یا روستایی به صورت عام و روستا- شهر اصلاندوز به صورت خاص با اجرای دقیق وظایف خود و یا هم‌اندیشی و تعامل برای ایجاد زمینه برای فعالیت‌های ورزشی شهروندان به بالا رفتن سلامت جسمانی و به تبع آن بالا رفتن احساس امنیت اجتماعی شهروندان روستا- شهر اصلاندوز کمک کنند. طبق نتایج تحقیق افزایش سلامت محیطی در بین ساکنان سبب افزایش احساس امنیت می‌شود و از این رو نهادهای مرتبط با ساماندهی محیط شهری با اجرای کامل طرح‌های شهری در ارتباط با بهبود محیط شهری؛ ساماندهی فضایی محیط‌های تفریحی و گذران اوقات فراغت؛ بهبود دسترسی‌ها و وضعیت کالبدی معابر؛ ایجاد، گسترش و پیش‌بینی امکانات تفریحی مناسب و متناسب در محلات روستا- شهر اصلاندوز؛ ملزم کردن ساکنان به رعایت اصول زیبایی بصری در ساخت واحدهای مسکونی جدید و بازسازی و یا در مواقعی نوسازی بناهای فرسوده در روستا- شهر اصلاندوز و در نهایت این‌که توسعة فرهنگ مدیریتی جدید در ساختار ارگان‌های مرتبط در روستا- شهر اصلاندوز، کاهش موازی‌کاری‌های پروژه‌های عمران شهری، خدمات‌رسانی مناسب به شهروندان و مواردی از این دست، می‌توانند در این مسیر و در محدودة مورد مطالعه گامی موثر بردارند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که با افزایش سلامت روانی، احساس امنیت نیز افزایش می‌یابد. از این‌رو نهادهای متولی می‌توانند با ایجاد ثبات اجتماعی، تلاش برای کاهش اضطراب‌های روزانه (از آن جمله اضطراب های ناشی از محیط کار)، ایجاد محیط های مناسب گذران اوقات فراغت، خلق محیط‌های زندگی سالم و شاد، آموزش مناسب سرپرستان خانواده و بسیاری دیگر از این موارد، گام مؤثری در این زمینه و در روستا- شهر اصلاندوز بردارند. طبق نتایج به دست آمده از تحقیق هرچه کیفیت زندگی در بین ساکنان بیشتر است احساس امنیت نیز بیشتر خواهد بود. در این زمینه پیشنهاد می‌شود برنامه‌ریزان فرهنگی و اجتماعی و سایر نهادهای مربوطه با برنامه‌ریزی دقیق و سنجیده و با تقویت چهار شاخص عمدة کیفیت زندگی که در بالا عنوان شد در ارتقای احساس امنیت گام بردارند. لازم به ذکر است که مجموعه پیشنهادات ارایه شده در هر یک از موارد فوق (متغیرهای مربوط به کیفیت زندگی)، در این مورد نیز مهم و قابل اهمیت است و می‌توان ذکر کرد که به منظور پرهیز از اطالة سخن از تکرار موارد اشاره شده چشم پوشی می‌کنیم.
محدودیت‌های پژوهش در ارتباط با مطالعة صورت گرفته در روستا- شهر اصلاندوز محدودیت‌های وجود داشته که در این باره البته سعی گردید تا هر یک از آن‌ها مرتفع گردد و ما را از رسیدن به نتایج تحقیق منحرف نسازد، در این باره می‌توان به صورت موردی از مهم‌ترین محدودیت‌های پیش‌رو به موارد ذیل اشاره کرد:
کم اهمیت بودن مطالعات و تحقیقات به ویژه در مناطق سکونتگاهی کوچک و فرهنگ‌سازی نامناسب در این باره. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
اخوان کاظمی، ب. (1386). «امنیت و ابعاد آن در قرآن»، فصلنامه مطالعات اسلامی، ش 75، ص 2-39. ترابی، ی. و گودرزی، آ. (1383). «ارزش‌ها و امنیت اجتماعی»، فصلنامه دانش انتظامی، سال ششم، ش 2، ص31-46. حافظ‌نیا، م. (1387). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سمت. دانش، پ.؛ زاهدی مازندرانی، م. و رشنیقی، س. (1393). «بررسی رابطة بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی (مطالعة موردی کارکنان ادارة تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهر تهران)»، ماهنامة اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، ش 172، ص 4-15. راموز، م. (1383). «تربیت بدنی و امنیت اجتماعی»، فصلنامة مطالعات امنیت اجتماعی، ش 3، ص 88. رجبی‌پور، م. (1384). «درآمدی بر عوامل مؤثر بر احساس امنیت، کنکاشی بر جنبه‌های مختلف امنیت عمومی و پلیس»، مجموعه مقالات 2، معاونت پژوهش دانشگاه علوم انتظامی. علی‌زاده، ج. و تقوایی، م. (1391). «استراتژی‌های مدیریت بحران کاربری‌های مسکونی در روستا- شهرها (مطالعة موردی: روستا- شهر اصلاندوز، استان اردبیل)»، مجلة مسکن و محیط روستا، ش 138، ص 85-104. علی‌زاده، ج.؛ ضرابی، ا. و عسگری، ح. (1391). «تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی روستا- شهرهای کوچک با استفاده از GIS (مطالعة موردی: روستا- شهر اصلاندوز واقع در استان اردبیل)»، مجلة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال سوم، ش 8، ص 51-76. گروسی، س. (1386). «بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد جیرفت)»، فصلنامة دانش انتظامی، سال نهم، ش 2، ص 29. مولر، ج. ش. و هربرت، ک .ک. (1378). استدلال‌های آماری در جامعه‌شناسی، مترجم: هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی. نظریان، ا. (1388). پویایی نظام شهری ایران، تهران: انتشارات مبتکران. Bartlett, W. and Cipusheva, H. Nikolov, M. & Miroljub, S. (2010) “The Quality of Life and Regional Development in FYR Macedonia”, Croatian Economic Survey, 12:131-162. Carr, A.J. Thompson, P.W. Kirwan, J.R. (1996) “Quality of Life Measures”, British Journal of Rheumatology, 35: 275-281. Collados, C. and Duane, T. P. (1999) “Analysis Natural Capital Quality of Life: A Model for Evaluating the Sustainability of Alternative Regional Development Paths”, Ecological Economics, 30: 441-460. Grgi, I. Zimbrek, T. Tratnik, M. Markovina, J. and Jura, J. (2010) “Quality of Life in Rural Areas of Croatia: To Sultural Research”, Journal of Agricultural Research, 5: 653-660. Kuyken, W. Orley, J. Hudelson, P. Sartorius, N. (1994) “Quality of Life Assessment Across Cultures Int”, J. Mental Health, 23:5-23. Lindstrom, M. (2008) “Social Capital, Anticipated Ethnic Discrimination and Self-Reported Psychological Health: A Population- Based Study”, Social Science & Medicine, 66 (1): 1-13. McGillivray, M. (2007) Human Well-Being, Concept and Measurement, Palgrave MacMillan, New York. Nejat, S. Montazeri, A. Halakuyi Nayini, K. Kazem, M. & Majd Zadeh, S.R. (2006) “Validation and Normalization World Health Organization Quality of Life Questionaire”, Scientific Journal of Public Health School and Institute of Public Health Research, 4(4):1-12. Pacione, M. (2003) “Urban Environmental Quality and Human Wellbeing - a social Geographical Perspective”, Journal of Landscape and Urban Planning, 65(2): 19–30. Pal, A. K. Kumar, U. C. (2005) “Quality of Life Concept for the Evaluation of Societal Development of Rural Community in West Bangal, India”, Rural Development, 15(2):326. Parker, J. S. & Moore, R. H. (2008) “Conservation Use and Quality of Life in Rural Community: an Extension of Goldschmidt’s Findings”, Southern Rural Sociology, 23(1):235-236. Pukeliene, V. and Viktorija, S. (2009) “Quality of Life: Factors Determining Its Measurement Complexity”, Inzinerine Ekonomika- Engineering Economics, 22:147-156. Pukeliene, V. and Viktorija, S. (2011) “Quality of Life Concepts, Measurement and Challenges”, Journal of Social Indicators Research, 88:297-310. Quaghbeur, K. Masschelein, J. and Nguyen, N. (2004) “Paradox of Participation: Giving or Taking Part?”, Journal of Community and Applied Social Psychology, 14:154-165. Rana, M. and Wahlin, A. Lundborg, Cs. & Kabir, ZN. (2009) “Impact of Health Education on Health-Related Quality of Life among Elderly Persons: Result from A Community-Based Intervention Study in Rural Bangladesh”, Health Promotion International, 24 (1):36-45. WHOQOL. (1998) Development of the World Health Organization WHO QOL-BREF, Us National Library of Medicine National Instituttes of Health, 551-558. Zielinska Wczkowska, H. and Dziora- Kornatowska, K.W. (2010) Evaluation of quality of life (QoL) of students of the University of Third Age (USA) on the basis of socio-demographic factors and health status, Archives of Gerontology and Geriatrics, 1-5. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,239 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,461 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||