تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,686 |
تعداد مقالات | 13,791 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,405,716 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,797,879 |
بررسی کارایی صندوق های سرمایه گذاری مشترک براساس مدل های تحلیل پوششی داده ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پژوهش در مدیریت تولید و عملیات | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 6، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 12، فروردین 1395، صفحه 83-102 اصل مقاله (953.47 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jpom.2016.20913 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
حامد تاجمیر ریاحی* 1؛ سلمان اسمعیلی اتوئی2؛ محمد حسن حبیبی2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1دانشجوی دکتری مدیریت مالی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران ، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه امام صادق (ع) ، تهران ، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
صندوق های سرمایه گذاری مشترک در بورس های دنیا با هدف افزایش کارایی و رونق سرمایهگذاری در بازارهای سرمایه استفاده می گردند و نقش با اهمیتی در تجهیز منابع مالی و هدایت آن به سوی ظرفیتهای تولیدی دارند. فلسفه اصلی تاسیس این صندوقها جمع آوری وجوه و سرمایه گذاری آنها در مجموعه متنوعی از اوراق بهادار (سهام، اوراق قرضه و سایر انواع اوراق بهادار) است. بررسی کارایی این صندوقها با توجه به حجم بالای خرید و فروش آنها در بازار سرمایه از جمله مباحث اصلی در مورد آنها است. در این تحقیق براساس روش ناپارامتریک تحلیل پوششی دادهها صندوقهای سرمایه گذاری موجود تا اردیبهشت 1390 براساس مدلهای BCC و CCR رتبهبندی شدهاند و براساس تحلیل میانگین بازدهی به مقیاس در مورد صندوقهای سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران بررسی شده است و در نهایت براساس مدل اندرسون و پیترسون (A&P) رتبهبندی جامعی از صندوقها ارائه شده است. نتایج نشان دهنده این است که 16 صندوق براساس مدل CCR بر روی مرز کارایی قرار دارند و براساس مدل BCC تعداد صندوقهای کارا 18 عدد است. در سطح اطمینان 95 درصد نتایج حاصل از دو روش یکسان نیست و در نتیجه بازده به مقیاس صندوق های سرمایه گذاری متغیر است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
صندوق سرمایه گذاری مشترک؛ تحلیل پوششی دادهها؛ بازده به مقیاس؛ کارایی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1- مقدمه رشد صندوقهای سرمایهگذاری مشترک در چند دهه گذشته اشاره به این نکته دارد که آنها به عنوان یک نهاد سرمایهگذاری جدید توانستهاند میان همانند تمامی نهادهای مالی، بازدهی و کارایی این نهاد جدید از بدو پیدایش مورد توجه محققان و فعالان بازار سرمایه بوده است. ارائه انواع ابزارهای سنجش بازدهی مانند شاخص ترینور[1]، جنسن[2] و شارپ[3] را میتوان نخستین تلاشها در این راستا دانست. همزمان با افزایش صندوقها روشهای جدیدتری نیز برای محاسبه کارایی و بازدهی استفاده شد، که روشهای سنجش کارایی تحقیق در عملیات و به خصوص روش پیشرفته تحلیل پوششی دادهها را میتوان از جمله آخرین دستاوردهای علمی در زمینه سنجش کارایی صندوقهای سرمایه گذاری مشترک دانست که نشأت گرفته از تلفیق علم مالی و دانش تحقیق در عملیات است. تحلیل پوششی دادهها[4] (DEA) سنجش جایگزینی برای محاسبه عملکرد پرتفوی است و میتواند برای رفع برخی مشکلات سنجههای سنتی کارایی استفاده شود. DEA روش تحلیل ناپارامتریک مبتنی بر برنامه ریزی خطی است و برای تجزیه و تحلیل توابع تولید از طریق ایجاد مرز کارایی بکار میرود. یکی از دامهای سنجشهای کارایی سنتی، تلاش برای تعریف معیار[5] مناسب است؛ مزیت DEA با توجه به ناپارامتریک بودن آن این است که مستلزم هیچ الگوی تئوریکی مانند CAPM [6] یا تئوری قیمت گذاری آربیتراژ[7] (APT) به عنوان معیار به کار گرفته شده، نیست و به جای آن، کارایی نسبی یک صندوق را در رابطه با صندوقهای بهینه میسنجد (اندرسون[8] و همکاران، 2004).
2- ضرورت انجام پژوهش بررسی کارایی ابزارهای مالی از دیرباز مورد توجه محققان بوده است، محققان مالی با توجه به دانش مالی سنجههایی به تناسب ابزار مورد مطالعه ارائه کردند که سنجههایی مبتنی بر شاخصهای ریسک و بازده از مهمترین آنها بوده است. بعد از آن که مفروضات خطی بودن، کارا بودن بازارهای مالی، توزیع نرمال بازدهی سهام مورد تردید واقع شد، استفاده از ابزارهایی که بتواند براساس مفروضات واقعی میزان کارایی ابزارها و نهادهای مالی را بسنجد، دو چندان شد. سرآغاز این تلاشها استفاده از علوم دیگر به خصوص تحقیق در عملیات و روشهای ریاضی موجود در آن برای سنجش کارایی ابزارهای مالی بود. یکی از روشهایی که توانسته است در سالهای اخیر جای خود را در میان بقیه روشها باز کند تحلیل پوششی دادهها است که به خاطر مزیتهای فوق العاده آن مورد تاکید اکثریت محققان واقع شده است. در مقالات متعدد همانگونه که در ادامه بیان خواهد شد، مزیت روش تحلیل پوششی دادهها نسبت به روشهای قبلی بررسی کارایی و رتبهبندی صندوقها همچون روش جنسن، ترینور و شارپ که همگی بر مبنای رگرسیون است، با توجه به عدم نیاز به فرض خطی بودن بازدهی آنگونه که در رگرسیون مطرح است اثبات شده است و این روش در مورد صندوقهای سرمایهگذاری کشورهای مختلف مانند انگلیس، آمریکا، یونان و چین مورد آزمون واقع شده است. در بازار سرمایه ایران مقالات نسبتاً زیادی به اجرا و آزمون روشهای مبتنی بر رگرسیون در مورد صندوقهای مشترک سرمایه گذاری پرداختهاند، ولی تاکنون کارایی این صندوقها براساس روش تحلیل پوششی دادهها آزموده نشده است، از این رو، در بازار سرمایه ایران میزان کارایی این صندوقها محل سوال است که مقاله پیش رو در صدد جوابگویی به این سوال است.
3- ادبیات پژوهش از جمله تحقیقات انجام شده در مورد صندوقها که در آن از روشهای تحلیل پوششی دادهها استفاده شده است، میتوان به مقاله اندرسون و همکاران در سال 2004 اشاره کرد که به بررسی کارایی صندوقهای سرمایه گذاری مشترک براساس مدلهای ناپارامتریک پرداختند و در آن از مدلهای BCC و CCR برای اندازهگیری کارایی استفاده کردند. (اندرسون و همکاران، 2004) در تحقیق دیگری گروگوریا[9] 2006 به بررسی عملکرد صندوقهای سرمایهگذاری مشترک امریکا براساس مدل های DEA پرداخت و در آن از مدل BCC بهره برد. در این زمینه تحقیقات مشابهی در سالهای مختلف توسط دیگر محققان از جمله کوئسمن[10] در سال 2007 (کوئسمن، 2007) و گالاگدرا[11] (2002) در مورد صندوقهای سرمایهگذاری استرالیا انجام شده است. در ایران تحقیقات بسیار معدودی در مورد بررسی عملکرد صندوقهای سرمایه گذاری مشترک، انجام شده است از جمله مقاله «ارزیابی عملکرد صندوقهای سرمایه گذاری سهام در ایران» که در آن عملکرد صندوقها با توجه به بازده تعدیل شده بر اساس ریسک آنها با استفاده از معیارهای شارپ، ترینر، سورتینو و جنسن اندازه گیری شده است. (سعیدی و مقدسیان، 1389) تاکنون تحقیقی در زمینه سنجش کارایی این صندوقها براساس روشهای تحلیل پوششی دادهها انجام نگرفته است. صندوقهای مشترک سرمایه گذاری با توجه به تعریف صورت گرفته در «قانون بازار اوراق بهادار» مصوب مجلس شورای اسلامی در آذرماه 1384 به عنوان جایگزین مناسبی برای سبدهای مشاع ایجاد گردیدهاند. با ایجاد صندوقهای سرمایهگذاری، سبدهای مشاع که پیش از این توسط تعدادی از کارگزاران با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل شده بودند به کار خود خاتمه دادند. صندوقهای سرمایهگذاری مشترک به عنوان یکی از مهمترین واسطههای مالی، نقش انتقال سرمایه را از سوی دارندگان منابع به سمت مصرفکنندگان بر عهده دارد. از مهمترین مسائل در مورد صندوقهای سرمایه گذاری مشترک میزان استفاده کارا از منابع صندوق، که همان وجوه جمع آوری شده از سرمایه گذاران است، در جهت ایجاد بازدهی بیشتر است؛ به بیان دیگر، آنچه صندوقهای در سه دهه اخیر دانشگاهیان و متخصصان در تلاش بودهاند تا کارایی صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و دیگر انواع ابزارهای بازارهای مالی را بسنجند. در سالهای نخست سرمایهگذاران بر سنجش درصد بازده یک سرمایه گذاری به عنوان مبنایی برای محاسبه کارایی متمرکز بودند. در مطالعات دهه 1950 مارکویتز[12] (مارکویتز، 1952) و توبین[13] (1958) ابزاری را به سرمایهگذاران پیشنهاد دادند که ریسک را بر حسب تغییرپذیری بازده بسنجند. سپس در اواخر دهه 1960، پژوهشگران چندین سنجه جایگزین جهت محاسبه کارایی اوراق بهادار مبتنی بر مدل قیمت گذاری داراییهای سرمایهای (CAPM) مطرح کردند. این سنجههای جدید هر دو عامل موثر بر کارایی اوراق بهادار را در برداشت، چرا که بازده سرمایه گذاری تعدیل شده بر اساس ریسک را در نظر میگرفت. شاخص شارپ (1966)، شاخص ترینر (1965) و آلفای جنسن (1968) اغلب به طور مشترکی این سنجهها را به کار بردهاند. این سنجههای کارایی در تلاش برای جوابگویی به این سوال هستند که آیا فعالیتهای یک مدیر صندوق حرفهای بازده اضافی برای صندوق در مقایسه با یک حالت انفعالی به دست میآورد. این سنجههای سنتی ثابت کردهاند که بسیار مفید هستند، اما آنها دارای ضعفهایی در بررسی عوامل کلیدی در ارزیابی کارایی اوراق بهادار هستند همچنان که، معیار مناسب و هزینههای معاملاتی ترکیبی را لحاظ نمیکنند. مورثی[14] و همکاران (1997) جایگزینی برای سنجههای سنتی با طرح سنجه کارایی اوراق بهادار منتج شده از فنی به نام تحلیل پوششی دادهها (چارنز[15] و همکاران، 1978) ارائه دادند که به طور گستردهای در علم مدیریت برای محاسبه سنجشهای نسبی بازدهی بکار میرفت. با کاربرد DEA کارایی سرمایهگذاری میتواند با سنجش بازدهی یک صندوق واحد، در رابطه با دیگر صندوقها بحث کند. DEA این امر را با ایجاد یک مرز بازدهی متشکل از ترکیب خطی از صندوقهایی با بازدهی کامل انجام میدهد و انحراف صندوقها را از این مرز تعیین میکند که عملکرد ناکارآمد را نشان میدهد. برای اندازهگیری کارایی صندوقهای سرمایهگذاری همانگونه که بیان شد، نخستین تلاشها استفاده از معادلات رگرسوینی برای برآورد بازده مورد انتظار صندوقها بود ولی در ادامه سیفورد و ثرال[16] (1990) نشان دادند که DEA برتر از دیگر فنون مانند رگرسیون است چرا که آن بر مبنای عملکرد نسبی و نه عملکرد متوسط است. DEA عملکرد هر واحدی را در مقایسه با دیگر واحدها بهینه میسازد و آنگاه عملکرد منفرد را مبتنی بر بهترین عملکرد ارزیابی می کند، در حالی که رگرسیون تنها یک بهینه سازی را اجرا میکند که رابطهای متوسط درباره همه واحدها به دست میدهد و سپس عملکرد واحدی منفرد را با متوسط دیگر واحدها مقایسه میکند. مزیت عمده DEA این است که این روش میتواند نهادهها و ستاندههای چندگانه را بدون در نظرگیری رابطه تابعی میان آنها منطبق سازد و تحت تأثیر هم خطی بین متغیرها مانند رگرسیون چندگانه نیست (سیفورد و ثرال، 1990). DEA روابط بین نهادههای چندگانه و ستاندههای چندگانه را بررسی میکند تا کاراترین ترکیب نهادهها را برای تولید محصولی معین به وجود آورد و میتواند در ارزیابی کارایی نسبی هر فرد، گروه یا واحدی که کارایی آن مدنظر است، استفاده شود. این واحدهای مورد بررسی به نام واحدهای تصمیمگیری[17] شناخته میشوند. (اندرسون و همکاران، 2004) از طرف دیگر، رویکرد DEA برای کمک به سرمایهگذاران در روند تصمیمگیری میتواند به کار رود. چنانکه بیان شد، یکی از مزیتهای DEA نسبت به سنجههای سنتی این است که آن نهادههای چندگانه و ستاندههای چندگانه را به طور همزمان بررسی میکند و نهادههایی مانند هزینههای معاملاتی و دیگر نهادههای تولید، به علاوه، ستاندههای چندگانه به طور همزمان در تحلیل کارایی ملاحظه نماید. از این گذشته، ستاندهها و نهادهها میتوانند واحدهای سنجش مختلفی داشته باشند بدون آنکه نیازمند هیچ تقدم رابطه جایگزینی بین این دو باشد. (روس[18]، 1995). این مزیتی برای به کارگیری معیارهایی برای هزینههای معاملاتی مانند نسبتهای هزینه و کارمزد به علاوه دیگر عوامل همانند سرمایهگذاری اولیه حداقلی و اندازه دارایی در تحلیلها به شمار میرود. با به کارگیری DEA میتوانیم مجموعهای از صندوقها را از بیشترین بازدهی تا کمترین بازدهی رتبهبندی کنیم و تعیین کنیم که چگونه صندوقها در رابطه با یکدیگر یا به بیان دیگر، به صورت نسبی عمل میکنند. البته این ممکن است دلالت بر این نداشته باشد که صندوقهای پربازده به طور کافی بازده دارند یا نه، این روش به ما میگوید که کدام صندوق کاراترین در میان نمونه مورد مطالعه است. DEA همچنین، نتایجی به دست میدهد که سنجشهای سنتی فاقد آن هستند، مثل این که میتواند بیان کند کدام نهاده یا ستانده سبب ناکارآمدی در صندوق شده است و در نتیجه مدیر صندوق میتواند بکوشد تا ناکارآمدیهای صندوق را اصلاح کند، یا تلاش کند با صندوقی کارا رقابت کند. اگر ناکارآمدیهای بزرگی در مقیاسی وسیع وجود داشته باشند، ممکن است استدلال شود که به خاطر برخی ناکارامدیهای بازار است که به صندوقها اجازه میدهد تا در سطحی زیر بهینه فعالیت کنند و با این حال باقی بمانند. (اندرسون و همکاران، 2004)
3-1 بازده به مقیاس در مدلهای تحلیل پوششی دادهها از مزیتهای دیگر تحلیل پوششی دادهها این است که براساس مدلهای مختلف آن میتوان بازده به مقیاس واحدهای تصمیم گیری را تعیین نمود که این امر، برای تحلیلهای اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار است. بازده به مقیاس ارتباط بین نسبت تغییرات دادهها و ستاندههای یک واحد تصمیم گیری را بیان میکند. نوع بازده به مقیاس یک واحد تصمیمگیری پاسخ به این سؤال است که اگر دادهها را افزایش دهیم چه تغییری بر روی مقدار ستاندههای واحد تصمیمگیری رخ میدهد. از بینهای مدلهای شرح داده شده در قسمتهای قبل، مدل CCR بازدهی ثابت نسبت به مقیاس و مدل BCC بازدهی متغیر نسبت به مقیاس دارند. بازده به مقیاس یک واحد تصمیمگیری میتواند به سه نوع زیر باشد: الف) بازده به مقیاس افزایشی: اگر میزان ورودی یک واحد را به یک نسبت افزایش دهیم، و ستاندههای آن واحد بیش از نسبتی که دادهها را افزایش دادهایم، افزایش یابند، بازده به مقیاس افزایش است. در این حالت نسبت افزایش در ستانده بزرگتر از نسبت افزایش در داده است. (نیکلسون[19]، 1972) به شکل ریاضی داریم: f(ax1 , ax2) > f (x1 , x2) ب) بازده به مقیاس ثابت اگر میزان نهادههای یک واحد تصمیمگیری به یک نسبت افزایش یابد و میزان ستاندههای آن واحد نیز به همان نسبت افزایش یابد، یا به بیانی دیگر، نسبت افزایش در ستاندهها متناسب (برابر) با نسبت افزایش در دادهها باشد، میگوییم بازده به مقیاس ثابت است. (نیکلسون، 1972) به شکل ریاضی داریم: f (ax1 , a x2) = a f (x1, x2) ج) بازده به مقیاس کاهشی اگر میزان نهادههای یک واحد تصمیمگیری به یک نسبت افزایش یابد اما میزان ستاندههای آن واحد به نسبت کمتری افزایش یابد، بازده نسبت به مقیاس کاهشی است. (نیکلسون، 1972) به شکل ریاضی داریم:
f (a x1 , a x2) < a t (x1, x2)
4- روش تحقیق در این تحقیق در ابتدا جامعه تحقیق تعیین میگردد و در ادامه به تعیین ورودی و خروجیهای تحلیل پوششی دادهها و مدلهای مورد استفاده خواهیم پرداخت.
4-1 صندوقهای مورد مطالعه در حال حاضر صندوقهای سرمایهگذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت و صندوقهای سرمایهگذاری در سهام در بازار سرمایه ایران در حال فعالیت هستند که مجموع تعداد آنها به 60 عدد رسیده است.[20] صندوقهای سرمایه گذاری مشترک مورد مطالعه، طبق جدول (1) بخش پیوست است با این تفاوت که شش صندوق با درآمد ثابت تضمین شده نوین سامان، آتیه نوین، امین ملت، یکم کارگزاری بانک کشاورزی، کارگزاری پارسیان و کارآفرینان برتر آینده با توجه به عدم دسترسی به اطلاعات آنها کنار گذاشته شد و در نتیجه تعداد صندوقهای مورد مطالعه 54 صندوق است. اطلاعات مورد نیاز از سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران وابسته به شرکت مدیریت فناوری بورس تهران استخراج شده است.
4-2 تعیین ورودی و خروجیهای مدل انتخاب نهادهها و ستاندههای مناسب برای استفاده در تحلیل پوششی دادهها به ماهیت تحقیق بستگی دارد. از آنجا که این تحقیق از دیدگاه سرمایهگذار انجام میشود، نهادهها و ستاندهها باید با در نظرگیری این موضوع باشد که سرمایه گذار میخواهد کارایی اوراق بهادارش را بسنجد. همانگونه که در جدول 2 بیان شده است نهادههای تحقیق با توجه به ادبیات موضوع انتخاب شده است؛ عمر صندوق نشانگر میزان زمانی است که فرد سرمایه خود را در اختیار صندوق گذاشته است، خالص ارزش داراییها و درصد داراییهای نقدی که جمع درصد وجه نقد و اوراق مشارکت است نیز از جمله دیگر نهادههای تحقیق است.(اندرسون و همکاران، 2004) در قسمت ستاندهها درصد بازدهی از آغاز فعالیت از ادبیات موضوع استخراج شده است (اندرسون و همکاران، 2004) و درصد دوره برتر بازدهی بوسیله نظرسنجی از خبرگان به عنوان یکی از ملاکهای مهم از دید سرمایه گذاران مد نظر قرار گرفته است. درصد دوره برتر بازدهی طبق تعریف مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران بیان است از: درصد تعداد روزهای کاری از آغاز فعالیت هر صندوق است که در آن روزها بازدهی صندوق از بازدهی شاخص کل برتر بوده است. (مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران، 1390)
جدول 2- نهادهها و ستاندههای مدل
4-3 مدلهای مورد استفاده برای اجرای تحلیل پوششی دادهها روشهای متعددی وجود دارد که برای اجرای تحقیق همانگونه که اندرسون و همکاران بیان داشتند، بیشترین و بهترین مدلهایی که استفاده شده است سه مدل BCC و CCR و اندرسن و پیترسن است لذا در این تحقیق، از مدلهای اصلی BCC و CCR که هر دو دسته بندی بازده به مقیاس ثابت و متغیر را در بر میگیرند و مدل رتبه بندی کلی اندرسن و پیترسن استفاده شده است. لازم به ذکر است که گریگوریا (2006) و ویلسون (2006) به شکل مجزا نیز از همین مدلها در تحقیق خود استفاده کردهاند. شکل ریاضی مدلهای مورد استفاده در این مقاله به شکل زیر است:
الف) مدل CCR مدل CCR مورد استفاده در این تحقیق به شکل روابط ریاضی زیر است:
St:
این مدل را مدل «مضربیCCR-I » مینامند. هدف از این مدل، محاسبه کارآیی DMU0 است. در این مدل Vi اوزان یا ضریب نهادهها و Wr ضرایب یا اوزان ستاندهها هستند. ب) مدل BCC مدل BCC مورد استفاده در این تحقیق به شکل روابط ریاضی زیر است:
Max E0= St:
WB آزاد در علامت این مدل را مدل “مضربی BCC-I” مینامند.
ج) مدل اندرسن – پیترسون در مدلهای BCC و CCR واحدهایی که بر روی مرز کارآیی قرار میگیرند حداکثر مقدار کارآیی که برابر یک است را به خود اختصاص میدهند که در این حالت واحد تصمیم گیری مورد بررسی به عنوان ملاک ارزیابی خود قرار میگیرد. مزیت مدل پیشنهادی به وسیله اندرسن و پیترسون در این است که شامل فرض ملاک قرار گرفتن واحد تصمیمگیر برای خود آن واحد را ندارد به بیان دیگر، واحدهای تصمیمگیر میتوانند عددی بیشتر از یک بگیرند (پورکاظمی، 1382). رابطه برنامهریزی خطی در این مدل نیز همانند مدلهای قبل است، فقط آنکه واحد تحت بررسی از مجموع سمت چپ محدودیتهای حذف میگردد. لذا نتایج این مدل برای واحدهای ناکارا با مدلهای شرح داده شده قبل یکسان است. اما برای واحدهای کارا، در این مدل اعداد بالاتر از یک یا مساوی یک به دست میآید.
4-4 اعتبارسنجی مدلها در مدل های تحلیل پوششی دادهها در صورتی نتایج تحقیق از اعتبار لازم برخوردار خواهد بود که در انتخاب تعداد ورودیها و خروجیها، قاعده زیر برقرار باشد: (محرابیان، 1378) تعداد DMUS £ (تعداد خروجیها + تعداد ورودیها) × 3 در این تحقیق تعداد ورودیها و خروجیها در مجموع 5 شاخص است که سه برابر آن کمتر از 54 واحد تصمیم گیری که همان صندوقهای سرمایه گذاری هستند است. در این تحقیق برای محاسبه از نرم افزار LINGO 11 استفاده شده است.
5- نتیجه گیری برای همه صندوقهای سرمایهگذاری موجود میزان کارایی بر اساس روش DEA محاسبه شد. همانطور که در بالا توضیح داده شد برای این تحقیق مدل DEA ستانده گرا به کار گرفته شد که عدد 1 بیان گر این واقعیت است که صندوق مورد نظر کارایی کامل دارند یا به بیان دیگر، بر روی مرز کارایی واقع شدهاند. البته، ذکر این نکته لازم است که صندوقهای سرمایه گذاری مشترک در این روش با یکدیگر سنجیده میشوند؛ عدد کمتر از 1 دلالت بر این دارد که صندوق مذکور در مقایسه با دیگر صندوقها از کارایی کمتری برخوردار است. هر چه عدد مذکور به 1 نزدیکتر باشد نشان دهنده این است که صندوق از کارایی بیشتری برخوردار است. جدول(3) در بخش پیوست نتایج حاصل از اجرای دو مدل CCR و BCC را برای 54 صندوق سرمایه گذاری نشان میدهد. این نتایج از کاراترین صندوق به ناکارامدترین صندوق رتبهبندی شده است. همانگونه که از نتایج اجرای مدل CCR معلوم است تعداد 16 صندوق سرمایه گذاری بر روی مرز کارا واقع شدهاند و بر اساس مدل BCC تعداد صندوقهای کارا 18 صندوق است. همانگونه که از جدول(3) در بخش پیوست معلوم است صندوق سرمایه گذاری نقش جهان، صندوق سرمایه گذاری مشترک شاداب و صندوق سرمایه گذاری تدبیرگران آگاه از نظر مدل CCR ناکارا و از نظر مدل BCC کارا است. مدلهای CCR، مدلهای بازدهی ثابت به مقیاس هستند اما در عمل، فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس در بسیاری از واحدهای تصمیم گیری قابل اتکا نبوده و بنابراین، ضرورت تبیین مدلی با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس (BCC) برای دریافت واقع بینانهتری از مسائل احساس میشود. در شکل 1 روند رتبهبندی براساس دو مدل BCC و CCR نشان داده شده است. همانطور که از شکل بر میآید رتبه صندوقها بر اساس دو مدل در بیشتر موارد با یکدیگر یکسان است ولی در مورد بعضی از صندوقها مانند صندوق سرمایه گذاری مشترک نوین بین عدد به دست آمده از طریق دو مدل تفاوت چشمگیری دیده میشود.
شکل1- روند رتبه های دو مدل BCC و CCR
برای بررسی همسانی رتبه به دست آمده توسط دو مدل آزمون مقایسات زوجی انجام شده است نتایج این آزمون که براساس نرم افزار spss 16 به دست آمده است در جدول 4 بیان شده است. طبق نتایج جدول در سطح اطمینان 95 درصد همبستگی معنی داری بین دو روش وجود ندارد و تفاوت معنی داری بین میانگین دو روش موجود است. بر اساس این نتایج و با توجه به مطالب بیان شده در مورد بازدهی به مقیاس در مدلهای تحلیل پوششی دادهها میتوان نتیجه گرفت بازدهی به مقیاس صندوقهای مشترک سرمایه گذاری متغیر است.
جدول 4- نتایج آزمون مقایسات زوجی
همانطور که ذکر شد در دو مدل BCC و CCR رتبه تمامی واحدهای تصمیم گیری بر روی مرز کارا یک خواهد شد و بین آنها نمیتوان رتبهبندی کرد. برای رفع این نقیصه از مدل رتبهبندی نهایی اندرسون و پیترسون استفاده میشود. در این مدل محدودیت خروجی نتایج که در دو مدل دیگر بین صفر و یک بوده است از کران بالا برداشته شده است و واحدهای تصمیمگیری هر عددی بیشتر از 1 میتوانند بگیرند. نتایج حاصل از این مدل در جدول(5) در بخش پیوست بیان شده است که نشاندهنده رتبهبندی نهایی صندوقهای سرمایهگذاری است. در این مطالعه برای محاسبه کارایی صندوقهای سرمایه گذاری مشترک از جدیدترین روشهای موجود در ادبیات موضوع یعنی روش تحلیل پوششی دادهها که جزو روشهای ناپارامتریک بررسی کارایی است، استفاده شده. در این تحقیق بر اساس آخرین اطلاعات موجود در مورد صندوقها تا اردیبهشت 1390 به بررسی کارایی صندوقها پرداخته شد و از روشهای بازده به مقیاس ثابت و بازده به مقیاس متغیر برای بررسی استفاده شد. نتایج حاصل از اجرای روشهای BCC و CCR حاکی از آن است که حدود 30 درصد از صندوقها بر روی مرز کارایی قرار دارند و نتیجه حاصل از مقایسات زوجی بیانگر این واقعیت است که بازده به مقیاس در صندوقها از نوع متغیر است. در ادامه برای رتبهبندی نهایی صندوقها از روش اندرسون و پیترسون استفاده شد.
پیوست:1 جدول 1-. صندوقهای سرمایه گذاری فعال در ایران تا 13/2/1390
منبع: www.fipiran.com پیوست 2: جدول3- نتایج اجرای مدل CCR و BCC
پیوست 3: جدول 5- نتایج رتبهبندی نهایی براساس مدل اندرسون پیترسون <td vali
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
سایت سازمان بورس و اوراق بهادار www.seo.ir مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران www.fipiran.com سعیدی، علی؛ مقدسیان، ایمان؛ (1389). ارزیابی عملکرد صندوقهای سرمایه گذاری سهام در ایران، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 9. پور کاظمی، محمدحسین؛ (1382). ارزیابی کارایی نواحی سیزدهگانه راه آهن جمهوری اسلامی ایران به روش تحلیل پوشش دادهها؛ پایان نامه دانشگاه شهید بهشتی. محرابیان، سعید (1378). مفاهیم محاسباتی در تحلیل پوششی دادهها، پایاننامه دکتری (علوم ریاضی)، دانشگاه تربیت مدرس. Anderson Randy I., Christopher M. Brockman, Christos Giannikos, Robert W. McLeod, (2004). “A Non-Parametric Examination of Mutual Fund Efficiency,” International Journal of Business and Economics, 3, 225 -238 Banker, R. and A. Maindiratta, (1986). “Piecewise Loglinear Estimation of Efficient Production Surfaces”, Management Science, 32, 1, 126-136. Boussofiane, A., R. Dyson, and E. Thanassoulis, (1991). “Applied Data Envelopment Analysis,” European Journal of Operational Research, 52, 1-15. Charnes, A., W. Cooper, and E. Rhodes, (1978). “Measuring the Efficiency of Decision Making Units,” European Journal of Operational Research, 3, 429-444. Ferris, S. and D. Chance, (1987). “The Effects of 12b-1 Plans on Mutual Fund Expense Ratios: A Note”, Journal of Finance, 42, 1077-1082. Gregoriou, Greg N, (2006). “Optimization of the Largest US Mutual Funds Using Data Envelopment Analysis,” Journal of Asset Management, Mar 2006, 6, 6; ABI/ INFORM Global, 445 Galagedera Don U A, Silvapulle Param, (2002). “Australian mutual fund performance appraisal using data envelopment analysis”, Managerial Finance,. 60 Jensen, M., (1968). “The Performance of Mutual Funds in the Period 1945-1964,” Journal of Finance, 23, 389-416. Kuosmanen, Timo, (2007). “Performance measurement and best-practice benchmarking of mutual funds: combining stochastic dominance criteria with data envelopment analysis”, J Prod Anal 28:71–86 Mack, P., (1993). “Recent Trends in the Mutual Fund Industry,” Federal Reserve Bulletin, 79, 1001-1012. Malhotra, D. and R. McLeod, (1997). “An Empirical Analysis of Mutual Fund Expenses”, Journal of Financial Research, 20, 175-190. Markowitz, H., (1952). “Portfolio Selection,” Journal of Finance, 7,1, 77-91. McLeod, R. and D. Malhotra, (1994). “A Re-Examination of the Effects of 12b-1 Plans on Mutual Fund Expense Ratios”, Journal of Financial Research, 17, 231-240. Murthi, B., Y. Choi, and P. Desai, (1997). “Efficiency of Mutual Funds and Portfolio Performance Measurement: A Non-Parametric Approach”, European Journal of Operational Research, 98, 408-418. Nicholson, Walter, (1972). ”Microeconomic Theory, Basic Principles and Etension”, the Prydenpress, .404-406. Patrick R McMullen; Robert A Strong (1998). “Selection of mutual funds using data envelopment analysis”, The Journal of Business and Economic Studies, 10 Rouse, P., (1995). “Performance Measurement”, Chartered Accountants Journal of New Zealand, 74,9, 18-19. Seiford, L. and R. Thrall, (1990). “Recent Developments in DEA, ”Journal of Econometrics, 46, 7-38. Sharpe, W., (1966). “Mutual Fund Performance,” Journal of Business, 34, 119-138. Tobin, J., (1958). “Liquidity Preference as a Behavior toward Risk, ”Review of Economic Studies, 25,2, 65-86. Treynor, J., (1965). “How to Rate Management of Investment Funds, ”Harvard Business Review, 43, 63-75. Wilson Chester Lewis, (2006). “Evaluation and Comparison of Management Strategies Data Envelopment Analysis with an Application to Mutual Funds”, Presented to the Faculty of the Graduate School of the University of Texas at Austin in Partial Fulfillment of the Requirements, 160-163.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,862 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,218 |