تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,651 |
تعداد مقالات | 13,405 |
تعداد مشاهده مقاله | 30,241,265 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,084,381 |
اختلافات کلیساهای آلبان و ارمنی در دوره صفویه | ||
پژوهش های تاریخی | ||
مقاله 5، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 31، آبان 1395، صفحه 59-74 اصل مقاله (459.41 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jhr.2016.20897 | ||
نویسنده | ||
سجاد حسینی* | ||
دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
آلبانها و ارامنه و گرجیها، سه قومیت عمده ساکن در قفقاز جنوبی، بعد از ظهور مسیحیت در زمره پیروان مسیح(ع) قرار گرفتند و به دنبال آن، به زودی کلیساهای آلبان و ارمنی و گرجی تأسیس شد. این سه کلیسا در عین قرابت با یکدیگر، دارای اختلافات فراوانی بودند. وجود چنین اختلافاتی برای حفظ ثبات و بقای هر یک از این کلیساهای همسایه لازم و ضروری مینمود. این اختلافات در نزد دو کلیسای آلبان و ارمنی بیشتر بود. اسلام آوردن بسیاری از آلبانها و تبدیل شدن جمعیت ایشان به یک اقلیت، خطر استحاله کلیسای آلبان به کلیسای ارمنی را باعث شد. بسیاری از ناظران خارجی غیرآلبان و غیرارمنی هیچ گاه به تفاوت این دو کلیسا توجه نکرده و از هر دو، با نام کلیسای ارمنی یاد کردهاند. این پژوهش ضمن بررسی پیشینه اختلافات دو کلیسای مذکور در طول تاریخ، با تکیه بر منابع کتابخانهای و اسنادی و به شیوه توصیفیتحلیلی، به مطالعه این اختلافات در دوره صفوی پرداخته است. نتایج حاصل از پژوهش نشانگر این واقعیت است که در دوره صفویه، آلبانهای مسیحی هنوز به طور کامل در میان ارامنه مسیحی مستحیل نشده بودند؛ پس اختلافات ایشان در قالب تأکید آلبانها بر جدایی از کلیسای ارمنی، تبعیت نکردن آلبانها از اسقف کلیسای جامع ارمنی اوچمیادزین و پرداخت وجوهات شرعیشان به کلیسای جامع آلبان گانزاسار نمود داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
آلبان؛ ارمنی؛ کلیسا؛ صفویه؛ اوچمیادزین؛ گانزاسار | ||
مراجع | ||
. اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان، (1367)، منتظم ناصری، تصحیح محمداسماعیل رضوانی، ج2، تهران: دنیای کتاب. . القاب و مواجب دوره سلاطین صفویه، (1371)، تصحیح: یوسف رحیملو، مشهد: دانشگاه فردوسی. . باغداساریان، ادیک، (1393)، گزیده مقالههای ادیک باغداساریان، ج2، تورونتو: بینا. . ------------، (1380)، تاریخ کلیسای ارمنی، تهران: مؤلف. . پاسدرماجیان، هراند، (1369)، تاریخ ارمنستان، تهران: زرین. . پلوتارخ، (1380)، ایرانیان و یونانیان به روایت پلوتارخ، ترجمه احمد کسروی، تهران: جامی. . جملی کارری، جووانی فرانچسکو، (1348)، سفرنامه کارری، ترجمه عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ، تهران: علمی و فرهنگی. خواجگی اصفهانی، محمدمعصوم، (1368)، خلاصةالسیر، تصحیح ایرج افشار، تهران: علمی. . خورناسی، موسس، (1984). تاریخ ارمنستان، مترجم گئورگی نعلبندیان، یروان: ادراه نشریات دانشگاه یروان. . دریابل، ژرزتکناندرفن، (1351)، ایترپرسیکوم، ترجمه محمود تفضلی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. . راوندی، مرتضی، (1382)، تاریخ اجتماعی ایران، ج4، تهران: نگاه . شاردن، (1349)، سیاحتنامه شاردن، ترجمه محمد عباسی، ج2، تهران: امیرکبیر. . قدسی، عباسقلیآقا، (1382)، گلستان ارم، تهران: وزارت امور خارجه. . کروسینسکی، (1363)، سفرنامه کروسینسکی، ترجمه عبدالرزاق دنبلی، تهران: توس. . کمپفر، انگلبرت، (1360)، سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی. . گاتوغیگوس، آبراهام، (1330)، منتخباتی از یادداشتهای آبراهام گاتوغیگوس، ترجمه استیفان هانانیان و عبدالحسین سپنتا، اصفهان: چاپخانه حبلالمتین. . ملیک هاکوپیان، هاکوپ، (1385)، ملوک خمسه، ترجمه آرا دراستپانیان، تهران: پردیس دانش. . منجم، ملاجلالالدین، (1366)، تاریخ عباسی یا روزنامه ملاجلال، تصحیح سیفالله وحیدنیا، تهران: بینا. منشی ترکمان، اسکندربیگ، (1377). تاریخ عالمآرای عباسی، تصحیح محمداسماعیل رضوانی، ج2، تهران: دنیای کتاب. . میرزا رفیعا، محمدرفیع، (1386)، دستورالملوک، تصحیح محمداسماعیل مارچنیکوفسکی، مترجم علی کردآبادی، تهران: وزرات امور خارجه. . میرزا سمیعا، (1386)، تذکرةالملوک، به کوشش سیدمحمد دبیرسیاقی، مترجم مسعود رجبنیا، تعلیقات مینورسکی، تهران: امیر کبیر. . میناسیان، کارو، (1371)، «مقدمه مترجم انگلیسی»، سقوط اصفهان، نوشته پطرس دی سرکیس گیلانتز، مترجم محمد مهریار، اصفهان: گلها. . مینورسکی، ولادیمیر فدروویچ، (1375)، تاریخ شروان و دربند، ترجمه محسن خادم، تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی. . هدین، سون اندرسن، (1381)، کویرهای ایران، ترجمه پرویز رجبی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
ب. کتاب های لاتین - جامی، (1338)، عثمانلی الکاسنده خرستیان تورکلر و بیزانس امپراطور لغنه داخل اولان تورانی اقوام، استانبول: یکی عثمانلی مطبعه و کتبخانهسی. [ترکان مسیحی کشور عثمانی و اقوام تورانی مهاجر به امپراتوری بیزانس]. - سامی، شمسالدین، (1306)، قاموس اعلام، ج1، استانبول: مهران مطبعهسی. [قاموس اعلام]. - Персидские дакументы матенадарана , (1959), II, указы выпуск второй (1601-1650 гг.) , составил: А. Д. Папазян, Ереван: изд.[اسناد فارسی ماتناداران] - Азәрбајан совет енсиклопедијасы, (1976), ҹилд 4, Бакы: Азәрбајан ССР назирләр советинин дөвләт нәшријјаты. [دایره المعارف شوروی آذربایجان] - Ворошил, Г, (1993), Гафгаз Албанијасы [آلبانیای قفقاز], Бакы: өјрәтмән нәшријјаты. -.Мәммәдов, Ајдын, (1969), ҹоғрафи адларын сирри [اسرار اعلام جغرافیایی], Бакы: Азәрбајан дөвләт нәшријјаты. - Kalankatuklu, Moisey, (2006), Albaniya tarixi, Bakı: Avrasiya press. [تاریخ آلبانیا] - Əliyarli, Süleyman, (2007), Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar, Bakı: Çıraqş. [منابع مرتبط با تاریخ آذربایجان] - Əhmədov, Səbuhi, (2006), Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət, Bakı: Ayna Mətbu Evi. [صد شخصیت از تاریخ آذربایجان] - Məmmədov, T.M., (2006), Qafqaz Albaniyası ilk orta əsrlərdə, Bakı: təhsil nəşriyyatı. [آلبانیای قفقاز در اوایل قرون وسطی] - Qoş, Mxitar, (2006), Alban salnaməsi, Bakı: Avrasiya press. [سالنامه آلبان] - Piriyev, Vaqif, (2002), Azərbaycanın tarixi-siyasi coğrafiyası, Bakı:araz nəşriyatı. [جغرافیای تاریخی-سیاسی آذربایجان] - Kırzıoğlu, M.Fahrettin, (1994), Albanlar tarihi (M.Ö. IV M.S. X. Yüzyıllar üzerine), Ankara: Türk tarihi kurumu.[تاریخ آلبانها] .Urud, Musa, (2005), Zəngəzur, Bakı: Nurlar. [زنگزور] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,228 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 872 |