تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,651 |
تعداد مقالات | 13,405 |
تعداد مشاهده مقاله | 30,241,305 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,084,401 |
نقش سلطان ابراهیم میرزا در روند هنر عصر صفوی (۹۶۳ تا 984 ق/۱۵۵۶ تا 1576 م) | ||
پژوهش های تاریخی | ||
مقاله 4، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 31، آبان 1395، صفحه 41-58 اصل مقاله (716.99 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jhr.2016.20896 | ||
نویسندگان | ||
میمنت حسن شاهی* ؛ مقصودعلی صادقی گندمانی | ||
دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
در آغاز قرن 10 ق/16م، سرزمین ایران تغییرات گوناگونی را در عرصه سیاست و اجتماع و اقتصاد تجربه کرد. تغییراتی که با روی کار آمدن سلسله صفویه و بر تخت نشستن شاه اسماعیل اول در سال 907 ق/1051 م، به تدریج رخ داد و سلسله صفوی را طلایهدار ورود ایران به دوره مدرن کرد. در بررسی تاریخ عصر صفوی، فرهنگ و هنر از جمله عرصههایی است که شایسته توجه و امعان نظر فراوان است. شاهان و شاهزادگان سلسله صفوی برای هنر و هنرمندان اهمیت و جایگاه درخور توجهی قائل بودند و بیشتر آنها به عنوان افرادی هنرمند و هنردوست و هنرپرور در تاریخ ایران شناخته شدهاند. شاهزاده سلطان ابراهیم میرزا صفوی از جمله شخصیتهای برجسته عرصه فرهنگ و هنر عصر صفوی بود. او تحت تاثیر تربیت دوران کودکی و حضور در دربار مهذّب و هنرپرور شاه تهماسب، به مراتب والای هنر و ادب دست یافت و به دنبال انتصاب به حکومت مشهد، ذوق و توان و آموختههای خود را از طریق حمایت بیشائبه و همه جانبه از هنرمندان و هنردوستان به وجهی نیکو به نمایش گذاشت. ابراهیم میرزا از این طریق، روحی تازهای در کالبد هنر عصر صفوی دمید؛ تا آنجا که دربار ایالتی مشهد و کتابخانه سلطنتی این شهر تحت سرپرستی شاهزاده ابوالفتح سلطان ابراهیم میرزا، به مدت تقریبی دو دهه، در عرصه هنرآفرینی و هنرپروری در شمار طلایهداران بود. هفت اورنگ جامی مهمترین دستاورد کارگاه ایالتی مشهد و نمایانگر تلاش و اشتیاق ابراهیم میرزا در حمایت از هنرمندان و ایجاد آثار هنری نفیس و ارزشمند بود. | ||
کلیدواژهها | ||
سلطان ابراهیم میرزا؛ کارگاه هنری مشهد؛ خوشنویسی؛ نقاشی؛ هنر | ||
مراجع | ||
الف. کتاب های فارسی . آغداشلو، آیدین، (1385)، آسمانی و زمینی، تهران: فروزان روز. .آداموا، ا.ت، (1386)، نگارههای ایرانی گنجینه آرمیتاژ، مترجم زهره فیضی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. . آژند، یعقوب، (1392)، دوازده رخ، تهران: مولی. . اشرفی، م.م، (1367)، همگامی نقاشی با ادبیات در ایران، تهران: نگاه. . صادقیبیگ، افشار، (1327)، تذکره مجمعالخواص، مترجم عبدالرسول خیامپور، تبریز: چاپخانه اختر شمال. .افواشتهای نطنزی، محمود بن هدایتالله، (1373)، نقاوةالاثار فی ذکرالاخیار، به اهتمام احسان اشراقی، تهران: علمی فرهنگی. .اوحدی بلیانی، تقیالدین محمد، (1388)، تذکره عرفاتالعاشقین و عرصاتالعارفین، تصحیح سیدمحسن ناجی نصرآبادی، ج2، تهران: اساطیر. . استرآبادی، سیدحسین بن مرتضی، (1364)، تاریخ سلطانی از شیخ صفی تا شاه صفی، به کوشش احسان اشراقی، تهران: علمی. . برن، رهر، (1357)، نظام ایالت در دوره صفوی، مترجم کیکاوس جهانداری، تهران: بنگاه نشر و ترجمه کتاب. . بیانی، مهدی، (1346)، احوال و آثار خوشنویسان و نقاشان، ج1و3، تهران: دانشگاه تهران. . بینیون، لورنس و دیگران، (1367)، سیر تاریخ نقاشی ایران، مترجم محمد ایرانمنش، تهران: امیرکبیر. . بوداق منشی قزوینی، (1378)، جواهرالاخبار، مصحح محسن بهرامنژاد، تهران: مکتوب. . پاکباز، رویین، (1383)، نقاشی ایران از دیروز تا امروز، تهران: زرین و سیمین. . حسینی قمی، قاضی احمد بن شرفالدین، (1366)، گلستان هنر، مصحح احمد سهیلی خوانساری، تهران: کتابخانه منوچهری. . --------------------------، (1359)، خلاصة التواریخ، مصحح احسان اشراقی، ج1و2، چ1، تهران: دانشگاه تهران. . --------------------------، (1383)، خلاصة التواریخ، مصحح احسان اشراقی، ج1و2، چ2، تهران: دانشگاه تهران. . خراسانی، میرزاحبیب، (1379)، تذکره خط و خطاطان، مترجم رحیم چاوشی اکبری، تهران: کتابخانه مستوفی. . رابینسون، بـ . و، (1376)، هنر نگارگری ایران، مترجم یعقوب آژند، تهران: مولی. . سام میرزا، (بیتا)، تذکره تحفه سامی، مصحح رکنالدین همایون فرخ، تهران: علمی. . سیوری، راجر و دیگران، (1380)، صفویان، مترجم یعقوب آژند، تهران: مولی. . ---------، (1379)، ایران عصر صفوی، مترجم کامبیز عزیزی، تهران: مرکز. . ساوری، اچ. ام و دیگران، (1390)، تاریخ ایران کمبریج دوره صفوی، مترجم تیمور قادری، ج6 قسمت3، تهران: مهتاب. . شروسیمپسون، ماریا، (1382)، شعر و نقاشی ایرانی، مترجم عبدالعلی براتی و فرزاد بیاتی، تهران: نسیم دانش. . -------------، (1383)، مجموعه مقالات همایش بینالمللی کمالالدین بهزاد، تهران: فرهنگستان هنر. . شمیل، آن ماری، (1368)، خوشنویسی و فرهنگ اسلامی، مترجم اسدلله آزاد، مشهد: آستان قدس. . شایستهفر، مهناز، (1384)، عناصر هنر شیعی در نگارگری و کتبهنگاری تیموریان و صفویان، تهران: مطاالعات هنر اسلامی. . شاملو، ولیقلی بن داود، (1372)، قصصالخاقانی، مصحح سیدحسن سادات ناصری، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد. . شریفزاده، سیدعبدالحمید، (1375)، تاریخ نگارگری در ایران، تهران: حوزه هنری. . شاه تهماسب، (1343)، تذکره شاه تهماسب، به کوشش عبدالشکور، برلن: چاپخانه کاویانی. . صنیعالدوله، محمدحسنخان، (1976)، مطلعالشمس، ج1و2و3، تهران: انقلاب اسلامی. . طباطبایی، صالح، (1388)، مجموعه مقالات نگارگری ایران اسلامی در نظر و عمل، تهران: متن. . فضائلی، حبیبالله، (1390)، اطلس خط، تهران: سروش. . فلسفی، نصرالله، (1364)، زندگانی شاه عباس اول، ج1، تهران: علمی. . فخرالزمانی، ملاعبدالنبی، (1340)، تذکره میخانه، مصحح احمد گلچین معانی، تهران: اقبال. . قزوینی، محمد طاهر وحید، (1383)، تاریخ جهانآرای عباسی، مصحح سیدسعید میرمحمدصادق، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. . کنبای، شیلا، (1389)، نگارگری ایرانی، مترجم مهناز شایستهفر، تهران: مطالعات هنر اسلامی. . -------، (1387)، عصر طلایی هنر ایران، مترجم حسن افشار، تهران: مرکز. . -------، (1384)، رضا عباسی اصلاحگر سرکش، مترجم یعقوب آژند، تهران: فرهنگستان هنر. . گری، بازیل و دیگران، (1390)، تاریخ ایران کمبریج دوره صفوی، مترجم تیمور قادری، ج6، تهران: مهتاب. . کورکیان، ا.م، سیکر ژ.پ، (1377)، باغهای خیال؛ هفت قرن مینیاتور ایران، متـرجم پرویز مرزبان، تهران: فرزان. . گری، بازیل، (1369)، نقاشی ایرانی، مترجم عربعلی شروه، تهران: عصر جدید. . مستوفی، محمدحسن، (1375)، زبدةالتواریخ، به کوشش بهروز گودرزی، تهران: بنیاد موقوفات دکتر افشار. . منشی ترکمان، اسکندربیک، (1350)، تاریخ عالمآرای عباسی، ج1و3، تهران: امیرکبیر. . ------------------، (1377)، تاریخ عالمآرای عباسی، ج1، تهران: دنیای کتاب. . مشحون، حسن، (1380)، تاریخ موسیقی ایران، تهران: فرهنگ نشر نو. . مایل هروی، نجیب، (1373)، کتابآرایی در تمدن اسلامی، مشهد: آستان قدس. . میثمی، سیدحسین، (1389)، موسیقی عصر صفوی، تهران: فرهنگستان هنر. . نویدی شیرازی، عبدیبیگ، (1369)، تکملةالاخبار، مصحیح عبدالحسین نوایی، تهران: نی. . نیومن، آندرو. جی، (1393)، ایران عصر صفوی نوزایی امپراتوری ایران، مترجم عیسی عبدی، تهران: پارسه. . نورمحمدی، مهدی، (1394)، عماد ملک خط زندگی و آثار میرعماد سیفی حسنی قزوینی، تهران: علمی. . ولش، آنتونی، (1385)، شاه عباس و هنرهای اصفهان، مترجم احمدرضا تقاء، تهران: فرهنگستان هنر. . هینتس، والتر، (1381)، شاه اسماعیل دوم صفوی، مترجم کیکاوس جهانداری، تهران: علمی فرهنگی. . هدایت، رضاقلیخان، (1339)، تاریخ روضةالصفای ناصری، ج8، تهران: کتابفروشی مرکزی، پیروزی، خیام. . --------------، (1336)، مجمعالفصحاء، به کوشش مظاهر مصفا، تهران: پیروز. . هیلن برند، باربارا، (1383)، هنر اسلامی، مترجم مهناز شایستهفر، تهران: مطالعات هنر اسلامی.
ب. مقاله . سوچک، پریسیلا، (زمستان1386)، «خوشنویسی در اوایل عصر صفوی»، مترجم ولیالله کاووسی، گلستان هنر، ش10، ص33.
ج. کتاب های لاتین - Arnold, Thomas (1965), painting in Islam, oxford, clarendon press.
- canby, Sheila (1990), persian master, five century of painting, Bombay, marg publication.
- Ruggles, Fairchild (2011), Islamic art and visual culture, oxford, Blacwell publishing.
- Welch, Anthony (1976), Artist for the shah, new Heaven and London, Yale university press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,124 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 910 |