
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,685 |
تعداد مقالات | 13,846 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,774,344 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,959,507 |
بازخوانی شخصیت عبدالله ابنسلام و جایگاه وی در زمان حیات پیامبر و دورۀ خلفا بر اساس روایتها و گزارشهای تاریخی | ||
پژوهش های تاریخی | ||
مقاله 5، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 30، تیر 1395، صفحه 55-78 اصل مقاله (664.89 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jhr.2016.20889 | ||
نویسندگان | ||
زهرا کلباسی* ؛ امیر احمدنژاد | ||
دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
بازخوانی گزارشهای تاریخی حاکی از آن است که ابنسلام در سال نخست هجری مسلمان شد؛ اما در غزوات و رویدادهای شاخص عصر پیامبر(ص)، نقش درخور توجهی ایفا نکرد. در حالی که پس از رحلت پیامبر(ص)، با نزدیکی به دستگاه حکومت، به عنصری مؤثر تبدیل شد. چنانکه در دوران ممنوعیت گسترش حدیث، جواز نقل روایت یافت و آشکارا از عملکرد خلفا، به ویژه در شورش علیه عثمان، دفاع میکرد. در مقابل، خلفا و بنیامیه نیز با انگیزه جایگزینی مراجع دینی ساختگی به جای اهلبیت پیامبر(ص)، به ویژه حضرت علی(ع)، با ادعای نزول فقرات متعدد وحی در وصف ایمان ابنسلام و جعل روایات مدح بینظیر در شأن او، برای ارتقای جایگاه دینیسیاسی او در جامعه تلاش کردند. هدف بنیامیه آن بود که از حمایت دینی وی، در راستای جلب افکار عمومی استفاده کنند و پایههای مشروعیت خویش را تحکیم بخشند. این سیاست باعث شد که تاکنون نیز، این امر بر بسیاری از محدثان و مفسران اهل سنت و تشیع مشتبه باشد و آنان ضمن نقل روایات وی، آیات بسیاری را در شأن او بپندارند. | ||
کلیدواژهها | ||
ابنسلام؛ حضرت علی(ع)؛ خلفا؛ مرجع دینی؛ دانشمند یهودی | ||
مراجع | ||
. قرآن کریم . ابنابیحاتم، ابومحمد، (1271)، الجرح و التعدیل، بیروت: دارإحیاءالتراث العربی. . ابناثیر، أبوالحسن، (1409)، أسد الغابة فى معرفة الصحابة، بیروت: دار الفکر . ابنبابویه، محمد بن على، (1398)، التوحید (للصدوق)، مصحح هاشم حسینى، قم: جامعه مدرسین. . ----------------، (1385)، علل الشرائع، قم: داورى. . ابنحبان، محمد بن حبان، (1393)، الثقات، حیدرآباد هند: وزارة المعارف. . ابنحجر عسقلانى، احمد بن على، (1415)، الإصابة فى تمییز الصحابة، بیروت: دارالکتب العلمیة. . ----------------------، (1326)، تهذیب التهذیب، هند: مطبعۀ دائرۀ المعارف النظامیۀ. . ابنسعد، ابوعبدالله، (1410)، الطبقات الکبرى، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیة. . ابنشهرآشوب، محمد بن على، (1379)، مناقب آل أبی طالب، قم: علامه. . ابنطاووس، على بن موسى، (1416)، التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن، اصفهان: مؤسسة صاحبالأمر. . ابنعبدالبر، یوسف بن عبدالله، (1412)، الاستیعاب فى معرفة الأصحاب، تحقیق على محمد البجاوى، بیروت: دارالجیل. . ابنعاشور، محمد بن طاهر، (بیتا)، التحریر و التنویر، بیروت: موسسه التاریخ. . ابنعطیه اندلسى، (1422)، المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز، تحقیق محمد عبدالسلام عبدالشافى، بیروت: دارالکتب العلمیه. . ابنکثیر دمشقی، (1419)، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق محمدحسین شمسالدین، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون. . ----------، (1407)، البدایة و النهایة، بیروت: دارالفکر. . آلوسی، سیدمحمود، (1415)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق علی عبدالباری عطی، بیروت: دارالکتب العلمیه. . بحرانی، هاشم بن سلیمان، (1416)، البرهان فی تفسیر القرآن، قسم الدراسات الاسلامیة، قم: موسسة البعثة. . بخاری، محمد بن اسماعیل، (1422)، الجامع المسند الصحیح، محقق: محمد زهیر بن ناصرالناصر، مصر: دارطوق النجاة. . بغوى حسین بن مسعود، (1420)، معالم التنزیل فى تفسیر القرآن، تحقیق عبدالرزاق المهدى، بیروت: داراحیاء التراث العربى. . بغوی، عبدالله بن محمد، (1421)، معجم الصحابة، تحقیق محمدالأمین بن محمدالجکنی، الکویت: مکتبة دارالبیان. . بلاذری، احمد بن یحیی، (1417)، جمل من انساب الاشراف، تحقیق سهیل ذکار، بیروت: دارالفکر. . بیضاوی، عبدالله بن عمر، (1418)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، تحقیق محمد عبدالرحمن المرعشلی، بیروت: داراحیا التراث العربی. . ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق، (1422)، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. . ترمذی، محمد بن عیسى، (1395)، سنن الترمذی، أحمد محمد شاکر و محمدفؤاد عبدالباقی، چ۲، مصر: شرکة مکتبة و مطبعة مصطفى البابی الحلبی. . حاکم نیشابوری، ابوعبدالله، (1411)، المستدرک على الصحیحین، تحقیق مصطفى عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیة. . حر عاملى، محمد بن حسن، (1409)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسة آلالبیت. . ----------------، (1418)، الفصول المهمة فی أصول الأئمة (تکملة الوسائل)، مصحح محمد بن محمد الحسین القائینى، قم: معارف اسلامى امام رضا. . ----------------، (1425)، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، بیروت: اعلمى. . حسکانى، عبیدالله بن احمد، (1411)، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق محمدباقر محمودى، تهران: وزارت ارشاد اسلامى. . خطابی، ابوسلیمان، (1402)، غریب الحدیث، تحقیق عبدالکریم إبراهیم الغرباوی و عبدالقیوم عبدرب النبی، بیجا: دارالفکر. . خصیبى، حسین بن حمدان، (1419)، الهدایة الکبرى، بیروت: البلاغ. . خویی، سیدابوالقاسم، (1403)، معجم رجال الحدیث، بیروت: مدینه العلم. . دارقطنی، ابوالحسن، (1406)، المؤتَلِف والمختَلِف، تحقیق موفق بن عبدالله، بیروت: دارالغرب السلامی. . دروزة، محمدعزت، (1383)، التفسیر الحدیث، چ۲، قاهره: دار إحیاء الکتب العربیة. . ذهبی، محمدحسین، (بیتا)، التفسیروالمفسرون؛ للذهبی، بیروت: داراحیاء التراث العربى. . ------------، (1419)، تذکرۀ الحفاظ، بیروت: دارالکتب العلمیه . زرکشی، محمد بن عبدالله، (1410)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دارالمعرفة. . زمخشری، محمود، (1407)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، چ۳، بیروت: دارالکتاب العربی. . سیوطی، جلالالدین، (1404)، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی. . شوشترى، نورالله، (1367)، الصوارم المُهرقة فی نقد الصواعق المُحرقة؛ لابن حجر الهیثمی، تحقیق: جلالالدین حسینى، تهران: مطبة النهضة. . صفار، محمد بن حسن، (1404)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد، تحقیق محسن بن عباسعلى کوچه باغى، چ۲، قم: مکتبة آیةالله المرعشی النجفی. . طبرانی، سلیمان بن احمد، (بیتا)، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی بن عبدالمجید السلفی، چ۲، قاهره: مکتبة ابنتیمیة. . طبری، ابوجعفر، (1412)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه. . طبری، أبوجعفر، (1967)، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، چ۸، بیروت: دارالتراث. . طبرسی، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق محمدجواد بلاغی، چ۳، تهران: ناصرخسرو. . طوسی، محمد بن حسن، (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی. . علی، جواد، (1978)، المفصل فی التاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت: دارالعام للملایین، بغداد: مکتبۀ النهضۀ. . عیاشى، محمد بن مسعود، (1380)، تفسیر العیّاشی، تحقیق: هاشم رسولى محلاتى، تهران: المطبعة العلمیة. . فخر رازی، محمد بن عمر، (1420)، مفاتیح الغیب، چ۳، بیروت: داراحیاء التراث العربی. . فیض کاشانى، ملامحسن، (1415)، تفسیر الصافی، تحقیق حسین اعلمى، چ۲، تهران: مکتبه الصدر. . قرطبی، محمد ابن احمد، (1364)، الجامع لاحکام القرآن، تهران: ناصرخسرو. . قسطلانی، شهابالدین، (1323)، إرشاد الساری لشرح صحیح البخاری، چ۷، مصر: المطبعة الکبرى الأمیریة. . قمی، علی بن ابراهیم، (1363)، تفسیر القمی، طیب موسوی، چ۳، قم: دارالکتاب، قم. . کوفى، فرات بن ابراهیم، (1410)، تفسیر فرات الکوفی، تحقیق محمد کاظم، تهران: وزارت ارشاد اسلامی. . مجلسى، محمدتقى، (1406)، روضةالمتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، چ۲، قم: کوشانبور. . مجلسى، محمدباقر، (1403)، بحارالأنوار، تحقیق جمعى از محققان، چ۲، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. . مسلم بن الحجاج، (بیتا)، المسند الصحیح، محقق: تحقیق محمدفؤاد عبدالباقی، بیروت: دارإحیاءالتراث العربی. . مشهدى، محمد، (1368)، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق حسین درگاهى، تهران: وزارت ارشاد اسلامى. . معارف، مجید، (1388)، تاریخ عمومی حدیث، چ۱۰، تهران: کویر. . معرفت، محمدهادی، (1379)، تفسیر و مفسران، قم: مؤسسه فرهنگى التمهید. . مفید، محمد بن محمد، (1413)، إختصاص، مصحح علیاکبر غفارى، قم: الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید. . ---------------، (1413)، الأمالی (للمفید)، مصحح حسین استاد ولى و علیاکبر غفارى، قم: کنگره شیخ مفید. . نسائی، أبوعبدالرحمن، (1405)، فضائل الصحابة، بیروت: دارالکتب العلمیۀ. . نعیم بن حماد، (1412)، کتاب الفتن، مصحح سمیرأمین الزهیری، قاهره: مکتبةالتوحید. . واقدی، محمد بن عمر، (1409)، کتاب المغازى، تحقیق مارسدن جونس، چ۳، بیروت: الأعلمی. . ورام بن أبی فراس، (1410)، مجموعة ورّام، قم: مکتبه فقیه. . هلالى، سلیم بن قیس، (1405)، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، مصحح محمد انصارى زنجانى خوئینى، قم: الهادى. . یثربی، سیدیحیی، (۱۳۹۱)، تفسیر روز، تهران: امیرکبیر.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 620 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 557 |