تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,673 |
تعداد مقالات | 13,654 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,576,136 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,474,193 |
تحلیلی کارکردی از نقش اقتصادی شهرهای کوچک در توسعه روستایی مطالعه موردی؛ زاهدشهر در بخش شیبکوه فسا | ||
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
مقاله 10، دوره 23، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 151-172 اصل مقاله (818.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
عیسی ابراهیمزاده* 1؛ نجمه طیبی2؛ یوسف شفیعی2 | ||
1دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری و منطقهای، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
چکیده | ||
نظر به اینکه تحولات جمعیتی ایران در دهههای اخیر، بیش از پیش افزایش تعداد شهرهای کوچک را در پی داشته است؛ این امر عطف توجه به جایگاه و نقش این شهرها در نظام سلسله مراتب شهری کشور از یکسو و کارکردهای اقتصادی آنها در حوزه پیرامونیشان را از سوی دیگر ضروری ساخته است. در این مقاله نقش اقتصادی زاهدشهر به عنوان شهری کوچک، در نواحی روستایی پیرامون خود، با استفاده از مدلهای ژاکلین بوژوگارنیه و ژرژشاپو، ضریب مکانی و مدل ترسیمی طولی- عرضی ایزارد، مورد پژوهش و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به نتایج حاصل از تحلیل مدلها، مشخص شد که این شهر کوچک با دارا بودن مراکز خدماتی نسبتاٌ مطلوب اداری، آموزشی، تجاری و غیره، به عنوان مرکز خرید مازاد تولیدات کشاورزی و محل ارائه خدمات مورد نیاز به ساکنین حوزه نفوذ خود، توانسته نقش موثری را ایفا نماید. در عین حال یافتههای این تحقیق نشان دهنده آن است که رشد و توسعه شهر کوچک زاهدشهر به طور مستقیم به شرایط اجتماعی و اقتصادی حوزه نفوذ پیرامونی وابسته است و ثبات جمعیت روستایی و تولیدات کشاورزی به واسطه کارآمدی ارایه خدمات در این گونه شهرهای کوچک به حوزه پیرامونیشان، آنها را تحت تاثیر قرار میدهند، زیرا چنانکه نتایج حاصل از تحلیل نمودار آیزارد در زاهدشهرنشان دهنده آن است که؛ شیب خط برابر ۱ ( زاویه ۴۳ درجه) بوده و نشان دهنده همسویی روند رشد تعداد شاغلین دراقتصاد این شهر با اقتصاد ملی در دهه ۱۳۷۵-۱۳۸۵ است. همچنین یافتههای تحقیق نشان دهنده آن است که توسعه اینگونه شهرهای کوچک از سویی وابسته به تمرکززدایی این کارکردها از نواحی شهری بزرگ و از سوی دیگر وابسته به توسعه حوزه نفوذ روستاییشان با یکپارچه کردن فعالیتهای غیرزراعی روستایی خواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
شهرهای کوچک؛ کارکرد اقتصادی؛ خدمات رسانی؛ توسعه روستایی؛ زاهدشهر | ||
مراجع | ||
ایزدی، حسن، تبدیل روستا به شهر و نقش آن در توسعه روستایی مورد مطالعه استان فارس، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 1380. جعفرزاده راستین، مهرداد، جمعیت و شهرنشینی، مرکز آمار ایران، 1366، تهران، 269 صفحه. جوکار، علی، نقش شهرهای کوچک درتوسعه منطقه ای؛ مطالعه موردی: شهر فیروزآباد- فارس، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت معلم، تهران،1386. حکمتنیا، حسن و میر نجف موسوی. کاربرد مدل درجغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیهای. انتشارات علم نوین، 1385، تهران، 320 صفحه. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و حسن ایزدی، نقش تبدیل روستا به شهر در افزایش فرصتهای شغلی و کاهش بیکاری در نواحی روستایی(مورد استان فارس)، دومین همایش دوساله اقتصاد ایران، دانشگاه تربیت مدرس، 1381، تهران، 35 صفحه. زبردست، اسفندیار، اندازه شهر، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، 1383، تهران، 220 صفحه. زیاری،کرامت الله، اصول و روشهای برنامه ریزی منطقه ای، انتشارات دانشگاه یزد،1380،یزد، 324 صفحه. سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان فارس، آمارنامه استان فارس، 1385، شیراز، 773 صفحه. سرایی، محمدحسین و محمد اسکندی ثانی، تبدیل روستاهای بزرگ به شهرهای کوچک و نقش آنها درتعادل بخشی ناحیه ای موردشناسی: ریوش شهرستان کاشمر، مجله جغرافیا وتوسعه، شماره 10، بهار 1386، زاهدان، صص 165-182. سیف الدینی، فرانک، فرهنگ واژگان برنامه ریزی شهری و منطقه ای، نشر دانشگاه شیراز، 1378، شیراز، 516 صفحه. شکویی، حسین، دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، انتشارات سمت، 1385، تهران، 568 صفحه. صرافی، مظفر، مبانی برنامه ریزی توسعه منطقه ای، سازمان برنامه وبودجه، چاپ دوم 1379، تهران، 206 صفحه. طیبی، نجمه، نقش شهرهای کوچک در توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی؛ زاهد شهر در شهرستان فسا، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان،1388. عابدین درکوش، سعید، درآمدی به اقتصاد شهری، نشر دانشگاهی، چاپ دوم 1372، تهران، 282 صفحه. علی بابایی، محمدرضا، بررسی نقش شهرهای کوچک در تعادل بخشی فضایی جمعیت استان سیستان و بلوچستان، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان،1381. فنی، زهره، شهرهایکوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقه ای، سازمان شهرداریهای کشور، 1382، تهران، 138 صفحه. مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، مهرماه 1365، آبان ماه 1375 و آبان ماه 1385. مهندسان مشاورDHV از هلند، رهنمودهایی برای برنامه ریزی مراکز روستایی، ترجمه بهنام شاهپوری و دیگران، روستا و توسعه 1375، تهران، 545 صفحه. نادری، بهنام، نقش شهرهای کوچک درتوسعه پایدار، مطالعه موردی: قائمیه- فارس، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران،1387. نوذری، معراج، بررسی اثرات شکل گیری شهرهای کوچک در محیط روستایی نمونه موردی: شهر بیضاء استان فارس، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز، 1386. نظریان، اصغر، نقش شهرهای کوچک در ساماندهی فضایی و توسعه ملی (مورد استان زنجان)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره3، 1375، صص 48 - 71. نوری، هدایت الله، حسن حسینی ابری و حسین خادمی، نقش شهرهای کوچک در تعادل بخشی نظام سکونتگاهی روستایی استان یزد، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 13، بهار 1388، صص 61- 78.
Avit, i G. Rafi A. (1999). Gomorphology and the Urban Tropics, Elsiver Science, p218. Deyin, Y. & Sun Z. (1982).The Strategic Objective of Urban Development in China: Taking Vigorous Action to Develop Small Cities, p324. Douglass, M. (1998) A Reginal Network Strategy for Reginal Reciprocal Rural-Urban Linkages, Vol.2,. 1: 1-33. Evans, H., Emrys. A (1992). Virtuous Circle Model of Rural-Urban Development: Evidence from a Kenyan Small Towns and its Hinterland. p689. Hahs, A. K., Mcdonnell, M.J. ( 2005) Selecting Independent Measure to Quantity Melbourne Urban-Rural Gradient, Landurbplan Journal, vol 23: 76-89. Harris, D., Tanaka, D. (2005). Tool for Small Towns, Center for Governmental Services, Auburn University, p272. Lin, G. (2005).Small Towns in Socialist China: A Functional Analysis Geoforum, Vol. 24. (3): 327- 338. Omoja, L. (19870). The Role of Small Twons in Rural Development in Bornostats Nigeria, UK, Landan University, p213. Omoja, O. G. (2005). The Role of District capitals in Reginal Development: Linking Small Towns Rural- Urban Linkages and Decentralisation in Ghana, p321. Randinelli. D. A. (1983). Towns and Small Cities in Development Countries, the Geographical Reviwe, Vol.73. 4:29-30. Scottish, T. (2005). Agricultural College, University of Gloucestershire, Economic Linkages between Small Towns and Surrounding Rural Areas in Scotland, P297. Yamshita, M. (2004). Declive and Approaches to Revitalization in Small Cities, the Case of Saga, Japan, Dela, Vol. 21: 461-473.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 710 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,947 |