پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,673 |
| تعداد مقالات | 13,658 |
| تعداد مشاهده مقاله | 31,607,895 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,491,001 |
مطالعات کانی‌شناسی و ژئوشیمی توده نفوذی قهرود | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| پترولوژی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 7، دوره 4، شماره 15، اسفند 1392، صفحه 97-104 اصل مقاله (695.93 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| افسانه بدر1؛ محسن طباطبایی‌منش1؛ محمدعلی مکی‌زاده1؛ مهدی هاشمی* 2؛ بتول تقی‌پور3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2گروه زمین‌شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 3697-19395، تهران، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3بخش علوم زمین، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| توده گرانیتوییدی قهرود در 116 کیلومتری شمال‌غرب اصفهان بر روی نوار ماگمایی ارومیه-دختر واقع شده است. این توده از جنس گرانودیوریت-تونالیت با سن میوسن میانی در شمال و جنوب روستای قهرود در مجموعه‌ای از شیل و ماسه سنگ‌های ژوراسیک و سنگ آهک و مارن‌های کرتاسه و ائوسن نفوذ کرده و باعث دگرگونی مجاورتی سنگ‌های اطراف و تشکیل اسکارن شده است. بررسی‌های پتروگرافی و ژئوشیمیایی انجام شده بر روی توده قهرود ضمن تأیید ترکیب گرانودیوریت و تونالیت آن، نشان‌دهنده I بودن این توده و تشکیل آن از یک ماگمای کالک‌آلکالن و متاآلومینوس در محیط تکتونوماگمایی مرتبط با قوس قاره‌ای است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ارومیه-دختر؛ متآلومینوس؛ کالک آلکالن؛ گرانودیوریت؛ قهرود؛ ارومیه؛ دختر | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
مقدمه گرانیتوییدها فراوان‌ترین سنگ‌های آذرین درونی پوسته قاره‌ای هستند که به صورت باتولیت و استوک یافت می‌شوند. اصطلاح گرانیتویید برای سنگ‌های آذرین درونی که بیش از 20 درصد کوارتز مودال دارند به کار برده می‌شود (Streckeisen and Le Maitre, 1979). توده قهرود به سن 17 تا 19 میلیون سال (میوسن میانی) و مساحت حدود 65 کیلومتر مربع با ترکیب گرانودیوریت-تونالیت در شمال و جنوب روستای قهرود در مجموعه‌ای از شیل و ماسه سنگ‌های ژوراسیک و سنگ آهک و مارن‌های کرتاسه و ائوسن نفوذ کرده و موجب دگرگونی مجاورتی سنگ‌های اطراف و تشکیل اسکارن در منطقه شده است. این توده به رنگ سفید مایل به خاکستری تا خاکستری است که به راحتی از سنگ‌های مجاور خود قابل تشخیص است و در برخی نقاط عامل فرسایش سبب تغییر رنگ ظاهری آن شده است. این توده در منطقه مورد بررسی دارای شکستگی‌های فراوان بوده و در بعضی مناطق آثار هوازدگی در توده کاملاً مشهود است. بافت اصلی توده دانه‌ای و گاهی پورفیروئید است که به سمت حاشیه توده ریزدانه می‌شود. توده دارای آنکلاوهایی است که از نظر کانی‌شناسی تقریباً شبیه توده اصلی ولی از نظر ضریب رنگینی با آن تفاوت دارد. پژوهشگرانی همچون: Jafari (2001)، Asadolahi (2003)، Masoudi و همکاران (2004) و Sherafat و همکاران (2006) بررسی‌هایی در منطقه قهرود داشته‌اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی توده نفوذی قهرود است.
زمین‌شناسی منطقه توده نفوذی قهرود در 116 کیلومتری شمال‌غرب اصفهان بر روی نوار ماگمایی ارومیه-دختر و بین پهنه‌های سنندج–سیرجان و ایران مرکزی واقع شده است (شکل 1). منطقه مورد بررسی در بخش شرقی قهرود (شمال‌غرب اصفهان)، در محدوده جغرافیایی 24 °51 تا روش انجام پژوهش به منظور بررسی ویژگی‌های ژئوشیمیایی توده نفوذی قهرود، سه نمونه از سنگ‌های این توده برای تعیین عناصر اصلی، جزیی و نادر خاکی توسط شرکت کان پژوه به مؤسسه SGS کانادا ارسال و تحت تجزیه سنگ کل (ICP-MS) قرار گرفت. برای ارایه تفسیر ژئوشیمیایی دقیق‌تر از نتایج تجزیه XRF چهار نمونه (Jafari, 2001) از سنگ‌های این توده نیز استفاده شد.
شکل 1- نقشه زمین‌شناسی منطقه مطالعه شده با مقیاس 1:100000، اقتباس از Radfar و همکاران (1993) با تغییرات
پتروگرافی توده نفوذی قهرود بر اساس بررسی‌های پتروگرافی، توده گرانیتوییدی قـهرود دارای تـرکیـب گـرانودیـوریت، تـونالـیت و مونزوگرانیت است رنگ واحدهای این توده سفید متمایل به خاکستری است. در ادامه به شرح سنگ‌نگاری هر کدام از این واحدهای سنگی این توده پرداخته می‌شود.
گرانودیوریت تـوده گـرانودیـوریتی در مـنطقه بـه صـورت یـک استوک دیده می‌شود. این توده دارای بافت پویی‌کلیتیک است (شکل 2). کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده گرانودیوریت شامل درشت بلورهای پلاژیوکلاز (25 تا 45 درصد) با ماکل پلی‌سنتتیک و گاهی منطقه‌بندی، ارتوکلاز (20 تا 40 درصد)، کوارتز (20 تا 45 درصد) و هورنبلند و بیوتیت (10 تا 30 درصد) است. کانی‌های فرعی این سنگ بیشتر شامل اسفن، زیرکن و کانی‌های کدر هستند.
تونالیت تونالیت‌های منطقه دارای بافت گرانولار و در بعضی از قسمت‌ها دارای بافت پویی کلیتیک است (شکل 3). کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده تونالیت شامل درشت بلورهای پلاژیوکلاز (50 تا 80 درصد) با ماکل پلی‌سنتتیک و بیشتر تیغه‌ای شکل، ارتوکلاز (5 درصد) با ماکل ساده، کوارتز (20 تا 40 درصد)، بیوتیت و هورنبلند (10 تا 35 درصد) هستند. کانی‌های فرعی تونالیت‌ها بیشتر زیرکن، آپاتیت و کانی‌های کدر است. مونزوگرانیت مونزوگرانیت‌ها دارای بافت گرانولار و به مقدار تقریباً مساوی حاوی پلاژیوکلاز و فلدسپار پتاسیم هستند. کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده مونزوگرانیت‌ها شامل ارتوکلاز (25 تا 45 درصد)، پلاژیوکلاز (30 تا50 درصد) و هورنبلند و بیوتیت (15 تا 60 درصد) است. کانی‌های فرعی این سنگ بیشتر شامل اسفن زیرکن، آپاتیت و کانی‌های کدر است.
ژئوشیمی سنگ‌های توده نفوذی قهرود نتایج تجزیه شیمیایی 7 نمونه از سنگ‌های توده قـهرود در جـدول 1 ارایه شده است. شایان ذکر است که تفکیک آهن با روش Le Maitre (1976) انجام شده است.
جدول 1- نتایج تجزیه عناصر اصلی (wt%) و جزیی (ppm) توده گرانیتوییدی قهرود. نمونه‌های J6*، J8*، J29* و J1* توسط Jafari (2001) تجزیه شده‌اند.
الف- تعیین نوع سنگ‌های توده نفوذی قهرود برای طبقه‌بندی سنگ‌های توده نفوذی قهرود از نمودارهای Le Maitre و همکاران (1989) و Middlemost (1985) استفاده شده است. توده نفوذی قهرود بر اساس نمودار نورماتیو ب- تعیین سری ماگمایی توده نفوذی قهرود بر اساس نمودار تغییرات Na2O+K2O در برابر SiO2 (Baragar and Irvin, 1971) می‌توان دو سری ماگمای آلکالن و ساب‌آلکالن را از یکدیگر تفکیک نمود. همان طور که در شکل 6 نشان داده شده است ماگمای سازنده گرانیتوییدها از نوع ساب‌آلکالن است. سنگ‌های ساب‌آلکالن نسبت به سنگ‌های آلکالن دارای سیلیس بیشتری هستند. همچنین، بیشتر دارای ارتوپیروکسن یا کوارتز نورماتیو و فاقد فلدسپاتوئید هستند. با توجه به نمودار AFM (Baragar and Irvin, 1971) (شکل 7)، نیز نمونه‌های بررسی شده در محدوده کالک‌آلکالن قرار گرفته‌اند. پ- تعیین تیپ ژنتیکی توده نفوذی قهرود طبق نمودار Maniar و Piccoli (1989) گرانیت‌ها با دو منشأ S-type با محتوی پتاسیم بالا و سدیم پایین و منشأ I-type با محتوی پتاسیم پایین و سدیم بالا مشخص می‌شوند که نمونه‌های منطقه بررسی شده در هر دو قسمت قرار گرفته‌اند (شکل 8). منشأ گرانیت‌های S در پوسته قاره‌ای است، در صورتی که منشأ گرانیت‌های گروه I خارج از محدوده پوسته قاره‌ای و برگرفته از گوشته و حاصل تفریق است. همچنین، در نمودار Maniar و Piccoli (1989) نمونه‌ها در محدوده متاآلومینوس قرار می‌گیرند که یکی از ویژگی‌های سنگ‌های گرانیتی نوع I، متاآلومین بودن آنها است (شکل 9). شواهد صحرایی و پتروگرافی همانند حضور اسفن به عنوان کانی فرعی عادی، کانی‌های تیره شامل هورنبلند همراه بیوتیت، آنکلاوهای شبیه به سنگ‌های آذرین، آپاتیت به صورت ادخال درون هورنبلند و بیوتیت و وجود مگنتیت و همچنین، کانی‌سازی سولفیدی نیز نشانگر I بودن توده قهرود است. شواهد ژئوشیمیایی همانند ضریب اشباع شدگی آلومینیوم کمتر از 1/1، مقدار Fe2O3 زیاد، مقدار SiO2 در توده بین 53 تا 76 درصد، محتوای پتاسیم پایین و سدیم بالا، دارای دیوپسید و یا وجود کمتر از 01/0 کرندوم در نورم نیز بر I بودن توده قهرود دلالت می‌کنند. ت- تعیین محیط زمین‌ساختاری توده نفوذی قهرود برای تعیین محیط زمین‌ساختاری تشکیل توده نفوذی منطقه از نمودار Pearce و همکاران (1984) استفاده شد. بر اساس نمودار Pearce و همکاران (1984) توده نفوذی قهرود از نوع گرانیت‌های همزمان با تصادم قاره‌ای (پهنه فرورانش) است (شکل 10).
نتیجه‌گیری در این پژوهش با بررسی‌های ژئوشیمیایی، جایگاه ژئوشیمیایی و محیط زمین‌ساختاری گرانیتویید قهرود بررسی و ارزیابی شد. بررسی‌های پتروگرافی و ژئوشیمیایی انجام شده بر روی توده قهرود نشان می‌دهد که این توده تیپ I بوده و ترکیب سنگ شناختی آن از گرانودیوریت تا تونالیت متغیر است. بر اساس نمودارهای ژئوشیمیایی، ماگمای سازنده توده قهرود از نوع کالک‌آلکالن و متاآلومینوس بوده و در یک محیط تکتونوماگمایی مرتبط با قوس قاره‌ای شکل گرفته است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Asadolahi, P. (2003) Petrogenesis and mineralization potential of Ghohroud skarns, southeast Kashan. MSc thesis, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran (in Persian). Hasanzade, J. (1978) Geology and petrology of igneous rocks in Gamsar region, south of Kashan (Central Iran). MSc thesis, University of Tehran, Tehran, Iran (in Persian). Irvine, T. N. and Baragar, W. E. A. (1971) A guide to the chemical classification of commaon rocks. Canadian Journal of Earth Sciences 8: 523-548. Jafari, Sh. (2001) Petrography, petrology and geochemistry of Ghohroud plutonic rocks. MSc thesis, Islamic Azad University, North Tehran branch, Tehran, Iran (in Persian). Le Maitre, R. W. (1976) The chemical variability of some common igneous rocks. Journal of Petrology 17: 589-637. Le Maitre, R. W., Bateman, P., Dudek, A., Keller, J., Lameyre Lebas, M. J., Sabaine, P. A., Woolly, A. R. and Zanettin, B. (1989) A classification of igneous rocks and glossary of term. Blackwell Publishing, Oxford Maniar, P. D. and Piccoli, P. M. (1989) Tectonic discrimination of granitoids. Geological Society of America Bulletin 101: 635-643. Masoudi, F., Mehrabi, B. and Farazdel, F. (2004) Type of garnet zoning in skarns of Ghohroud intrusion (south of Kashan). Iranian journal of crystallography and mineralogy 13(1): 43-60 (in Persian). Middlemost, E. A. K. (1985) Magma and magmatic rocks. Longman, London. Pearce, J. A., Harris, N. B. W. and Thinddle, A. G. (1984) Trace element discrimination diagrams for the tectonic interpretation of granitic rocks. Journal of Petrology 25: 956-983. Radfar, J., Alai Mahabadi, S. and Emami, M. H. (1993) Kashan 1:100000 sheet, Geological survey and mineral exploration of Iran, Tehran (in Persian). Sherafat, Sh., Mohammady Nasab, E., Mackizadeh, M. A. and Khodami, M. (2006) Jarosite occurrence in altered granodiorites of Ghohroud. Journal of applied geology, Islamic Azad University, Zahedan branch 2(3): 96-101 (in Persian). Streckeisen, A. L. and Le Maitre, R. W. (1979) Chemical approximation to the modal QAPF classification of the igneous rocks. Neues Jahrbuch Fur Mineralogi. Abhandlungen 136: 169-206 (in French). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 666 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 674 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||