تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,637 |
تعداد مقالات | 13,304 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,860,609 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,941,012 |
بررسی قلمرو جامعیت قرآن در نگرش تفسیری فخر رازی و آلوسی بغدادی | ||
الهیات تطبیقی | ||
مقاله 8، دوره 1، شماره 3، مهر 1389، صفحه 69-88 اصل مقاله (1.3 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
ماشاءالله جشنی* 1؛ خدیجه خدمتکار2 | ||
1استادیار گروه الهیات دانشگاه کاشان | ||
2کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه کاشان | ||
چکیده | ||
یکی از ویژگی های قرآن کریم و باورهای بنیادی مسلمانان، جامعیت کلام الهی است که همانند جهان شمولی و 606 ) صاحب جاودانگی قرآن مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان از گذشته تاکنون بوده است. امام فخر رازی ( 544 از « روح المعانی فی تفسیر العظیم و السبع المثانی » 1270 )، مؤلف تفسیر - تفسیر مفاتیح الغیب و آلوسی ( 1217 جمله مفسرانی هستند که به موضوع جامعیت قرآن توجه کرده اند. با توجه به اینکه فخر رازی از مفسران متقدم به شمار می رود، در تفسیر جامعیت قرآن رویکردی حداقلی دارد و قرآن را در حوزه اصول و فروع دین جامع می داند، در حالی که به نظر وی مسأله اشتمال قرآن با جامعیت تفاوت دارد و در مواضعی از تفسیر خود، از اشتمال قرآن بر بسیاری از علوم سخن به میان آورده است، اما آلوسی هر چند در تفسیر خود از امام فخر رازی بسیار تأثیر پذیرفته و به نقل و نقد آرای تفسیری او پرداخته است، در تبیین قلمرو جامعیت قرآن از آراء مطرح شده در باب جامعیت بهره گرفته و در کنار پذیرفتن نظریه حداقلی فخر رازی، رویکرد حداکثری در حوزه جامعیت را مطرح کرده است و دامنه آن را به اشتمال آن بر بسیاری از علوم گسترش داده است. با توجه به اینکه امروزه مقایسه تطبیقی بین اندیشه های متفکران مسلمان در حوزه پژوهش های قرآنی مورد نیاز است و از رهگذر این تطبیق ها، منشأ اصلی یک اندیشه و یا اثر پذیری یک مفسپی آن است تا نگاه دو مفسر قدیم و جدید از اهل سنت را نسبت به موضوع جامعیت قرآن بررسی کند و تحول و گستردگی این موضوع را در دو زمان با هم مقایسه کند.ر از مفسر دیگر و همچنین تحول موضوعهای قرآنی آشکار می شود، لذا نویسنده این نوشتار در پی آن است تا نگاه دو مفسر قدیم و جدید از اهل سنت را نسبت به موضوع جامعیت قرآن بررسی کند و تحول و گستردگی این موضوع را در دو زمان با هم مقایسه کند. | ||
کلیدواژهها | ||
جامعیت؛ فخر رازی؛ آلوسی؛ قرآن | ||
مراجع | ||
منابع 1- آلوسی، ابوالفضل شهاب الدین محمود. (1408ه). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت: دار الفکر. 2- ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر. (1419ق). تفسیر القرآن العظیم، دار الکتب العلمیه، بیروت: منشورات محمد علی بیضون. 3- ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ه). لسان العرب، بیروت: دارصادر. 4- احمد بن حنبل. (بی تا). مسند احمد، بیروت: دار الصادر. 5- ایازی، سید محمد علی. (1380ش). جامعیت قرآن: پژوهشی استنادی و تحلیلی از مسأله جامعیت و قلمرو آن، رشت: انتشارات کتاب مبین، چاپ سوم. 6-ـــــــــــــــــ . (1424ه). «مبدا شمولیه القرآن و احاطته: المعی و الدلالات والاشکلات»، مجله الحیاه الطیبه، موسسه الحوزه والمدارس العلمیه، ش13. 7- بازرگان، مهدی. (1377ه). آخرت و خدا؛ هدف بعثت انبیا، [بیجا] موسسه خدمات فرهنگی رسا. 8- بخاری، محمدبن اسماعیل. (بی تا). صحیح البخاری، بیروت: دار الجیل. 9- برقی، احمدبن محمد خالد. (بی تا). المحاسن، تحقیق سید جمال الدین حسینی، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 10- بیهقی، احمد بن حسین بن علی. (بی تا). السنن الکبری، بیروت: دار الفکر. 11- حرّ عاملی، محمد بن حسن. (1418ه). الفصول المهمه فی اصول الائمه، تحقیق محمد بن محمد حسین قائینی، [بی جا]: انتشارات موسسه معارف اسلامی امام رضا. 12-ـــــــــــــــ . (بی تا). وسائل الشیعه الی تحقیق مسائل الشریعه، تحقیق عبد الرحیم ربانی شیرازی، بیروت. 13- خرمشاهی، بهاء الدین. (1364). تفسیر و تفاسیر جدید، تهران: انتشارات کیهان. 14- رازی، محمد بن عمر. (1410ه). تفسیر الفخر الرازی، بیروت: دار الفکر. 15- راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن، دمشق: دارالعلم و الدار الشامیه. 16- زمخشری، محمود. (1407ه). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتب العربی. 17- سیوطی، جلال الدین عبد الرحمن. (1380ه). الاتقان فی علوم القرآن، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم: نشر فخر دین. 18- شاکر، محمد کاظم. (1382ش). مبانی و روش های تفسیر قرآن، مرکز جهانی علوم اسلامی. 19- صدوق، محمدبن علی بن بابویه. (1404ه). عیون اخبار الرضا، تحقیق شیخ حسین اعلمی، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات. 20- طباطبایی، سید محمد حسین. (1417ه). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 21- طبرسی، فضل بن حسن. (1373ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو. 22- عبد المجید، محسن. (1388ه). الآلوسی مفسرا، بغداد: مطبعه المعارف. 23-ـــــــــــــــ . (1394ه). الرازی مفسرا، بغداد: دار الحریه العلمیه. 24-غزالی، ابو حامد محمد. (بی تا). احیاء علوم الدین، بیروت: دار الکتاب العربی. 25- فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ه). العین، تحقیق دکتر مهدی مخزومی و ابراهیم سامرایی، [بی جا]: موسسة دار الجهره، چاپ دوم. 26- کریم پور قراملکی، علی. (1382ش). «قلمرو قرآن»، مجله پژوهشهای قرآنی، ش 35-36 27- کلینی، محمد بن یعقوب. (1388ش). الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیه –آخوندی، چاپ سوم. 28- معرفت، محمد هادی. (1417ه). التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه النشر الاسلامی. 29- مکارم شیرازی، ناصر. (1374ش). تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 30- نیشابوری، مسلم بن حجاج. (بی تا). صحیح مسلم، بیروت: دار الفکر.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 931 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 857 |